Gyaandweep | Kautilya Arthashastra Pratham Adhikarana, Adhyaya 6

विद्या विनय-हेतुरिन्द्रिय-जयः काम-क्रोध-लोभ-मान-मद-हर्ष-त्यागात्कार्यः ।। ०१.६.०१ ।।

vidyā vinaya-heturindriya-jayaḥ kāma-krodha-lobha-māna-mada-harṣa-tyāgātkāryaḥ || 01.6.01 ||

कर्ण-त्वग्-अक्षि-जिह्वा-घ्राण-इन्द्रियाणां शब्द-स्पर्श-रूप-रस-गन्धेष्वविप्रतिपत्तिरिन्द्रिय-जयः। शास्त्र-अनुष्ठानं वा ।। ०१.६.०२ ।।

karṇa-tvag-akṣi-jihvā-ghrāṇa-indriyāṇāṃ śabda-sparśa-rūpa-rasa-gandheṣvavipratipattirindriya-jayaḥ| śāstra-anuṣṭhānaṃ vā || 01.6.02 ||

कृत्स्नं हि शास्त्रं इदं इन्द्रिय-जयः ।। ०१.६.०३ ।।

kṛtsnaṃ hi śāstraṃ idaṃ indriya-jayaḥ || 01.6.03 ||

तद्विरुद्ध-वृत्तिरवश्य-इन्द्रियश्चातुरन्तो अपि राजा सद्यो विनश्यति ।। ०१.६.०४ ।।

tadviruddha-vṛttiravaśya-indriyaścāturanto api rājā sadyo vinaśyati || 01.6.04 ||

यथा दाण्डक्यो नाम भोजः कामाद्ब्राह्मण-कन्यां अभिमन्यमानः सबन्धु-राष्ट्रो विननाश। करालश्च वैदेहः ।। ०१.६.०५ ।।

yathā dāṇḍakyo nāma bhojaḥ kāmādbrāhmaṇa-kanyāṃ abhimanyamānaḥ sabandhu-rāṣṭro vinanāśa| karālaśca vaidehaḥ || 01.6.05 ||

कोपाज्जनमेजयो ब्राह्मणेषु विक्रान्तः। ताल-जङ्घश्च भृगुषु ।। ०१.६.०६ ।।

kopājjanamejayo brāhmaṇeṣu vikrāntaḥ| tāla-jaṅghaśca bhṛguṣu || 01.6.06 ||

लोभादैलश्चातुर्वर्ण्यं अत्याहारयमाणः। सौवीरश्चाजबिन्दुः ।। ०१.६.०७ ।।

lobhādailaścāturvarṇyaṃ atyāhārayamāṇaḥ| sauvīraścājabinduḥ || 01.6.07 ||

मानाद्रावणः पर-दारानप्रयच्छन्। दुर्योधनो राज्यादंशं च ।। ०१.६.०८ ।।

mānādrāvaṇaḥ para-dārānaprayacchan| duryodhano rājyādaṃśaṃ ca || 01.6.08 ||

मदाद्दम्भोद्भवो भूत-अवमानी। हैहयश्चार्जुनः ।। ०१.६.०९ ।।

madāddambhodbhavo bhūta-avamānī| haihayaścārjunaḥ || 01.6.09 ||

हर्षाद्वातापिरगस्त्यं अत्यासादयन्। वृष्णि-संघश्च द्वैपायनं इति ।। ०१.६.१० ।।

harṣādvātāpiragastyaṃ atyāsādayan| vṛṣṇi-saṃghaśca dvaipāyanaṃ iti || 01.6.10 ||

एते चान्ये च बहवः शत्रु-षड्-वर्गं आश्रिताः ।। ०१.६.११अ ब ।।

ete cānye ca bahavaḥ śatru-ṣaḍ-vargaṃ āśritāḥ || 01.6.11a ba ||

सबन्धु-राष्ट्रा राजानो विनेशुरजित-इन्द्रियाः ।। ०१.६.११च्द् ।।

sabandhu-rāṣṭrā rājāno vineśurajita-indriyāḥ || 01.6.11cd ||

शत्रु-षड्-वर्गं उत्सृज्य जामदग्न्यो जित-इन्द्रियः ।। ०१.६.१२अ ब ।।

śatru-ṣaḍ-vargaṃ utsṛjya jāmadagnyo jita-indriyaḥ || 01.6.12a ba ||

अम्बरीषश्च नाभागो बुभुजाते चिरं महीं ।। ०१.६.१२च्द् ।।

ambarīṣaśca nābhāgo bubhujāte ciraṃ mahīṃ || 01.6.12cd ||

Languages