| |
|

This overlay will guide you through the buttons:

Shloka 1
।। ब्रह्मोवाच ।।
ब्राह्मणस्य वचः श्रुत्वा मेनोवाच हिमालयम् ॥ शोकेनासाधुनयना हृदयेन विदूयता ॥ १ ॥

PADACHEDA

ब्राह्मणस्य वचः श्रुत्वा मेना उवाच हिमालयम् ॥ शोकेन असाधु-नयना हृदयेन विदूयता ॥ १ ॥

TRANSLITERATION

brāhmaṇasya vacaḥ śrutvā menā uvāca himālayam .. śokena asādhu-nayanā hṛdayena vidūyatā .. 1 ..
Shloka 2
मेनोवाच ।।
शृणु शैलेन्द्र मद्वाक्यं परिणामे सुखावहम् ॥ पृच्छ शैववरान्सर्वान्किमुक्तं ब्राह्मणेन ह ॥ २ ॥

PADACHEDA

शृणु शैलेन्द्र मद्-वाक्यम् परिणामे सुख-आवहम् ॥ पृच्छ शैव-वरान् सर्वान् किम् उक्तम् ब्राह्मणेन ह ॥ २ ॥

TRANSLITERATION

śṛṇu śailendra mad-vākyam pariṇāme sukha-āvaham .. pṛccha śaiva-varān sarvān kim uktam brāhmaṇena ha .. 2 ..
Shloka 3
निन्दानेन कृता शम्भोर्वैष्णवेन द्विजन्मना ॥ श्रुत्वा तां मे मनोऽतीव निर्विण्णं हि नगेश्वर ॥ ३॥

PADACHEDA

निन्दा अनेन कृता शम्भोः वैष्णवेन द्विजन्मना ॥ श्रुत्वा ताम् मे मनः अतीव निर्विण्णम् हि नग-ईश्वर ॥ ३॥

TRANSLITERATION

nindā anena kṛtā śambhoḥ vaiṣṇavena dvijanmanā .. śrutvā tām me manaḥ atīva nirviṇṇam hi naga-īśvara .. 3..
Shloka 4
तस्मै रुद्राय शैलेश न दास्यामि सुतामहम् ॥ कुरूपशीलनम्मे हि सुलक्षणयुतां निजाम् ॥ ४ ॥

PADACHEDA

तस्मै रुद्राय शैलेश न दास्यामि सुताम् अहम् ॥ हि सु लक्षण-युताम् निजाम् ॥ ४ ॥

TRANSLITERATION

tasmai rudrāya śaileśa na dāsyāmi sutām aham .. hi su lakṣaṇa-yutām nijām .. 4 ..
Shloka 5
न मन्यसे वचो चेन्मे मरिष्यामि न संशयः ॥ त्यक्ष्यामि च गृहं सद्यो भक्षयिष्यामि वा विषम् ॥ ५॥

PADACHEDA

न मन्यसे वचः चेद् मे मरिष्यामि न संशयः ॥ त्यक्ष्यामि च गृहम् सद्यस् भक्षयिष्यामि वा विषम् ॥ ५॥

TRANSLITERATION

na manyase vacaḥ ced me mariṣyāmi na saṃśayaḥ .. tyakṣyāmi ca gṛham sadyas bhakṣayiṣyāmi vā viṣam .. 5..
Shloka 6
गले बद्ध्वांबिकां रज्ज्वा यास्यामि गहनं वनम् ॥ महाम्बुधौ मज्जयिष्ये तस्मै दास्यामि नो सुताम् ॥ ६॥

PADACHEDA

गले बद्ध्वा अंबिकाम् रज्ज्वा यास्यामि गहनम् वनम् ॥ महा-अम्बुधौ मज्जयिष्ये तस्मै दास्यामि नो सुताम् ॥ ६॥

TRANSLITERATION

gale baddhvā aṃbikām rajjvā yāsyāmi gahanam vanam .. mahā-ambudhau majjayiṣye tasmai dāsyāmi no sutām .. 6..
Shloka 7
इत्युक्त्वाशु तथा गत्वा मेना कोपालयं शुचा ॥ त्यक्त्वा हारं रुदन्ती सा चकार शयनं भुवि ॥ ७ ॥

PADACHEDA

इति उक्त्वा आशु तथा गत्वा मेना कोप-आलयम् शुचा ॥ त्यक्त्वा हारम् रुदन्ती सा चकार शयनम् भुवि ॥ ७ ॥

TRANSLITERATION

iti uktvā āśu tathā gatvā menā kopa-ālayam śucā .. tyaktvā hāram rudantī sā cakāra śayanam bhuvi .. 7 ..
Shloka 8
एतस्मिन्नन्तरे तात शम्भुना सप्त एव ते ॥ संस्मृता ऋषयस्सद्यो विरहव्याकुलात्मना ॥ ८॥

PADACHEDA

एतस्मिन् अन्तरे तात शम्भुना सप्त एव ते ॥ संस्मृताः ऋषयः सद्यस् विरह-व्याकुल-आत्मना ॥ ८॥

TRANSLITERATION

etasmin antare tāta śambhunā sapta eva te .. saṃsmṛtāḥ ṛṣayaḥ sadyas viraha-vyākula-ātmanā .. 8..
Shloka 9
ऋषयश्चैव ते सर्वे शम्भुना संस्मृता यदा ॥ तदाऽऽजग्मुः स्वयं सद्यः कल्पवृक्षा इवापरे ॥ ९ ॥

PADACHEDA

ऋषयः च एव ते सर्वे शम्भुना संस्मृताः यदा ॥ तदा आजग्मुः स्वयम् सद्यस् कल्पवृक्षाः इव अपरे ॥ ९ ॥

TRANSLITERATION

ṛṣayaḥ ca eva te sarve śambhunā saṃsmṛtāḥ yadā .. tadā ājagmuḥ svayam sadyas kalpavṛkṣāḥ iva apare .. 9 ..
Shloka 10
अरुन्धती तथाऽऽयाता साक्षात्सिद्धिरिवापरा ॥ तान्द्रष्ट्वा सूर्यसंकाशान्विजहौ स्वजपं हरः ॥ 2.3.32.१० ॥

PADACHEDA

अरुन्धती तथा आयाता साक्षात् सिद्धिः इव अपरा ॥ तान् द्रष्ट्वा सूर्य-संकाशान् विजहौ स्व-जपम् हरः ॥ २।३।३२।१० ॥

TRANSLITERATION

arundhatī tathā āyātā sākṣāt siddhiḥ iva aparā .. tān draṣṭvā sūrya-saṃkāśān vijahau sva-japam haraḥ .. 2.3.32.10 ..
Shloka 11
स्थित्वाग्रे ऋषयः श्रेष्ठं नत्वा स्तुत्वा शिवं मुने ॥ मेनिरे च तदात्मानं कृतार्थं ते तपस्विनः ॥ ११ ॥

PADACHEDA

स्थित्वा अग्रे ऋषयः श्रेष्ठम् नत्वा स्तुत्वा शिवम् मुने ॥ मेनिरे च तदा आत्मानम् कृतार्थम् ते तपस्विनः ॥ ११ ॥

TRANSLITERATION

sthitvā agre ṛṣayaḥ śreṣṭham natvā stutvā śivam mune .. menire ca tadā ātmānam kṛtārtham te tapasvinaḥ .. 11 ..
Shloka 12
ततो विस्मयमापन्ना नम स्कृत्य स्थिताः पुनः ॥ प्रोचुः प्राञ्जलयस्ते वै शिवं लोकनमस्कृतम् ॥ १२ ॥

PADACHEDA

ततस् विस्मयम् आपन्नाः नमः स्कृत्य स्थिताः पुनर् ॥ प्रोचुः प्राञ्जलयः ते वै शिवम् लोक-नमस्कृतम् ॥ १२ ॥

TRANSLITERATION

tatas vismayam āpannāḥ namaḥ skṛtya sthitāḥ punar .. procuḥ prāñjalayaḥ te vai śivam loka-namaskṛtam .. 12 ..
Shloka 13
ऋषय ऊचुः ।।
सर्वोत्कृष्टं महाराज सार्वभौम दिवौकसाम् ॥ स्वभाग्यं वर्ण्यतेऽस्माभिः किं पुनस्सकलोत्तमम् ॥ १३॥

PADACHEDA

सर्व-उत्कृष्टम् महा-राज सार्वभौम दिवौकसाम् ॥ स्वभाग्यम् वर्ण्यते अस्माभिः किम् पुनर् सकल-उत्तमम् ॥ १३॥

TRANSLITERATION

sarva-utkṛṣṭam mahā-rāja sārvabhauma divaukasām .. svabhāgyam varṇyate asmābhiḥ kim punar sakala-uttamam .. 13..
Shloka 14
तपस्तप्तं त्रिधा पूर्वं वेदाध्ययनमुत्तमम् ॥ अग्नयश्च हुताः पूर्वं तीर्थानि विविधानि च ॥ १४॥

PADACHEDA

तपः तप्तम् त्रिधा पूर्वम् वेद-अध्ययनम् उत्तमम् ॥ अग्नयः च हुताः पूर्वम् तीर्थानि विविधानि च ॥ १४॥

TRANSLITERATION

tapaḥ taptam tridhā pūrvam veda-adhyayanam uttamam .. agnayaḥ ca hutāḥ pūrvam tīrthāni vividhāni ca .. 14..
Shloka 15
वाङ्मनःकायजं किंचित्पुण्यं स्मरणसम्भवम् ॥ तत्सर्वं संगतं चाद्य स्मरणानुग्रहात्तव॥ १५॥

PADACHEDA

वाच्-मनः-काय-जम् किंचिद् पुण्यम् स्मरण-सम्भवम् ॥ तत् सर्वम् संगतम् च अद्य स्मरण-अनुग्रहात् तव॥ १५॥

TRANSLITERATION

vāc-manaḥ-kāya-jam kiṃcid puṇyam smaraṇa-sambhavam .. tat sarvam saṃgatam ca adya smaraṇa-anugrahāt tava.. 15..
Shloka 16
यो वै भजति नित्यं त्वां कृतकृत्यो भवेन्नरः ॥ किं पुण्यं वर्ण्यते तेषां येषां च स्मरणं तव ॥ १६॥

PADACHEDA

यः वै भजति नित्यम् त्वाम् कृतकृत्यः भवेत् नरः ॥ किम् पुण्यम् वर्ण्यते तेषाम् येषाम् च स्मरणम् तव ॥ १६॥

TRANSLITERATION

yaḥ vai bhajati nityam tvām kṛtakṛtyaḥ bhavet naraḥ .. kim puṇyam varṇyate teṣām yeṣām ca smaraṇam tava .. 16..
Shloka 17
सर्वोत्कृष्टा वयं जाताः स्मरणात्ते सदाशिव ॥ मनोरथपथं नैव गच्छसि त्वं कथंचन ॥ १७ ॥

PADACHEDA

सर्व-उत्कृष्टाः वयम् जाताः स्मरणात् ते सदाशिव ॥ मनोरथ-पथम् ना एव गच्छसि त्वम् कथंचन ॥ १७ ॥

TRANSLITERATION

sarva-utkṛṣṭāḥ vayam jātāḥ smaraṇāt te sadāśiva .. manoratha-patham nā eva gacchasi tvam kathaṃcana .. 17 ..
Shloka 18
वामनस्य फलं यद्वज्जन्मान्धस्य दृशौ यथा ॥ वाचालत्वञ्च मूकस्य रंकस्य निधिदर्शनम् ॥ १८ ॥

PADACHEDA

वामनस्य फलम् यद्वत् जन्म अन्धस्य दृशौ यथा ॥ वाचाल-त्वञ्च मूकस्य रंकस्य निधि-दर्शनम् ॥ १८ ॥

TRANSLITERATION

vāmanasya phalam yadvat janma andhasya dṛśau yathā .. vācāla-tvañca mūkasya raṃkasya nidhi-darśanam .. 18 ..
Shloka 19
पङ्गोर्गिरिवराक्रान्तिर्वन्ध्यायः प्रसवस्तथा ॥ दर्शनं भवतस्तद्वज्जातं नो दुर्लभं प्रभो ॥ १९ ॥

PADACHEDA

पङ्गोः गिरि-वर-आक्रान्तिः वन्ध्या अयः प्रसवः तथा ॥ दर्शनम् भवतः तद्वत् जातम् नः दुर्लभम् प्रभो ॥ १९ ॥

TRANSLITERATION

paṅgoḥ giri-vara-ākrāntiḥ vandhyā ayaḥ prasavaḥ tathā .. darśanam bhavataḥ tadvat jātam naḥ durlabham prabho .. 19 ..
Shloka 20
अद्य प्रभृति लोकेषु मान्याः पूज्या मुनीश्वराः ॥ जातास्ते दर्शनादेव स्वमुच्चैः पदमाश्रिताः ॥ 2.3.32.२० ॥

PADACHEDA

अद्य प्रभृति लोकेषु मान्याः पूज्याः मुनि-ईश्वराः ॥ जाताः ते दर्शनात् एव स्वम् उच्चैस् पदम् आश्रिताः ॥ २।३।३२।२० ॥

TRANSLITERATION

adya prabhṛti lokeṣu mānyāḥ pūjyāḥ muni-īśvarāḥ .. jātāḥ te darśanāt eva svam uccais padam āśritāḥ .. 2.3.32.20 ..
Shloka 21
अत्र किं बहुनोक्तेन सर्व था मान्यतां गताः ॥ दर्शनात्तव देवेश सर्वदेवेश्वरस्य हि ॥ २१॥

PADACHEDA

अत्र किम् बहुना उक्तेन मान्य-ताम् गताः ॥ दर्शनात् तव देवेश सर्व-देव-ईश्वरस्य हि ॥ २१॥

TRANSLITERATION

atra kim bahunā uktena mānya-tām gatāḥ .. darśanāt tava deveśa sarva-deva-īśvarasya hi .. 21..
Shloka 22
पूर्णानां किञ्च कर्तव्यमस्ति चेत्परमा कृपा ॥ सदृशं सेवकानां तु देयं कार्यं त्वया शुभम् ॥ २२ ॥

PADACHEDA

पूर्णानाम् किञ्च कर्तव्यम् अस्ति चेद् परमा कृपा ॥ सदृशम् सेवकानाम् तु देयम् कार्यम् त्वया शुभम् ॥ २२ ॥

TRANSLITERATION

pūrṇānām kiñca kartavyam asti ced paramā kṛpā .. sadṛśam sevakānām tu deyam kāryam tvayā śubham .. 22 ..
Shloka 23
।। ब्रह्मोवाच ।।
इत्येवं वचनं श्रुत्वा तेषां शम्भुर्महेश्वरः ॥ लौकिकाचारमाश्रित्य रम्यं वाक्यमुपाददे ॥ २३ ॥

PADACHEDA

इति एवम् वचनम् श्रुत्वा तेषाम् शम्भुः महेश्वरः ॥ लौकिक-आचारम् आश्रित्य रम्यम् वाक्यम् उपाददे ॥ २३ ॥

TRANSLITERATION

iti evam vacanam śrutvā teṣām śambhuḥ maheśvaraḥ .. laukika-ācāram āśritya ramyam vākyam upādade .. 23 ..
Shloka 24
शिव उवाच ।।
ऋषयश्च सदा पूज्या भवन्तश्च विशेषतः ॥ युष्माकं कारणाद्विप्राः स्मरणं च मया कृतम् ॥ २४ ॥

PADACHEDA

ऋषयः च सदा पूज्याः भवन्तः च विशेषतः ॥ युष्माकम् कारणात् विप्राः स्मरणम् च मया कृतम् ॥ २४ ॥

TRANSLITERATION

ṛṣayaḥ ca sadā pūjyāḥ bhavantaḥ ca viśeṣataḥ .. yuṣmākam kāraṇāt viprāḥ smaraṇam ca mayā kṛtam .. 24 ..
Shloka 25
ममावस्था भवद्भिश्च ज्ञायते ह्युपकारिका ॥ साधनीया विशेषेण लोकानां सिद्धिहेतवे ॥ २५ ॥

PADACHEDA

मम अवस्था भवद्भिः च ज्ञायते हि उपकारिका ॥ साधनीयाः विशेषेण लोकानाम् सिद्धि-हेतवे ॥ २५ ॥

TRANSLITERATION

mama avasthā bhavadbhiḥ ca jñāyate hi upakārikā .. sādhanīyāḥ viśeṣeṇa lokānām siddhi-hetave .. 25 ..
Shloka 26
देवानां दुःखमुत्पन्नं ता रकात्सुदुरात्मनः ॥ ब्रह्मणा च वरौ दत्तः किं करोमि दुरासदः ॥ २६ ॥

PADACHEDA

देवानाम् दुःखम् उत्पन्नम् ताः रकात् सु दुरात्मनः ॥ ब्रह्मणा च वरौ दत्तः किम् करोमि दुरासदः ॥ २६ ॥

TRANSLITERATION

devānām duḥkham utpannam tāḥ rakāt su durātmanaḥ .. brahmaṇā ca varau dattaḥ kim karomi durāsadaḥ .. 26 ..
Shloka 27
मूर्तयोऽष्टौ च याः प्रोक्ता मदीयाः परमर्षयः ॥ तास्सर्वा उपकाराय न तु स्वार्थाय तत्स्फुटम् ॥ २७ ॥

PADACHEDA

मूर्तयः अष्टौ च याः प्रोक्ताः मदीयाः परम-ऋषयः ॥ ताः सर्वाः उपकाराय न तु स्वार्थाय तत् स्फुटम् ॥ २७ ॥

TRANSLITERATION

mūrtayaḥ aṣṭau ca yāḥ proktāḥ madīyāḥ parama-ṛṣayaḥ .. tāḥ sarvāḥ upakārāya na tu svārthāya tat sphuṭam .. 27 ..
Shloka 28
तथा च कर्तुकामोहं विवाहं शिवया सह ॥ तया वै सुतपस्तप्तं दुष्करं परमर्षिभिः ॥ २८ ॥

PADACHEDA

तथा च कर्तु-कामः ऊहम् विवाहम् शिवया सह ॥ तया वै सु तपः तप्तम् दुष्करम् परम-ऋषिभिः ॥ २८ ॥

TRANSLITERATION

tathā ca kartu-kāmaḥ ūham vivāham śivayā saha .. tayā vai su tapaḥ taptam duṣkaram parama-ṛṣibhiḥ .. 28 ..
Shloka 29
तस्यै परं फलं देयमभीष्टं तद्धितावहम् ॥ एतादृशः पणो मे हि भक्तानन्दप्रदः स्फुटम् ॥ २९ ॥

PADACHEDA

तस्यै परम् फलम् देयम् अभीष्टम् तत् हित-आवहम् ॥ एतादृशः पणः मे हि भक्त-आनन्द-प्रदः स्फुटम् ॥ २९ ॥

TRANSLITERATION

tasyai param phalam deyam abhīṣṭam tat hita-āvaham .. etādṛśaḥ paṇaḥ me hi bhakta-ānanda-pradaḥ sphuṭam .. 29 ..
Shloka 30
पार्वतीवचनाद्भिक्षुरूपो यातो गिरेर्गृहम् ॥ अहं पावितवान्कालीं यतो लीलाविशारदः ॥ 2.3.32.३० ॥

PADACHEDA

पार्वती-वचनात् भिक्षु-रूपः यातः गिरेः गृहम् ॥ अहम् पावितवान् कालीम् यतस् लीला-विशारदः ॥ २।३।३२।३० ॥

TRANSLITERATION

pārvatī-vacanāt bhikṣu-rūpaḥ yātaḥ gireḥ gṛham .. aham pāvitavān kālīm yatas līlā-viśāradaḥ .. 2.3.32.30 ..
Shloka 31
मां ज्ञात्वा तौ परं ब्रह्म दम्पती परभक्तितः ॥ दातुकामावभूतां च स्वसुतां वेदरीतितः ॥ ३१॥

PADACHEDA

माम् ज्ञात्वा तौ परम् ब्रह्म दम्पती पर-भक्तितः ॥ दातु-कामौ अभूताम् च स्व-सुताम् वेदरीतितः ॥ ३१॥

TRANSLITERATION

mām jñātvā tau param brahma dampatī para-bhaktitaḥ .. dātu-kāmau abhūtām ca sva-sutām vedarītitaḥ .. 31..
Shloka 32
देवप्रेरणयाहं वै कृतवानस्मि निन्दनम् ॥ तदा स्वस्य च तद्भक्तिं विहन्तुं वैष्ण्णवात्मना ॥ ३२ ॥

PADACHEDA

देव-प्रेरणया अहम् वै कृतवान् अस्मि निन्दनम् ॥ तदा स्वस्य च तद्-भक्तिम् विहन्तुम् वैष्ण्णव-आत्मना ॥ ३२ ॥

TRANSLITERATION

deva-preraṇayā aham vai kṛtavān asmi nindanam .. tadā svasya ca tad-bhaktim vihantum vaiṣṇṇava-ātmanā .. 32 ..
Shloka 33
तच्छ्रुत्वा तौ सुनिर्विण्णो तद्धीनौ संबभूवतुः ॥ स्वकन्यां नेच्छतो दातुं मह्यं हि मुनयोऽधुना ॥ ३३ ॥

PADACHEDA

तत् श्रुत्वा तौ सुनिर्विण्णः तद्-हीनौ संबभूवतुः ॥ स्व-कन्याम् न इच्छतः दातुम् मह्यम् हि मुनयः अधुना ॥ ३३ ॥

TRANSLITERATION

tat śrutvā tau sunirviṇṇaḥ tad-hīnau saṃbabhūvatuḥ .. sva-kanyām na icchataḥ dātum mahyam hi munayaḥ adhunā .. 33 ..
Shloka 34
तस्माद्भवन्तो गच्छन्तु हिमाचलगृहं ध्रुवम् ॥ तत्र गत्वा गिरिवरं तत्पत्नीञ्च प्रबोधय ॥ ३४॥

PADACHEDA

तस्मात् भवन्तः गच्छन्तु हिमाचल-गृहम् ध्रुवम् ॥ तत्र गत्वा गिरि-वरम् तद्-पत्नीम् च प्रबोधय ॥ ३४॥

TRANSLITERATION

tasmāt bhavantaḥ gacchantu himācala-gṛham dhruvam .. tatra gatvā giri-varam tad-patnīm ca prabodhaya .. 34..
Shloka 35
कथनीयं प्रयत्नेन वचनं वेदसम्मितम् ॥ सर्वथा करणीयन्तद्यथा स्यात्कार्य्यमुत्तमम् ॥ ३५॥

PADACHEDA

कथनीयम् प्रयत्नेन वचनम् वेद-सम्मितम् ॥ सर्वथा करणीयन् तत् यथा स्यात् कार्य्यम् उत्तमम् ॥ ३५॥

TRANSLITERATION

kathanīyam prayatnena vacanam veda-sammitam .. sarvathā karaṇīyan tat yathā syāt kāryyam uttamam .. 35..
Shloka 36
उद्वाहं कर्तुमिच्छामि तत्पुत्र्या सह सत्तमाः ॥ स्वीकृतस्त द्विवाहो मे वरो दत्तश्च तादृशः ॥ ३६ ॥

PADACHEDA

उद्वाहम् कर्तुम् इच्छामि तद्-पुत्र्या सह सत्तमाः ॥ स्वीकृतः त द्विवाहः मे वरः दत्तः च तादृशः ॥ ३६ ॥

TRANSLITERATION

udvāham kartum icchāmi tad-putryā saha sattamāḥ .. svīkṛtaḥ ta dvivāhaḥ me varaḥ dattaḥ ca tādṛśaḥ .. 36 ..
Shloka 37
अत्र किं बहुनोक्तेन बोधनीयो हिमालयः ॥ तथा मेना च बोद्धव्या देवानां स्याद्धितं यथा ॥ ३७ ॥

PADACHEDA

अत्र किम् बहुना उक्तेन बोधनीयः हिमालयः ॥ तथा मेना च बोद्धव्या देवानाम् स्यात् हितम् यथा ॥ ३७ ॥

TRANSLITERATION

atra kim bahunā uktena bodhanīyaḥ himālayaḥ .. tathā menā ca boddhavyā devānām syāt hitam yathā .. 37 ..
Shloka 38
भवद्भिः कल्पितो यो वै विधिस्स्यादधिकस्ततः ॥ भवताञ्चैव कार्य्यं तु भवन्तः कार्य्यभागिनः ॥ ३८ ॥

PADACHEDA

भवद्भिः कल्पितः यः वै विधिः स्यात् अधिकः ततस् ॥ भवताम् च एव कार्य्यम् तु भवन्तः कार्य्य-भागिनः ॥ ३८ ॥

TRANSLITERATION

bhavadbhiḥ kalpitaḥ yaḥ vai vidhiḥ syāt adhikaḥ tatas .. bhavatām ca eva kāryyam tu bhavantaḥ kāryya-bhāginaḥ .. 38 ..
Shloka 39
।। ब्रह्मोवाच ।।
इत्येवं वचनं श्रुत्वा मुनयस्तेऽमलाशयाः ॥ आनन्दं लेभिरे सर्वे प्रभुणानुग्रहीकृताः ॥ ३९॥

PADACHEDA

इति एवम् वचनम् श्रुत्वा मुनयः ते अमल-आशयाः ॥ आनन्दम् लेभिरे सर्वे प्रभुणा अनुग्रहीकृताः ॥ ३९॥

TRANSLITERATION

iti evam vacanam śrutvā munayaḥ te amala-āśayāḥ .. ānandam lebhire sarve prabhuṇā anugrahīkṛtāḥ .. 39..
Shloka 40
वयं धन्या अभूवँश्च कृतकृत्याश्च सर्वथा ॥ वंद्या याताश्च सर्वेषां पूजनीया विशेषतः॥ 2.3.32.४०॥

PADACHEDA

वयम् धन्याः अभूवन् च कृतकृत्याः च सर्वथा ॥ वंद्याः याताः च सर्वेषाम् पूजनीयाः विशेषतः॥ २।३।३२।४०॥

TRANSLITERATION

vayam dhanyāḥ abhūvan ca kṛtakṛtyāḥ ca sarvathā .. vaṃdyāḥ yātāḥ ca sarveṣām pūjanīyāḥ viśeṣataḥ.. 2.3.32.40..
Shloka 41
ब्रह्मणा विष्णुना यो वै वन्द्यस्सर्वार्थसाधकः॥ सोस्मान्प्रेषयते प्रेष्यान्कार्ये लोकसुखावहे ॥ ४१॥

PADACHEDA

ब्रह्मणा विष्णुना यः वै वन्द्यः सर्व-अर्थ-साधकः॥ सा उस्मान् प्रेषयते प्रेष्यान् कार्ये लोक-सुख-आवहे ॥ ४१॥

TRANSLITERATION

brahmaṇā viṣṇunā yaḥ vai vandyaḥ sarva-artha-sādhakaḥ.. sā usmān preṣayate preṣyān kārye loka-sukha-āvahe .. 41..
Shloka 42
अयं वै जगतां स्वामी पिता सा जननी मता॥ अयं युक्तश्च सम्बन्धो वर्द्धतां चन्द्रवत्सदा ॥ ४२॥

PADACHEDA

अयम् वै जगताम् स्वामी पिता सा जननी मता॥ अयम् युक्तः च सम्बन्धः वर्द्धताम् चन्द्र-वत् सदा ॥ ४२॥

TRANSLITERATION

ayam vai jagatām svāmī pitā sā jananī matā.. ayam yuktaḥ ca sambandhaḥ varddhatām candra-vat sadā .. 42..
Shloka 43
ब्रह्मोवाच।।
इत्युक्त्वा ह्यृषयो दिव्या नमस्कृत्य शिवं तदा ॥ गता आकाशमार्गेण यत्रास्ति हिमवत्पुरम्॥ ४३॥

PADACHEDA

इति उक्त्वा हि ऋषयः दिव्याः नमस्कृत्य शिवम् तदा ॥ गताः आकाश-मार्गेण यत्र अस्ति हिमवत्-पुरम्॥ ४३॥

TRANSLITERATION

iti uktvā hi ṛṣayaḥ divyāḥ namaskṛtya śivam tadā .. gatāḥ ākāśa-mārgeṇa yatra asti himavat-puram.. 43..
Shloka 44
दृष्ट्वा तां च पुरं दिव्या मृषयस्तेऽतिविस्मिताः ॥ वर्णयन्तश्च स्वं पुण्यमब्रुवन्वै परस्परम् ॥ ४४ ॥

PADACHEDA

दृष्ट्वा ताम् च पुरम् दिव्याः मृषयः ते अति विस्मिताः ॥ वर्णयन्तः च स्वम् पुण्यम् अब्रुवन् वै परस्परम् ॥ ४४ ॥

TRANSLITERATION

dṛṣṭvā tām ca puram divyāḥ mṛṣayaḥ te ati vismitāḥ .. varṇayantaḥ ca svam puṇyam abruvan vai parasparam .. 44 ..
Shloka 45
।। ऋषय ऊचुः ।।
पुण्यवन्तो वयं धन्या दृष्ट्वैतद्धिमव त्पुरम् ॥ यस्मादेवंविधे कार्य्ये शिवेनैव नियोजिताः ॥ ४५॥

PADACHEDA

पुण्यवन्तः वयम् धन्याः दृष्ट्वा एतत् हिमव पुरम् ॥ यस्मात् एवंविधे कार्ये शिवेन एव नियोजिताः ॥ ४५॥

TRANSLITERATION

puṇyavantaḥ vayam dhanyāḥ dṛṣṭvā etat himava puram .. yasmāt evaṃvidhe kārye śivena eva niyojitāḥ .. 45..
Shloka 46
अलकायाश्च स्वर्गाच्च भोगवत्यास्तथा पुनः ॥ विशेषेणामरावत्या दृश्य ते पुरमुत्तमम् ॥ ४६ ॥

PADACHEDA

अलकायाः च स्वर्गात् च भोगवत्याः तथा पुनर् ॥ विशेषेण अमरावत्याः दृश्य ते पुरम् उत्तमम् ॥ ४६ ॥

TRANSLITERATION

alakāyāḥ ca svargāt ca bhogavatyāḥ tathā punar .. viśeṣeṇa amarāvatyāḥ dṛśya te puram uttamam .. 46 ..
Shloka 47
सुगृहाणि सुरम्याणि स्फटिकैर्विविधैर्वरैः ॥ मणिभिर्वा विचित्राणि रचितान्यङ्गणानि च ॥ ४७ ॥

PADACHEDA

सु गृहाणि सु रम्याणि स्फटिकैः विविधैः वरैः ॥ मणिभिः वा विचित्राणि रचितानि अङ्गणानि च ॥ ४७ ॥

TRANSLITERATION

su gṛhāṇi su ramyāṇi sphaṭikaiḥ vividhaiḥ varaiḥ .. maṇibhiḥ vā vicitrāṇi racitāni aṅgaṇāni ca .. 47 ..
Shloka 48
सूर्यकान्ताश्च मणयश्चन्द्रकान्तास्तथैव च ॥ गृहे गृहे विचित्राश्च वृक्षात्स्वर्गसमुद्भवाः ॥ ४८ ॥

PADACHEDA

सूर्य-कान्ताः च मणयः चन्द्र-कान्ताः तथा एव च ॥ गृहे गृहे विचित्राः च वृक्षात् स्वर्ग-समुद्भवाः ॥ ४८ ॥

TRANSLITERATION

sūrya-kāntāḥ ca maṇayaḥ candra-kāntāḥ tathā eva ca .. gṛhe gṛhe vicitrāḥ ca vṛkṣāt svarga-samudbhavāḥ .. 48 ..
Shloka 49
तोरणानां तथा लक्ष्मीर्दृश्यते च गृहेगृहे ॥ विविधानि विचित्राणि शुकहंसैर्विमानकैः ॥ ४९ ॥

PADACHEDA

तोरणानाम् तथा लक्ष्मीः दृश्यते च गृहे गृहे ॥ विविधानि विचित्राणि शुक-हंसैः विमानकैः ॥ ४९ ॥

TRANSLITERATION

toraṇānām tathā lakṣmīḥ dṛśyate ca gṛhe gṛhe .. vividhāni vicitrāṇi śuka-haṃsaiḥ vimānakaiḥ .. 49 ..
Shloka 50
वितानानि विचित्राणि चैलवत्तोरणैस्सह ॥ जलाशयान्यनेकानि दीर्घिका विविधाः स्थिताः ॥ 2.3.32.५० ॥

PADACHEDA

वितानानि विचित्राणि चैलवत्-तोरणैः सह ॥ जलाशयानि अनेकानि दीर्घिकाः विविधाः स्थिताः ॥ २।३।३२।५० ॥

TRANSLITERATION

vitānāni vicitrāṇi cailavat-toraṇaiḥ saha .. jalāśayāni anekāni dīrghikāḥ vividhāḥ sthitāḥ .. 2.3.32.50 ..
Shloka 51
उद्यानानि विचित्राणि प्रसन्नैः पूजितान्यथ ॥ नराश्च देवतास्सर्वे स्त्रियश्चाप्सरसस्तथा ॥ ५१ ॥

PADACHEDA

उद्यानानि विचित्राणि प्रसन्नैः पूजितानि अथ ॥ नराः च देवताः सर्वे स्त्रियः च अप्सरसः तथा ॥ ५१ ॥

TRANSLITERATION

udyānāni vicitrāṇi prasannaiḥ pūjitāni atha .. narāḥ ca devatāḥ sarve striyaḥ ca apsarasaḥ tathā .. 51 ..
Shloka 52
कर्मभूमौ याज्ञिकाश्च पौराणास्स्वर्गकाम्यया ॥ कुर्वन्ति ते वृथा सर्वे विहाय हिमवत्पुरम् ॥ ५२ ॥

PADACHEDA

कर्म-भूमौ याज्ञिकाः च पौराणाः स्वर्ग-काम्यया ॥ कुर्वन्ति ते वृथा सर्वे विहाय हिमवत्-पुरम् ॥ ५२ ॥

TRANSLITERATION

karma-bhūmau yājñikāḥ ca paurāṇāḥ svarga-kāmyayā .. kurvanti te vṛthā sarve vihāya himavat-puram .. 52 ..
Shloka 53
यावन्न दृष्टमेतच्च तावत्स्वर्गपरा नराः ॥ दृष्ट्रमेतद्यदा विप्राः किं स्वर्गेण प्रयोजनम् ॥ ५३॥

PADACHEDA

यावत् न दृष्टम् एतत् च तावत् स्वर्ग-पराः नराः ॥ विप्राः किम् स्वर्गेण प्रयोजनम् ॥ ५३॥

TRANSLITERATION

yāvat na dṛṣṭam etat ca tāvat svarga-parāḥ narāḥ .. viprāḥ kim svargeṇa prayojanam .. 53..
Shloka 54
।। ब्रह्मोवाच ।।
इत्येवमृषिवर्य्यास्ते वर्णयन्तः पुरश्च तत्॥ गता हैमालयं सर्वे गृहं सर्वसमृद्धिमत् ॥ ५४ ॥

PADACHEDA

इति एवम् ऋषि-वर्य्याः ते वर्णयन्तः पुरस् च तत्॥ गताः हैमालयम् सर्वे गृहम् सर्व-समृद्धिमत् ॥ ५४ ॥

TRANSLITERATION

iti evam ṛṣi-varyyāḥ te varṇayantaḥ puras ca tat.. gatāḥ haimālayam sarve gṛham sarva-samṛddhimat .. 54 ..
Shloka 55
तान्द्रष्ट्वा सूर्यसंकाशान् हिमवान्विस्मितोऽब्रवीत् ॥ दूरादाकाशमार्गस्थान्मुनीन्सप्त सुतेजसः ॥ ५५ ॥

PADACHEDA

तान् द्रष्ट्वा सूर्य-संकाशान् हिमवान् विस्मितः अब्रवीत् ॥ दूरात् आकाश-मार्ग-स्थान् मुनीन् सप्त सु तेजसः ॥ ५५ ॥

TRANSLITERATION

tān draṣṭvā sūrya-saṃkāśān himavān vismitaḥ abravīt .. dūrāt ākāśa-mārga-sthān munīn sapta su tejasaḥ .. 55 ..
Shloka 56
।। हिमवानुवाच ।।
सप्तैते सूर्य्यसंकाशाः समायांति मदन्तिके ॥ पूजा कार्य्या प्रयत्नेन मुनीनां च मयाधुना ॥ ५६ ॥

PADACHEDA

सप्त एते सूर्य्य-संकाशाः समायांति मद्-अन्तिके ॥ पूजा कार्या प्रयत्नेन मुनीनाम् च मया अधुना ॥ ५६ ॥

TRANSLITERATION

sapta ete sūryya-saṃkāśāḥ samāyāṃti mad-antike .. pūjā kāryā prayatnena munīnām ca mayā adhunā .. 56 ..
Shloka 57
वयं धन्या गृहस्थाश्च सर्वेषां सुखदायिनः॥ येषां गृहे समायान्ति महात्मानो यदीदृशाः ॥ ५७ ॥

PADACHEDA

वयम् धन्याः गृहस्थाः च सर्वेषाम् सुख-दायिनः॥ येषाम् गृहे समायान्ति महात्मानः यत् ईदृशाः ॥ ५७ ॥

TRANSLITERATION

vayam dhanyāḥ gṛhasthāḥ ca sarveṣām sukha-dāyinaḥ.. yeṣām gṛhe samāyānti mahātmānaḥ yat īdṛśāḥ .. 57 ..
Shloka 58
ब्रह्मोवाच।।
एतस्मिन्नन्तरे चैवाकाशादेत्य भुवि स्थितान् ॥ सन्मुखे हिमवान्दृष्ट्वा ययौ मानपुरस्सरम् ॥ ५८॥

PADACHEDA

एतस्मिन् अन्तरे च एव आकाशात् एत्य भुवि स्थितान् ॥ सत्-मुखे हिमवान् दृष्ट्वा ययौ मान-पुरस्सरम् ॥ ५८॥

TRANSLITERATION

etasmin antare ca eva ākāśāt etya bhuvi sthitān .. sat-mukhe himavān dṛṣṭvā yayau māna-purassaram .. 58..
Shloka 59
कृतांजलिर्नतस्कन्धः सप्तर्षीन्सुप्रणम्य सः ॥ पूजां चकार तेषां वै बहुमानपुरस्सरम्॥ ५९॥

PADACHEDA

कृतांजलिः नत-स्कन्धः सप्तर्षीन् सु प्रणम्य सः ॥ पूजाम् चकार तेषाम् वै बहु-मान-पुरस्सरम्॥ ५९॥

TRANSLITERATION

kṛtāṃjaliḥ nata-skandhaḥ saptarṣīn su praṇamya saḥ .. pūjām cakāra teṣām vai bahu-māna-purassaram.. 59..
Shloka 60
हितास्सप्तर्षयस्ते च हिमवन्तन्नगेश्वरम्॥ गृहीत्वोचुः प्रसन्नास्या वचनं मङ्गलालयम् ॥ 2.3.32.६० ॥

PADACHEDA

हिताः सप्तर्षयः ते च हिमवन्तन् नगेश्वरम्॥ गृहीत्वा ऊचुः प्रसन्न-आस्याः वचनम् मङ्गल-आलयम् ॥ २।३।३२।६० ॥

TRANSLITERATION

hitāḥ saptarṣayaḥ te ca himavantan nageśvaram.. gṛhītvā ūcuḥ prasanna-āsyāḥ vacanam maṅgala-ālayam .. 2.3.32.60 ..
Shloka 61
यथाग्रतश्च तान्कृत्वा धन्या मम गृहाश्रमः ॥ इत्युक्त्वासनमानीय ददौ भक्तिपुरस्सरम् ॥ ६१ ॥

PADACHEDA

यथा अग्रतस् च तान् कृत्वा धन्या मम गृह-आश्रमः ॥ इति उक्त्वा आसनम् आनीय ददौ भक्ति-पुरस्सरम् ॥ ६१ ॥

TRANSLITERATION

yathā agratas ca tān kṛtvā dhanyā mama gṛha-āśramaḥ .. iti uktvā āsanam ānīya dadau bhakti-purassaram .. 61 ..
Shloka 62
आसनेषूपविष्टेषु तदाज्ञप्तस्स्वयं स्थितः ॥ उवाच हिमवाँस्तत्र मुनीञ्ज्योतिर्मयास्तदा ॥ ६२॥

PADACHEDA

आसनेषु उपविष्टेषु तद्-आज्ञप्तः स्वयम् स्थितः ॥ उवाच हिमवान् तत्र मुनीन् ज्योतिः-मयाः तदा ॥ ६२॥

TRANSLITERATION

āsaneṣu upaviṣṭeṣu tad-ājñaptaḥ svayam sthitaḥ .. uvāca himavān tatra munīn jyotiḥ-mayāḥ tadā .. 62..
Shloka 63
हिमालय उवाच ।।
धन्यो हि कृतकृत्योहं सफलं जीवित मम ॥ लोकेषु दर्शनीयोहं बहुतीर्थसमो मतः ॥ ६३॥

PADACHEDA

धन्यः हि कृतकृत्यः हम् स फलम् मम ॥ लोकेषु दर्शनीया उहम् बहु-तीर्थ-समः मतः ॥ ६३॥

TRANSLITERATION

dhanyaḥ hi kṛtakṛtyaḥ ham sa phalam mama .. lokeṣu darśanīyā uham bahu-tīrtha-samaḥ mataḥ .. 63..
Shloka 64
यस्माद्भवन्तो मद्गेहमागता विष्णुरूपिणः ॥ पूर्णानां भवतां कार्य्यं कृपणानां गृहेषु किम् ॥ ६४॥

PADACHEDA

यस्मात् भवन्तः मद्-गेहम् आगताः विष्णु-रूपिणः ॥ पूर्णानाम् भवताम् कार्य्यम् कृपणानाम् गृहेषु किम् ॥ ६४॥

TRANSLITERATION

yasmāt bhavantaḥ mad-geham āgatāḥ viṣṇu-rūpiṇaḥ .. pūrṇānām bhavatām kāryyam kṛpaṇānām gṛheṣu kim .. 64..
Shloka 65
तथापि किञ्चित्कार्यं च सदृशं सेवकस्य मे ॥ कथनीयं सुदयया सफलं स्याज्जनुर्मम ॥ ६५॥

PADACHEDA

तथा अपि किञ्चिद् कार्यम् च सदृशम् सेवकस्य मे ॥ कथनीयम् सु दयया सफलम् स्यात् जनुः मम ॥ ६५॥

TRANSLITERATION

tathā api kiñcid kāryam ca sadṛśam sevakasya me .. kathanīyam su dayayā saphalam syāt januḥ mama .. 65..
Shloka 66
इति श्रीशिवमहापुराणे द्वितीयायां रुद्रसंहितायान्तृतीये पार्वतीखण्डे सप्तर्ष्यागमनवर्णनं नाम द्वात्रिंशोऽध्यायः ॥ ३२॥

PADACHEDA

इति श्री-शिव-महापुराणे द्वितीयायाम् रुद्रसंहितायाम् तृतीये पार्वतीखण्डे सप्तर्ष्यागमनवर्णनम् नाम द्वात्रिंशः अध्यायः ॥ ३२॥

TRANSLITERATION

iti śrī-śiva-mahāpurāṇe dvitīyāyām rudrasaṃhitāyām tṛtīye pārvatīkhaṇḍe saptarṣyāgamanavarṇanam nāma dvātriṃśaḥ adhyāyaḥ .. 32..

Add to Playlist

Practice Later

No Playlist Found

Create a Verse Post


Shloka QR Code

🔗

🪔 Powered by Gyaandweep.com

namo namaḥ!

भाषा चुने (Choose Language)

namo namaḥ!

Sign Up to practice more than 100 Vedic Scriptures and 1000s of chants, one verse at a time.

Login to track your learning and teaching progress.


Sign In