सामवायिकैरेवं अभियुक्तो विजिगीषुर्यस्तेषां प्रधानस्तं ब्रूयात्"त्वया मे संधिः । इदं हिरण्यम् । अहं च मित्रम् । द्वि-गुणा ते वृद्धिः । नार्हस्यात्म-क्षयेण मित्र-मुखानमित्रान्वर्धयितुम् । एते हि वृद्धास्त्वां एव परिभविष्यन्ति" इति ।। ०७.१४.०१ ।।
sāmavāyikairevaṃ abhiyukto vijigīṣuryasteṣāṃ pradhānastaṃ brūyāt"tvayā me saṃdhiḥ | idaṃ hiraṇyam | ahaṃ ca mitram | dvi-guṇā te vṛddhiḥ | nārhasyātma-kṣayeṇa mitra-mukhānamitrānvardhayitum | ete hi vṛddhāstvāṃ eva paribhaviṣyanti" iti || 07.14.01 ||
भेदं वा ब्रूयात्"अनपकारो यथाअहं एतैः सम्भूयाभियुक्तस्तथा त्वां अप्येते संहित-बलाः स्वस्था व्यसने वाअभियोक्ष्यन्ते । बलं हि चित्तं विकरोति । तदेषां विघातय" इति ।। ०७.१४.०२ ।।
bhedaṃ vā brūyāt"anapakāro yathāahaṃ etaiḥ sambhūyābhiyuktastathā tvāṃ apyete saṃhita-balāḥ svasthā vyasane vāabhiyokṣyante | balaṃ hi cittaṃ vikaroti | tadeṣāṃ vighātaya" iti || 07.14.02 ||
भिन्नेषु प्रधानं उपगृह्य हीनेषु विक्रमयेत् । हीनाननुग्राह्य वा प्रधाने । यथा वा श्रेयोअभिमन्येत तथा ।। ०७.१४.०३ ।।
bhinneṣu pradhānaṃ upagṛhya hīneṣu vikramayet | hīnānanugrāhya vā pradhāne | yathā vā śreyoabhimanyeta tathā || 07.14.03 ||
वैरं वा परैर्ग्राहयित्वा विसंवादयेत् ।। ०७.१४.०४ ।।
vairaṃ vā parairgrāhayitvā visaṃvādayet || 07.14.04 ||
फल-भूयस्त्वेन वा प्रधानं उपजाप्य संधिं कारयेत् ।। ०७.१४.०५ ।।
phala-bhūyastvena vā pradhānaṃ upajāpya saṃdhiṃ kārayet || 07.14.05 ||
अथौभय-वेतनाः फल-भूयस्त्वं दर्शयन्तः सामवायिकान्"अतिसंहिताः स्थ" इत्युद्द्दूषयेयुः ।। ०७.१४.०६ ।।
athaubhaya-vetanāḥ phala-bhūyastvaṃ darśayantaḥ sāmavāyikān"atisaṃhitāḥ stha" ityudddūṣayeyuḥ || 07.14.06 ||
दुष्टेषु संधिं दूषयेत् ।। ०७.१४.०७ ।।
duṣṭeṣu saṃdhiṃ dūṣayet || 07.14.07 ||
अथौभय-वेतना भूयो भेदं एषां कुर्युः "एवं तद्यदस्माभिर्दर्शितम्" इति ।। ०७.१४.०८ ।।
athaubhaya-vetanā bhūyo bhedaṃ eṣāṃ kuryuḥ "evaṃ tadyadasmābhirdarśitam" iti || 07.14.08 ||
भिन्नेष्वन्यतम-उपग्रहेण चेष्टेत ।। ०७.१४.०९ ।।
bhinneṣvanyatama-upagraheṇa ceṣṭeta || 07.14.09 ||
प्रधान-अभावे सामवायिकानां उत्साहयितारं स्थिर-कर्माणं अनुरक्त-प्रकृक्तिं लोभाद्भयाद्वा संघातं उपागतं विजिगीषोर्भीतं राज्य-प्रतिसम्बद्धं मित्रं चल-अमित्रं वा पूर्वानुत्तर-अभावे साधयेत् उत्साहयितारं आत्म-निसर्गेण । स्थिर-कर्माणं सान्त्व-प्रणिपातेन । अनुरक्त-प्रकृतिं कन्या-दान-यापनाभ्याम् । लुब्धं अंश-द्वैगुण्येन । भीतं एभ्यः कोश-दण्ड-अनुग्रहेण । स्वतो भीतं विश्वास्य प्रतिभू-प्रदानेन । राज्य-प्रतिसम्बद्धं एकी-भाव-उपगमनेन । मित्रं उभयतः प्रिय-हिताभ्याम् । उपकार-त्यागेन वा । चल-अमित्रं अवधृतं अनपकार-उपकाराभ्याम् ।। ०७.१४.१० ।।
pradhāna-abhāve sāmavāyikānāṃ utsāhayitāraṃ sthira-karmāṇaṃ anurakta-prakṛktiṃ lobhādbhayādvā saṃghātaṃ upāgataṃ vijigīṣorbhītaṃ rājya-pratisambaddhaṃ mitraṃ cala-amitraṃ vā pūrvānuttara-abhāve sādhayet utsāhayitāraṃ ātma-nisargeṇa | sthira-karmāṇaṃ sāntva-praṇipātena | anurakta-prakṛtiṃ kanyā-dāna-yāpanābhyām | lubdhaṃ aṃśa-dvaiguṇyena | bhītaṃ ebhyaḥ kośa-daṇḍa-anugraheṇa | svato bhītaṃ viśvāsya pratibhū-pradānena | rājya-pratisambaddhaṃ ekī-bhāva-upagamanena | mitraṃ ubhayataḥ priya-hitābhyām | upakāra-tyāgena vā | cala-amitraṃ avadhṛtaṃ anapakāra-upakārābhyām || 07.14.10 ||
यो वा यथाअयोगं भजेत तं तथा साधयेत् । साम-दान-भेद-दण्डैर्वा यथाआपत्सु व्याख्यास्यामः ।। ०७.१४.११ ।।
yo vā yathāayogaṃ bhajeta taṃ tathā sādhayet | sāma-dāna-bheda-daṇḍairvā yathāāpatsu vyākhyāsyāmaḥ || 07.14.11 ||
व्यसन-उपघात-त्वरितो वा कोश-दण्डाभ्यां देशे काले कार्ये वाअवधृतं संधिं उपेयात् ।। ०७.१४.१२ ।।
vyasana-upaghāta-tvarito vā kośa-daṇḍābhyāṃ deśe kāle kārye vāavadhṛtaṃ saṃdhiṃ upeyāt || 07.14.12 ||
कृत-संधिर्हीनं आत्मानं प्रतिकुर्वीत ।। ०७.१४.१३ ।।
kṛta-saṃdhirhīnaṃ ātmānaṃ pratikurvīta || 07.14.13 ||
पक्षे हीनो बन्धु-मित्र-पक्षं कुर्वीत । दुर्गं अविषह्यं वा ।। ०७.१४.१४ ।।
pakṣe hīno bandhu-mitra-pakṣaṃ kurvīta | durgaṃ aviṣahyaṃ vā || 07.14.14 ||
दुर्ग-मित्र-प्रतिष्टब्धो हि स्वेषां परेषां च पूज्यो भवति ।। ०७.१४.१५ ।।
durga-mitra-pratiṣṭabdho hi sveṣāṃ pareṣāṃ ca pūjyo bhavati || 07.14.15 ||
मन्त्र-शक्ति-हीनः प्राज्ञ-पुरुष-उपचयं विद्या-वृद्ध-सम्योगं वा कुर्वीत ।। ०७.१४.१६ ।।
mantra-śakti-hīnaḥ prājña-puruṣa-upacayaṃ vidyā-vṛddha-samyogaṃ vā kurvīta || 07.14.16 ||
तथा हि सद्यः श्रेयः प्राप्नोति ।। ०७.१४.१७ ।।
tathā hi sadyaḥ śreyaḥ prāpnoti || 07.14.17 ||
प्रभाव-हीनः प्रकृति-योग-क्षेम-सिद्धौ यतेत ।। ०७.१४.१८ ।।
prabhāva-hīnaḥ prakṛti-yoga-kṣema-siddhau yateta || 07.14.18 ||
जन-पदः सर्व-कर्मणां योनिः । ततः प्रभावः ।। ०७.१४.१९ ।।
jana-padaḥ sarva-karmaṇāṃ yoniḥ | tataḥ prabhāvaḥ || 07.14.19 ||
तस्य स्थानं आत्मनश्चऽपदि दुर्गं ।। ०७.१४.२० ।।
tasya sthānaṃ ātmanaśca'padi durgaṃ || 07.14.20 ||
सेतु-बन्धः सस्यानां योनिः ।। ०७.१४.२१ ।।
setu-bandhaḥ sasyānāṃ yoniḥ || 07.14.21 ||
नित्य-अनुषक्तो हि वर्ष-गुण-लाभः सेतु-वापेषु ।। ०७.१४.२२ ।।
nitya-anuṣakto hi varṣa-guṇa-lābhaḥ setu-vāpeṣu || 07.14.22 ||
वणिक्-पथः पर-अतिसंधानस्य योनिः ।। ०७.१४.२३ ।।
vaṇik-pathaḥ para-atisaṃdhānasya yoniḥ || 07.14.23 ||
वणिक्-पथेन हि दण्ड-गूढ-पुरुष-अतिनयनं शस्त्र-आवरण-यान-वाहन-क्रयश्च क्रियते । प्रवेशो निर्णयनं च ।। ०७.१४.२४ ।।
vaṇik-pathena hi daṇḍa-gūḍha-puruṣa-atinayanaṃ śastra-āvaraṇa-yāna-vāhana-krayaśca kriyate | praveśo nirṇayanaṃ ca || 07.14.24 ||
खनिः संग्राम-उपकरणानां योनिः । द्रव्य-वनं दुर्ग-कर्मणां यान-रथयोश्च । हस्ति-वनं हस्तिनाम् । गव-अश्व-खर-उष्ट्राणां च व्रजः ।। ०७.१४.२५ ।।
khaniḥ saṃgrāma-upakaraṇānāṃ yoniḥ | dravya-vanaṃ durga-karmaṇāṃ yāna-rathayośca | hasti-vanaṃ hastinām | gava-aśva-khara-uṣṭrāṇāṃ ca vrajaḥ || 07.14.25 ||
तेषां अलाभे बन्धु-मित्र-कुलेभ्यः समार्जनं ।। ०७.१४.२६ ।।
teṣāṃ alābhe bandhu-mitra-kulebhyaḥ samārjanaṃ || 07.14.26 ||
उत्साह-हीनः श्रेणी-प्रवीर-पुरुषाणां चोर-गण-आटविक-म्लेच्छ-जातीनां पर-अपकारिणां गूढ-पुरुषाणां च यथा-लाब्भं उपचयं कुर्वीत ।। ०७.१४.२७ ।।
utsāha-hīnaḥ śreṇī-pravīra-puruṣāṇāṃ cora-gaṇa-āṭavika-mleccha-jātīnāṃ para-apakāriṇāṃ gūḍha-puruṣāṇāṃ ca yathā-lābbhaṃ upacayaṃ kurvīta || 07.14.27 ||
पर-मिश्र-अप्रतीकारं आबलीयसं वा परेषु प्रयुञ्जीत ।। ०७.१४.२८ ।।
para-miśra-apratīkāraṃ ābalīyasaṃ vā pareṣu prayuñjīta || 07.14.28 ||
एवं पक्षेण मन्त्रेण द्रव्येण च बलेन च । ।। ०७.१४.२९अ ब ।।
evaṃ pakṣeṇa mantreṇa dravyeṇa ca balena ca | || 07.14.29a ba ||
सम्पन्नः प्रतिनिर्गच्छेत्पर-अवग्रहं आत्मनः ।। ०७.१४.२९च्द् ।।
sampannaḥ pratinirgacchetpara-avagrahaṃ ātmanaḥ || 07.14.29cd ||
ॐ श्री परमात्मने नमः
AnonymousUser
150
5 Days
Learn
Teach
Discuss
Panchanga
Dashboard
Verses & Playlist
Flashcards
Saved Chants
Saved Discussions
Logout
Copy Shloka
Shloka Link
