| |
|

This overlay will guide you through the buttons:

Shloka 1
ब्रह्मोवाच ।।
क्षुवस्य हितकृत्येन दधीचस्याश्रमं ययौ॥ विप्ररूपमथास्थाय भगवान् भक्तवत्सलः १॥
kṣuvasya hitakṛtyena dadhīcasyāśramaṃ yayau.. viprarūpamathāsthāya bhagavān bhaktavatsalaḥ 1..
Shloka 2
दधीचं प्राह विप्रर्षिमभिवंद्य जगद्गुरुः॥ क्षुवकार्य्यार्थमुद्युक्तश्शैवेन्द्रं छलमाश्रितः ॥ २॥
dadhīcaṃ prāha viprarṣimabhivaṃdya jagadguruḥ.. kṣuvakāryyārthamudyuktaśśaivendraṃ chalamāśritaḥ .. 2..
Shloka 3
विष्णुरुवाच ।।
भो भो दधीच विप्रर्षे भवार्चनरताव्यय ॥ वरमेकं वृणे त्वत्तस्तद्भवान् दातुमर्हति ॥ ३ ॥
bho bho dadhīca viprarṣe bhavārcanaratāvyaya .. varamekaṃ vṛṇe tvattastadbhavān dātumarhati .. 3 ..
Shloka 4
ब्रह्मोवाच ।।
याचितो देवदेवेन दधीचश्शैवसत्तमः ॥ क्षुवकार्यार्थिना शीघ्रं जगाद वचनं हरिम् ॥ ४ ॥
yācito devadevena dadhīcaśśaivasattamaḥ .. kṣuvakāryārthinā śīghraṃ jagāda vacanaṃ harim .. 4 ..
Shloka 5
दधीच उवाच ।।
ज्ञातं तवेप्सितं विप्र क्षुवकार्यार्थमागतः ॥ भगवान् विप्ररूपेण मायी त्वमसि वै हरिः॥ ५॥
jñātaṃ tavepsitaṃ vipra kṣuvakāryārthamāgataḥ .. bhagavān viprarūpeṇa māyī tvamasi vai hariḥ.. 5..
Shloka 6
भूतं भविष्यं देवेश वर्तमानं जनार्दन ॥ ज्ञानं प्रसादाद्रुद्रस्य सदा त्रैकालिकं मम ॥ ६॥
bhūtaṃ bhaviṣyaṃ deveśa vartamānaṃ janārdana .. jñānaṃ prasādādrudrasya sadā traikālikaṃ mama .. 6..
Shloka 7
त्वां जानेहं हरिं विष्णुं द्विजत्वं त्यज सुव्रत ॥ आराधितोऽसि भूपेन क्षुवेण खलबुद्धिना ॥ ७ ॥
tvāṃ jānehaṃ hariṃ viṣṇuṃ dvijatvaṃ tyaja suvrata .. ārādhito'si bhūpena kṣuveṇa khalabuddhinā .. 7 ..
Shloka 8
जाने तवैव भगवन् भक्तवत्सलतां हरे ॥ छलं त्यज स्वरूपं हि स्वीकुरु स्मर शंकरम् ॥ ८॥
jāne tavaiva bhagavan bhaktavatsalatāṃ hare .. chalaṃ tyaja svarūpaṃ hi svīkuru smara śaṃkaram .. 8..
Shloka 9
अस्ति चेत्कस्यचिद्भीतिर्भवार्चनरतस्य मे ॥ वक्तुमर्हसि यत्नेन सत्यधारणपूर्वकम् ॥ ९ ॥
asti cetkasyacidbhītirbhavārcanaratasya me .. vaktumarhasi yatnena satyadhāraṇapūrvakam .. 9 ..
Shloka 10
वदामि न मृषा क्वापि शिवस्मरणसक्तधीः ॥ न बिभेमि जगत्यस्मिन्देवदैत्यादिकादपि ॥ 2.2.39.१० ॥
vadāmi na mṛṣā kvāpi śivasmaraṇasaktadhīḥ .. na bibhemi jagatyasmindevadaityādikādapi .. 2.2.39.10 ..
Shloka 11
विष्णुरुवाच ।। ।।
भयं दधीच सर्वत्र नष्टं च तव सुव्रत ॥ भवार्चनरतो यस्माद्भवान्सर्वज्ञ एव च ॥ ११ ॥
bhayaṃ dadhīca sarvatra naṣṭaṃ ca tava suvrata .. bhavārcanarato yasmādbhavānsarvajña eva ca .. 11 ..
Shloka 12
बिभेमीति सकृद्वक्तुमर्हसि त्वं नमस्तव ॥ नियोगान्मम राजेन्द्र क्षुवात् प्रतिसहस्य च ॥ १२॥
bibhemīti sakṛdvaktumarhasi tvaṃ namastava .. niyogānmama rājendra kṣuvāt pratisahasya ca .. 12..
Shloka 13
ब्रह्मोवाच ।।
एवं श्रुत्वापि तद्वाक्यं विष्णोस्स तु महामुनिः ॥ विहस्य निर्भयः प्राह दधीचश्शैवसत्तमः ॥ १३ ॥
evaṃ śrutvāpi tadvākyaṃ viṣṇossa tu mahāmuniḥ .. vihasya nirbhayaḥ prāha dadhīcaśśaivasattamaḥ .. 13 ..
Shloka 14
दधीच उवाच ।।।
न बिभेमि सदा क्वापि कुतश्चिदपि किंचन ॥ प्रभावाद्देवदेवस्य शंभोस्साक्षात्पिनाकिनः ॥ १४ ॥
na bibhemi sadā kvāpi kutaścidapi kiṃcana .. prabhāvāddevadevasya śaṃbhossākṣātpinākinaḥ .. 14 ..
Shloka 15
ब्रह्मोवाच ।।
ततस्तस्य मुनेः श्रुत्वा वचनं कुपितो हरिः ॥ चक्रमुद्यम्य संतस्थौ दिधक्षुमुनिसत्तमम् ॥ १५ ॥
tatastasya muneḥ śrutvā vacanaṃ kupito hariḥ .. cakramudyamya saṃtasthau didhakṣumunisattamam .. 15 ..
Shloka 16
अभवत्कुंठितं तत्र विप्रे चक्रं सुदारुणम् ॥ प्रभावाच्च तदीशस्य नृपतेस्संनिधावपि ॥ १६॥
abhavatkuṃṭhitaṃ tatra vipre cakraṃ sudāruṇam .. prabhāvācca tadīśasya nṛpatessaṃnidhāvapi .. 16..
Shloka 17
दृष्ट्वा तं कुंठितास्यं तच्चक्रं विष्णुं जगाद ह ॥ दधीचस्सस्मितं साक्षात्सदसद्व्यक्ति कारणम् ॥ १७ ॥
dṛṣṭvā taṃ kuṃṭhitāsyaṃ taccakraṃ viṣṇuṃ jagāda ha .. dadhīcassasmitaṃ sākṣātsadasadvyakti kāraṇam .. 17 ..
Shloka 18
दधीच उवाच ।। ।।
भगवन् भवता लब्धं पुरातीव सुदारुणम् ॥ सुदर्शनमिति ख्यातं चक्रं विष्णोः प्रयत्नतः ॥ भवस्य तच्छुभं चक्रं न जिघांसति मामिह ॥ १८ ॥
bhagavan bhavatā labdhaṃ purātīva sudāruṇam .. sudarśanamiti khyātaṃ cakraṃ viṣṇoḥ prayatnataḥ .. bhavasya tacchubhaṃ cakraṃ na jighāṃsati māmiha .. 18 ..
Shloka 19
भगवानथ क्रुद्धोऽस्मै सर्वास्त्राणि क्रमाद्धरिः ॥ ब्रह्मास्त्राद्यैः शरैश्चास्त्रैः प्रयत्नं कर्तुमर्हसि ॥ १९ ॥
bhagavānatha kruddho'smai sarvāstrāṇi kramāddhariḥ .. brahmāstrādyaiḥ śaraiścāstraiḥ prayatnaṃ kartumarhasi .. 19 ..
Shloka 20
ब्रह्मोवाच ।।
स तस्य वचनं श्रुत्वा दृष्ट्वा नि्र्वीर्य्यमानुषम् ॥ ससर्जाथ क्रुधा तस्मै सर्वास्त्राणि क्रमाद्धरिः ॥ 2.2.39.२० ॥
sa tasya vacanaṃ śrutvā dṛṣṭvā nirvīryyamānuṣam .. sasarjātha krudhā tasmai sarvāstrāṇi kramāddhariḥ .. 2.2.39.20 ..
Shloka 21
चक्रुर्देवास्ततस्तस्य विष्णोस्साहाय्यमादरात् ॥ द्विजेनैकेन संयोद्धुं प्रसृतस्य विबुद्धयः ॥ २१॥
cakrurdevāstatastasya viṣṇossāhāyyamādarāt .. dvijenaikena saṃyoddhuṃ prasṛtasya vibuddhayaḥ .. 21..
Shloka 22
चिक्षिपुः स्वानि स्वान्याशु शस्त्राण्यस्त्राणि सर्वतः ॥ दधीचोपरि वेगेन शक्राद्या हरिपाक्षिकाः ॥ २२ ॥
cikṣipuḥ svāni svānyāśu śastrāṇyastrāṇi sarvataḥ .. dadhīcopari vegena śakrādyā haripākṣikāḥ .. 22 ..
Shloka 23
कुशमुष्टिमथादाय दधीचस्संस्मरन् शिवम् ॥ ससर्ज सर्वदेवेभ्यो वज्रास्थि सर्वतो वशी ॥ २३ ॥
kuśamuṣṭimathādāya dadhīcassaṃsmaran śivam .. sasarja sarvadevebhyo vajrāsthi sarvato vaśī .. 23 ..
Shloka 24
शंकरस्य प्रभावात्तु कुशमुष्टिर्मुनेर्हि सा ॥ दिव्यं त्रिशूलमभवत् कालाग्निसदृशं मुने ॥ २४ ॥
śaṃkarasya prabhāvāttu kuśamuṣṭirmunerhi sā .. divyaṃ triśūlamabhavat kālāgnisadṛśaṃ mune .. 24 ..
Shloka 25
दग्धुं देवान् मतिं चक्रे सायुधं सशिखं च तत् ॥ प्रज्वलत्सर्वतश्शैवं युगांताग्र्यधिकप्रभम् ॥ २५ ॥
dagdhuṃ devān matiṃ cakre sāyudhaṃ saśikhaṃ ca tat .. prajvalatsarvataśśaivaṃ yugāṃtāgryadhikaprabham .. 25 ..
Shloka 26
नारायणेन्दुमुख्यैस्तु देवैः क्षिप्तानि यानि च ॥ आयुधानि समस्तानि प्रणेमुस्त्रिशिखं च तत् ॥ २६ ।
nārāyaṇendumukhyaistu devaiḥ kṣiptāni yāni ca .. āyudhāni samastāni praṇemustriśikhaṃ ca tat .. 26 .
Shloka 27
देवाश्च दुद्रुवुस्सर्वे ध्वस्तवीर्या दिवौकसः ॥ तस्थौ तत्र हरिर्भीतः केवलं मायिनां वरः ॥ २७ ॥
devāśca dudruvussarve dhvastavīryā divaukasaḥ .. tasthau tatra harirbhītaḥ kevalaṃ māyināṃ varaḥ .. 27 ..
Shloka 28
ससर्ज भगवान् विष्णुः स्वदेहात्पुरुषोत्तमः ॥ आत्मनस्सदृशान् दिव्यान् लक्षलक्षायुतान् गणान् ॥ २८ ॥
sasarja bhagavān viṣṇuḥ svadehātpuruṣottamaḥ .. ātmanassadṛśān divyān lakṣalakṣāyutān gaṇān .. 28 ..
Shloka 29
ते चापि युयुधुस्तत्र वीरा विष्णुगणास्ततः ॥ मुनिनैकेन देवर्षे दधीचेन शिवात्मना ॥ २९ ॥
te cāpi yuyudhustatra vīrā viṣṇugaṇāstataḥ .. muninaikena devarṣe dadhīcena śivātmanā .. 29 ..
Shloka 30
ततो विष्णुगणान् तान्वै नियुध्य बहुशो रणे ॥ ददाह सहसा सर्वान् दधी चश्शैव सत्तमः ॥ 2.2.39.३० ॥
tato viṣṇugaṇān tānvai niyudhya bahuśo raṇe .. dadāha sahasā sarvān dadhī caśśaiva sattamaḥ .. 2.2.39.30 ..
Shloka 31
ततस्तद्विस्मयाथाय दधीचेस्य मुनेर्हरिः ॥ विश्वमूर्तिरभूच्छीघ्रं महामायाविशारदः ॥ ३१ ॥
tatastadvismayāthāya dadhīcesya munerhariḥ .. viśvamūrtirabhūcchīghraṃ mahāmāyāviśāradaḥ .. 31 ..
Shloka 32
तस्य देहे हरेः साक्षादपश्यद्द्विजसत्तमः ॥ दधीचो देवतादीनां जीवानां च सहस्रकम् ॥ ३२ ॥
tasya dehe hareḥ sākṣādapaśyaddvijasattamaḥ .. dadhīco devatādīnāṃ jīvānāṃ ca sahasrakam .. 32 ..
Shloka 33
भूतानां कोटयश्चैव गणानां कोटयस्तथा ॥ अंडानां कोटयश्चैव विश्वमूतस्तनौ तदा ॥ ३३॥
bhūtānāṃ koṭayaścaiva gaṇānāṃ koṭayastathā .. aṃḍānāṃ koṭayaścaiva viśvamūtastanau tadā .. 33..
Shloka 34
दृष्ट्वैतदखिलं तत्र च्यावनिस्सततं तदा ॥ विष्णुमाह जगन्नाथं जगत्स्तु वमजं विभुम् ॥ ३४ ॥
dṛṣṭvaitadakhilaṃ tatra cyāvanissatataṃ tadā .. viṣṇumāha jagannāthaṃ jagatstu vamajaṃ vibhum .. 34 ..
Shloka 35
दधीच उवाच ।।
मायां त्यज महाबाहो प्रतिभासो विचारतः ॥ विज्ञातानि सहस्राणि दुर्विज्ञेयानि माधव ॥ ३५ ॥
māyāṃ tyaja mahābāho pratibhāso vicārataḥ .. vijñātāni sahasrāṇi durvijñeyāni mādhava .. 35 ..
Shloka 36
मयि पश्य जगत्सर्वं त्वया युक्तमतंद्रितः ॥ ब्रह्माणं च तथा रुद्रं दिव्यां दृष्टिं ददामि ते ॥ ३६ ॥
mayi paśya jagatsarvaṃ tvayā yuktamataṃdritaḥ .. brahmāṇaṃ ca tathā rudraṃ divyāṃ dṛṣṭiṃ dadāmi te .. 36 ..
Shloka 37
ब्रह्मोवाच ।।
इत्युक्त्वा दर्शयामास स्वतनौ निखिलं मुनिः ॥ ब्रह्मांडं च्यावनिश्शंभुतेजसा पूर्णदेहकः ॥ ३७ ॥
ityuktvā darśayāmāsa svatanau nikhilaṃ muniḥ .. brahmāṃḍaṃ cyāvaniśśaṃbhutejasā pūrṇadehakaḥ .. 37 ..
Shloka 38
ददाह विष्णुं देवेशं दधीचश्शैवसत्तमः ॥ संस्मरञ् शंकरं चित्ते विहसन् विभयस्सुधीः ॥ ३८॥
dadāha viṣṇuṃ deveśaṃ dadhīcaśśaivasattamaḥ .. saṃsmarañ śaṃkaraṃ citte vihasan vibhayassudhīḥ .. 38..
Shloka 39
दधीच उवाच ।।
मायया त्वनया किं वा मंत्रशक्त्याथ वा हरे ॥ सत्कामायामिमां तस्माद्योद्धुमर्हसि यत्नतः ॥ ३९॥
māyayā tvanayā kiṃ vā maṃtraśaktyātha vā hare .. satkāmāyāmimāṃ tasmādyoddhumarhasi yatnataḥ .. 39..
Shloka 40
ब्रह्मोवाच ।।
एतच्छुत्वा मुनेस्तस्य वचनं निर्भयस्तदा॥ शंभुतेजोमयं विष्णुश्चुकोपातीव तं मुनिम् ॥ 2.2.39.४० ॥
etacchutvā munestasya vacanaṃ nirbhayastadā.. śaṃbhutejomayaṃ viṣṇuścukopātīva taṃ munim .. 2.2.39.40 ..
Shloka 41
देवाश्च दुद्रुवुर्भूयो देवं नारायणं च तम् ॥ योद्धुकामाश्च मुनिना दधीचेन प्रतापिना ॥ ४१ ॥
devāśca dudruvurbhūyo devaṃ nārāyaṇaṃ ca tam .. yoddhukāmāśca muninā dadhīcena pratāpinā .. 41 ..
Shloka 42
एतस्मिन्नंतरे तत्रागमन्मत्संगतः क्षुवः ॥ अवारयंतं निश्चेष्टं पद्मयोनिं हरिं सुरान् ॥ ४२ ॥
etasminnaṃtare tatrāgamanmatsaṃgataḥ kṣuvaḥ .. avārayaṃtaṃ niśceṣṭaṃ padmayoniṃ hariṃ surān .. 42 ..
Shloka 43
निशम्य वचनं मे हि ब्राह्मणो न विनिर्जितः ॥ जगाम निकटं तस्य प्रणनाम मुनिं हरिः ॥ ४३ ॥
niśamya vacanaṃ me hi brāhmaṇo na vinirjitaḥ .. jagāma nikaṭaṃ tasya praṇanāma muniṃ hariḥ .. 43 ..
Shloka 44
क्षुवो दीनतरो भूत्वा गत्वा तत्र मुनीश्वरम् ॥ दधीचमभिवाद्यैव प्रार्थयामास विक्लवः ॥ ४४ ॥
kṣuvo dīnataro bhūtvā gatvā tatra munīśvaram .. dadhīcamabhivādyaiva prārthayāmāsa viklavaḥ .. 44 ..
Shloka 45
क्षुव उवाच ।।
प्रसीद मुनिशार्दूल शिवभक्तशिरोमणे ॥ प्रसीद परमेशान दुर्लक्ष्ये दुर्जनैस्सह ॥ ४५ ॥
prasīda muniśārdūla śivabhaktaśiromaṇe .. prasīda parameśāna durlakṣye durjanaissaha .. 45 ..
Shloka 46
ब्रह्मोवाच।।
इत्याकर्ण्य वचस्तस्य राज्ञस्सुरगणस्य हि ॥ अनुजग्राह तं विप्रो दधीचस्तपसां निधिः ॥ ४६॥
ityākarṇya vacastasya rājñassuragaṇasya hi .. anujagrāha taṃ vipro dadhīcastapasāṃ nidhiḥ .. 46..
Shloka 47
अथ दृष्ट्वा रमेशादीन् क्रोधविह्वलितो मुनिः ॥ हृदि स्मृत्वा शिवं विष्णुं शशाप च सुरानपि ॥ ४७॥
atha dṛṣṭvā rameśādīn krodhavihvalito muniḥ .. hṛdi smṛtvā śivaṃ viṣṇuṃ śaśāpa ca surānapi .. 47..
Shloka 48
दधीच उवाच ।।
रुद्रकोपाग्निना देवास्सदेवेंद्रा मुनीश्वराः ॥ ध्वस्ता भवंतु देवेन विष्णुना च समं गणैः ॥ ४८ ॥
rudrakopāgninā devāssadeveṃdrā munīśvarāḥ .. dhvastā bhavaṃtu devena viṣṇunā ca samaṃ gaṇaiḥ .. 48 ..
Shloka 49
।। ब्रह्मोवाच ।। ।।
एवं शप्त्वा सुरान् प्रेक्ष्य क्षुवमाह ततो मुनिः ॥ देवैश्च पूज्यो राजेन्द्र नृपैश्चैव द्विजोत्तमः ॥ ४९ ॥
evaṃ śaptvā surān prekṣya kṣuvamāha tato muniḥ .. devaiśca pūjyo rājendra nṛpaiścaiva dvijottamaḥ .. 49 ..
Shloka 50
ब्राह्मणा एव राजेन्द्र बलिनः प्रभविष्णवः ॥ इत्युक्त्वा स स्फुट विप्रः प्रविवेश निजाश्रमम् ॥ 2.2.39.५० ॥
brāhmaṇā eva rājendra balinaḥ prabhaviṣṇavaḥ .. ityuktvā sa sphuṭa vipraḥ praviveśa nijāśramam .. 2.2.39.50 ..
Shloka 51
दधीचमभिवंद्यैव क्षुवो निजगृहं गतः ॥ विष्णुर्जगाम स्वं लोकं सुरैस्सह यथागतम् ॥ ५१ ॥
dadhīcamabhivaṃdyaiva kṣuvo nijagṛhaṃ gataḥ .. viṣṇurjagāma svaṃ lokaṃ suraissaha yathāgatam .. 51 ..
Shloka 52
तदेवं तीर्थमभवत् स्थानेश्वर इति स्मृतम् ॥ स्थानेश्वरमनुप्राप्य शिवसायुज्यमाप्नुयात् ॥ ५२ ॥
tadevaṃ tīrthamabhavat sthāneśvara iti smṛtam .. sthāneśvaramanuprāpya śivasāyujyamāpnuyāt .. 52 ..
Shloka 53
कथितस्तव संक्षेपाद्वादः क्षुवदधीचयोः ॥ नृपाप्तशापयोस्तात ब्रह्मविष्ण्वोः शिवं विना ॥ ५३ ॥
kathitastava saṃkṣepādvādaḥ kṣuvadadhīcayoḥ .. nṛpāptaśāpayostāta brahmaviṣṇvoḥ śivaṃ vinā .. 53 ..
Shloka 54
य इदं कीत्तयेन्नित्यं वादं क्षुवदधीचयोः ॥ जित्वापमृत्युं देहान्ते ब्रह्मलोकं प्रयाति सः ॥ ॥ ५४ ॥
ya idaṃ kīttayennityaṃ vādaṃ kṣuvadadhīcayoḥ .. jitvāpamṛtyuṃ dehānte brahmalokaṃ prayāti saḥ .. .. 54 ..
Shloka 55
रणे यः कीर्तयित्वेदं प्रविशेत्तस्य सर्वदा ॥ मृत्युभीतिभवेन्नैव विजयी च भविष्यति ॥ ५५ ॥
raṇe yaḥ kīrtayitvedaṃ praviśettasya sarvadā .. mṛtyubhītibhavennaiva vijayī ca bhaviṣyati .. 55 ..
Shloka 56
इति श्रीशिवमहापुराणे द्वितीयायां रुद्रसंहितायां द्वितीये सतीखण्डे विष्णुदधीचयुद्धवर्णनो नाम नवत्रिंशोऽध्यायः ॥ ३९ ॥
iti śrīśivamahāpurāṇe dvitīyāyāṃ rudrasaṃhitāyāṃ dvitīye satīkhaṇḍe viṣṇudadhīcayuddhavarṇano nāma navatriṃśo'dhyāyaḥ .. 39 ..
Shloka 1
ब्रह्मोवाच ।।
क्षुवस्य हितकृत्येन दधीचस्याश्रमं ययौ॥ विप्ररूपमथास्थाय भगवान् भक्तवत्सलः १॥
kṣuvasya hitakṛtyena dadhīcasyāśramaṃ yayau.. viprarūpamathāsthāya bhagavān bhaktavatsalaḥ 1..
Shloka 2
दधीचं प्राह विप्रर्षिमभिवंद्य जगद्गुरुः॥ क्षुवकार्य्यार्थमुद्युक्तश्शैवेन्द्रं छलमाश्रितः ॥ २॥
dadhīcaṃ prāha viprarṣimabhivaṃdya jagadguruḥ.. kṣuvakāryyārthamudyuktaśśaivendraṃ chalamāśritaḥ .. 2..
Shloka 3
विष्णुरुवाच ।।
भो भो दधीच विप्रर्षे भवार्चनरताव्यय ॥ वरमेकं वृणे त्वत्तस्तद्भवान् दातुमर्हति ॥ ३ ॥
bho bho dadhīca viprarṣe bhavārcanaratāvyaya .. varamekaṃ vṛṇe tvattastadbhavān dātumarhati .. 3 ..
Shloka 4
ब्रह्मोवाच ।।
याचितो देवदेवेन दधीचश्शैवसत्तमः ॥ क्षुवकार्यार्थिना शीघ्रं जगाद वचनं हरिम् ॥ ४ ॥
yācito devadevena dadhīcaśśaivasattamaḥ .. kṣuvakāryārthinā śīghraṃ jagāda vacanaṃ harim .. 4 ..
Shloka 5
दधीच उवाच ।।
ज्ञातं तवेप्सितं विप्र क्षुवकार्यार्थमागतः ॥ भगवान् विप्ररूपेण मायी त्वमसि वै हरिः॥ ५॥
jñātaṃ tavepsitaṃ vipra kṣuvakāryārthamāgataḥ .. bhagavān viprarūpeṇa māyī tvamasi vai hariḥ.. 5..
Shloka 6
भूतं भविष्यं देवेश वर्तमानं जनार्दन ॥ ज्ञानं प्रसादाद्रुद्रस्य सदा त्रैकालिकं मम ॥ ६॥
bhūtaṃ bhaviṣyaṃ deveśa vartamānaṃ janārdana .. jñānaṃ prasādādrudrasya sadā traikālikaṃ mama .. 6..
Shloka 7
त्वां जानेहं हरिं विष्णुं द्विजत्वं त्यज सुव्रत ॥ आराधितोऽसि भूपेन क्षुवेण खलबुद्धिना ॥ ७ ॥
tvāṃ jānehaṃ hariṃ viṣṇuṃ dvijatvaṃ tyaja suvrata .. ārādhito'si bhūpena kṣuveṇa khalabuddhinā .. 7 ..
Shloka 8
जाने तवैव भगवन् भक्तवत्सलतां हरे ॥ छलं त्यज स्वरूपं हि स्वीकुरु स्मर शंकरम् ॥ ८॥
jāne tavaiva bhagavan bhaktavatsalatāṃ hare .. chalaṃ tyaja svarūpaṃ hi svīkuru smara śaṃkaram .. 8..
Shloka 9
अस्ति चेत्कस्यचिद्भीतिर्भवार्चनरतस्य मे ॥ वक्तुमर्हसि यत्नेन सत्यधारणपूर्वकम् ॥ ९ ॥
asti cetkasyacidbhītirbhavārcanaratasya me .. vaktumarhasi yatnena satyadhāraṇapūrvakam .. 9 ..
Shloka 10
वदामि न मृषा क्वापि शिवस्मरणसक्तधीः ॥ न बिभेमि जगत्यस्मिन्देवदैत्यादिकादपि ॥ 2.2.39.१० ॥
vadāmi na mṛṣā kvāpi śivasmaraṇasaktadhīḥ .. na bibhemi jagatyasmindevadaityādikādapi .. 2.2.39.10 ..
Shloka 11
विष्णुरुवाच ।। ।।
भयं दधीच सर्वत्र नष्टं च तव सुव्रत ॥ भवार्चनरतो यस्माद्भवान्सर्वज्ञ एव च ॥ ११ ॥
bhayaṃ dadhīca sarvatra naṣṭaṃ ca tava suvrata .. bhavārcanarato yasmādbhavānsarvajña eva ca .. 11 ..
Shloka 12
बिभेमीति सकृद्वक्तुमर्हसि त्वं नमस्तव ॥ नियोगान्मम राजेन्द्र क्षुवात् प्रतिसहस्य च ॥ १२॥
bibhemīti sakṛdvaktumarhasi tvaṃ namastava .. niyogānmama rājendra kṣuvāt pratisahasya ca .. 12..
Shloka 13
ब्रह्मोवाच ।।
एवं श्रुत्वापि तद्वाक्यं विष्णोस्स तु महामुनिः ॥ विहस्य निर्भयः प्राह दधीचश्शैवसत्तमः ॥ १३ ॥
evaṃ śrutvāpi tadvākyaṃ viṣṇossa tu mahāmuniḥ .. vihasya nirbhayaḥ prāha dadhīcaśśaivasattamaḥ .. 13 ..
Shloka 14
दधीच उवाच ।।।
न बिभेमि सदा क्वापि कुतश्चिदपि किंचन ॥ प्रभावाद्देवदेवस्य शंभोस्साक्षात्पिनाकिनः ॥ १४ ॥
na bibhemi sadā kvāpi kutaścidapi kiṃcana .. prabhāvāddevadevasya śaṃbhossākṣātpinākinaḥ .. 14 ..
Shloka 15
ब्रह्मोवाच ।।
ततस्तस्य मुनेः श्रुत्वा वचनं कुपितो हरिः ॥ चक्रमुद्यम्य संतस्थौ दिधक्षुमुनिसत्तमम् ॥ १५ ॥
tatastasya muneḥ śrutvā vacanaṃ kupito hariḥ .. cakramudyamya saṃtasthau didhakṣumunisattamam .. 15 ..
Shloka 16
अभवत्कुंठितं तत्र विप्रे चक्रं सुदारुणम् ॥ प्रभावाच्च तदीशस्य नृपतेस्संनिधावपि ॥ १६॥
abhavatkuṃṭhitaṃ tatra vipre cakraṃ sudāruṇam .. prabhāvācca tadīśasya nṛpatessaṃnidhāvapi .. 16..
Shloka 17
दृष्ट्वा तं कुंठितास्यं तच्चक्रं विष्णुं जगाद ह ॥ दधीचस्सस्मितं साक्षात्सदसद्व्यक्ति कारणम् ॥ १७ ॥
dṛṣṭvā taṃ kuṃṭhitāsyaṃ taccakraṃ viṣṇuṃ jagāda ha .. dadhīcassasmitaṃ sākṣātsadasadvyakti kāraṇam .. 17 ..
Shloka 18
दधीच उवाच ।। ।।
भगवन् भवता लब्धं पुरातीव सुदारुणम् ॥ सुदर्शनमिति ख्यातं चक्रं विष्णोः प्रयत्नतः ॥ भवस्य तच्छुभं चक्रं न जिघांसति मामिह ॥ १८ ॥
bhagavan bhavatā labdhaṃ purātīva sudāruṇam .. sudarśanamiti khyātaṃ cakraṃ viṣṇoḥ prayatnataḥ .. bhavasya tacchubhaṃ cakraṃ na jighāṃsati māmiha .. 18 ..
Shloka 19
भगवानथ क्रुद्धोऽस्मै सर्वास्त्राणि क्रमाद्धरिः ॥ ब्रह्मास्त्राद्यैः शरैश्चास्त्रैः प्रयत्नं कर्तुमर्हसि ॥ १९ ॥
bhagavānatha kruddho'smai sarvāstrāṇi kramāddhariḥ .. brahmāstrādyaiḥ śaraiścāstraiḥ prayatnaṃ kartumarhasi .. 19 ..
Shloka 20
ब्रह्मोवाच ।।
स तस्य वचनं श्रुत्वा दृष्ट्वा नि्र्वीर्य्यमानुषम् ॥ ससर्जाथ क्रुधा तस्मै सर्वास्त्राणि क्रमाद्धरिः ॥ 2.2.39.२० ॥
sa tasya vacanaṃ śrutvā dṛṣṭvā nirvīryyamānuṣam .. sasarjātha krudhā tasmai sarvāstrāṇi kramāddhariḥ .. 2.2.39.20 ..
Shloka 21
चक्रुर्देवास्ततस्तस्य विष्णोस्साहाय्यमादरात् ॥ द्विजेनैकेन संयोद्धुं प्रसृतस्य विबुद्धयः ॥ २१॥
cakrurdevāstatastasya viṣṇossāhāyyamādarāt .. dvijenaikena saṃyoddhuṃ prasṛtasya vibuddhayaḥ .. 21..
Shloka 22
चिक्षिपुः स्वानि स्वान्याशु शस्त्राण्यस्त्राणि सर्वतः ॥ दधीचोपरि वेगेन शक्राद्या हरिपाक्षिकाः ॥ २२ ॥
cikṣipuḥ svāni svānyāśu śastrāṇyastrāṇi sarvataḥ .. dadhīcopari vegena śakrādyā haripākṣikāḥ .. 22 ..
Shloka 23
कुशमुष्टिमथादाय दधीचस्संस्मरन् शिवम् ॥ ससर्ज सर्वदेवेभ्यो वज्रास्थि सर्वतो वशी ॥ २३ ॥
kuśamuṣṭimathādāya dadhīcassaṃsmaran śivam .. sasarja sarvadevebhyo vajrāsthi sarvato vaśī .. 23 ..
Shloka 24
शंकरस्य प्रभावात्तु कुशमुष्टिर्मुनेर्हि सा ॥ दिव्यं त्रिशूलमभवत् कालाग्निसदृशं मुने ॥ २४ ॥
śaṃkarasya prabhāvāttu kuśamuṣṭirmunerhi sā .. divyaṃ triśūlamabhavat kālāgnisadṛśaṃ mune .. 24 ..
Shloka 25
दग्धुं देवान् मतिं चक्रे सायुधं सशिखं च तत् ॥ प्रज्वलत्सर्वतश्शैवं युगांताग्र्यधिकप्रभम् ॥ २५ ॥
dagdhuṃ devān matiṃ cakre sāyudhaṃ saśikhaṃ ca tat .. prajvalatsarvataśśaivaṃ yugāṃtāgryadhikaprabham .. 25 ..
Shloka 26
नारायणेन्दुमुख्यैस्तु देवैः क्षिप्तानि यानि च ॥ आयुधानि समस्तानि प्रणेमुस्त्रिशिखं च तत् ॥ २६ ।
nārāyaṇendumukhyaistu devaiḥ kṣiptāni yāni ca .. āyudhāni samastāni praṇemustriśikhaṃ ca tat .. 26 .
Shloka 27
देवाश्च दुद्रुवुस्सर्वे ध्वस्तवीर्या दिवौकसः ॥ तस्थौ तत्र हरिर्भीतः केवलं मायिनां वरः ॥ २७ ॥
devāśca dudruvussarve dhvastavīryā divaukasaḥ .. tasthau tatra harirbhītaḥ kevalaṃ māyināṃ varaḥ .. 27 ..
Shloka 28
ससर्ज भगवान् विष्णुः स्वदेहात्पुरुषोत्तमः ॥ आत्मनस्सदृशान् दिव्यान् लक्षलक्षायुतान् गणान् ॥ २८ ॥
sasarja bhagavān viṣṇuḥ svadehātpuruṣottamaḥ .. ātmanassadṛśān divyān lakṣalakṣāyutān gaṇān .. 28 ..
Shloka 29
ते चापि युयुधुस्तत्र वीरा विष्णुगणास्ततः ॥ मुनिनैकेन देवर्षे दधीचेन शिवात्मना ॥ २९ ॥
te cāpi yuyudhustatra vīrā viṣṇugaṇāstataḥ .. muninaikena devarṣe dadhīcena śivātmanā .. 29 ..
Shloka 30
ततो विष्णुगणान् तान्वै नियुध्य बहुशो रणे ॥ ददाह सहसा सर्वान् दधी चश्शैव सत्तमः ॥ 2.2.39.३० ॥
tato viṣṇugaṇān tānvai niyudhya bahuśo raṇe .. dadāha sahasā sarvān dadhī caśśaiva sattamaḥ .. 2.2.39.30 ..
Shloka 31
ततस्तद्विस्मयाथाय दधीचेस्य मुनेर्हरिः ॥ विश्वमूर्तिरभूच्छीघ्रं महामायाविशारदः ॥ ३१ ॥
tatastadvismayāthāya dadhīcesya munerhariḥ .. viśvamūrtirabhūcchīghraṃ mahāmāyāviśāradaḥ .. 31 ..
Shloka 32
तस्य देहे हरेः साक्षादपश्यद्द्विजसत्तमः ॥ दधीचो देवतादीनां जीवानां च सहस्रकम् ॥ ३२ ॥
tasya dehe hareḥ sākṣādapaśyaddvijasattamaḥ .. dadhīco devatādīnāṃ jīvānāṃ ca sahasrakam .. 32 ..
Shloka 33
भूतानां कोटयश्चैव गणानां कोटयस्तथा ॥ अंडानां कोटयश्चैव विश्वमूतस्तनौ तदा ॥ ३३॥
bhūtānāṃ koṭayaścaiva gaṇānāṃ koṭayastathā .. aṃḍānāṃ koṭayaścaiva viśvamūtastanau tadā .. 33..
Shloka 34
दृष्ट्वैतदखिलं तत्र च्यावनिस्सततं तदा ॥ विष्णुमाह जगन्नाथं जगत्स्तु वमजं विभुम् ॥ ३४ ॥
dṛṣṭvaitadakhilaṃ tatra cyāvanissatataṃ tadā .. viṣṇumāha jagannāthaṃ jagatstu vamajaṃ vibhum .. 34 ..
Shloka 35
दधीच उवाच ।।
मायां त्यज महाबाहो प्रतिभासो विचारतः ॥ विज्ञातानि सहस्राणि दुर्विज्ञेयानि माधव ॥ ३५ ॥
māyāṃ tyaja mahābāho pratibhāso vicārataḥ .. vijñātāni sahasrāṇi durvijñeyāni mādhava .. 35 ..
Shloka 36
मयि पश्य जगत्सर्वं त्वया युक्तमतंद्रितः ॥ ब्रह्माणं च तथा रुद्रं दिव्यां दृष्टिं ददामि ते ॥ ३६ ॥
mayi paśya jagatsarvaṃ tvayā yuktamataṃdritaḥ .. brahmāṇaṃ ca tathā rudraṃ divyāṃ dṛṣṭiṃ dadāmi te .. 36 ..
Shloka 37
ब्रह्मोवाच ।।
इत्युक्त्वा दर्शयामास स्वतनौ निखिलं मुनिः ॥ ब्रह्मांडं च्यावनिश्शंभुतेजसा पूर्णदेहकः ॥ ३७ ॥
ityuktvā darśayāmāsa svatanau nikhilaṃ muniḥ .. brahmāṃḍaṃ cyāvaniśśaṃbhutejasā pūrṇadehakaḥ .. 37 ..
Shloka 38
ददाह विष्णुं देवेशं दधीचश्शैवसत्तमः ॥ संस्मरञ् शंकरं चित्ते विहसन् विभयस्सुधीः ॥ ३८॥
dadāha viṣṇuṃ deveśaṃ dadhīcaśśaivasattamaḥ .. saṃsmarañ śaṃkaraṃ citte vihasan vibhayassudhīḥ .. 38..
Shloka 39
दधीच उवाच ।।
मायया त्वनया किं वा मंत्रशक्त्याथ वा हरे ॥ सत्कामायामिमां तस्माद्योद्धुमर्हसि यत्नतः ॥ ३९॥
māyayā tvanayā kiṃ vā maṃtraśaktyātha vā hare .. satkāmāyāmimāṃ tasmādyoddhumarhasi yatnataḥ .. 39..
Shloka 40
ब्रह्मोवाच ।।
एतच्छुत्वा मुनेस्तस्य वचनं निर्भयस्तदा॥ शंभुतेजोमयं विष्णुश्चुकोपातीव तं मुनिम् ॥ 2.2.39.४० ॥
etacchutvā munestasya vacanaṃ nirbhayastadā.. śaṃbhutejomayaṃ viṣṇuścukopātīva taṃ munim .. 2.2.39.40 ..
Shloka 41
देवाश्च दुद्रुवुर्भूयो देवं नारायणं च तम् ॥ योद्धुकामाश्च मुनिना दधीचेन प्रतापिना ॥ ४१ ॥
devāśca dudruvurbhūyo devaṃ nārāyaṇaṃ ca tam .. yoddhukāmāśca muninā dadhīcena pratāpinā .. 41 ..
Shloka 42
एतस्मिन्नंतरे तत्रागमन्मत्संगतः क्षुवः ॥ अवारयंतं निश्चेष्टं पद्मयोनिं हरिं सुरान् ॥ ४२ ॥
etasminnaṃtare tatrāgamanmatsaṃgataḥ kṣuvaḥ .. avārayaṃtaṃ niśceṣṭaṃ padmayoniṃ hariṃ surān .. 42 ..
Shloka 43
निशम्य वचनं मे हि ब्राह्मणो न विनिर्जितः ॥ जगाम निकटं तस्य प्रणनाम मुनिं हरिः ॥ ४३ ॥
niśamya vacanaṃ me hi brāhmaṇo na vinirjitaḥ .. jagāma nikaṭaṃ tasya praṇanāma muniṃ hariḥ .. 43 ..
Shloka 44
क्षुवो दीनतरो भूत्वा गत्वा तत्र मुनीश्वरम् ॥ दधीचमभिवाद्यैव प्रार्थयामास विक्लवः ॥ ४४ ॥
kṣuvo dīnataro bhūtvā gatvā tatra munīśvaram .. dadhīcamabhivādyaiva prārthayāmāsa viklavaḥ .. 44 ..
Shloka 45
क्षुव उवाच ।।
प्रसीद मुनिशार्दूल शिवभक्तशिरोमणे ॥ प्रसीद परमेशान दुर्लक्ष्ये दुर्जनैस्सह ॥ ४५ ॥
prasīda muniśārdūla śivabhaktaśiromaṇe .. prasīda parameśāna durlakṣye durjanaissaha .. 45 ..
Shloka 46
ब्रह्मोवाच।।
इत्याकर्ण्य वचस्तस्य राज्ञस्सुरगणस्य हि ॥ अनुजग्राह तं विप्रो दधीचस्तपसां निधिः ॥ ४६॥
ityākarṇya vacastasya rājñassuragaṇasya hi .. anujagrāha taṃ vipro dadhīcastapasāṃ nidhiḥ .. 46..
Shloka 47
अथ दृष्ट्वा रमेशादीन् क्रोधविह्वलितो मुनिः ॥ हृदि स्मृत्वा शिवं विष्णुं शशाप च सुरानपि ॥ ४७॥
atha dṛṣṭvā rameśādīn krodhavihvalito muniḥ .. hṛdi smṛtvā śivaṃ viṣṇuṃ śaśāpa ca surānapi .. 47..
Shloka 48
दधीच उवाच ।।
रुद्रकोपाग्निना देवास्सदेवेंद्रा मुनीश्वराः ॥ ध्वस्ता भवंतु देवेन विष्णुना च समं गणैः ॥ ४८ ॥
rudrakopāgninā devāssadeveṃdrā munīśvarāḥ .. dhvastā bhavaṃtu devena viṣṇunā ca samaṃ gaṇaiḥ .. 48 ..
Shloka 49
।। ब्रह्मोवाच ।। ।।
एवं शप्त्वा सुरान् प्रेक्ष्य क्षुवमाह ततो मुनिः ॥ देवैश्च पूज्यो राजेन्द्र नृपैश्चैव द्विजोत्तमः ॥ ४९ ॥
evaṃ śaptvā surān prekṣya kṣuvamāha tato muniḥ .. devaiśca pūjyo rājendra nṛpaiścaiva dvijottamaḥ .. 49 ..
Shloka 50
ब्राह्मणा एव राजेन्द्र बलिनः प्रभविष्णवः ॥ इत्युक्त्वा स स्फुट विप्रः प्रविवेश निजाश्रमम् ॥ 2.2.39.५० ॥
brāhmaṇā eva rājendra balinaḥ prabhaviṣṇavaḥ .. ityuktvā sa sphuṭa vipraḥ praviveśa nijāśramam .. 2.2.39.50 ..
Shloka 51
दधीचमभिवंद्यैव क्षुवो निजगृहं गतः ॥ विष्णुर्जगाम स्वं लोकं सुरैस्सह यथागतम् ॥ ५१ ॥
dadhīcamabhivaṃdyaiva kṣuvo nijagṛhaṃ gataḥ .. viṣṇurjagāma svaṃ lokaṃ suraissaha yathāgatam .. 51 ..
Shloka 52
तदेवं तीर्थमभवत् स्थानेश्वर इति स्मृतम् ॥ स्थानेश्वरमनुप्राप्य शिवसायुज्यमाप्नुयात् ॥ ५२ ॥
tadevaṃ tīrthamabhavat sthāneśvara iti smṛtam .. sthāneśvaramanuprāpya śivasāyujyamāpnuyāt .. 52 ..
Shloka 53
कथितस्तव संक्षेपाद्वादः क्षुवदधीचयोः ॥ नृपाप्तशापयोस्तात ब्रह्मविष्ण्वोः शिवं विना ॥ ५३ ॥
kathitastava saṃkṣepādvādaḥ kṣuvadadhīcayoḥ .. nṛpāptaśāpayostāta brahmaviṣṇvoḥ śivaṃ vinā .. 53 ..
Shloka 54
य इदं कीत्तयेन्नित्यं वादं क्षुवदधीचयोः ॥ जित्वापमृत्युं देहान्ते ब्रह्मलोकं प्रयाति सः ॥ ॥ ५४ ॥
ya idaṃ kīttayennityaṃ vādaṃ kṣuvadadhīcayoḥ .. jitvāpamṛtyuṃ dehānte brahmalokaṃ prayāti saḥ .. .. 54 ..
Shloka 55
रणे यः कीर्तयित्वेदं प्रविशेत्तस्य सर्वदा ॥ मृत्युभीतिभवेन्नैव विजयी च भविष्यति ॥ ५५ ॥
raṇe yaḥ kīrtayitvedaṃ praviśettasya sarvadā .. mṛtyubhītibhavennaiva vijayī ca bhaviṣyati .. 55 ..
Shloka 56
इति श्रीशिवमहापुराणे द्वितीयायां रुद्रसंहितायां द्वितीये सतीखण्डे विष्णुदधीचयुद्धवर्णनो नाम नवत्रिंशोऽध्यायः ॥ ३९ ॥
iti śrīśivamahāpurāṇe dvitīyāyāṃ rudrasaṃhitāyāṃ dvitīye satīkhaṇḍe viṣṇudadhīcayuddhavarṇano nāma navatriṃśo'dhyāyaḥ .. 39 ..

Add to Playlist

Practice Later

No Playlist Found

Create a Verse Post


namo namaḥ!

भाषा चुने (Choose Language)

namo namaḥ!

Sign Up to practice more than 60 Vedic Scriptures and 100 of chants, one verse at a time.

Login to track your learning and teaching progress.


Sign In