| |
|

This overlay will guide you through the buttons:

Shloka 1
सुब्रह्मण्य उवाच ।।
अथ महावाक्यानि

PADACHEDA

अथ महावाक्यानि

TRANSLITERATION

atha mahāvākyāni
Shloka 2
(1) प्रज्ञानं ब्रह्म

PADACHEDA

(१) प्रज्ञानम् ब्रह्म

TRANSLITERATION

(1) prajñānam brahma
Shloka 3
( २) अहं ब्रह्मास्मि

PADACHEDA

( २) अहम् ब्रह्म अस्मि

TRANSLITERATION

( 2) aham brahma asmi
Shloka 4
(३) तत्त्वमसि

PADACHEDA

(३) तत् त्वम् असि

TRANSLITERATION

(3) tat tvam asi
Shloka 5
( ४) अयात्मा ब्रह्म

PADACHEDA

( ४) अय आत्मा ब्रह्म

TRANSLITERATION

( 4) aya ātmā brahma
Shloka 6
(५) ईशावास्यमिदं सर्वम्

PADACHEDA

(५) ईशावास्यम् इदम् सर्वम्

TRANSLITERATION

(5) īśāvāsyam idam sarvam
Shloka 7
(६) प्राणोऽस्मि

PADACHEDA

(६) प्राणः अस्मि

TRANSLITERATION

(6) prāṇaḥ asmi
Shloka 8
(७) प्रज्ञानात्मा

PADACHEDA

(७) प्रज्ञान-आत्मा

TRANSLITERATION

(7) prajñāna-ātmā
Shloka 9
(८) यदेवेह तदमुत्र यदमुत्र तदन्विह

PADACHEDA

(८) यत् एव इह तत् अमुत्र यत् अमुत्र तत् अनु इह

TRANSLITERATION

(8) yat eva iha tat amutra yat amutra tat anu iha
Shloka 10
( ९) अन्यदेव तद्विदितादथो अविदितादपि

PADACHEDA

( ९) अन्यत् एव तत् विदितात् अथ उ अ विदितात् अपि

TRANSLITERATION

( 9) anyat eva tat viditāt atha u a viditāt api
Shloka 11
( १०) एष न आत्मान्तर्याम्यमृतः

PADACHEDA

( १०) एष नः आत्मा अन्तर्यामी अमृतः

TRANSLITERATION

( 10) eṣa naḥ ātmā antaryāmī amṛtaḥ
Shloka 12
(११) स यश्चायम्पुरुषो यश्चासावा दित्ये स एकः

PADACHEDA

(११) स यः च अयम् पुरुषः यः च असौ आ दित्ये सः एकः

TRANSLITERATION

(11) sa yaḥ ca ayam puruṣaḥ yaḥ ca asau ā ditye saḥ ekaḥ
Shloka 13
(१२) अहमस्मि परं ब्रह्म परं परपरात्परम्

PADACHEDA

(१२) अहम् अस्मि परम् ब्रह्म परम् पर-परात्परम्

TRANSLITERATION

(12) aham asmi param brahma param para-parātparam
Shloka 14
(१३) वेदशास्त्रगुरुत्वात्तु स्वयमानंदलक्षणम् (१४)

PADACHEDA

(१३) वेद-शास्त्र-गुरु-त्वात् तु स्वयम् आनंद-लक्षणम् (१४)

TRANSLITERATION

(13) veda-śāstra-guru-tvāt tu svayam ānaṃda-lakṣaṇam (14)
Shloka 15
सर्वभूतस्थितं ब्रह्म तदेवाहं न संशयः

PADACHEDA

सर्व-भूत-स्थितम् ब्रह्म तत् एव अहम् न संशयः

TRANSLITERATION

sarva-bhūta-sthitam brahma tat eva aham na saṃśayaḥ
Shloka 16
(१५) तत्त्वतस्य प्राणोहमस्मि पृथिव्याः प्राणोहमस्मि (१६)

PADACHEDA

(१५) तत्त्वतस्य प्राणः ऊहम् अस्मि पृथिव्याः प्राणः ऊहम् अस्मि (१६)

TRANSLITERATION

(15) tattvatasya prāṇaḥ ūham asmi pṛthivyāḥ prāṇaḥ ūham asmi (16)
Shloka 17
अपां च प्राणोहमस्मि तेजसश्च प्राणोहमस्मि (१७)

PADACHEDA

अपाम् च प्राणः ऊहम् अस्मि तेजसः च प्राणः ऊहम् अस्मि (१७)

TRANSLITERATION

apām ca prāṇaḥ ūham asmi tejasaḥ ca prāṇaḥ ūham asmi (17)
Shloka 18
वायोश्च प्राणोहमस्मि आकाशस्य प्राणोहमस्मि ( १८)

PADACHEDA

वायोः च प्राणः ऊहम् अस्मि आकाशस्य प्राणः ऊहम् अस्मि ( १८)

TRANSLITERATION

vāyoḥ ca prāṇaḥ ūham asmi ākāśasya prāṇaḥ ūham asmi ( 18)
Shloka 19
त्रिगुणस्य प्राणोहमस्मि (१९)

PADACHEDA

त्रिगुणस्य प्राणः ऊहम् अस्मि (१९)

TRANSLITERATION

triguṇasya prāṇaḥ ūham asmi (19)
Shloka 20
सर्वोऽहं सर्वात्मकोऽहं संसारी यद्भूतं यच्च भव्यं यद्वर्तमानं सर्वात्मकत्वादद्वितीयोहम् (२०)

PADACHEDA

सर्वः अहम् सर्व-आत्मकः अहम् संसारी यत् भूतम् यत् च भव्यम् यत् वर्तमानम् सर्व-आत्मक-त्वात् अद्वितीयः उहम् (२०)

TRANSLITERATION

sarvaḥ aham sarva-ātmakaḥ aham saṃsārī yat bhūtam yat ca bhavyam yat vartamānam sarva-ātmaka-tvāt advitīyaḥ uham (20)
Shloka 21
सर्वं खल्विदं ब्रह्म ( २१)

PADACHEDA

सर्वम् खलु इदम् ब्रह्म ( २१)

TRANSLITERATION

sarvam khalu idam brahma ( 21)
Shloka 22
सर्वोऽहं विमुक्तोऽहम् ( २२)

PADACHEDA

सर्वः अहम् विमुक्तः अहम् ( २२)

TRANSLITERATION

sarvaḥ aham vimuktaḥ aham ( 22)
Shloka 23
योऽसौ सोहं हंसस्सोहमस्मि ॥

PADACHEDA

यः असौ सः हम् हंसः सः हम् अस्मि ॥

TRANSLITERATION

yaḥ asau saḥ ham haṃsaḥ saḥ ham asmi ..
Shloka 24
इत्येवं सर्वत्र सदा ध्यायेदिति ॥

PADACHEDA

इति एवम् सर्वत्र सदा ध्यायेत् इति ॥

TRANSLITERATION

iti evam sarvatra sadā dhyāyet iti ..
Shloka 25
अथ महावाक्यानामर्थमाह ॥

PADACHEDA

अथ महावाक्यानाम् अर्थम् आह ॥

TRANSLITERATION

atha mahāvākyānām artham āha ..
Shloka 26
प्रज्ञानं ब्रह्मवाक्यार्थः पूर्वमेव प्रबोधितः ॥ अहंपदस्यार्थभूतः शक्त्यात्मा परमेश्वरः ॥ १ ॥

PADACHEDA

प्रज्ञानम् ब्रह्म-वाक्य-अर्थः पूर्वम् एव प्रबोधितः ॥ अहं पदस्य अर्थ-भूतः शक्ति-आत्मा परमेश्वरः ॥ १ ॥

TRANSLITERATION

prajñānam brahma-vākya-arthaḥ pūrvam eva prabodhitaḥ .. ahaṃ padasya artha-bhūtaḥ śakti-ātmā parameśvaraḥ .. 1 ..
Shloka 27
अकारः सर्ववर्णाग्र्यः प्रकाशः परमः शिवः ॥ हकारो व्योमरूपः स्याच्छक्त्यात्मा संप्रकीर्तितः ॥ २॥

PADACHEDA

अकारः सर्व-वर्ण-अग्र्यः प्रकाशः परमः शिवः ॥ हकारः व्योम-रूपः स्यात् शक्ति-आत्मा संप्रकीर्तितः ॥ २॥

TRANSLITERATION

akāraḥ sarva-varṇa-agryaḥ prakāśaḥ paramaḥ śivaḥ .. hakāraḥ vyoma-rūpaḥ syāt śakti-ātmā saṃprakīrtitaḥ .. 2..
Shloka 28
शिवशक्त्योस्तु संयोगादानन्दः सततोदितः ॥ ब्रह्मेति शिवशक्त्योस्तु सर्वात्मत्वमिति स्फुटम् ॥ ३ ॥

PADACHEDA

शिव-शक्त्योः तु संयोगात् आनन्दः सतत-उदितः ॥ ब्रह्म इति शिव-शक्त्योः तु सर्व-आत्म-त्वम् इति स्फुटम् ॥ ३ ॥

TRANSLITERATION

śiva-śaktyoḥ tu saṃyogāt ānandaḥ satata-uditaḥ .. brahma iti śiva-śaktyoḥ tu sarva-ātma-tvam iti sphuṭam .. 3 ..
Shloka 29
पूर्वमेवोपदिष्टं तत्सोहमस्मीति भावयेत् ॥ तत्त्वमित्यत्र तदिति सशब्दार्थः प्रबोधितः॥४॥

PADACHEDA

पूर्वम् एव उपदिष्टम् तत् सा हम् अस्मि इति भावयेत् ॥ तत्त्वम् इति अत्र तत् इति स शब्द-अर्थः प्रबोधितः॥४॥

TRANSLITERATION

pūrvam eva upadiṣṭam tat sā ham asmi iti bhāvayet .. tattvam iti atra tat iti sa śabda-arthaḥ prabodhitaḥ..4..
Shloka 30
अहंशब्दस्तु पुरुषस्तदिति स्यान्नपुंसकम्॥एवमन्योन्यवैरुध्यादन्वयो नभवेत्तयोः ॥ ५ ॥

PADACHEDA

अहंशब्दः तु पुरुषः तत् इति स्यात् नपुंसकम्॥एवम् अन्योन्य-वैरुध्यात् अन्वयः न भवेत् तयोः ॥ ५ ॥

TRANSLITERATION

ahaṃśabdaḥ tu puruṣaḥ tat iti syāt napuṃsakam..evam anyonya-vairudhyāt anvayaḥ na bhavet tayoḥ .. 5 ..
Shloka 31
स्त्रीपुंरूपस्य जगतः कारणं चान्यथा भवेत् ॥ स तत्त्वमसि इत्येवमुपदेशार्थभावना ॥ ६ ॥

PADACHEDA

स्त्री-पुम् रूपस्य जगतः कारणम् च अन्यथा भवेत् ॥ स तत् त्वम् असि इति एवम् उपदेश-अर्थ-भावना ॥ ६ ॥

TRANSLITERATION

strī-pum rūpasya jagataḥ kāraṇam ca anyathā bhavet .. sa tat tvam asi iti evam upadeśa-artha-bhāvanā .. 6 ..
Shloka 32
अयमात्मेति वाक्ये च पुंरूपं पदयुग्मकम् ॥ ईशेन रक्षणीयत्वादीशावस्यमिदं जगत् ॥ ७ ॥

PADACHEDA

अयम् आत्मा इति वाक्ये च पुम् रूपम् पद-युग्मकम् ॥ ईशेन रक्षणीय-त्वात् ईश-अवस्यम् इदम् जगत् ॥ ७ ॥

TRANSLITERATION

ayam ātmā iti vākye ca pum rūpam pada-yugmakam .. īśena rakṣaṇīya-tvāt īśa-avasyam idam jagat .. 7 ..
Shloka 33
प्रज्ञानात्मा यदेवेह तदमुत्रेति चिन्तयेत् ॥ यः स एवेति विद्वद्भिस्सिद्धान्तिभिरिहोच्यते ॥ ८ ॥

PADACHEDA

प्रज्ञान-आत्मा यत् एवा इह तत् अमुत्र इति चिन्तयेत् ॥ यः सः एवा इति विद्वद्भिः सिद्धान्तिभिः इह उच्यते ॥ ८ ॥

TRANSLITERATION

prajñāna-ātmā yat evā iha tat amutra iti cintayet .. yaḥ saḥ evā iti vidvadbhiḥ siddhāntibhiḥ iha ucyate .. 8 ..
Shloka 34
उपरिस्थितवाक्ये च योऽमुत्र स इह स्थितः ॥ इति पूर्ववदेवार्थः पुरुषो विदुषां मतः ॥ ९ ॥

PADACHEDA

उपरि स्थित-वाक्ये च यः अमुत्र सः इह स्थितः ॥ इति पूर्व-वत् एव अर्थः पुरुषः विदुषाम् मतः ॥ ९ ॥

TRANSLITERATION

upari sthita-vākye ca yaḥ amutra saḥ iha sthitaḥ .. iti pūrva-vat eva arthaḥ puruṣaḥ viduṣām mataḥ .. 9 ..
Shloka 35
अन्यदेव तद्विदितादथो ॥ अविदितादपि ॥ अस्मिन्वाक्ये फलस्यापि वैपरीत्यविभावना ॥ 6.19.१० ॥

PADACHEDA

अन्यत् एव तद्-विदितात् अथो ॥ अ विदितात् अपि ॥ अस्मिन् वाक्ये फलस्य अपि वैपरीत्य-विभावना ॥ ६।१९।१० ॥

TRANSLITERATION

anyat eva tad-viditāt atho .. a viditāt api .. asmin vākye phalasya api vaiparītya-vibhāvanā .. 6.19.10 ..
Shloka 36
यथास्यात्तद्वदेवात्र वक्ष्यामि श्रूयतां मुने ॥ अयथाविदिताछब्दो पूर्ववद्विदितादिति ॥ ११ ॥

PADACHEDA

यथा अस्यात् तद्वत् एव अत्र वक्ष्यामि श्रूयताम् मुने ॥ अ यथा विदितात् शब्दः पूर्ववत् विदितात् इति ॥ ११ ॥

TRANSLITERATION

yathā asyāt tadvat eva atra vakṣyāmi śrūyatām mune .. a yathā viditāt śabdaḥ pūrvavat viditāt iti .. 11 ..
Shloka 37
प्रवृत्तिस्स्यात्तद्विदितात्तथैवाविदितात्परम् ॥ अन्यदेव हि संसिद्ध्यै न भवेदिति निश्चितम् ॥ १२ ॥

PADACHEDA

प्रवृत्तिः स्यात् तद्-विदितात् तथा एव अविदितात् परम् ॥ अन्यत् एव हि संसिद्ध्यै न भवेत् इति निश्चितम् ॥ १२ ॥

TRANSLITERATION

pravṛttiḥ syāt tad-viditāt tathā eva aviditāt param .. anyat eva hi saṃsiddhyai na bhavet iti niścitam .. 12 ..
Shloka 38
एष त आत्मांतर्यामी योऽमृतश्च शिवस्स्वयम् ॥ यश्चायम्पुरुषे शंभुर्यश्चादित्ये व्यवस्थितः ॥ १३ ॥

PADACHEDA

एष ते आत्मा अंतर्यामी यः अमृतः च शिवः स्वयम् ॥ यः च अयम् पुरुषे शंभुः यः च आदित्ये व्यवस्थितः ॥ १३ ॥

TRANSLITERATION

eṣa te ātmā aṃtaryāmī yaḥ amṛtaḥ ca śivaḥ svayam .. yaḥ ca ayam puruṣe śaṃbhuḥ yaḥ ca āditye vyavasthitaḥ .. 13 ..
Shloka 39
स चाऽसौ सेति पार्थक्यं नैकं सर्वं स ईरितः ॥ सोपाधिद्वयमस्यार्थ उपचारात्तथोच्यते ॥ १४ ॥

PADACHEDA

स च असौ सा इति पार्थक्यम् न एकम् सर्वम् सः ईरितः ॥ स उपाधि-द्वयम् अस्य अर्थः उपचारात् तथा उच्यते ॥ १४ ॥

TRANSLITERATION

sa ca asau sā iti pārthakyam na ekam sarvam saḥ īritaḥ .. sa upādhi-dvayam asya arthaḥ upacārāt tathā ucyate .. 14 ..
Shloka 40
तं शम्भुनाथं श्रुतयो वदन्ति हि हिरण्मयम् ॥ हिरण्य बाहव इति सर्वांगस्यो पलक्षलम् ॥ १५ ॥

PADACHEDA

तम् शम्भुनाथम् श्रुतयः वदन्ति हि हिरण्मयम् ॥ हिरण्य-बाहवः इति सर्व-अंगस्य उ पलक्षलम् ॥ १५ ॥

TRANSLITERATION

tam śambhunātham śrutayaḥ vadanti hi hiraṇmayam .. hiraṇya-bāhavaḥ iti sarva-aṃgasya u palakṣalam .. 15 ..
Shloka 41
अन्यथा तत्पतित्वं तु न भवेदिति यत्नतः ॥ य एषोन्तरिति शंभुश्छान्दोग्ये श्रूयते शिवः ॥ १६ ॥

PADACHEDA

अन्यथा तद्-पति-त्वम् तु न भवेत् इति यत्नतः ॥ यः एषः अन्तर् इति शंभुः छान्दोग्ये श्रूयते शिवः ॥ १६ ॥

TRANSLITERATION

anyathā tad-pati-tvam tu na bhavet iti yatnataḥ .. yaḥ eṣaḥ antar iti śaṃbhuḥ chāndogye śrūyate śivaḥ .. 16 ..
Shloka 42
हिरण्यश्मश्रुवांस्तद्वद्धिरण्यमयकेशवान् ॥ नखमारभ्य केशाग्रा सर्वत्रापि हिरण्मयः ॥ १७॥

PADACHEDA

हिरण्य-श्मश्रुवान् तद्वत् हिरण्य-मय-केशवान् ॥ नखम् आरभ्य केश-अग्रा सर्वत्र अपि हिरण्मयः ॥ १७॥

TRANSLITERATION

hiraṇya-śmaśruvān tadvat hiraṇya-maya-keśavān .. nakham ārabhya keśa-agrā sarvatra api hiraṇmayaḥ .. 17..
Shloka 43
अहमस्मि परं ब्रह्म परापरपरात्परम् ॥ इति वाक्यस्य तात्पर्यं वदामि श्रूयतामिदम् ॥ १८ ॥

PADACHEDA

अहम् अस्मि परम् ब्रह्म पर-अपर-परात्परम् ॥ इति वाक्यस्य तात्पर्यम् वदामि श्रूयताम् इदम् ॥ १८ ॥

TRANSLITERATION

aham asmi param brahma para-apara-parātparam .. iti vākyasya tātparyam vadāmi śrūyatām idam .. 18 ..
Shloka 44
अहंपदस्यार्थभूतः शक्त्यात्मा शिवईरितः ॥ स एवास्मीति वाक्यार्थ योजना भवति ध्रुवम् ॥ १९ ॥

PADACHEDA

अहम् पदस्य अर्थ-भूतः शक्ति-आत्मा शिव-ईरितः ॥ सः एव अस्मि इति वाक्य-अर्थ योजना भवति ध्रुवम् ॥ १९ ॥

TRANSLITERATION

aham padasya artha-bhūtaḥ śakti-ātmā śiva-īritaḥ .. saḥ eva asmi iti vākya-artha yojanā bhavati dhruvam .. 19 ..
Shloka 45
सर्वोत्कृष्टश्च सर्वात्मा परब्रह्म स ईरितः ॥ परश्चाथापरश्चेति परात्परमिति त्रिधा ॥ 6.19.२० ॥

PADACHEDA

सर्व-उत्कृष्टः च सर्वात्मा पर-ब्रह्म सः ईरितः ॥ परः च अथ अपरः च इति परात्परम् इति त्रिधा ॥ ६।१९।२० ॥

TRANSLITERATION

sarva-utkṛṣṭaḥ ca sarvātmā para-brahma saḥ īritaḥ .. paraḥ ca atha aparaḥ ca iti parātparam iti tridhā .. 6.19.20 ..
Shloka 46
रुद्रो ब्रह्मा च विष्णुश्च प्रोक्ताः श्रुत्यैव नान्यथा ॥ तेभ्यश्च परमो देवः परशब्देन बोधितः ॥ २१॥

PADACHEDA

रुद्रः ब्रह्मा च विष्णुः च प्रोक्ताः श्रुत्या एव न अन्यथा ॥ तेभ्यः च परमः देवः पर-शब्देन बोधितः ॥ २१॥

TRANSLITERATION

rudraḥ brahmā ca viṣṇuḥ ca proktāḥ śrutyā eva na anyathā .. tebhyaḥ ca paramaḥ devaḥ para-śabdena bodhitaḥ .. 21..
Shloka 47
वेदशास्त्र गुरूणां च वाक्याभ्या सवशाच्छिशोः ॥ पूर्णानन्दमयश्शंभुः प्रादुर्भूतो भवेद्धृदि ॥ २२ ॥

PADACHEDA

गुरूणाम् च वाक्याभ्या स वशात् शिशोः ॥ पूर्णानन्द-मयः शंभुः प्रादुर्भूतः भवेत् हृदि ॥ २२ ॥

TRANSLITERATION

gurūṇām ca vākyābhyā sa vaśāt śiśoḥ .. pūrṇānanda-mayaḥ śaṃbhuḥ prādurbhūtaḥ bhavet hṛdi .. 22 ..
Shloka 48
सर्वभूतस्थितश्शम्भुस्स एवाहं न संशयः ॥ तत्त्वजातस्य सर्वस्य प्राणोस्म्यहमहं शिवः ॥ २३ ॥

PADACHEDA

सर्व-भूत-स्थितः शम्भुः सः एव अहम् न संशयः ॥ तत्त्व-जातस्य सर्वस्य प्राणः अस्मि अहम् अहम् शिवः ॥ २३ ॥

TRANSLITERATION

sarva-bhūta-sthitaḥ śambhuḥ saḥ eva aham na saṃśayaḥ .. tattva-jātasya sarvasya prāṇaḥ asmi aham aham śivaḥ .. 23 ..
Shloka 49
इत्युक्त्वा पुनरप्याह शिवस्तत्त्वत्रयस्य च ॥ प्राणोस्मीत्यत्र पृथ्व्यादिगुणान्तग्रहणान्मुने ॥ २४ ॥

PADACHEDA

इति उक्त्वा पुनर् अपि आह शिवः तत्त्व-त्रयस्य च ॥ प्राणः अस्मि इति अत्र पृथ्वी-आदि-गुण-अन्त-ग्रहणात् मुने ॥ २४ ॥

TRANSLITERATION

iti uktvā punar api āha śivaḥ tattva-trayasya ca .. prāṇaḥ asmi iti atra pṛthvī-ādi-guṇa-anta-grahaṇāt mune .. 24 ..
Shloka 50
आत्मतत्त्वानि सर्वाणि गृहीतानीति भावय ॥ पुनश्च सर्वग्रहणं विद्यातत्त्वशिवात्मनोः ॥ २५ ॥

PADACHEDA

आत्म-तत्त्वानि सर्वाणि गृहीतानि इति भावय ॥ पुनर् च सर्व-ग्रहणम् विद्या-तत्त्व-शिव-आत्मनोः ॥ २५ ॥

TRANSLITERATION

ātma-tattvāni sarvāṇi gṛhītāni iti bhāvaya .. punar ca sarva-grahaṇam vidyā-tattva-śiva-ātmanoḥ .. 25 ..
Shloka 51
तत्त्वयोश्चास्म्यहं प्राणास्सर्वस्स्सर्वात्मको ह्यहम् ॥ जीवस्य चान्तर्यामित्वाज्जीवोऽहं तस्य सर्वदा ॥ २६ ॥

PADACHEDA

तत्त्वयोः च अस्मि अहम् प्राणाः सर्वः सर्व-आत्मकः हि अहम् ॥ जीवस्य च अन्तर्यामि-त्वात् जीवः अहम् तस्य सर्वदा ॥ २६ ॥

TRANSLITERATION

tattvayoḥ ca asmi aham prāṇāḥ sarvaḥ sarva-ātmakaḥ hi aham .. jīvasya ca antaryāmi-tvāt jīvaḥ aham tasya sarvadā .. 26 ..
Shloka 52
यद्भूतं यच्च भव्यं यद्भविप्यत्सर्वमेव च ॥ मन्मयत्वादहं सर्वः सर्वो वै रुद्र इत्यपि ॥ २७॥

PADACHEDA

यत् भूतम् यत् च भव्यम् यत् भविप्यत् सर्वम् एव च ॥ मद्-मय-त्वात् अहम् सर्वः सर्वः वै रुद्रः इति अपि ॥ २७॥

TRANSLITERATION

yat bhūtam yat ca bhavyam yat bhavipyat sarvam eva ca .. mad-maya-tvāt aham sarvaḥ sarvaḥ vai rudraḥ iti api .. 27..
Shloka 53
श्रुतिराह मुने सा हि साक्षाच्छिवमुखोद्गता ॥ सर्वात्मा परमैरेभिर्गुणैर्नित्यसमन्वयात् ॥ २८ ॥

PADACHEDA

श्रुतिः आह मुने सा हि साक्षात् शिव-मुख-उद्गता ॥ सर्वात्मा परमैः एभिः गुणैः नित्य-समन्वयात् ॥ २८ ॥

TRANSLITERATION

śrutiḥ āha mune sā hi sākṣāt śiva-mukha-udgatā .. sarvātmā paramaiḥ ebhiḥ guṇaiḥ nitya-samanvayāt .. 28 ..
Shloka 54
स्वस्मात्परात्मविरहादद्वितीयोऽहमेव हि ॥ सर्वं खल्विदं ब्रह्मेति वाक्यार्थः पूर्व्वमीरितः ॥ २९ ॥

PADACHEDA

स्वस्मात् परात्म-विरहात् अद्वितीयः अहम् एव हि ॥ सर्वम् खलु इदम् ब्रह्म इति वाक्य-अर्थः पूर्व्वम् ईरितः ॥ २९ ॥

TRANSLITERATION

svasmāt parātma-virahāt advitīyaḥ aham eva hi .. sarvam khalu idam brahma iti vākya-arthaḥ pūrvvam īritaḥ .. 29 ..
Shloka 55
पूर्णोऽहं भावरूपत्वान्नित्यमुक्तोऽहमेव हि ॥ पशवो मत्प्रसादेन मुक्ता मद्भावमाश्रिताः ॥ 6.19.३० ॥

PADACHEDA

पूर्णः अहम् भाव-रूप-त्वात् नित्य-मुक्तः अहम् एव हि ॥ पशवः मद्-प्रसादेन मुक्ताः मद्-भावम् आश्रिताः ॥ ६।१९।३० ॥

TRANSLITERATION

pūrṇaḥ aham bhāva-rūpa-tvāt nitya-muktaḥ aham eva hi .. paśavaḥ mad-prasādena muktāḥ mad-bhāvam āśritāḥ .. 6.19.30 ..
Shloka 56
योऽसौ सर्वात्मकश्शम्भुस्सोऽहं स शिवोऽस्म्यहम् ॥ इति वै सर्ववाक्यार्थो वामदेव शिवोदितः ॥ ३१॥

PADACHEDA

यः असौ सर्व-आत्मकः शम्भुः सः अहम् स शिवः अस्मि अहम् ॥ इति वै सर्व-वाक्य-अर्थः वामदेव शिव-उदितः ॥ ३१॥

TRANSLITERATION

yaḥ asau sarva-ātmakaḥ śambhuḥ saḥ aham sa śivaḥ asmi aham .. iti vai sarva-vākya-arthaḥ vāmadeva śiva-uditaḥ .. 31..
Shloka 57
इतीशश्रुतिवाक्याभ्यामुपदिष्टार्थमादरात् ॥ साक्षाच्छिवैक्यदं पुंसां शिशोगुरुरुपादिशेत् ॥ ३२॥

PADACHEDA

इति ईश-श्रुति-वाक्याभ्याम् उपदिष्ट-अर्थम् आदरात् ॥ साक्षात् शिव-ऐक्य-दम् पुंसाम् शिशो गुरुः उपादिशेत् ॥ ३२॥

TRANSLITERATION

iti īśa-śruti-vākyābhyām upadiṣṭa-artham ādarāt .. sākṣāt śiva-aikya-dam puṃsām śiśo guruḥ upādiśet .. 32..
Shloka 58
आदाय शंखं साधारमस्त्रमन्त्रेण भस्मना ॥ शोध्य तत्पुरतस्स्थाप्य चतुरस्रे समर्चिते ॥ ३३॥

PADACHEDA

आदाय शंखम् स आधारम् अस्त्रमन्त्रेण भस्मना ॥ शोध्य तत् पुरतस् स्थाप्य चतुर्-अस्रे समर्चिते ॥ ३३॥

TRANSLITERATION

ādāya śaṃkham sa ādhāram astramantreṇa bhasmanā .. śodhya tat puratas sthāpya catur-asre samarcite .. 33..
Shloka 59
ओमित्यभ्यर्च्य गन्धाद्यैरस्त्रं वस्त्रोपशोभितम् ॥ वासितं जलमापूर्य सम्पूज्योमिति मन्त्रतः ॥ ३४ ॥

PADACHEDA

ओम् इति अभ्यर्च्य गन्ध-आद्यैः अस्त्रम् वस्त्र-उपशोभितम् ॥ वासितम् जलम् आपूर्य सम्पूज्य ऊम् इति मन्त्रतः ॥ ३४ ॥

TRANSLITERATION

om iti abhyarcya gandha-ādyaiḥ astram vastra-upaśobhitam .. vāsitam jalam āpūrya sampūjya ūm iti mantrataḥ .. 34 ..
Shloka 60
सप्तधैवाभिमंत्र्याथ प्रणवेन पुनश्च तम् ॥ यस्त्वन्तरं किंचिदस्ति कुरुते त्यतिभीतिभाक् ॥ ३५ ॥

PADACHEDA

सप्तधा एव अभिमंत्र्य अथ प्रणवेन पुनर् च तम् ॥ यः तु अन्तरम् किंचिद् अस्ति कुरुते ॥ ३५ ॥

TRANSLITERATION

saptadhā eva abhimaṃtrya atha praṇavena punar ca tam .. yaḥ tu antaram kiṃcid asti kurute .. 35 ..
Shloka 61
इत्याह श्रुतिसत्तत्त्वं दृढात्मा गतभीर्भव ॥ इत्याभाष्य स्वयं शिष्यं देवं ध्यायन्समर्चयेत् ॥ ३६ ॥

PADACHEDA

इति आह श्रुति-सत्-तत्त्वम् दृढ-आत्मा गत-भीः भव ॥ इति आभाष्य स्वयम् शिष्यम् देवम् ध्यायन् समर्चयेत् ॥ ३६ ॥

TRANSLITERATION

iti āha śruti-sat-tattvam dṛḍha-ātmā gata-bhīḥ bhava .. iti ābhāṣya svayam śiṣyam devam dhyāyan samarcayet .. 36 ..
Shloka 62
शिष्यासनं सम्प्रपूज्य षडुत्थापनमार्गतः ॥ शिवासनं च संकल्प्य शिवमूर्तिं प्रकल्पयेत् ॥ ३७ ॥

PADACHEDA

शिष्य-आसनम् सम्प्रपूज्य षष्-उत्थापन-मार्गतः ॥ शिव-आसनम् च संकल्प्य शिव-मूर्तिम् प्रकल्पयेत् ॥ ३७ ॥

TRANSLITERATION

śiṣya-āsanam samprapūjya ṣaṣ-utthāpana-mārgataḥ .. śiva-āsanam ca saṃkalpya śiva-mūrtim prakalpayet .. 37 ..
Shloka 63
पञ्च ब्रह्माणि विन्यस्य शिरः पादावसानकम् ॥ मुण्डवत्क्रकलाभेदैः प्रणवस्य कला अपि ॥ ३८ ॥

PADACHEDA

पञ्च ब्रह्माणि विन्यस्य शिरः पाद-अवसानकम् ॥ मुण्ड-वत् क्र-कला-भेदैः प्रणवस्य कलाः अपि ॥ ३८ ॥

TRANSLITERATION

pañca brahmāṇi vinyasya śiraḥ pāda-avasānakam .. muṇḍa-vat kra-kalā-bhedaiḥ praṇavasya kalāḥ api .. 38 ..
Shloka 64
अष्टत्रिंशन्मंत्ररूपा श्शिष्यदेहेऽथ मस्तके ॥ समावाह्य शिवं मुद्राः स्थापनीयाः प्रदर्शयेत् ॥ ३९॥

PADACHEDA

अष्टत्रिंशत्-मंत्र-रूपा श्शिष्य-देहे अथ मस्तके ॥ समावाह्य शिवम् मुद्राः स्थापनीयाः प्रदर्शयेत् ॥ ३९॥

TRANSLITERATION

aṣṭatriṃśat-maṃtra-rūpā śśiṣya-dehe atha mastake .. samāvāhya śivam mudrāḥ sthāpanīyāḥ pradarśayet .. 39..
Shloka 65
ततश्चाङ्गानि विन्यस्य सर्वज्ञानीत्यनुक्रमात्॥कल्पयेदुपचारांश्च षोडशासनपूर्वकान् ॥ 6.19.४० ॥

PADACHEDA

ततस् च अङ्गानि विन्यस्य सर्वज्ञानि इति अनुक्रमात्॥कल्पयेत् उपचारान् च षोडश-आसन-पूर्वकान् ॥ ६।१९।४० ॥

TRANSLITERATION

tatas ca aṅgāni vinyasya sarvajñāni iti anukramāt..kalpayet upacārān ca ṣoḍaśa-āsana-pūrvakān .. 6.19.40 ..
Shloka 66
पायसान्नञ्च नैवेद्यं समर्प्यो मग्निजायया ॥ गण्डूषाचमनार्घ्यादि धूपदीपादिकं क्रमात् ॥ ४१ ॥

PADACHEDA

पायस-अन्नम् च नैवेद्यम् समर्प्यः मग्निजायया ॥ गण्डूष-आचमन-अर्घ्य-आदि धूप-दीप-आदिकम् क्रमात् ॥ ४१ ॥

TRANSLITERATION

pāyasa-annam ca naivedyam samarpyaḥ magnijāyayā .. gaṇḍūṣa-ācamana-arghya-ādi dhūpa-dīpa-ādikam kramāt .. 41 ..
Shloka 67
नामाष्टकेन सम्पूज्य ब्राह्मणैर्वेदपारगैः ॥ जपेद्ब्रह्मविदाप्नोति भृगुर्वै वारुणिस्ततः ॥ ४२ ॥

PADACHEDA

नाम-अष्टकेन सम्पूज्य ब्राह्मणैः वेदपारगैः ॥ जपेत् ब्रह्म-विद् आप्नोति भृगुः वै वारुणिः ततस् ॥ ४२ ॥

TRANSLITERATION

nāma-aṣṭakena sampūjya brāhmaṇaiḥ vedapāragaiḥ .. japet brahma-vid āpnoti bhṛguḥ vai vāruṇiḥ tatas .. 42 ..
Shloka 68
यो देवानामुपक्रम्यः यः परः स महेश्वरः ॥ इत्यंतं तस्य पुरतः कह्लारादिविर्निताम् ॥ ४३ ॥

PADACHEDA

यः देवानाम् उपक्रम्यः यः परः स महेश्वरः ॥ इत्यंतम् तस्य पुरतस् ॥ ४३ ॥

TRANSLITERATION

yaḥ devānām upakramyaḥ yaḥ paraḥ sa maheśvaraḥ .. ityaṃtam tasya puratas .. 43 ..
Shloka 69
आदाय मालामुत्थाय श्रीविरूपाक्ष निर्मिते ॥ शास्त्रे पंचाशिके रूपे सिद्धिस्कन्धं जपेच्छनैः ॥ ४४ ॥

PADACHEDA

आदाय मालाम् उत्थाय श्री-विरूपाक्ष-निर्मिते ॥ शास्त्रे पंचाशिके रूपे सिद्धिस्कन्धम् जपेत् शनैस् ॥ ४४ ॥

TRANSLITERATION

ādāya mālām utthāya śrī-virūpākṣa-nirmite .. śāstre paṃcāśike rūpe siddhiskandham japet śanais .. 44 ..
Shloka 70
ख्यातिः पूर्णोहमित्यंतं सानुकूलेन चेतसा ॥ देशिकस्तस्य शिष्यस्य कण्ठदेशे समर्पयेत् ॥ ४५ ॥

PADACHEDA

ख्यातिः पूर्णः हम् इति अन्तम् स अनुकूलेन चेतसा ॥ देशिकः तस्य शिष्यस्य कण्ठ-देशे समर्पयेत् ॥ ४५ ॥

TRANSLITERATION

khyātiḥ pūrṇaḥ ham iti antam sa anukūlena cetasā .. deśikaḥ tasya śiṣyasya kaṇṭha-deśe samarpayet .. 45 ..
Shloka 71
तिलकं वन्दनेनाथ सर्वाङ्गालेपनं पुनः ॥ स्वसम्प्रदायानुगुणं कारयेच्च यथाविधि ॥ ४६ ॥

PADACHEDA

तिलकम् वन्दनेन अथ सर्व-अङ्ग-आलेपनम् पुनर् ॥ स्व-सम्प्रदाय-अनुगुणम् कारयेत् च यथाविधि ॥ ४६ ॥

TRANSLITERATION

tilakam vandanena atha sarva-aṅga-ālepanam punar .. sva-sampradāya-anuguṇam kārayet ca yathāvidhi .. 46 ..
Shloka 72
ततश्च देशिकः प्रीत्या नामश्रीपादसंज्ञितम् ॥ छत्रञ्च पादुकां दद्याद्दूर्वाकल्पविकल्पनम् ॥ ४।

PADACHEDA

ततस् च देशिकः प्रीत्या नाम श्रीपाद-संज्ञितम् ॥ छत्रम् च पादुकाम् दद्यात् दूर्वा-कल्प-विकल्पनम् ॥ ४।

TRANSLITERATION

tatas ca deśikaḥ prītyā nāma śrīpāda-saṃjñitam .. chatram ca pādukām dadyāt dūrvā-kalpa-vikalpanam .. 4.
Shloka 73
व्याख्यातत्वञ्च कर्म्मादिगुर्वासनपरिग्रहम् ॥ अनुगृह्य गुरुस्तस्मै शिष्याय शिवरूपिणे ॥ ४८ ॥

PADACHEDA

व्याख्यात-त्वञ्च कर्म्म-आदि-गुरु-आसन-परिग्रहम् ॥ अनुगृह्य गुरुः तस्मै शिष्याय शिव-रूपिणे ॥ ४८ ॥

TRANSLITERATION

vyākhyāta-tvañca karmma-ādi-guru-āsana-parigraham .. anugṛhya guruḥ tasmai śiṣyāya śiva-rūpiṇe .. 48 ..
Shloka 74
शिवोहमस्मीति सदा समाधिस्थो भवेति तम् ॥ सम्प्रोच्याथ स्वयं तस्मै नमस्कारं समाचरेत् ॥ ४९ ॥

PADACHEDA

शिवः उहम् अस्मि इति सदा समाधि-स्थः भव इति तम् ॥ सम्प्रोच्य अथ स्वयम् तस्मै नमस्कारम् समाचरेत् ॥ ४९ ॥

TRANSLITERATION

śivaḥ uham asmi iti sadā samādhi-sthaḥ bhava iti tam .. samprocya atha svayam tasmai namaskāram samācaret .. 49 ..
Shloka 75
सम्प्रदायानुगुण्येन नमस्कुर्युस्तथापरे ॥ शिष्यस्तदा समुत्थाय नमस्कुर्याद्गुरुन्तथा ॥ गुरोरपि गुरुं तस्य शिष्यांश्च स्वगुरोरपि ॥ 6.19.५० ॥

PADACHEDA

सम्प्रदाय-आनुगुण्येन नमस्कुर्युः तथा अपरे ॥ शिष्यः तदा समुत्थाय नमस्कुर्यात् गुरुन् तथा ॥ गुरोः अपि गुरुम् तस्य शिष्यान् च स्व-गुरोः अपि ॥ ६।१९।५० ॥

TRANSLITERATION

sampradāya-ānuguṇyena namaskuryuḥ tathā apare .. śiṣyaḥ tadā samutthāya namaskuryāt gurun tathā .. guroḥ api gurum tasya śiṣyān ca sva-guroḥ api .. 6.19.50 ..
Shloka 76
एवं कृतनमस्कारं शिष्यन्दद्याद्गुरुः स्वयम् ॥ सुशीलं यतवाचं तं विनयावनतं स्थितम् ॥ ५१ ॥

PADACHEDA

एवम् कृत-नमस्कारम् शिष्यन् दद्यात् गुरुः स्वयम् ॥ सुशीलम् यत-वाचम् तम् विनय-अवनतम् स्थितम् ॥ ५१ ॥

TRANSLITERATION

evam kṛta-namaskāram śiṣyan dadyāt guruḥ svayam .. suśīlam yata-vācam tam vinaya-avanatam sthitam .. 51 ..
Shloka 77
अद्यप्रभृति लोकानामनुग्रहपरो भव ॥ परीक्ष्य वत्सरं शिष्यमंगीकुरु विधानतः ॥ ५२॥

PADACHEDA

अद्य प्रभृति लोकानाम् अनुग्रह-परः भव ॥ परीक्ष्य वत्सरम् शिष्यम् अंगीकुरु विधानतः ॥ ५२॥

TRANSLITERATION

adya prabhṛti lokānām anugraha-paraḥ bhava .. parīkṣya vatsaram śiṣyam aṃgīkuru vidhānataḥ .. 52..
Shloka 78
रागादिदोषान्संत्यज्य शिवध्यानपरो भव ॥ सत्सम्प्रदायसंसिद्धैस्संगं कुरु न चेतरैः ॥ ५३॥

PADACHEDA

राग-आदि-दोषान् संत्यज्य शिव-ध्यान-परः भव ॥ सत्-सम्प्रदाय-संसिद्धैः संगम् कुरु न च इतरैः ॥ ५३॥

TRANSLITERATION

rāga-ādi-doṣān saṃtyajya śiva-dhyāna-paraḥ bhava .. sat-sampradāya-saṃsiddhaiḥ saṃgam kuru na ca itaraiḥ .. 53..
Shloka 79
अनभ्यर्च्य शिवं जातुमा भुंक्ष्वाप्राण संक्षयम् ॥ गुरुभक्तिं समास्थाय सुखी भव सुखी भव ॥ ५४ ॥

PADACHEDA

अन् अभ्यर्च्य शिवम् जातुमा भुंक्ष्व अप्राण संक्षयम् ॥ गुरु-भक्तिम् समास्थाय सुखी भव सुखी भव ॥ ५४ ॥

TRANSLITERATION

an abhyarcya śivam jātumā bhuṃkṣva aprāṇa saṃkṣayam .. guru-bhaktim samāsthāya sukhī bhava sukhī bhava .. 54 ..
Shloka 80
इति क्रमाद्गुरुवरो दयालुर्ज्ञानसागरः ॥ सानुकूलेन चित्तेन समं शिष्यं समाचरेत् ॥ ५५ ॥

PADACHEDA

इति क्रमात् गुरु-वरः दयालुः ज्ञान-सागरः ॥ स अनुकूलेन चित्तेन समम् शिष्यम् समाचरेत् ॥ ५५ ॥

TRANSLITERATION

iti kramāt guru-varaḥ dayāluḥ jñāna-sāgaraḥ .. sa anukūlena cittena samam śiṣyam samācaret .. 55 ..
Shloka 81
तव स्नेहान्मयायं वै वामदेव मुनीश्वर॥योगपट्टप्रकारस्ते प्रोक्तो गुह्यतरोऽपि हि ॥ ५६॥

PADACHEDA

तव स्नेहात् मया अयम् वै वामदेव मुनि-ईश्वर॥योगपट्ट-प्रकारः ते प्रोक्तः गुह्यतरः अपि हि ॥ ५६॥

TRANSLITERATION

tava snehāt mayā ayam vai vāmadeva muni-īśvara..yogapaṭṭa-prakāraḥ te proktaḥ guhyataraḥ api hi .. 56..
Shloka 82
इत्युक्त्वा षण्मुखस्तस्मै क्षौरस्नानविधिक्रमम्॥वक्तुमारभत प्रीत्या यतीनां कृपया शुभम्॥५७॥

PADACHEDA

इति उक्त्वा षण्मुखः तस्मै क्षौर-स्नान-विधि-क्रमम्॥वक्तुम् आरभत प्रीत्या यतीनाम् कृपया शुभम्॥५७॥

TRANSLITERATION

iti uktvā ṣaṇmukhaḥ tasmai kṣaura-snāna-vidhi-kramam..vaktum ārabhata prītyā yatīnām kṛpayā śubham..57..
Shloka 83
इति श्रीशिवमहापुराणे षष्ठ्यां कैलाससंहितायां योगपट्टविधिवर्णनंनामैकोनविंशोऽध्यायः॥१९॥

PADACHEDA

इति श्री-शिव-महापुराणे षष्ठ्याम् कैलाससंहितायाम् योगपट्टविधिवर्णनम् नाम एकोनविंशः अध्यायः॥१९॥

TRANSLITERATION

iti śrī-śiva-mahāpurāṇe ṣaṣṭhyām kailāsasaṃhitāyām yogapaṭṭavidhivarṇanam nāma ekonaviṃśaḥ adhyāyaḥ..19..

Add to Playlist

Practice Later

No Playlist Found

Create a Verse Post


Shloka QR Code

🔗

🪔 Powered by Gyaandweep.com

namo namaḥ!

भाषा चुने (Choose Language)

namo namaḥ!

Sign Up to practice more than 100 Vedic Scriptures and 1000s of chants, one verse at a time.

Login to track your learning and teaching progress.


Sign In