सूत उवाच ।।
अतः परं प्रवक्ष्यामि मल्लिकार्जुनसंभवम् ।। यः श्रुत्वा भक्तिमान्धीमान्सर्वपापैः प्रमुच्यते ।। १ ।।
ataḥ paraṃ pravakṣyāmi mallikārjunasaṃbhavam || yaḥ śrutvā bhaktimāndhīmānsarvapāpaiḥ pramucyate || 1 ||
पूर्वं चा कथितं यच्च तत्पुनः कथयाम्यहम् ।। कुमारचरितं दिव्यं सर्वपापविनाशनम् ।। २।।
pūrvaṃ cā kathitaṃ yacca tatpunaḥ kathayāmyaham || kumāracaritaṃ divyaṃ sarvapāpavināśanam || 2||
यदा पृथ्वीं समाक्रम्य कैलासं पुनरागतः ।। कुमारस्स शिवापुत्रस्तारकारिर्महाबलः ।। ३ ।।
yadā pṛthvīṃ samākramya kailāsaṃ punarāgataḥ || kumārassa śivāputrastārakārirmahābalaḥ || 3 ||
तदा सुरर्षिरागत्य सर्वं वृत्तं जगाद ह ।। गणेश्वरविवाहादि भ्रामयंस्तं स्वबुद्धितः ।। ४ ।।
tadā surarṣirāgatya sarvaṃ vṛttaṃ jagāda ha || gaṇeśvaravivāhādi bhrāmayaṃstaṃ svabuddhitaḥ || 4 ||
तच्छुत्वा स कुमारो हि प्रणम्य पितरौ च तौ ।। जगाम पर्वतं क्रौचं पितृभ्यां वारितोऽपि हि ।। ५ ।।
tacchutvā sa kumāro hi praṇamya pitarau ca tau || jagāma parvataṃ kraucaṃ pitṛbhyāṃ vārito'pi hi || 5 ||
कुमारस्य वियोगेन तन्माता गिरिजा यदा ।। दुःखितासीत्तदा शंभुस्तामुवाच सुबोधकृत् ।। ६ ।।
kumārasya viyogena tanmātā girijā yadā || duḥkhitāsīttadā śaṃbhustāmuvāca subodhakṛt || 6 ||
कथं प्रिये दुःखितासि न दुःखं कुरु पार्वति ।। आयास्यति सुतः सुभ्रूस्त्यज्यतां दुःखमुत्कटम् ।। ७ ।।
kathaṃ priye duḥkhitāsi na duḥkhaṃ kuru pārvati || āyāsyati sutaḥ subhrūstyajyatāṃ duḥkhamutkaṭam || 7 ||
सा यदा च न तन्मेने पार्वती दुःखिता भृशम् ।। तदा च प्रेषितास्तत्र शंकरेण सुरर्षयः ।। ८ ।।
sā yadā ca na tanmene pārvatī duḥkhitā bhṛśam || tadā ca preṣitāstatra śaṃkareṇa surarṣayaḥ || 8 ||
देवाश्च ऋषयस्सर्वे सगणा हि मुदान्विताः ।। कुमारानयनार्थं वै तत्र जग्मुः सुबुद्धयः ।। ९ ।।
devāśca ṛṣayassarve sagaṇā hi mudānvitāḥ || kumārānayanārthaṃ vai tatra jagmuḥ subuddhayaḥ || 9 ||
तत्र गत्वा च ते सर्वे कुमारं सुप्रणम्य च ।। विज्ञाप्य बहुधाप्येनं प्रार्थनां चक्रुरादरात् ।। 4.15.१० ।।
tatra gatvā ca te sarve kumāraṃ supraṇamya ca || vijñāpya bahudhāpyenaṃ prārthanāṃ cakrurādarāt || 4.15.10 ||
देवादिप्रार्थनां तां च शिवाज्ञासंकुलां गुरुः ।। न मेने स कुमारो हि महाहंकारविह्वलः ।। ११ ।।
devādiprārthanāṃ tāṃ ca śivājñāsaṃkulāṃ guruḥ || na mene sa kumāro hi mahāhaṃkāravihvalaḥ || 11 ||
ततश्च पुनरावृत्य सर्वे ते हि शिवांतिकम् ।। स्वंस्वं स्थानं गता नत्वा प्राप्य शंकरशासनम् ।। १२।।
tataśca punarāvṛtya sarve te hi śivāṃtikam || svaṃsvaṃ sthānaṃ gatā natvā prāpya śaṃkaraśāsanam || 12||
तदा च गिरिजादेवी विरहं पुत्रसंभवम् ।। शंभुश्च परमं दुःखं प्राप तस्मिन्ननागते ।। १३ ।।
tadā ca girijādevī virahaṃ putrasaṃbhavam || śaṃbhuśca paramaṃ duḥkhaṃ prāpa tasminnanāgate || 13 ||
अथो सुदुःखितौ दीनौ लोकाचारकरौ तदा ।। जग्मतुस्तत्र सुस्नेहात्स्वपुत्रो यत्र संस्थितः ।। १४ ।।
atho suduḥkhitau dīnau lokācārakarau tadā || jagmatustatra susnehātsvaputro yatra saṃsthitaḥ || 14 ||
स पुत्रश्च कुमाराख्यः पित्रोरागमनं गिरेः ।। ज्ञात्वा दूरं गतोऽस्नेहाद्योजनत्रयमेव च ।। १५ ।।
sa putraśca kumārākhyaḥ pitrorāgamanaṃ gireḥ || jñātvā dūraṃ gato'snehādyojanatrayameva ca || 15 ||
क्रौंचे च पर्वते दूरं गते तस्मिन्स्वपुत्रके ।। तौ च तत्र समासीनौ ज्यो तीरूपं समाश्रितौ ।। १६ ।।
krauṃce ca parvate dūraṃ gate tasminsvaputrake || tau ca tatra samāsīnau jyo tīrūpaṃ samāśritau || 16 ||
पुत्रस्नेहातुरौ तौ वै शिवौ पर्वणिपर्वणि ।। दर्शनार्थं कुमारस्य स्वपुत्रस्य हि गच्छतः ।। १७ ।।
putrasnehāturau tau vai śivau parvaṇiparvaṇi || darśanārthaṃ kumārasya svaputrasya hi gacchataḥ || 17 ||
अमावास्यादिने शंभुस्स्वयं गच्छति तत्र ह ।। पौर्णमासीदिने तत्र पार्वती गच्छति ध्रुवम् ।। १८ ।।
amāvāsyādine śaṃbhussvayaṃ gacchati tatra ha || paurṇamāsīdine tatra pārvatī gacchati dhruvam || 18 ||
तद्दिनं हि समारभ्य मल्लिकार्जुनसंभवम् ।। लिंगं चैव शिवस्यैकं प्रसिद्धं भुवनत्रये ।। १९ ।।
taddinaṃ hi samārabhya mallikārjunasaṃbhavam || liṃgaṃ caiva śivasyaikaṃ prasiddhaṃ bhuvanatraye || 19 ||
तल्लिंगं यः समीक्षेत स सर्वैः किल्बिषैरपि ।। मुच्यते नात्र सन्देहः सर्वान्कामानवाप्नुयात् ।। 4.15.२० ।।
talliṃgaṃ yaḥ samīkṣeta sa sarvaiḥ kilbiṣairapi || mucyate nātra sandehaḥ sarvānkāmānavāpnuyāt || 4.15.20 ||
दुःखं च दूरतो याति सुखमात्यंतिकं लभेत् ।। जननीगर्भसंभूतं कष्टं नाप्नोति वै पुनः ।। २१ ।।
duḥkhaṃ ca dūrato yāti sukhamātyaṃtikaṃ labhet || jananīgarbhasaṃbhūtaṃ kaṣṭaṃ nāpnoti vai punaḥ || 21 ||
धनधान्यसमृद्धिश्च प्रतिष्ठारोग्यमेव च ।। अभीष्टफलसिद्धिश्च जायते नात्र संशयः ।। २२ ।।
dhanadhānyasamṛddhiśca pratiṣṭhārogyameva ca || abhīṣṭaphalasiddhiśca jāyate nātra saṃśayaḥ || 22 ||
ज्योतिर्लिंगं द्वितीयं च प्रोक्तं मल्लिकसंज्ञितम् ।। दर्शनात्सर्वसुखदं कथितं लोकहेतवे ।। २३ ।।
jyotirliṃgaṃ dvitīyaṃ ca proktaṃ mallikasaṃjñitam || darśanātsarvasukhadaṃ kathitaṃ lokahetave || 23 ||
इति श्रीशिवपुराणे चतुर्थ्यां कोटि रुद्रसंहिताया मल्लिकार्जुनद्वितीयज्योतिर्लिंगवर्णनंनाम पंचदशोऽध्यायः ।। १५ ।।
iti śrīśivapurāṇe caturthyāṃ koṭi rudrasaṃhitāyā mallikārjunadvitīyajyotirliṃgavarṇanaṃnāma paṃcadaśo'dhyāyaḥ || 15 ||
ॐ श्री परमात्मने नमः