Gyaandweep | Shiva Purana Rudra Samhita

Shloka 1

नारद उवाच ।।

समीचीनं वचस्तात सर्वज्ञस्य तवाऽनघ ॥ महाद्भुतं श्रुतं नो वै चरितं शिवयोश्शुभम् ॥ १ ॥

samīcīnaṃ vacastāta sarvajñasya tavā'nagha .. mahādbhutaṃ śrutaṃ no vai caritaṃ śivayośśubham .. 1 ..

Shloka 2

विवाहश्च श्रुतस्सम्यक् सर्वमोहापहारकः ॥ परमज्ञानसंपन्नो मंगलालय उत्तमः ॥ २॥

vivāhaśca śrutassamyak sarvamohāpahārakaḥ .. paramajñānasaṃpanno maṃgalālaya uttamaḥ .. 2..

Shloka 3

भूय एव विवित्सा मे चरितं शिवयोश्शुभम् ॥ तद्वर्णय महाप्राज्ञ कृपां कृत्वाऽतुलामरम् ॥ ३ ॥

bhūya eva vivitsā me caritaṃ śivayośśubham .. tadvarṇaya mahāprājña kṛpāṃ kṛtvā'tulāmaram .. 3 ..

Shloka 4

ब्रह्मोवाच ।।

सम्यक्कारुणिकस्यैव मुने ते विचिकित्सितम् ॥ यदहं नोदितस्सौम्य शिवलीलानुवर्णने ॥ ४ ॥

samyakkāruṇikasyaiva mune te vicikitsitam .. yadahaṃ noditassaumya śivalīlānuvarṇane .. 4 ..

Shloka 5

विवाह्य दक्षजां देवीं सतीं त्रैलोक्यमातरम् ॥ गत्वा स्वधाम सुप्रीत्या यदकार्षीन्निबोध मे ॥ ५ ॥

vivāhya dakṣajāṃ devīṃ satīṃ trailokyamātaram .. gatvā svadhāma suprītyā yadakārṣīnnibodha me .. 5 ..

Shloka 6

ततो हरस्स स्वगणस्स्वस्थानं प्राप्य मोदनम ॥ देवर्षे तत्र वृषभादवातरदतिप्रियात् ॥ ६ ॥

tato harassa svagaṇassvasthānaṃ prāpya modanama .. devarṣe tatra vṛṣabhādavātaradatipriyāt .. 6 ..

Shloka 7

यथायोग्यं निजस्थानं प्रविश्य स सतीसखः ॥ मुमुदेऽतीव देवर्षे भवाचारकरश्शिवः॥ ७॥

yathāyogyaṃ nijasthānaṃ praviśya sa satīsakhaḥ .. mumude'tīva devarṣe bhavācārakaraśśivaḥ.. 7..

Shloka 8

ततो विरूपाक्ष इमां प्राप्य दाक्षायणीं गणान् ॥ स्वीयानिर्यापयामास नद्यादीन् गिरिकंदरात् ॥ ८॥

tato virūpākṣa imāṃ prāpya dākṣāyaṇīṃ gaṇān .. svīyāniryāpayāmāsa nadyādīn girikaṃdarāt .. 8..

Shloka 9

उवाच चैतास्तान् सर्वान्नंद्यादीनतिसूनृतम् ॥ लौकिकीं रीतिमाश्रित्य करुणासागरः प्रभुः ॥ ९ ॥

uvāca caitāstān sarvānnaṃdyādīnatisūnṛtam .. laukikīṃ rītimāśritya karuṇāsāgaraḥ prabhuḥ .. 9 ..

Shloka 10

यदाहं च स्मराम्यत्र स्मरणादरमानसाः ॥ समागमिष्यथ तदा मत्पार्श्वं मे गणा द्रुतम् ॥ 2.2.21.१० ॥

yadāhaṃ ca smarāmyatra smaraṇādaramānasāḥ .. samāgamiṣyatha tadā matpārśvaṃ me gaṇā drutam .. 2.2.21.10 ..

Shloka 11

महेश उवाच ।।

इत्युक्ते वामदेवेन नद्याद्यास्स्वगणाश्च ते ॥ महावेगा महावीरा नानास्थानेषु संययुः ॥ ११ ॥

ityukte vāmadevena nadyādyāssvagaṇāśca te .. mahāvegā mahāvīrā nānāsthāneṣu saṃyayuḥ .. 11 ..

Shloka 12

ईश्वरोपि तया सार्द्धं तेषु यातेषु विभ्रमी ॥ दाक्षायण्या समं रेमे रहस्ये मुदितो भृशम् ॥ १२ ॥

īśvaropi tayā sārddhaṃ teṣu yāteṣu vibhramī .. dākṣāyaṇyā samaṃ reme rahasye mudito bhṛśam .. 12 ..

Shloka 13

कदाचिद्वन्य पुष्पाणि समाहृत्य मनोहराम् ॥ मालां विधाय सत्यास्तु हारस्थाने स योजयत्॥ ३॥

kadācidvanya puṣpāṇi samāhṛtya manoharām .. mālāṃ vidhāya satyāstu hārasthāne sa yojayat.. 3..

Shloka 14

कदाचिद्दर्पणे चैव वीक्षतीमात्मनस्सतीम् ॥ अनुगम्य हरो वक्त्रम् स्वीयमप्यवलोकयत ॥ १४ ॥

kadāciddarpaṇe caiva vīkṣatīmātmanassatīm .. anugamya haro vaktram svīyamapyavalokayata .. 14 ..

Shloka 15

कदाचित्कुंडलं तस्या उल्लास्योल्लास्य संगतः॥ बध्नाति मोचयत्येव सा स्वयं मार्जयत्यपि ॥ १५॥

kadācitkuṃḍalaṃ tasyā ullāsyollāsya saṃgataḥ.. badhnāti mocayatyeva sā svayaṃ mārjayatyapi .. 15..

Shloka 16

सरागौ चरणावस्याः पावकेनोज्ज्वलेन च ॥ निसर्गरक्तौ कुरुते पूर्णरागौ वृषध्वजः ॥ १६॥

sarāgau caraṇāvasyāḥ pāvakenojjvalena ca .. nisargaraktau kurute pūrṇarāgau vṛṣadhvajaḥ .. 16..

Shloka 17

उच्चैरपि यदाख्येयमन्येषां पुरतो बहु ॥ तत कर्णे कथयत्त्यस्याहरो द्रष्टुं तदाननम् ॥ १७॥

uccairapi yadākhyeyamanyeṣāṃ purato bahu .. tata karṇe kathayattyasyāharo draṣṭuṃ tadānanam .. 17..

Shloka 18

न दूरमपि गन्तासौ समागत्य प्रयत्नतः॥ अनुबध्नाति नामाक्षी पृष्ठदेशेन्यमानसाम्॥ १८॥

na dūramapi gantāsau samāgatya prayatnataḥ.. anubadhnāti nāmākṣī pṛṣṭhadeśenyamānasām.. 18..

Shloka 19

अंतर्हितस्तु तत्रैव मायया वृषभध्वजः ॥ तामालिलिंग भीत्या स्वं चकिता व्याकुलाऽभवत्॥ १९॥

aṃtarhitastu tatraiva māyayā vṛṣabhadhvajaḥ .. tāmāliliṃga bhītyā svaṃ cakitā vyākulā'bhavat.. 19..

Shloka 20

सौवर्णपद्मकलिकातुल्ये तस्या कुचद्वये ॥ चकार भ्रमराकारं मृगनाभिविशेषकम् ॥ 2.2.21.२० ॥

sauvarṇapadmakalikātulye tasyā kucadvaye .. cakāra bhramarākāraṃ mṛganābhiviśeṣakam .. 2.2.21.20 ..

Shloka 21

हारमस्याः कुचयुगाद्वियोज्य सहसा हरः ॥ न्ययोजयच्च तत्रैव स्वकरस्पर्शनं मुहुः ॥ २१॥

hāramasyāḥ kucayugādviyojya sahasā haraḥ .. nyayojayacca tatraiva svakarasparśanaṃ muhuḥ .. 21..

Shloka 22

अंगदान्वलयानूर्मान्विश्लेष्य च पुनः पुनः॥ तत्स्थानात्पुनरेवासौ तत्स्थाने प्रत्ययोजयत् ॥ २२ ॥

aṃgadānvalayānūrmānviśleṣya ca punaḥ punaḥ.. tatsthānātpunarevāsau tatsthāne pratyayojayat .. 22 ..

Shloka 23

कालिकेति समायाति सवर्णा ते सखी त्विमाम् ॥ यास्यत्वस्यास्तथेक्षंत्याः प्रोत्तुंगौ साहसं कुचौ ॥ २३ ॥

kāliketi samāyāti savarṇā te sakhī tvimām .. yāsyatvasyāstathekṣaṃtyāḥ prottuṃgau sāhasaṃ kucau .. 23 ..

Shloka 24

कदाचिन्मदनोन्मादचेतनः प्रमथाधिपः ॥ चकार नर्म शर्माणि तथाकृत्प्रियया मुदा ॥ २४ ॥

kadācinmadanonmādacetanaḥ pramathādhipaḥ .. cakāra narma śarmāṇi tathākṛtpriyayā mudā .. 24 ..

Shloka 25

आहृत्य पद्मपुष्पाणि रम्यपुष्पाणि शंकरः ॥ सर्वांगेषु करोति स्म पुष्पाभरणमादरात् ॥ २५ ॥

āhṛtya padmapuṣpāṇi ramyapuṣpāṇi śaṃkaraḥ .. sarvāṃgeṣu karoti sma puṣpābharaṇamādarāt .. 25 ..

Shloka 26

गिरिकुंजेषु रम्येषु सत्या सह महेश्वरः ॥ विजहार समस्तेषु प्रियया भक्तवत्सलः ॥ २६ ॥

girikuṃjeṣu ramyeṣu satyā saha maheśvaraḥ .. vijahāra samasteṣu priyayā bhaktavatsalaḥ .. 26 ..

Shloka 27

तया विना स्म नो याति नास्थितो न स्म चेष्टते ॥ तया विना क्षममपि शर्म लेभे न शंकरः ॥ २७॥

tayā vinā sma no yāti nāsthito na sma ceṣṭate .. tayā vinā kṣamamapi śarma lebhe na śaṃkaraḥ .. 27..

Shloka 28

विहृत्य सुचिरं कालं कैलासगिरिकुंजरे ॥ अगमद्धिमवत्प्रस्थं सस्मार स्वेच्छया स्मरन् ॥ २८ ॥

vihṛtya suciraṃ kālaṃ kailāsagirikuṃjare .. agamaddhimavatprasthaṃ sasmāra svecchayā smaran .. 28 ..

Shloka 29

तस्मिन्प्रविष्टे कामे तु वसंतश्शंकरांतिके ॥ वितस्तार निजं भावं हार्दं विज्ञाय यत्प्रभो ॥ २९॥

tasminpraviṣṭe kāme tu vasaṃtaśśaṃkarāṃtike .. vitastāra nijaṃ bhāvaṃ hārdaṃ vijñāya yatprabho .. 29..

Shloka 30

सर्वे च पुष्पिता वृक्षा लताश्चान्याश्च पुष्पिताः।अंभांसि फुल्लपद्मानि पद्मास्सभ्रमरास्तथा॥ 2.2.21.३०॥

sarve ca puṣpitā vṛkṣā latāścānyāśca puṣpitāḥ.aṃbhāṃsi phullapadmāni padmāssabhramarāstathā.. 2.2.21.30..

Shloka 31

प्रविष्टे तत्र सदृतौ ववौ स मलयो मरुत् ॥ सुगंधिगंधपुष्पेण मोदकश्च सुगंधियुक् ॥ ३१॥

praviṣṭe tatra sadṛtau vavau sa malayo marut .. sugaṃdhigaṃdhapuṣpeṇa modakaśca sugaṃdhiyuk .. 31..

Shloka 32

संध्यार्द्रचन्द्रसंकाशाः पलाशाश्च विरेजिरे ॥ कामास्त्रवत्सुमनसः प्रमोदात्पादपाधरः ॥ ३२॥

saṃdhyārdracandrasaṃkāśāḥ palāśāśca virejire .. kāmāstravatsumanasaḥ pramodātpādapādharaḥ .. 32..

Shloka 33

बभुः पंकजपुष्पाणि सरस्सु संकलाञ्जनान् ॥ संमोहयितुमुद्युक्ता सुमुखी वायुदेवता ॥ ३३ ॥

babhuḥ paṃkajapuṣpāṇi sarassu saṃkalāñjanān .. saṃmohayitumudyuktā sumukhī vāyudevatā .. 33 ..

Shloka 34

नागकेशरवृक्षाश्च स्वर्णवर्णैः प्रसूनकैः ॥ बभुर्मदनकेत्वाभा मनोज्ञाश्शंकरांतिके ॥ ३४ ॥

nāgakeśaravṛkṣāśca svarṇavarṇaiḥ prasūnakaiḥ .. babhurmadanaketvābhā manojñāśśaṃkarāṃtike .. 34 ..

Shloka 35

लवंगवल्लीसुरभिगंधेनोद्वास्य मारुतम् ॥ मोहयामास चेतांसि भृशं कामिजने पुरा ॥ ३५ ॥

lavaṃgavallīsurabhigaṃdhenodvāsya mārutam .. mohayāmāsa cetāṃsi bhṛśaṃ kāmijane purā .. 35 ..

Shloka 36

चारु पावकचर्चित्सु सुस्वराश्चूतशालिनः ॥ बभुर्मदनबाणौघपर्यंकमदनावृताः ॥ ३६ ॥

cāru pāvakacarcitsu susvarāścūtaśālinaḥ .. babhurmadanabāṇaughaparyaṃkamadanāvṛtāḥ .. 36 ..

Shloka 37

अंभांसि मलहीनानि रेजुः फुल्लकुशाशयाः ॥ मुनीनामिव चेतांसि प्रव्यक्तज्योतिरुद्गमम् ॥ ३७ ॥

aṃbhāṃsi malahīnāni rejuḥ phullakuśāśayāḥ .. munīnāmiva cetāṃsi pravyaktajyotirudgamam .. 37 ..

Shloka 38

तुषारास्सूर्यरश्मीनां संगमादगमन् बहिः ॥ प्रमत्वानीक्ष्यतेक्षाश्च सलिलीहृदयास्तदा ॥ ३८ ॥

tuṣārāssūryaraśmīnāṃ saṃgamādagaman bahiḥ .. pramatvānīkṣyatekṣāśca salilīhṛdayāstadā .. 38 ..

Shloka 39

प्रसन्नास्सह चन्द्रेण ननिषारास्तदाऽभवन् ॥ विभावर्यः प्रियेणैवं कामिन्यस्तु मनोहराः ॥ ३९ ॥

prasannāssaha candreṇa naniṣārāstadā'bhavan .. vibhāvaryaḥ priyeṇaivaṃ kāminyastu manoharāḥ .. 39 ..

Shloka 40

तस्मिन्काले महादेवस्सह सत्या धरोत्तमे ॥ रेमे स सुचिरं छन्दं निकुंजेषु नदीषु च ॥ 2.2.21.४० ॥

tasminkāle mahādevassaha satyā dharottame .. reme sa suciraṃ chandaṃ nikuṃjeṣu nadīṣu ca .. 2.2.21.40 ..

Shloka 41

तथा तेन समं रेजे तदा दाक्षायिणि मुने ॥ यथा हरः क्षणमपि शांतिमाप तया विना ॥ ४१ ॥

tathā tena samaṃ reje tadā dākṣāyiṇi mune .. yathā haraḥ kṣaṇamapi śāṃtimāpa tayā vinā .. 41 ..

Shloka 42

संभोगविषये देवी सती तस्य मनः प्रिया ॥ विशतीव हरस्यांगे पाययन्निव तद्रसम् ॥ ४२ ॥

saṃbhogaviṣaye devī satī tasya manaḥ priyā .. viśatīva harasyāṃge pāyayanniva tadrasam .. 42 ..

Shloka 43

तस्या कुसुममालाभिर्भूषयन्सकलां तनुम् ॥ स्वहस्तरचिताभिस्तु नवशर्माकरोच्च सः ॥ ४३ ॥

tasyā kusumamālābhirbhūṣayansakalāṃ tanum .. svahastaracitābhistu navaśarmākarocca saḥ .. 43 ..

Shloka 44

आलापैर्वीक्षितैर्हास्यैस्तथा संभाषणैर्हरः ॥ तस्यादिदेश गिरिजां सपतीवात्मसंविदम् ॥ ४४ ॥

ālāpairvīkṣitairhāsyaistathā saṃbhāṣaṇairharaḥ .. tasyādideśa girijāṃ sapatīvātmasaṃvidam .. 44 ..

Shloka 45

तद्वक्त्रचंद्र पीयूषपानस्थिरतनुर्हरः ॥ नानावैशेषिकीं तन्वीमवस्थां स कदाचन ॥ ४५ ॥

tadvaktracaṃdra pīyūṣapānasthiratanurharaḥ .. nānāvaiśeṣikīṃ tanvīmavasthāṃ sa kadācana .. 45 ..

Shloka 46

तद्वक्त्राम्बुजवासेन तत्सौन्दर्य्यैश्च नर्मभिः ॥ गुणैरिव महादंती बद्धो नान्यविचेष्टितः ॥ ४६ ॥

tadvaktrāmbujavāsena tatsaundaryyaiśca narmabhiḥ .. guṇairiva mahādaṃtī baddho nānyaviceṣṭitaḥ .. 46 ..

Shloka 47

इति हिमगिरिकुंजप्रस्थभागे दरीषु प्रतिदिनमभिरेमे दक्षपुत्र्या महेशः ॥ क्रतुभुजपरिमाणैः क्रीडतस्तस्य जाता दश दश च सुरर्षे वत्सराः पंच चान्ये ॥ ४७ ॥

iti himagirikuṃjaprasthabhāge darīṣu pratidinamabhireme dakṣaputryā maheśaḥ .. kratubhujaparimāṇaiḥ krīḍatastasya jātā daśa daśa ca surarṣe vatsarāḥ paṃca cānye .. 47 ..

Shloka 48

इति श्रीशिवमहापुराणे द्वितीयायां रुद्रसंहि तायां द्वितीये सतीखंडे सतीशिवक्रीडावर्णनं नामैकविंशोध्यायः ॥ २१ ॥

iti śrīśivamahāpurāṇe dvitīyāyāṃ rudrasaṃhi tāyāṃ dvitīye satīkhaṃḍe satīśivakrīḍāvarṇanaṃ nāmaikaviṃśodhyāyaḥ .. 21 ..