Gyaandweep | Kautilya Arthashastra Panchamo Adhikarana, Adhyaya 2

Shloka 1

कोशं अकोशः प्रत्युत्पन्न-अर्थ-कृच्छ्रः संगृह्णीयात् ॥ ०५.२.०१ ॥

PADACHEDA

कोशम् अकोशः प्रत्युत्पन्न-अर्थ-कृच्छ्रः संगृह्णीयात् ॥ ०५।२।०१ ॥

TRANSLITERATION

kośam akośaḥ pratyutpanna-artha-kṛcchraḥ saṃgṛhṇīyāt .. 05.2.01 ..

Shloka 2

जन-पदं महान्तं अल्प-प्रमाणं वाअदेव-मातृकं प्रभूत-धान्यं धान्यस्यांशं तृतीयं चतुर्थं वा याचेत । यथा-सारं मध्यं अवरं वा ॥ ०५.२.०२ ॥

PADACHEDA

जन-पदम् महान्तम् अल्प-प्रमाणम् वाअदेव-मातृकम् प्रभूत-धान्यम् धान्यस्य अंशम् तृतीयम् चतुर्थम् वा याचेत । यथा सारम् मध्यम् अवरम् वा ॥ ०५।२।०२ ॥

TRANSLITERATION

jana-padam mahāntam alpa-pramāṇam vāadeva-mātṛkam prabhūta-dhānyam dhānyasya aṃśam tṛtīyam caturtham vā yāceta . yathā sāram madhyam avaram vā .. 05.2.02 ..

Shloka 3

दुर्ग-सेतु-कर्म-वणिक्-पथ-शून्य-निवेश-खनि-द्रव्य-हस्ति-वन-कर्म-उपकारिणं प्रत्यन्तं अल्प-प्रमाणं वा न याचेत ॥ ०५.२.०३ ॥

PADACHEDA

दुर्ग-सेतु-कर्म-वणिज्-पथ-शून्य-निवेश-खनि-द्रव्य-हस्ति-वन-कर्म-उपकारिणम् प्रत्यन्तम् अल्प-प्रमाणम् वा न याचेत ॥ ०५।२।०३ ॥

TRANSLITERATION

durga-setu-karma-vaṇij-patha-śūnya-niveśa-khani-dravya-hasti-vana-karma-upakāriṇam pratyantam alpa-pramāṇam vā na yāceta .. 05.2.03 ..

Shloka 4

धान्य-पशु-हिरण्य-आदि निविशमानाय दद्यात् ॥ ०५.२.०४ ॥

PADACHEDA

धान्य-पशु-हिरण्य-आदि निविशमानाय दद्यात् ॥ ०५।२।०४ ॥

TRANSLITERATION

dhānya-paśu-hiraṇya-ādi niviśamānāya dadyāt .. 05.2.04 ..

Shloka 5

चतुर्थं अंशं धान्यानां बीज-भक्त-शुद्धं च हिरण्येन क्रीणीयात् ॥ ०५.२.०५ ॥

PADACHEDA

चतुर्थम् अंशम् धान्यानाम् बीज-भक्त-शुद्धम् च हिरण्येन क्रीणीयात् ॥ ०५।२।०५ ॥

TRANSLITERATION

caturtham aṃśam dhānyānām bīja-bhakta-śuddham ca hiraṇyena krīṇīyāt .. 05.2.05 ..

Shloka 6

अरण्य-जातं श्रोत्रिय-स्वं च परिहरेत् ॥ ०५.२.०६ ॥

PADACHEDA

अरण्य-जातम् श्रोत्रिय-स्वम् च परिहरेत् ॥ ०५।२।०६ ॥

TRANSLITERATION

araṇya-jātam śrotriya-svam ca pariharet .. 05.2.06 ..

Shloka 7

तदप्यनुग्रहेण क्रीणीयात् ॥ ०५.२.०७ ॥

PADACHEDA

तत् अपि अनुग्रहेण क्रीणीयात् ॥ ०५।२।०७ ॥

TRANSLITERATION

tat api anugraheṇa krīṇīyāt .. 05.2.07 ..

Shloka 8

तस्याकरणे वा समाहर्तृ-पुरुषा ग्रीष्मे कर्षकाणां उद्वापं कारयेयुः ॥ ०५.२.०८ ॥

PADACHEDA

तस्य अ करणे वा समाहर्तृ-पुरुषाः ग्रीष्मे कर्षकाणाम् उद्वापम् कारयेयुः ॥ ०५।२।०८ ॥

TRANSLITERATION

tasya a karaṇe vā samāhartṛ-puruṣāḥ grīṣme karṣakāṇām udvāpam kārayeyuḥ .. 05.2.08 ..

Shloka 9

प्रमाद-अवस्कन्नस्यात्ययं द्वि-गुणं उदाहरन्तो बीज-काले बीज-लेख्यं कुर्युः ॥ ०५.२.०९ ॥

PADACHEDA

प्रमाद-अवस्कन्नस्य अत्ययम् द्वि-गुणम् उदाहरन्तः बीज-काले बीज-लेख्यम् कुर्युः ॥ ०५।२।०९ ॥

TRANSLITERATION

pramāda-avaskannasya atyayam dvi-guṇam udāharantaḥ bīja-kāle bīja-lekhyam kuryuḥ .. 05.2.09 ..

Shloka 10

निष्पन्ने हरित-पक्व-आदानं वारयेयुः । अन्यत्र शाक-कट-भङ्ग-मुष्टिभ्यां देव-पितृ-पूजा-दान-अर्थं गव-अर्थं वा ॥ ०५.२.१० ॥

PADACHEDA

निष्पन्ने हरित-पक्व-आदानम् वारयेयुः । अन्यत्र शाक-कट-भङ्ग-मुष्टिभ्याम् देव-पितृ-पूजा-दान-अर्थम् गव-अर्थम् वा ॥ ०५।२।१० ॥

TRANSLITERATION

niṣpanne harita-pakva-ādānam vārayeyuḥ . anyatra śāka-kaṭa-bhaṅga-muṣṭibhyām deva-pitṛ-pūjā-dāna-artham gava-artham vā .. 05.2.10 ..

Shloka 11

भिक्षुक-ग्राम-भृतक-अर्थं च राशि-मूलं परिहरेयुः ॥ ०५.२.११ ॥

PADACHEDA

भिक्षुक-ग्राम-भृतक-अर्थम् च राशि-मूलम् परिहरेयुः ॥ ०५।२।११ ॥

TRANSLITERATION

bhikṣuka-grāma-bhṛtaka-artham ca rāśi-mūlam parihareyuḥ .. 05.2.11 ..

Shloka 12

स्व-सस्य-अपहारिणः प्रतिपातोअष्ट-गुणः ॥ ०५.२.१२ ॥

PADACHEDA

स्व-सस्य-अपहारिणः प्रतिपातः अष्ट-गुणः ॥ ०५।२।१२ ॥

TRANSLITERATION

sva-sasya-apahāriṇaḥ pratipātaḥ aṣṭa-guṇaḥ .. 05.2.12 ..

Shloka 13

पर-सस्य-अपहारिणः पञ्चाशद्-गुणः सीता-अत्ययः । स्व-वर्गस्य । बाह्यस्य तु वधः ॥ ०५.२.१३ ॥

PADACHEDA

पर-सस्य-अपहारिणः पञ्चाशत्-गुणः सीता-अत्ययः । स्व-वर्गस्य । बाह्यस्य तु वधः ॥ ०५।२।१३ ॥

TRANSLITERATION

para-sasya-apahāriṇaḥ pañcāśat-guṇaḥ sītā-atyayaḥ . sva-vargasya . bāhyasya tu vadhaḥ .. 05.2.13 ..

Shloka 14

चतुर्थं अंशं धान्यानां षष्ठं वन्यानां तूल-लाक्षा-क्षौम-वल्क-कार्पास-रौम-कौशेय-कौषध-गन्ध-पुष्प-फल-शाक-पण्यानां काष्ठ-वेणु-मांस-वल्लूराणां च गृह्णीयुः । दन्त-अजिनस्यार्धं ॥ ०५.२.१४ ॥

PADACHEDA

चतुर्थम् अंशम् धान्यानाम् षष्ठम् वन्यानाम् तूल-लाक्षा-क्षौम-वल्क-कार्पास-रौम-कौशेय-कौषध-गन्ध-पुष्प-फल-शाक-पण्यानाम् काष्ठ-वेणु-मांस-वल्लूराणाम् च गृह्णीयुः । दन्त-अजिनस्य अर्धम् ॥ ०५।२।१४ ॥

TRANSLITERATION

caturtham aṃśam dhānyānām ṣaṣṭham vanyānām tūla-lākṣā-kṣauma-valka-kārpāsa-rauma-kauśeya-kauṣadha-gandha-puṣpa-phala-śāka-paṇyānām kāṣṭha-veṇu-māṃsa-vallūrāṇām ca gṛhṇīyuḥ . danta-ajinasya ardham .. 05.2.14 ..

Shloka 15

तदनिसृष्टं विक्रीणानस्य पूर्वः साहस-दण्डः ॥ ०५.२.१५ ॥

PADACHEDA

तत् अनिसृष्टम् विक्रीणानस्य पूर्वः साहस-दण्डः ॥ ०५।२।१५ ॥

TRANSLITERATION

tat anisṛṣṭam vikrīṇānasya pūrvaḥ sāhasa-daṇḍaḥ .. 05.2.15 ..

Shloka 16

इति कर्षकेषु प्रणयः ॥ ०५.२.१६ ॥

PADACHEDA

इति कर्षकेषु प्रणयः ॥ ०५।२।१६ ॥

TRANSLITERATION

iti karṣakeṣu praṇayaḥ .. 05.2.16 ..

Shloka 17

सुवर्ण-रजत-वज्र-मणि-मुक्ता-प्रवाल-अश्व-हस्ति-पण्याः पञ्चाशत्-कराः ॥ ०५.२.१७ ॥

PADACHEDA

सुवर्ण-रजत-वज्र-मणि-मुक्ता-प्रवाल-अश्व-हस्ति-पण्याः पञ्चाशत्-कराः ॥ ०५।२।१७ ॥

TRANSLITERATION

suvarṇa-rajata-vajra-maṇi-muktā-pravāla-aśva-hasti-paṇyāḥ pañcāśat-karāḥ .. 05.2.17 ..

Shloka 18

सूत्र-वस्त्र-ताम्र-वृत्त-कंस-गन्ध-भैषज्य-शीधु-पण्याश्चत्वारिंशत्-कराः ॥ ०५.२.१८ ॥

PADACHEDA

सूत्र-वस्त्र-ताम्र-वृत्त-कंस-गन्ध-भैषज्य-शीधु-पण्याः चत्वारिंशत्-कराः ॥ ०५।२।१८ ॥

TRANSLITERATION

sūtra-vastra-tāmra-vṛtta-kaṃsa-gandha-bhaiṣajya-śīdhu-paṇyāḥ catvāriṃśat-karāḥ .. 05.2.18 ..

Shloka 19

धान्य-रस-लोह-पण्याः शकट-व्यवहारिणश्च त्रिंशत्-कराः ॥ ०५.२.१९ ॥

PADACHEDA

धान्य-रस-लोह-पण्याः शकट-व्यवहारिणः च त्रिंशत्-कराः ॥ ०५।२।१९ ॥

TRANSLITERATION

dhānya-rasa-loha-paṇyāḥ śakaṭa-vyavahāriṇaḥ ca triṃśat-karāḥ .. 05.2.19 ..

Shloka 20

काच-व्यवहारिणो महा-कारवश्च विंशति-कराः ॥ ०५.२.२० ॥

PADACHEDA

काच-व्यवहारिणः महा-कारवः च विंशति-कराः ॥ ०५।२।२० ॥

TRANSLITERATION

kāca-vyavahāriṇaḥ mahā-kāravaḥ ca viṃśati-karāḥ .. 05.2.20 ..

Shloka 21

क्षुद्र-कारवो बन्धकी-पोषकाश्च दश-कराः ॥ ०५.२.२१ ॥

PADACHEDA

क्षुद्र-कारवः बन्धकी-पोषकाः च दश-कराः ॥ ०५।२।२१ ॥

TRANSLITERATION

kṣudra-kāravaḥ bandhakī-poṣakāḥ ca daśa-karāḥ .. 05.2.21 ..

Shloka 22

काष्ठ-वेणु-पाषाण-मृद्-भाण्ड-पक्व-अन्न-हरित-पण्याः पञ्च-कराः ॥ ०५.२.२२ ॥

PADACHEDA

काष्ठ-वेणु-पाषाण-मृद्-भाण्ड-पक्व-अन्न-हरित-पण्याः पञ्च-कराः ॥ ०५।२।२२ ॥

TRANSLITERATION

kāṣṭha-veṇu-pāṣāṇa-mṛd-bhāṇḍa-pakva-anna-harita-paṇyāḥ pañca-karāḥ .. 05.2.22 ..

Shloka 23

कुशीलवा रूप-आजीवाश्च वेतन-अर्धं दद्युः ॥ ०५.२.२३ ॥

PADACHEDA

कुशीलवाः रूप-आजीवाः च वेतन-अर्धम् दद्युः ॥ ०५।२।२३ ॥

TRANSLITERATION

kuśīlavāḥ rūpa-ājīvāḥ ca vetana-ardham dadyuḥ .. 05.2.23 ..

Shloka 24

हिरण्य-करं कर्मण्यानाहारयेयुः । न चएषां कंचिदपराधं परिहरेयुः ॥ ०५.२.२४ ॥

PADACHEDA

हिरण्य-करम् कर्मणि अन् आहारयेयुः । न च एषाम् कंचिद् अपराधम् परिहरेयुः ॥ ०५।२।२४ ॥

TRANSLITERATION

hiraṇya-karam karmaṇi an āhārayeyuḥ . na ca eṣām kaṃcid aparādham parihareyuḥ .. 05.2.24 ..

Shloka 25

ते ह्यपरिगृहीतं अभिनीय विक्रीणीरन् ॥ ०५.२.२५ ॥

PADACHEDA

ते हि अ परिगृहीतम् अभिनीय विक्रीणीरन् ॥ ०५।२।२५ ॥

TRANSLITERATION

te hi a parigṛhītam abhinīya vikrīṇīran .. 05.2.25 ..

Shloka 26

इति व्यवहारिषु प्रणयः ॥ ०५.२.२६ ॥

PADACHEDA

इति व्यवहारिषु प्रणयः ॥ ०५।२।२६ ॥

TRANSLITERATION

iti vyavahāriṣu praṇayaḥ .. 05.2.26 ..

Shloka 27

कुक्कुट-सूकरं अर्धं दद्यात् । क्षुद्र-पशवः षड्-भागम् । गो-महिष-अश्वतर-खर-उष्ट्राश्च दश-भागं ॥ ०५.२.२७ ॥

PADACHEDA

कुक्कुट-सूकरम् अर्धम् दद्यात् । क्षुद्र-पशवः षष्-भागम् । गो-महिष-अश्वतर-खर-उष्ट्राः च दश-भागम् ॥ ०५।२।२७ ॥

TRANSLITERATION

kukkuṭa-sūkaram ardham dadyāt . kṣudra-paśavaḥ ṣaṣ-bhāgam . go-mahiṣa-aśvatara-khara-uṣṭrāḥ ca daśa-bhāgam .. 05.2.27 ..

Shloka 28

बन्धकी-पोषका राज-प्रेष्याभिः परम-रूप-यौवनाभिः कोशं संहरेयुः ॥ ०५.२.२८ ॥

PADACHEDA

बन्धकी-पोषकाः राज-प्रेष्याभिः परम-रूप-यौवनाभिः कोशम् संहरेयुः ॥ ०५।२।२८ ॥

TRANSLITERATION

bandhakī-poṣakāḥ rāja-preṣyābhiḥ parama-rūpa-yauvanābhiḥ kośam saṃhareyuḥ .. 05.2.28 ..

Shloka 29

इति योनि-पोषकेषु प्रणयः ॥ ०५.२.२९ ॥

PADACHEDA

इति योनि-पोषकेषु प्रणयः ॥ ०५।२।२९ ॥

TRANSLITERATION

iti yoni-poṣakeṣu praṇayaḥ .. 05.2.29 ..

Shloka 30

सकृदेव न द्विः प्रयोज्यः ॥ ०५.२.३० ॥

PADACHEDA

सकृत् एव न द्विस् प्रयोज्यः ॥ ०५।२।३० ॥

TRANSLITERATION

sakṛt eva na dvis prayojyaḥ .. 05.2.30 ..

Shloka 31

तस्याकरणे वा समाहर्ता कार्यं अपदिश्य पौर-जानपदान्भिक्षेत ॥ ०५.२.३१ ॥

PADACHEDA

तस्य अकरणे वा समाहर्ता कार्यम् अपदिश्य पौर-जानपदान् भिक्षेत ॥ ०५।२।३१ ॥

TRANSLITERATION

tasya akaraṇe vā samāhartā kāryam apadiśya paura-jānapadān bhikṣeta .. 05.2.31 ..

Shloka 32

योग-पुरुषाश्चात्र पूर्वं अतिमात्रं दद्युः ॥ ०५.२.३२ ॥

PADACHEDA

योग-पुरुषाः च अत्र पूर्वम् अतिमात्रम् दद्युः ॥ ०५।२।३२ ॥

TRANSLITERATION

yoga-puruṣāḥ ca atra pūrvam atimātram dadyuḥ .. 05.2.32 ..

Shloka 33

एतेन प्रदेशेन राजा पौर-जानपदान्भिक्षेत ॥ ०५.२.३३ ॥

PADACHEDA

एतेन प्रदेशेन राजा पौर-जानपदान् भिक्षेत ॥ ०५।२।३३ ॥

TRANSLITERATION

etena pradeśena rājā paura-jānapadān bhikṣeta .. 05.2.33 ..

Shloka 34

कापटिकाश्चएनानल्पं प्रयच्छतः कुत्सयेयुः ॥ ०५.२.३४ ॥

PADACHEDA

कापटिकाः च एनान् अल्पम् प्रयच्छतः कुत्सयेयुः ॥ ०५।२।३४ ॥

TRANSLITERATION

kāpaṭikāḥ ca enān alpam prayacchataḥ kutsayeyuḥ .. 05.2.34 ..

Shloka 35

सारतो वा हिरण्यं आढ्यान्याचेत । यथा-उपकारं वा । स्व-वशा वा यदुपहरेयुः ॥ ०५.२.३५ ॥

PADACHEDA

सारतः वा हिरण्यम् आढ्यान् याचेत । यथा उपकारम् वा । स्व-वशाः वा यत् उपहरेयुः ॥ ०५।२।३५ ॥

TRANSLITERATION

sārataḥ vā hiraṇyam āḍhyān yāceta . yathā upakāram vā . sva-vaśāḥ vā yat upahareyuḥ .. 05.2.35 ..

Shloka 36

स्थानच्-छत्र-वेष्टन-विभूषाश्चएषां हिरण्येन प्रयच्छेत् ॥ ०५.२.३६ ॥

PADACHEDA

स्थानत्-छत्र-वेष्टन-विभूषाः च एषाम् हिरण्येन प्रयच्छेत् ॥ ०५।२।३६ ॥

TRANSLITERATION

sthānat-chatra-veṣṭana-vibhūṣāḥ ca eṣām hiraṇyena prayacchet .. 05.2.36 ..

Shloka 37

पाषण्ड-संघ-द्रव्यं अश्रोत्रिय-उपभोग्यं देव-द्रव्यं वा कृत्य-कराः प्रेतस्य दग्ध-गृहस्य वा हस्ते न्यस्तं इत्युपहरेयुः ॥ ०५.२.३७ ॥

PADACHEDA

पाषण्ड-संघ-द्रव्यम् अश्रोत्रिय-उपभोग्यम् देव-द्रव्यम् वा कृत्य-कराः प्रेतस्य दग्ध-गृहस्य वा हस्ते न्यस्तम् इति उपहरेयुः ॥ ०५।२।३७ ॥

TRANSLITERATION

pāṣaṇḍa-saṃgha-dravyam aśrotriya-upabhogyam deva-dravyam vā kṛtya-karāḥ pretasya dagdha-gṛhasya vā haste nyastam iti upahareyuḥ .. 05.2.37 ..

Shloka 38

देवता-अध्यक्षो दुर्ग-राष्ट्र-देवतानां यथा-स्वं एकस्थं कोशं कुर्यात् । तथैव चौपहरेत् ॥ ०५.२.३८ ॥

PADACHEDA

देवता-अध्यक्षः दुर्ग-राष्ट्र-देवतानाम् यथा स्वम् एकस्थम् कोशम् कुर्यात् । तथा एव च औपहरेत् ॥ ०५।२।३८ ॥

TRANSLITERATION

devatā-adhyakṣaḥ durga-rāṣṭra-devatānām yathā svam ekastham kośam kuryāt . tathā eva ca aupaharet .. 05.2.38 ..

Shloka 39

दैवत-चैत्यं सिद्ध-पुण्य-स्थानं औपपादिकं वा रात्रावुत्थाप्य यात्रा-समाजाभ्यां आजीवेत् ॥ ०५.२.३९ ॥

PADACHEDA

दैवत-चैत्यम् सिद्ध-पुण्य-स्थानम् औपपादिकम् वा रात्रौ उत्थाप्य यात्रा-समाजाभ्याम् आजीवेत् ॥ ०५।२।३९ ॥

TRANSLITERATION

daivata-caityam siddha-puṇya-sthānam aupapādikam vā rātrau utthāpya yātrā-samājābhyām ājīvet .. 05.2.39 ..

Shloka 40

चैत्य-उपवन-वृक्षेण वा देवता-अभिगमनं अनार्तव-पुष्प-फल-युक्तेन ख्यापयेत् ॥ ०५.२.४० ॥

PADACHEDA

चैत्य-उपवन-वृक्षेण वा देवता-अभिगमनम् अनार्तव-पुष्प-फल-युक्तेन ख्यापयेत् ॥ ०५।२।४० ॥

TRANSLITERATION

caitya-upavana-vṛkṣeṇa vā devatā-abhigamanam anārtava-puṣpa-phala-yuktena khyāpayet .. 05.2.40 ..

Shloka 41

मनुष्य-करं वा वृक्षे रक्षो-भयं प्ररूपयित्वा सिद्ध-व्यञ्जनाः पौर-जानपदानां हिरण्येन प्रतिकुर्युः ॥ ०५.२.४१ ॥

PADACHEDA

मनुष्य-करम् वा वृक्षे रक्षः-भयम् प्ररूपयित्वा सिद्ध-व्यञ्जनाः पौर-जानपदानाम् हिरण्येन प्रतिकुर्युः ॥ ०५।२।४१ ॥

TRANSLITERATION

manuṣya-karam vā vṛkṣe rakṣaḥ-bhayam prarūpayitvā siddha-vyañjanāḥ paura-jānapadānām hiraṇyena pratikuryuḥ .. 05.2.41 ..

Shloka 42

सुरुङ्गा-युक्ते वा कूपे नागं अनियत-शिरस्कं हिरण्य-उपहारेण दर्शयेत् ॥ ०५.२.४२ ॥

PADACHEDA

सुरुङ्गा-युक्ते वा कूपे नागम् अनियत-शिरस्कम् हिरण्य-उपहारेण दर्शयेत् ॥ ०५।२।४२ ॥

TRANSLITERATION

suruṅgā-yukte vā kūpe nāgam aniyata-śiraskam hiraṇya-upahāreṇa darśayet .. 05.2.42 ..

Shloka 43

नाग-प्रतिमायां अन्तश्-छन्नायां चैत्यच्-छिद्रे वल्मीकच्-छिद्रे वा सर्प-दर्शनं आहारेण प्रतिबद्ध-संज्ञं कृत्वा श्रद्दधानानां दर्शयेत् ॥ ०५.२.४३ ॥

PADACHEDA

नाग-प्रतिमायाम् अन्तर् छन्नायाम् चैत्य-छिद्रे वल्मीक-छिद्रे वा सर्प-दर्शनम् आहारेण प्रतिबद्ध-संज्ञम् कृत्वा श्रद्दधानानाम् दर्शयेत् ॥ ०५।२।४३ ॥

TRANSLITERATION

nāga-pratimāyām antar channāyām caitya-chidre valmīka-chidre vā sarpa-darśanam āhāreṇa pratibaddha-saṃjñam kṛtvā śraddadhānānām darśayet .. 05.2.43 ..

Shloka 44

अश्रद्दधानानां आचमन-प्रोक्षणेषु रसं उपचार्य देवता-अभिशापं ब्रूयात् । अभित्यक्तं वा दंशयित्वा ॥ ०५.२.४४ ॥

PADACHEDA

अ श्रद्दधानानाम् आचमन-प्रोक्षणेषु रसम् उपचार्य देवता-अभिशापम् ब्रूयात् । अभित्यक्तम् वा दंशयित्वा ॥ ०५।२।४४ ॥

TRANSLITERATION

a śraddadhānānām ācamana-prokṣaṇeṣu rasam upacārya devatā-abhiśāpam brūyāt . abhityaktam vā daṃśayitvā .. 05.2.44 ..

Shloka 45

योग-दर्शन-प्रतीकारेण वा कोश-अभिसंहरणं कुर्यात् ॥ ०५.२.४५ ॥

PADACHEDA

योग-दर्शन-प्रतीकारेण वा कोश-अभिसंहरणम् कुर्यात् ॥ ०५।२।४५ ॥

TRANSLITERATION

yoga-darśana-pratīkāreṇa vā kośa-abhisaṃharaṇam kuryāt .. 05.2.45 ..

Shloka 46

वैदेहक-व्यञ्जनो वा प्रभूत-पण्य-अन्तेवासी व्यवहरेत ॥ ०५.२.४६ ॥

PADACHEDA

वैदेहक-व्यञ्जनः वा प्रभूत-पण्य-अन्तेवासी व्यवहरेत ॥ ०५।२।४६ ॥

TRANSLITERATION

vaidehaka-vyañjanaḥ vā prabhūta-paṇya-antevāsī vyavahareta .. 05.2.46 ..

Shloka 47

स यदा पण्य-मूल्ये निक्षेप-प्रयोगैरुपचितः स्यात्तदाएनं रात्रौ मोषयेत् ॥ ०५.२.४७ ॥

PADACHEDA

स यदा पण्य-मूल्ये निक्षेप-प्रयोगैः उपचितः स्यात् तदा एनम् रात्रौ मोषयेत् ॥ ०५।२।४७ ॥

TRANSLITERATION

sa yadā paṇya-mūlye nikṣepa-prayogaiḥ upacitaḥ syāt tadā enam rātrau moṣayet .. 05.2.47 ..

Shloka 48

एतेन रूप-दर्शकः सुवर्ण-कारश्च व्याख्यातौ ॥ ०५.२.४८ ॥

PADACHEDA

एतेन रूप-दर्शकः सुवर्ण-कारः च व्याख्यातौ ॥ ०५।२।४८ ॥

TRANSLITERATION

etena rūpa-darśakaḥ suvarṇa-kāraḥ ca vyākhyātau .. 05.2.48 ..

Shloka 49

वैदेहक-व्यञ्जनो वा प्रख्यात-व्यवहारः प्रहवण-निमित्तं याचितकं अवक्रीतकं वा रूप्य-सुवर्ण-भाण्डं अनेकं गृह्णीयात् ॥ ०५.२.४९ ॥

PADACHEDA

वैदेहक-व्यञ्जनः वा प्रख्यात-व्यवहारः प्रहवण-निमित्तम् याचितकम् अवक्रीतकम् वा रूप्य-सुवर्ण-भाण्डम् अनेकम् गृह्णीयात् ॥ ०५।२।४९ ॥

TRANSLITERATION

vaidehaka-vyañjanaḥ vā prakhyāta-vyavahāraḥ prahavaṇa-nimittam yācitakam avakrītakam vā rūpya-suvarṇa-bhāṇḍam anekam gṛhṇīyāt .. 05.2.49 ..

Shloka 50

समाजे वा सर्व-पण्य-संदोहेन प्रभूतं हिरण्य-सुवर्णं ऋणं गृह्णीयात् । प्रतिभाण्ड-मूल्यं च ॥ ०५.२.५० ॥

PADACHEDA

समाजे वा सर्व-पण्य-संदोहेन प्रभूतम् हिरण्य-सुवर्णम् ऋणम् गृह्णीयात् । प्रतिभाण्ड-मूल्यम् च ॥ ०५।२।५० ॥

TRANSLITERATION

samāje vā sarva-paṇya-saṃdohena prabhūtam hiraṇya-suvarṇam ṛṇam gṛhṇīyāt . pratibhāṇḍa-mūlyam ca .. 05.2.50 ..

Shloka 51

तदुभयं रात्रौ मोषयेत् ॥ ०५.२.५१ ॥

PADACHEDA

तत् उभयम् रात्रौ मोषयेत् ॥ ०५।२।५१ ॥

TRANSLITERATION

tat ubhayam rātrau moṣayet .. 05.2.51 ..

Shloka 52

साध्वी-व्यञ्जनाभिः स्त्रीभिर्दूष्यानुन्मादयित्वा तासां एव वेश्मस्वभिगृह्य सर्व-स्वान्याहरेयुः ॥ ०५.२.५२ ॥

PADACHEDA

साध्वी-व्यञ्जनाभिः स्त्रीभिः दूष्यान् उन्मादयित्वा तासाम् एव वेश्मसु अभिगृह्य सर्व-स्वानि आहरेयुः ॥ ०५।२।५२ ॥

TRANSLITERATION

sādhvī-vyañjanābhiḥ strībhiḥ dūṣyān unmādayitvā tāsām eva veśmasu abhigṛhya sarva-svāni āhareyuḥ .. 05.2.52 ..

Shloka 53

दूष्य-कुल्यानां वा विवादे प्रत्युत्पन्ने रसदाः प्रणिहिता रसं दद्युः ॥ ०५.२.५३ ॥

PADACHEDA

दूष्य-कुल्यानाम् वा विवादे प्रत्युत्पन्ने रसदाः प्रणिहिताः रसम् दद्युः ॥ ०५।२।५३ ॥

TRANSLITERATION

dūṣya-kulyānām vā vivāde pratyutpanne rasadāḥ praṇihitāḥ rasam dadyuḥ .. 05.2.53 ..

Shloka 54

तेन दोषेणैतरे पर्यादातव्याः ॥ ०५.२.५४ ॥

PADACHEDA

तेन दोषेण एतरे पर्यादातव्याः ॥ ०५।२।५४ ॥

TRANSLITERATION

tena doṣeṇa etare paryādātavyāḥ .. 05.2.54 ..

Shloka 55

दूष्यं अभित्यक्तो वा श्रद्धेय-अपदेशं पण्यं हिरण्य-निक्षेपं ऋण-प्रयोगं दायं वा याचेत ॥ ०५.२.५५ ॥

PADACHEDA

दूष्यम् अभित्यक्तः वा श्रद्धेय-अपदेशम् पण्यम् हिरण्य-निक्षेपम् ऋण-प्रयोगम् दायम् वा याचेत ॥ ०५।२।५५ ॥

TRANSLITERATION

dūṣyam abhityaktaḥ vā śraddheya-apadeśam paṇyam hiraṇya-nikṣepam ṛṇa-prayogam dāyam vā yāceta .. 05.2.55 ..

Shloka 56

दास-शब्देन वा दूष्यं आलम्बेत । भार्यां अस्य स्नुषां दुहितरं वा दासी-शब्देन भार्या-शब्देन वा ॥ ०५.२.५६ ॥

PADACHEDA

दास-शब्देन वा दूष्यम् आलम्बेत । भार्याम् अस्य स्नुषाम् दुहितरम् वा दासी-शब्देन भार्या-शब्देन वा ॥ ०५।२।५६ ॥

TRANSLITERATION

dāsa-śabdena vā dūṣyam ālambeta . bhāryām asya snuṣām duhitaram vā dāsī-śabdena bhāryā-śabdena vā .. 05.2.56 ..

Shloka 57

तं दूष्य-गृह-प्रतिद्वारि रात्रावुपशयानं अन्यत्र वा वसन्तं तीक्ष्णो हत्वा ब्रूयात्"हतोअयं अर्थ-कामुकः" इति ॥ ०५.२.५७ ॥

PADACHEDA

तम् दूष्य-गृह-प्रतिद्वारि रात्रौ उपशयानम् अन्यत्र वा वसन्तम् तीक्ष्णः हत्वा ब्रूयात्"हतः अयम् अर्थ-कामुकः" इति ॥ ०५।२।५७ ॥

TRANSLITERATION

tam dūṣya-gṛha-pratidvāri rātrau upaśayānam anyatra vā vasantam tīkṣṇaḥ hatvā brūyāt"hataḥ ayam artha-kāmukaḥ" iti .. 05.2.57 ..

Shloka 58

तेन दोषेणैतरे पर्यादातव्याः ॥ ०५.२.५८ ॥

PADACHEDA

तेन दोषेण एतरे पर्यादातव्याः ॥ ०५।२।५८ ॥

TRANSLITERATION

tena doṣeṇa etare paryādātavyāḥ .. 05.2.58 ..

Shloka 59

सिद्ध-व्यञ्जनो वा दूष्यं जम्भक-विद्याभिः प्रलोभयित्वा ब्रूयात्"अक्षय-हिरण्यं राज-द्वारिकं स्त्री-हृदयं अरि-व्याधि-करं आयुष्यं पुत्रीयं वा कर्म जानामि" इति ॥ ०५.२.५९ ॥

PADACHEDA

सिद्ध-व्यञ्जनः वा दूष्यम् जम्भक-विद्याभिः प्रलोभयित्वा ब्रूयात्"अक्षय-हिरण्यम् राज-द्वारिकम् स्त्री-हृदयम् अरि-व्याधि-करम् आयुष्यम् पुत्रीयम् वा कर्म जानामि" इति ॥ ०५।२।५९ ॥

TRANSLITERATION

siddha-vyañjanaḥ vā dūṣyam jambhaka-vidyābhiḥ pralobhayitvā brūyāt"akṣaya-hiraṇyam rāja-dvārikam strī-hṛdayam ari-vyādhi-karam āyuṣyam putrīyam vā karma jānāmi" iti .. 05.2.59 ..

Shloka 60

प्रतिपन्नं चैत्य-स्थाने रात्रौ प्रभूत-सुरा-मांस-गन्धं उपहारं कारयेत् ॥ ०५.२.६० ॥

PADACHEDA

प्रतिपन्नम् चैत्य-स्थाने रात्रौ प्रभूत-सुरा-मांस-गन्धम् उपहारम् कारयेत् ॥ ०५।२।६० ॥

TRANSLITERATION

pratipannam caitya-sthāne rātrau prabhūta-surā-māṃsa-gandham upahāram kārayet .. 05.2.60 ..

Shloka 61

एक-रूपं चात्र हिरण्यं पूर्व-निखातं प्रेत-अङ्गं प्रेत-शिशुर्वा यत्र निहितः स्यात् । ततो हिरण्यं अस्य दर्शयेद्"अत्यल्पम्" इति च ब्रूयात् ॥ ०५.२.६१ ॥

PADACHEDA

एक-रूपम् च अत्र हिरण्यम् पूर्व-निखातम् प्रेत-अङ्गम् प्रेत-शिशुः वा यत्र निहितः स्यात् । ततस् हिरण्यम् अस्य दर्शयेत्"अति अल्पम्" इति च ब्रूयात् ॥ ०५।२।६१ ॥

TRANSLITERATION

eka-rūpam ca atra hiraṇyam pūrva-nikhātam preta-aṅgam preta-śiśuḥ vā yatra nihitaḥ syāt . tatas hiraṇyam asya darśayet"ati alpam" iti ca brūyāt .. 05.2.61 ..

Shloka 62

प्रभूत-हिरण्य-हेतोः पुनरुपहारः कर्तव्य इति स्वयं एवएतेन हिरण्येन श्वो-भूते प्रभूतं औपहारिकं क्रीणीहि इति ॥ ०५.२.६२ ॥

PADACHEDA

प्रभूत-हिरण्य-हेतोः पुनर् उपहारः कर्तव्यः इति स्वयम् एव एतेन हिरण्येन श्वोभूते प्रभूतम् औपहारिकम् क्रीणीहि इति ॥ ०५।२।६२ ॥

TRANSLITERATION

prabhūta-hiraṇya-hetoḥ punar upahāraḥ kartavyaḥ iti svayam eva etena hiraṇyena śvobhūte prabhūtam aupahārikam krīṇīhi iti .. 05.2.62 ..

Shloka 63

स तेन हिरण्येनाउपहारिक-क्रये गृह्येत ॥ ०५.२.६३ ॥

PADACHEDA

स तेन हिरण्येन आउपहारिक-क्रये गृह्येत ॥ ०५।२।६३ ॥

TRANSLITERATION

sa tena hiraṇyena āupahārika-kraye gṛhyeta .. 05.2.63 ..

Shloka 64

मातृ-व्यञ्जनया वा "पुत्रो मे त्वया हतः" इत्यवकुपिता स्यात् ॥ ०५.२.६४ ॥

PADACHEDA

मातृ-व्यञ्जनया वा "पुत्रः मे त्वया हतः" इति अवकुपिता स्यात् ॥ ०५।२।६४ ॥

TRANSLITERATION

mātṛ-vyañjanayā vā "putraḥ me tvayā hataḥ" iti avakupitā syāt .. 05.2.64 ..

Shloka 65

संसिद्धं एवास्य रात्रि-यागे वन-यागे वन-क्रीडायां वा प्रवृत्तायां तीक्ष्णा विशस्याभित्यक्तं अतिनयेयुः ॥ ०५.२.६५ ॥

PADACHEDA

संसिद्धम् एव अस्य रात्रि-यागे वन-यागे वन-क्रीडायाम् वा प्रवृत्तायाम् तीक्ष्णाः विशस्य अभित्यक्तम् अतिनयेयुः ॥ ०५।२।६५ ॥

TRANSLITERATION

saṃsiddham eva asya rātri-yāge vana-yāge vana-krīḍāyām vā pravṛttāyām tīkṣṇāḥ viśasya abhityaktam atinayeyuḥ .. 05.2.65 ..

Shloka 66

दूष्यस्य वा भृतक-व्यञ्जनो वेतन-हिरण्ये कूट-रूपं प्रक्षिप्य प्ररूपयेत् ॥ ०५.२.६६ ॥

PADACHEDA

दूष्यस्य वा भृतक-व्यञ्जनः वेतन-हिरण्ये कूट-रूपम् प्रक्षिप्य प्ररूपयेत् ॥ ०५।२।६६ ॥

TRANSLITERATION

dūṣyasya vā bhṛtaka-vyañjanaḥ vetana-hiraṇye kūṭa-rūpam prakṣipya prarūpayet .. 05.2.66 ..

Shloka 67

कर्म-कर-व्यञ्जनो वा गृहे कर्म कुर्वाणः स्तेन-कूट-रूप-कारक-उपकरणं उपनिदध्यात् । चिकित्सक-व्यञ्जनो वा गरं अगद-अपदेशेन ॥ ०५.२.६७ ॥

PADACHEDA

कर्म-कर-व्यञ्जनः वा गृहे कर्म कुर्वाणः स्तेन-कूट-रूप-कारक-उपकरणम् उपनिदध्यात् । चिकित्सक-व्यञ्जनः वा गरम् अगद-अपदेशेन ॥ ०५।२।६७ ॥

TRANSLITERATION

karma-kara-vyañjanaḥ vā gṛhe karma kurvāṇaḥ stena-kūṭa-rūpa-kāraka-upakaraṇam upanidadhyāt . cikitsaka-vyañjanaḥ vā garam agada-apadeśena .. 05.2.67 ..

Shloka 68

प्रत्यासन्नो वा दूष्यस्य सत्त्री प्रणिहितं अभिषेक-भाण्डं अमित्र-शासनं च कापटिक-मुखेनऽचक्षीत । कारणं च ब्रूयात् ॥ ०५.२.६८ ॥

PADACHEDA

प्रत्यासन्नः वा दूष्यस्य सत्त्री प्रणिहितम् अभिषेक-भाण्डम् अमित्र-शासनम् च कापटिक-मुखेन आचक्षीत । कारणम् च ब्रूयात् ॥ ०५।२।६८ ॥

TRANSLITERATION

pratyāsannaḥ vā dūṣyasya sattrī praṇihitam abhiṣeka-bhāṇḍam amitra-śāsanam ca kāpaṭika-mukhena ācakṣīta . kāraṇam ca brūyāt .. 05.2.68 ..

Shloka 69

एवं दूष्येष्वधार्मिकेषु च वर्तेत । नैतरेषु ॥ ०५.२.६९ ॥

PADACHEDA

एवम् दूष्येषु अधार्मिकेषु च वर्तेत । न एतरेषु ॥ ०५।२।६९ ॥

TRANSLITERATION

evam dūṣyeṣu adhārmikeṣu ca varteta . na etareṣu .. 05.2.69 ..

Shloka 70

पक्वं पक्वं इवऽरामात्फलं राज्यादवाप्नुयात् । ॥ ०५.२.७०अ ब ॥

PADACHEDA

पक्वम् पक्वम् इव अ रामात् फलम् राज्यात् अवाप्नुयात् । ॥ ०५।२।७०अ ब ॥

TRANSLITERATION

pakvam pakvam iva a rāmāt phalam rājyāt avāpnuyāt . .. 05.2.70a ba ..

Shloka 71

आत्मच्-छेद-भयादामं वर्जयेत्कोप-कारकं ॥ ०५.२.७०च्द् ॥

PADACHEDA

आत्म-छेद-भयात् आमम् वर्जयेत् कोप-कारकम् ॥ ०५।२।७०च् ॥

TRANSLITERATION

ātma-cheda-bhayāt āmam varjayet kopa-kārakam .. 05.2.70c ..

Languages

Saved

Languages

Saved

PADACHEDA

TRANSLITERATION

PADACHEDA

TRANSLITERATION

PADACHEDA

TRANSLITERATION

PADACHEDA

TRANSLITERATION

PADACHEDA

TRANSLITERATION

PADACHEDA

TRANSLITERATION

PADACHEDA

TRANSLITERATION

PADACHEDA

TRANSLITERATION

PADACHEDA

TRANSLITERATION

PADACHEDA

TRANSLITERATION

PADACHEDA

TRANSLITERATION

PADACHEDA

TRANSLITERATION

PADACHEDA

TRANSLITERATION

PADACHEDA

TRANSLITERATION

PADACHEDA

TRANSLITERATION

PADACHEDA

TRANSLITERATION

PADACHEDA

TRANSLITERATION

PADACHEDA

TRANSLITERATION

PADACHEDA

TRANSLITERATION

PADACHEDA

TRANSLITERATION

PADACHEDA

TRANSLITERATION

PADACHEDA

TRANSLITERATION

PADACHEDA

TRANSLITERATION

PADACHEDA

TRANSLITERATION

PADACHEDA

TRANSLITERATION

PADACHEDA

TRANSLITERATION

PADACHEDA

TRANSLITERATION

PADACHEDA

TRANSLITERATION

PADACHEDA

TRANSLITERATION

PADACHEDA

TRANSLITERATION

PADACHEDA

TRANSLITERATION

PADACHEDA

TRANSLITERATION

PADACHEDA

TRANSLITERATION

PADACHEDA

TRANSLITERATION

PADACHEDA

TRANSLITERATION

PADACHEDA

TRANSLITERATION

PADACHEDA

TRANSLITERATION

PADACHEDA

TRANSLITERATION