| |
|

This overlay will guide you through the buttons:

ऋषय ऊचुः ।।
मुक्तिर्नाम त्वया प्रोक्ता तस्यां किं नु भवेदिह ॥ अवस्था कीदृशी तत्र भवेदिति वदस्व नः ॥ १ ॥
muktirnāma tvayā proktā tasyāṃ kiṃ nu bhavediha .. avasthā kīdṛśī tatra bhavediti vadasva naḥ .. 1 ..
सूत उवाच ।।।
मुक्तिश्चतुर्विधा प्रोक्ता श्रूयतां कथयामि वः ॥ संसारक्लेशसंहर्त्री परमानन्ददायिनी ॥ २ ॥
muktiścaturvidhā proktā śrūyatāṃ kathayāmi vaḥ .. saṃsārakleśasaṃhartrī paramānandadāyinī .. 2 ..
सारूप्या चैव सालोक्या सान्निध्या च तथा परा ॥ सायुज्या च चतुर्थी सा व्रतेनानेन या भवेत् ॥ ३॥
sārūpyā caiva sālokyā sānnidhyā ca tathā parā .. sāyujyā ca caturthī sā vratenānena yā bhavet .. 3..
मुक्तेर्दाता मुनिश्रेष्ठाः केवलं शिव उच्यते॥ब्रह्माद्या न हि ते ज्ञेया केवलं च त्रिवर्गदाः ॥ ४॥
mukterdātā muniśreṣṭhāḥ kevalaṃ śiva ucyate..brahmādyā na hi te jñeyā kevalaṃ ca trivargadāḥ .. 4..
ब्रह्माद्यास्त्रिगुणाधीशाश्शिवस्त्रिगुणतः परः ॥ निर्विकारी परब्रह्म तुर्यः प्रकृतितः परः ॥ ५॥।
brahmādyāstriguṇādhīśāśśivastriguṇataḥ paraḥ .. nirvikārī parabrahma turyaḥ prakṛtitaḥ paraḥ .. 5...
ज्ञानरूपोऽव्ययः साक्षी ज्ञानगम्योऽद्वयस्स्वयम् ॥ कैवल्यमुक्तिदस्सोऽत्र त्रिवर्गस्य प्रदोऽपि हि ॥ ६॥
jñānarūpo'vyayaḥ sākṣī jñānagamyo'dvayassvayam .. kaivalyamuktidasso'tra trivargasya prado'pi hi .. 6..
कैवल्याख्या पंचमी च दुर्लभा सर्वथा नृणाम् ॥ तल्लक्षणं प्रवक्ष्यामि श्रूयतामृषिसत्तमाः ॥ ७ ॥
kaivalyākhyā paṃcamī ca durlabhā sarvathā nṛṇām .. tallakṣaṇaṃ pravakṣyāmi śrūyatāmṛṣisattamāḥ .. 7 ..
उत्पद्यते यतः सर्वं येनैतत्पाल्यते जगत् ॥ यस्मिंश्च लीयते तद्धि येन सर्वमिदं ततम् ॥ ८ ॥
utpadyate yataḥ sarvaṃ yenaitatpālyate jagat .. yasmiṃśca līyate taddhi yena sarvamidaṃ tatam .. 8 ..
तदेव शिवरूपं हि पठ्यते च मुनीश्वराः ॥ सकलं निष्कलं चेति द्विविधं वेदवर्णितम् ॥ ९ ॥
tadeva śivarūpaṃ hi paṭhyate ca munīśvarāḥ .. sakalaṃ niṣkalaṃ ceti dvividhaṃ vedavarṇitam .. 9 ..
विष्णुना तच्च न ज्ञातं ब्रह्मणा न च तत्तथा ॥ कुमाराद्यैश्च न ज्ञातं न ज्ञातं नारदेन वै ॥ 4.41.१०॥
viṣṇunā tacca na jñātaṃ brahmaṇā na ca tattathā .. kumārādyaiśca na jñātaṃ na jñātaṃ nāradena vai .. 4.41.10..
शुकेन व्यास पुत्रेण व्यासेन च मुनीश्वरैः।तत्पूर्वैश्चाखिलैर्देवैर्वेदैः शास्त्रैस्तथा न हि॥११॥
śukena vyāsa putreṇa vyāsena ca munīśvaraiḥ.tatpūrvaiścākhilairdevairvedaiḥ śāstraistathā na hi..11..
सत्यं ज्ञानमनंतं च सच्चिदानन्दसंज्ञितम्॥निर्गुणो निरुपाधिश्चाव्ययः शुद्धो निरंजनः ॥ १२॥
satyaṃ jñānamanaṃtaṃ ca saccidānandasaṃjñitam..nirguṇo nirupādhiścāvyayaḥ śuddho niraṃjanaḥ .. 12..
न रक्तो नैव पीतश्च न श्वेतो नील एव च ॥ न ह्रस्वो न च दीर्घश्च न स्थूलस्सूक्ष्म एव च॥१३॥
na rakto naiva pītaśca na śveto nīla eva ca .. na hrasvo na ca dīrghaśca na sthūlassūkṣma eva ca..13..
यतो वाचो निवर्तंते अप्राप्य मनसा सह॥तदेव परमं प्रोक्तं ब्रह्मैव शिवसंज्ञकम्॥१४॥
yato vāco nivartaṃte aprāpya manasā saha..tadeva paramaṃ proktaṃ brahmaiva śivasaṃjñakam..14..
आकाशं व्यापकं यद्वत्तथैव व्यापकन्त्विदम्॥मायातीतं परात्मानं द्वन्द्वातीतं विमत्सरम् ॥ १५॥
ākāśaṃ vyāpakaṃ yadvattathaiva vyāpakantvidam..māyātītaṃ parātmānaṃ dvandvātītaṃ vimatsaram .. 15..
तत्प्राप्तिश्च भवेदत्र शिवज्ञानोदयाद्ध्रुवम् ॥ भजनाद्वा शिवस्यैव सूक्ष्ममत्या सतां द्विजाः॥१६॥
tatprāptiśca bhavedatra śivajñānodayāddhruvam .. bhajanādvā śivasyaiva sūkṣmamatyā satāṃ dvijāḥ..16..
ज्ञानं तु दुष्करं लोके भजनं सुकरं मतम् ॥ तस्माच्छिवं च भजत मुक्त्यर्थमपि सत्तमाः ॥ १७ ॥
jñānaṃ tu duṣkaraṃ loke bhajanaṃ sukaraṃ matam .. tasmācchivaṃ ca bhajata muktyarthamapi sattamāḥ .. 17 ..
शिवो हि भजनाधीनो ज्ञानात्मा मोक्षदः परः ॥ भक्त्यैव बहवः सिद्धा मुक्तिं प्रापुः परां मुदा ॥ १८॥
śivo hi bhajanādhīno jñānātmā mokṣadaḥ paraḥ .. bhaktyaiva bahavaḥ siddhā muktiṃ prāpuḥ parāṃ mudā .. 18..
ज्ञानमाता शंभुभक्तिर्मुक्तिभुक्तिप्रदा सदा ॥ सुलभा यत्प्रसादाद्धि सत्प्रेमांकुर लक्षणा ॥ १९ ॥
jñānamātā śaṃbhubhaktirmuktibhuktipradā sadā .. sulabhā yatprasādāddhi satpremāṃkura lakṣaṇā .. 19 ..
सा भक्तिर्विविधा ज्ञेया सगुणा निर्गुणा द्विजाः ॥ वैधी स्वाभाविकी याया वरा सासा स्मृता परा ॥ 4.41.२० ॥
sā bhaktirvividhā jñeyā saguṇā nirguṇā dvijāḥ .. vaidhī svābhāvikī yāyā varā sāsā smṛtā parā .. 4.41.20 ..
नैष्ठिक्यनैष्ठिकीभेदाद्विविधैव हि कीर्तिता॥षड्विधा नैष्ठिकी भेदाद्द्वितीयैकविधा स्मृता ॥ २१॥
naiṣṭhikyanaiṣṭhikībhedādvividhaiva hi kīrtitā..ṣaḍvidhā naiṣṭhikī bhedāddvitīyaikavidhā smṛtā .. 21..
विहिताविहिताभेदात्तामनेकां विदुर्बुधाः ॥ तयोर्बहुविधत्वाच्च विस्तारो न हि वर्ण्यते ॥ २२॥
vihitāvihitābhedāttāmanekāṃ vidurbudhāḥ .. tayorbahuvidhatvācca vistāro na hi varṇyate .. 22..
ते नवांगे उभे ज्ञेये श्रवणादिकभेदतः ॥ सुदुष्करे तत्प्रसादं विना च सुकरे ततः ॥ २३ ॥
te navāṃge ubhe jñeye śravaṇādikabhedataḥ .. suduṣkare tatprasādaṃ vinā ca sukare tataḥ .. 23 ..
भक्तिज्ञाने न भिन्ने हि शंभुना वर्णिते द्विजाः ॥ तस्माद्भेदो न कर्तव्यस्तत्कर्तुस्सर्वदा सुखम् ॥ २४ ॥
bhaktijñāne na bhinne hi śaṃbhunā varṇite dvijāḥ .. tasmādbhedo na kartavyastatkartussarvadā sukham .. 24 ..
विज्ञानं न भवत्येव द्विजा भक्तिविरोधिनः ॥ शंभुभक्तिकरस्यैव भवेज्ज्ञानोदयो द्रुतम् ॥ २५॥
vijñānaṃ na bhavatyeva dvijā bhaktivirodhinaḥ .. śaṃbhubhaktikarasyaiva bhavejjñānodayo drutam .. 25..
तस्माद्भक्तिर्महेशस्य साधनीया मुनीश्वराः ॥ तयैव निखिलं सिद्धं भविष्यति न संशयः ॥ २६ ॥
tasmādbhaktirmaheśasya sādhanīyā munīśvarāḥ .. tayaiva nikhilaṃ siddhaṃ bhaviṣyati na saṃśayaḥ .. 26 ..
इति पृष्टं भवद्भिर्यत्तदेव कथितं मया ॥ तच्छुत्वा सर्वपापेभ्यो मुच्यते नात्र संशयः ॥ २७ ॥
iti pṛṣṭaṃ bhavadbhiryattadeva kathitaṃ mayā .. tacchutvā sarvapāpebhyo mucyate nātra saṃśayaḥ .. 27 ..
इति श्रीशिवमहापुराणे चतुर्थ्यां कोटिरुद्रसंहितायां मुक्तिनिरूपणं नामैकचत्वारिंशोऽध्यायः ॥ ४१ ॥
iti śrīśivamahāpurāṇe caturthyāṃ koṭirudrasaṃhitāyāṃ muktinirūpaṇaṃ nāmaikacatvāriṃśo'dhyāyaḥ .. 41 ..

Add to Playlist

Practice Later

No Playlist Found

Create a Verse Post


namo namaḥ!

भाषा चुने (Choose Language)

namo namaḥ!

Sign Up to practice more than 60 Vedic Scriptures and 100 of chants, one verse at a time.

Login to track your learning and teaching progress.


Sign In