| |
|

This overlay will guide you through the buttons:

Shloka 1
श्रीब्रह्मेशप्रजेशेन सदैव मुनिना च वै॥ अनुनीतश्शंभुरासीत्प्रसन्नः परमेश्वरः ॥ १॥
śrībrahmeśaprajeśena sadaiva muninā ca vai.. anunītaśśaṃbhurāsītprasannaḥ parameśvaraḥ .. 1..
Shloka 2
आश्वास्य देवान् विष्ण्वादीन्विहस्य करुणानिधिः।उवाच परमेशानः कुर्वन् परमनुग्रहम् ॥ २॥
āśvāsya devān viṣṇvādīnvihasya karuṇānidhiḥ.uvāca parameśānaḥ kurvan paramanugraham .. 2..
Shloka 3
श्रीमहादेव उवाच ।।
शृणुतं सावधानेन मम वाक्यं सुरोत्तमौ ॥ यथार्थं वच्मि वां तात वां क्रोधं सर्वदासहम् ॥ ३ ॥
śṛṇutaṃ sāvadhānena mama vākyaṃ surottamau .. yathārthaṃ vacmi vāṃ tāta vāṃ krodhaṃ sarvadāsaham .. 3 ..
Shloka 4
नाघं तनौ तु बालानां वर्णमेवानुचिंतये ॥ मम मायाभिभूतानां दंडस्तत्र धृतो मया ॥ ४ ॥
nāghaṃ tanau tu bālānāṃ varṇamevānuciṃtaye .. mama māyābhibhūtānāṃ daṃḍastatra dhṛto mayā .. 4 ..
Shloka 5
दक्षस्य यज्ञभंगोयं न कृतश्च मया क्वचित् ॥ परं द्वेष्टि परेषां यदात्मनस्तद्भविष्यति ॥ ५॥
dakṣasya yajñabhaṃgoyaṃ na kṛtaśca mayā kvacit .. paraṃ dveṣṭi pareṣāṃ yadātmanastadbhaviṣyati .. 5..
Shloka 6
परेषां क्लेदनं कर्म न कार्यं तत्कदाचन॥ परं द्वेष्टि परेषां यदात्मनस्तद्भविष्यति ॥ ६ ॥
pareṣāṃ kledanaṃ karma na kāryaṃ tatkadācana.. paraṃ dveṣṭi pareṣāṃ yadātmanastadbhaviṣyati .. 6 ..
Shloka 7
दक्षस्य यज्ञशीर्ष्णो हि भवत्वजमुखं शिरः ॥ मित्रनेत्रेण संपश्येद्यज्ञभागं भगस्सुरः ॥ ७ ॥
dakṣasya yajñaśīrṣṇo hi bhavatvajamukhaṃ śiraḥ .. mitranetreṇa saṃpaśyedyajñabhāgaṃ bhagassuraḥ .. 7 ..
Shloka 8
पूषाभिधस्सुरस्तातौ दद्भिर्यज्ञसुपिष्टभुक् ॥ याजमानैर्भग्नदंतस्सत्यमेतन्मयोदितम् ॥ ८॥
pūṣābhidhassurastātau dadbhiryajñasupiṣṭabhuk .. yājamānairbhagnadaṃtassatyametanmayoditam .. 8..
Shloka 9
बस्तश्मश्रुर्भवेदेव भृगुर्मम विरोध कृत्॥ देवाः प्रकृतिसर्वांगा ये म उच्छेदनं ददुः॥ ९॥
bastaśmaśrurbhavedeva bhṛgurmama virodha kṛt.. devāḥ prakṛtisarvāṃgā ye ma ucchedanaṃ daduḥ.. 9..
Shloka 10
बाहुभ्यामश्विनौ पूष्णो हस्ताभ्यां कृतवाहकौ ॥ भवंत्वध्वर्यवश्चान्ये भवत्प्रीत्या मयोदितम् ॥ 2.2.42.१०॥
bāhubhyāmaśvinau pūṣṇo hastābhyāṃ kṛtavāhakau .. bhavaṃtvadhvaryavaścānye bhavatprītyā mayoditam .. 2.2.42.10..
Shloka 11
ब्रह्मोवाच ।।
इत्युक्त्वा परमेशानो विरराम दयान्वितः ॥ चराचरपतिर्देवः सम्राट् वेदानुसारकृत्॥ ११॥
ityuktvā parameśāno virarāma dayānvitaḥ .. carācarapatirdevaḥ samrāṭ vedānusārakṛt.. 11..
Shloka 12
तदा सर्व सुराद्यास्ते श्रुत्वा शंकरभाषितम्॥ साधुसाध्विति संप्रोचुः परितुष्टाः सविष्ण्वजाः॥ १२॥
tadā sarva surādyāste śrutvā śaṃkarabhāṣitam.. sādhusādhviti saṃprocuḥ parituṣṭāḥ saviṣṇvajāḥ.. 12..
Shloka 13
ततश्शंभुं समामंत्र्य मया विष्णुस्सुरर्षिभिः॥ भूयस्तद्देवयजनं ययौ च परया मुदा॥ १३॥
tataśśaṃbhuṃ samāmaṃtrya mayā viṣṇussurarṣibhiḥ.. bhūyastaddevayajanaṃ yayau ca parayā mudā.. 13..
Shloka 14
एवं तेषां प्रार्थनया विष्णुप्रभृतिभिस्सुरैः॥ ययौ कनखलं शंभुर्यज्ञवाटं प्रजापतेः॥ १४॥
evaṃ teṣāṃ prārthanayā viṣṇuprabhṛtibhissuraiḥ.. yayau kanakhalaṃ śaṃbhuryajñavāṭaṃ prajāpateḥ.. 14..
Shloka 15
रुद्रस्तदा ददर्शाथ वीरभद्रेण यत्कृतम् ॥ प्रध्वंसं तं क्रतोस्तत्र देवर्षीणां विशेषतः ॥ १५ ॥
rudrastadā dadarśātha vīrabhadreṇa yatkṛtam .. pradhvaṃsaṃ taṃ kratostatra devarṣīṇāṃ viśeṣataḥ .. 15 ..
Shloka 16
स्वाहा स्वधा तथा पूषा तुष्टिर्धृतिः सरस्वती ॥ तथान्ये ऋषयस्सर्वे पितरश्चाग्नयस्तथा ॥ १६॥
svāhā svadhā tathā pūṣā tuṣṭirdhṛtiḥ sarasvatī .. tathānye ṛṣayassarve pitaraścāgnayastathā .. 16..
Shloka 17
येऽन्ये च बहवस्तत्र यक्षगंधवर्राक्षसाः ॥ त्रोटिता लुंचिताश्चैव मृताः केचिद्रणाजिरे ॥ १७॥
ye'nye ca bahavastatra yakṣagaṃdhavarrākṣasāḥ .. troṭitā luṃcitāścaiva mṛtāḥ kecidraṇājire .. 17..
Shloka 18
यज्ञं तथाविधं दृष्ट्वा समाहूय गणाधिपम् ॥ वीरभद्रं महावीरमुवाच प्रहसन् प्रभुः ॥ १८ ॥
yajñaṃ tathāvidhaṃ dṛṣṭvā samāhūya gaṇādhipam .. vīrabhadraṃ mahāvīramuvāca prahasan prabhuḥ .. 18 ..
Shloka 19
वीरभद्र महाबाहो किं कृतं कर्म ते त्विदम् ॥ महान्दंडो धृतस्तात देवर्ष्यादिषु सत्वरम् ॥ १९ ॥
vīrabhadra mahābāho kiṃ kṛtaṃ karma te tvidam .. mahāndaṃḍo dhṛtastāta devarṣyādiṣu satvaram .. 19 ..
Shloka 20
दक्षमानय शीघ्रं त्वं येनेदं कृतमीदृशम् ॥ यज्ञो विलक्षणस्तात यस्येदं फलमीदृशम् ॥ 2.2.42.२०॥
dakṣamānaya śīghraṃ tvaṃ yenedaṃ kṛtamīdṛśam .. yajño vilakṣaṇastāta yasyedaṃ phalamīdṛśam .. 2.2.42.20..
Shloka 21
।। ब्रह्मोवाच ।।
एवमुक्तश्शंकरेण वीरभद्रस्त्वरान्वितः ॥ कबंधमानयित्वाग्रे तस्य शंभोरथाक्षिपत् ॥ २१॥
evamuktaśśaṃkareṇa vīrabhadrastvarānvitaḥ .. kabaṃdhamānayitvāgre tasya śaṃbhorathākṣipat .. 21..
Shloka 22
विशिरस्कं च तं दृष्ट्वा शंकरो लोकशंकरः ॥ वीरभद्रमुवाचाग्रे विहसन्मुनिसत्तम ॥ २२ ॥
viśiraskaṃ ca taṃ dṛṣṭvā śaṃkaro lokaśaṃkaraḥ .. vīrabhadramuvācāgre vihasanmunisattama .. 22 ..
Shloka 23
शिरः कुत्रेति तेनोक्ते वीरभद्रोऽब्रवीत्प्रभुः ॥ मया शिरो हुतं चाग्नौ तदानीमेव शंकर ॥ २३॥
śiraḥ kutreti tenokte vīrabhadro'bravītprabhuḥ .. mayā śiro hutaṃ cāgnau tadānīmeva śaṃkara .. 23..
Shloka 24
इति श्रुत्वा वचस्तस्य वीरभद्रस्य शंकरः ॥ देवान् तथाज्ञपत्प्रीत्या यदुक्तं तत्पुरा प्रभुः ॥ २४ ॥
iti śrutvā vacastasya vīrabhadrasya śaṃkaraḥ .. devān tathājñapatprītyā yaduktaṃ tatpurā prabhuḥ .. 24 ..
Shloka 25
विधाय कार्त्स्न्येन च तद्यदाह भगवान् भवः ॥ मया विष्ण्वादयः सर्वे भृग्वादीनथ सत्वरम् ॥ २५॥
vidhāya kārtsnyena ca tadyadāha bhagavān bhavaḥ .. mayā viṣṇvādayaḥ sarve bhṛgvādīnatha satvaram .. 25..
Shloka 26
अथ प्रजापतेस्तस्य सवनीयपशोश्शिरः॥ बस्तस्य संदधुश्शंभोः कायेनारं सुशासनात्॥ २६॥
atha prajāpatestasya savanīyapaśośśiraḥ.. bastasya saṃdadhuśśaṃbhoḥ kāyenāraṃ suśāsanāt.. 26..
Shloka 27
संधीयमाने शिरसि शंभुसद्दृष्टिवीक्षितः ॥ सद्यस्सुप्त इवोत्तस्थौ लब्धप्राणः प्रजापतिः॥ २७॥
saṃdhīyamāne śirasi śaṃbhusaddṛṣṭivīkṣitaḥ .. sadyassupta ivottasthau labdhaprāṇaḥ prajāpatiḥ.. 27..
Shloka 28
उत्थितश्चाग्रतश्शंभुं ददर्श करुणानिधिम् ॥ दक्षः प्रीतमतिः प्रीत्या संस्थितः सुप्रसन्नधीः॥ २८॥
utthitaścāgrataśśaṃbhuṃ dadarśa karuṇānidhim .. dakṣaḥ prītamatiḥ prītyā saṃsthitaḥ suprasannadhīḥ.. 28..
Shloka 29
पुरा हर महाद्वेषकलिलात्माभवद्धि सः॥ शिवावलोकनात्सद्यश्शरच्चन्द्र इवामलः॥ २९॥
purā hara mahādveṣakalilātmābhavaddhi saḥ.. śivāvalokanātsadyaśśaraccandra ivāmalaḥ.. 29..
Shloka 30
भवं स्तोतुमना सोथ नाशक्नोदनुरागतः ॥ उत्कंठाविकलत्वाच्च संपरेतां सुतां स्मरन् ॥ 2.2.42.३० ॥
bhavaṃ stotumanā sotha nāśaknodanurāgataḥ .. utkaṃṭhāvikalatvācca saṃparetāṃ sutāṃ smaran .. 2.2.42.30 ..
Shloka 31
अथ दक्षः प्रसन्नात्मा शिवं लज्जासमन्वितः ॥ तुष्टाव प्रणतो भूत्वा शंकरं लोकशंकरम् ॥ ३१ ॥
atha dakṣaḥ prasannātmā śivaṃ lajjāsamanvitaḥ .. tuṣṭāva praṇato bhūtvā śaṃkaraṃ lokaśaṃkaram .. 31 ..
Shloka 32
दक्ष उवाच ।।
नमामि देव वरदं वरेण्यं महेश्वरं ज्ञाननिधिं सनातनम् ॥ नमामि देवाधिपतीश्वरं हरं सदासुखाढ्यं जगदेकबांधवम् ॥ ३२॥
namāmi deva varadaṃ vareṇyaṃ maheśvaraṃ jñānanidhiṃ sanātanam .. namāmi devādhipatīśvaraṃ haraṃ sadāsukhāḍhyaṃ jagadekabāṃdhavam .. 32..
Shloka 33
नमामि विश्वेश्वर विश्वरूपं पुरातनं ब्रह्मनिजात्मरूपम्॥ नमामि शर्वं भव भावभावं परात्परं शंकरमानतोमि ॥ ३३॥
namāmi viśveśvara viśvarūpaṃ purātanaṃ brahmanijātmarūpam.. namāmi śarvaṃ bhava bhāvabhāvaṃ parātparaṃ śaṃkaramānatomi .. 33..
Shloka 34
देवदेव महादेव कृपां कुरु नमोस्तु ते ॥ अपराधं क्षमस्वाद्य मम शंभो कृपानिधे ॥ ॥ ३४॥
devadeva mahādeva kṛpāṃ kuru namostu te .. aparādhaṃ kṣamasvādya mama śaṃbho kṛpānidhe .. .. 34..
Shloka 35
अनुग्रहः कृतस्ते हि दंडव्याजेन शंकर ॥ खलोहं मूढधीर्देव ज्ञातं तत्त्वं मया न ते ॥ ३५ ॥
anugrahaḥ kṛtaste hi daṃḍavyājena śaṃkara .. khalohaṃ mūḍhadhīrdeva jñātaṃ tattvaṃ mayā na te .. 35 ..
Shloka 36
अद्य ज्ञातं मया तत्त्वं सर्वोपरि भवान्मतः ॥ विष्णुब्रह्मादिभिस्सेव्यो वेदवेद्यो महेश्वरः॥ ३६॥ ॥
adya jñātaṃ mayā tattvaṃ sarvopari bhavānmataḥ .. viṣṇubrahmādibhissevyo vedavedyo maheśvaraḥ.. 36.. ..
Shloka 37
साधूनां कल्पवृक्षस्त्वं दुष्टानां दंडधृक्सदा ॥ स्वतंत्रः परमात्मा हि भक्ताभीष्टवरप्रदः ॥ ३७॥
sādhūnāṃ kalpavṛkṣastvaṃ duṣṭānāṃ daṃḍadhṛksadā .. svataṃtraḥ paramātmā hi bhaktābhīṣṭavarapradaḥ .. 37..
Shloka 38
विद्यातपोव्रतधरानसृजः प्रथमं द्विजा ॥ आत्मतत्त्वं समावेत्तुं मुखतः परमेश्वरः ॥ ३८॥
vidyātapovratadharānasṛjaḥ prathamaṃ dvijā .. ātmatattvaṃ samāvettuṃ mukhataḥ parameśvaraḥ .. 38..
Shloka 39
सर्वापद्भ्यः पालयिता गोपतिस्तु पशूनिव ॥ गृहीतदंडो दुष्टांस्तान् मर्यादापरिपालकः ॥ ३९॥
sarvāpadbhyaḥ pālayitā gopatistu paśūniva .. gṛhītadaṃḍo duṣṭāṃstān maryādāparipālakaḥ .. 39..
Shloka 40
मया दुरुक्तविशिखैः प्रविद्धः परमेश्वरः ॥ अमरानतिदीनाशान् मदनुग्रहकारकः ॥ 2.2.42.४०॥
mayā duruktaviśikhaiḥ praviddhaḥ parameśvaraḥ .. amarānatidīnāśān madanugrahakārakaḥ .. 2.2.42.40..
Shloka 41
स भवान् भगवान् शंभो दीनबंधो परात्परः ॥ स्वकृतेन महार्हेण संतुष्टो भक्तवत्सल ॥ ४१॥
sa bhavān bhagavān śaṃbho dīnabaṃdho parātparaḥ .. svakṛtena mahārheṇa saṃtuṣṭo bhaktavatsala .. 41..
Shloka 42
।। ब्रह्मोवाच ।।
इति स्तुत्वा महेशानं शंकरं लोकशंकरम् ॥ प्रजापतिर्विनीतात्मा विरराम महाप्रभुम् ॥ ४२॥
iti stutvā maheśānaṃ śaṃkaraṃ lokaśaṃkaram .. prajāpatirvinītātmā virarāma mahāprabhum .. 42..
Shloka 43
अथ विष्णुः प्रसन्नात्मा तुष्टाव वृषभध्वजम् ॥ बाष्पगद्गदया वाण्या सुप्रणम्य कृतांजलिः ॥ ४३ ॥
atha viṣṇuḥ prasannātmā tuṣṭāva vṛṣabhadhvajam .. bāṣpagadgadayā vāṇyā supraṇamya kṛtāṃjaliḥ .. 43 ..
Shloka 44
विष्णुवाच ।।
महादेव महेशान लोकानुग्रहकारक ॥ परब्रह्म परात्मा त्वं दीनबंधो दयानिधे ॥ ४४॥
mahādeva maheśāna lokānugrahakāraka .. parabrahma parātmā tvaṃ dīnabaṃdho dayānidhe .. 44..
Shloka 45
सर्वव्यापी स्वैरवर्ती वेदवेद्ययशाः प्रभोः ॥ अनुग्रहः कृतस्तेन कृताश्चासुकृता वयम्॥ ॥ ४५॥
sarvavyāpī svairavartī vedavedyayaśāḥ prabhoḥ .. anugrahaḥ kṛtastena kṛtāścāsukṛtā vayam.. .. 45..
Shloka 46
दक्षोयं मम भक्तस्त्वां यन्निनिंद खलः पुरा ॥ तत् क्षंतव्यं महेशाद्य निर्विकारो यतो भवान् ॥ ४६॥
dakṣoyaṃ mama bhaktastvāṃ yanniniṃda khalaḥ purā .. tat kṣaṃtavyaṃ maheśādya nirvikāro yato bhavān .. 46..
Shloka 47
कृतो मयापराधोपि तव शंकर मूढतः ॥ त्वद्गणेन कृतं युद्धं वीरभद्रेण पक्षतः ॥ ४७॥
kṛto mayāparādhopi tava śaṃkara mūḍhataḥ .. tvadgaṇena kṛtaṃ yuddhaṃ vīrabhadreṇa pakṣataḥ .. 47..
Shloka 48
त्वं मे स्वामी परब्रह्म दासोहं ते सदाशिव ॥ पोष्यश्चापि सदा ते हि सर्वेषां त्वं पिता यतः ॥ ४८॥
tvaṃ me svāmī parabrahma dāsohaṃ te sadāśiva .. poṣyaścāpi sadā te hi sarveṣāṃ tvaṃ pitā yataḥ .. 48..
Shloka 49
ब्रह्मोवाच ।।
देवदेव महादेव करुणासागर प्रभो ॥ स्वतंत्रः परमात्मा त्वं परमेशो द्वयोव्ययः॥ ॥ ४९॥
devadeva mahādeva karuṇāsāgara prabho .. svataṃtraḥ paramātmā tvaṃ parameśo dvayovyayaḥ.. .. 49..
Shloka 50
मम पुत्रोपरि कृतो देवानुग्रह ईश्वर॥ स्वापमानमगणयन् दक्षयज्ञं समुद्धर ॥ 2.2.42.५०॥
mama putropari kṛto devānugraha īśvara.. svāpamānamagaṇayan dakṣayajñaṃ samuddhara .. 2.2.42.50..
Shloka 51
प्रसन्नो भव देवेश सर्वशापान्निराकुरु ॥ सबोधः प्रेरकस्त्वं मे त्वमेवं विनिवारकः॥ ५१॥
prasanno bhava deveśa sarvaśāpānnirākuru .. sabodhaḥ prerakastvaṃ me tvamevaṃ vinivārakaḥ.. 51..
Shloka 52
इति स्तुत्वा महेशानं परमं च महामुने ॥ कृतांजलिपुटो भूत्वा विनम्रीकृतमस्तकः॥ ॥ ५२॥
iti stutvā maheśānaṃ paramaṃ ca mahāmune .. kṛtāṃjalipuṭo bhūtvā vinamrīkṛtamastakaḥ.. .. 52..
Shloka 53
अथ शक्रादयो देवा लोकपालास्सुचेतसः ॥ तुष्टुवुः शंकरं देवं प्रसन्नमुखपंकजम् ॥ ५३॥
atha śakrādayo devā lokapālāssucetasaḥ .. tuṣṭuvuḥ śaṃkaraṃ devaṃ prasannamukhapaṃkajam .. 53..
Shloka 54
ततः प्रसन्नमनसः सर्वे देवास्तथा परे ॥ सिद्धर्षयः प्रजेशाश्च तुष्टुवुः शंकरं मुदा ॥ ५४॥
tataḥ prasannamanasaḥ sarve devāstathā pare .. siddharṣayaḥ prajeśāśca tuṣṭuvuḥ śaṃkaraṃ mudā .. 54..
Shloka 55
तथोपदेवनागाश्च सदस्या ब्राह्मणास्तथा ॥ प्रणम्य परया भक्त्या तुष्टुवुश्च पृथक् पृथक्॥ ५५॥
tathopadevanāgāśca sadasyā brāhmaṇāstathā .. praṇamya parayā bhaktyā tuṣṭuvuśca pṛthak pṛthak.. 55..
Shloka 56
इति श्रीशिवमहापुराणे द्वितीयायां रुद्रसंहितायां द्वितीये सतीखंडे दक्षदुःखनिराकरणवर्णनं नाम द्विचत्वारिंशो ऽध्यायः ॥ ४२॥
iti śrīśivamahāpurāṇe dvitīyāyāṃ rudrasaṃhitāyāṃ dvitīye satīkhaṃḍe dakṣaduḥkhanirākaraṇavarṇanaṃ nāma dvicatvāriṃśo 'dhyāyaḥ .. 42..
Shloka 1
श्रीब्रह्मेशप्रजेशेन सदैव मुनिना च वै॥ अनुनीतश्शंभुरासीत्प्रसन्नः परमेश्वरः ॥ १॥
śrībrahmeśaprajeśena sadaiva muninā ca vai.. anunītaśśaṃbhurāsītprasannaḥ parameśvaraḥ .. 1..
Shloka 2
आश्वास्य देवान् विष्ण्वादीन्विहस्य करुणानिधिः।उवाच परमेशानः कुर्वन् परमनुग्रहम् ॥ २॥
āśvāsya devān viṣṇvādīnvihasya karuṇānidhiḥ.uvāca parameśānaḥ kurvan paramanugraham .. 2..
Shloka 3
श्रीमहादेव उवाच ।।
शृणुतं सावधानेन मम वाक्यं सुरोत्तमौ ॥ यथार्थं वच्मि वां तात वां क्रोधं सर्वदासहम् ॥ ३ ॥
śṛṇutaṃ sāvadhānena mama vākyaṃ surottamau .. yathārthaṃ vacmi vāṃ tāta vāṃ krodhaṃ sarvadāsaham .. 3 ..
Shloka 4
नाघं तनौ तु बालानां वर्णमेवानुचिंतये ॥ मम मायाभिभूतानां दंडस्तत्र धृतो मया ॥ ४ ॥
nāghaṃ tanau tu bālānāṃ varṇamevānuciṃtaye .. mama māyābhibhūtānāṃ daṃḍastatra dhṛto mayā .. 4 ..
Shloka 5
दक्षस्य यज्ञभंगोयं न कृतश्च मया क्वचित् ॥ परं द्वेष्टि परेषां यदात्मनस्तद्भविष्यति ॥ ५॥
dakṣasya yajñabhaṃgoyaṃ na kṛtaśca mayā kvacit .. paraṃ dveṣṭi pareṣāṃ yadātmanastadbhaviṣyati .. 5..
Shloka 6
परेषां क्लेदनं कर्म न कार्यं तत्कदाचन॥ परं द्वेष्टि परेषां यदात्मनस्तद्भविष्यति ॥ ६ ॥
pareṣāṃ kledanaṃ karma na kāryaṃ tatkadācana.. paraṃ dveṣṭi pareṣāṃ yadātmanastadbhaviṣyati .. 6 ..
Shloka 7
दक्षस्य यज्ञशीर्ष्णो हि भवत्वजमुखं शिरः ॥ मित्रनेत्रेण संपश्येद्यज्ञभागं भगस्सुरः ॥ ७ ॥
dakṣasya yajñaśīrṣṇo hi bhavatvajamukhaṃ śiraḥ .. mitranetreṇa saṃpaśyedyajñabhāgaṃ bhagassuraḥ .. 7 ..
Shloka 8
पूषाभिधस्सुरस्तातौ दद्भिर्यज्ञसुपिष्टभुक् ॥ याजमानैर्भग्नदंतस्सत्यमेतन्मयोदितम् ॥ ८॥
pūṣābhidhassurastātau dadbhiryajñasupiṣṭabhuk .. yājamānairbhagnadaṃtassatyametanmayoditam .. 8..
Shloka 9
बस्तश्मश्रुर्भवेदेव भृगुर्मम विरोध कृत्॥ देवाः प्रकृतिसर्वांगा ये म उच्छेदनं ददुः॥ ९॥
bastaśmaśrurbhavedeva bhṛgurmama virodha kṛt.. devāḥ prakṛtisarvāṃgā ye ma ucchedanaṃ daduḥ.. 9..
Shloka 10
बाहुभ्यामश्विनौ पूष्णो हस्ताभ्यां कृतवाहकौ ॥ भवंत्वध्वर्यवश्चान्ये भवत्प्रीत्या मयोदितम् ॥ 2.2.42.१०॥
bāhubhyāmaśvinau pūṣṇo hastābhyāṃ kṛtavāhakau .. bhavaṃtvadhvaryavaścānye bhavatprītyā mayoditam .. 2.2.42.10..
Shloka 11
ब्रह्मोवाच ।।
इत्युक्त्वा परमेशानो विरराम दयान्वितः ॥ चराचरपतिर्देवः सम्राट् वेदानुसारकृत्॥ ११॥
ityuktvā parameśāno virarāma dayānvitaḥ .. carācarapatirdevaḥ samrāṭ vedānusārakṛt.. 11..
Shloka 12
तदा सर्व सुराद्यास्ते श्रुत्वा शंकरभाषितम्॥ साधुसाध्विति संप्रोचुः परितुष्टाः सविष्ण्वजाः॥ १२॥
tadā sarva surādyāste śrutvā śaṃkarabhāṣitam.. sādhusādhviti saṃprocuḥ parituṣṭāḥ saviṣṇvajāḥ.. 12..
Shloka 13
ततश्शंभुं समामंत्र्य मया विष्णुस्सुरर्षिभिः॥ भूयस्तद्देवयजनं ययौ च परया मुदा॥ १३॥
tataśśaṃbhuṃ samāmaṃtrya mayā viṣṇussurarṣibhiḥ.. bhūyastaddevayajanaṃ yayau ca parayā mudā.. 13..
Shloka 14
एवं तेषां प्रार्थनया विष्णुप्रभृतिभिस्सुरैः॥ ययौ कनखलं शंभुर्यज्ञवाटं प्रजापतेः॥ १४॥
evaṃ teṣāṃ prārthanayā viṣṇuprabhṛtibhissuraiḥ.. yayau kanakhalaṃ śaṃbhuryajñavāṭaṃ prajāpateḥ.. 14..
Shloka 15
रुद्रस्तदा ददर्शाथ वीरभद्रेण यत्कृतम् ॥ प्रध्वंसं तं क्रतोस्तत्र देवर्षीणां विशेषतः ॥ १५ ॥
rudrastadā dadarśātha vīrabhadreṇa yatkṛtam .. pradhvaṃsaṃ taṃ kratostatra devarṣīṇāṃ viśeṣataḥ .. 15 ..
Shloka 16
स्वाहा स्वधा तथा पूषा तुष्टिर्धृतिः सरस्वती ॥ तथान्ये ऋषयस्सर्वे पितरश्चाग्नयस्तथा ॥ १६॥
svāhā svadhā tathā pūṣā tuṣṭirdhṛtiḥ sarasvatī .. tathānye ṛṣayassarve pitaraścāgnayastathā .. 16..
Shloka 17
येऽन्ये च बहवस्तत्र यक्षगंधवर्राक्षसाः ॥ त्रोटिता लुंचिताश्चैव मृताः केचिद्रणाजिरे ॥ १७॥
ye'nye ca bahavastatra yakṣagaṃdhavarrākṣasāḥ .. troṭitā luṃcitāścaiva mṛtāḥ kecidraṇājire .. 17..
Shloka 18
यज्ञं तथाविधं दृष्ट्वा समाहूय गणाधिपम् ॥ वीरभद्रं महावीरमुवाच प्रहसन् प्रभुः ॥ १८ ॥
yajñaṃ tathāvidhaṃ dṛṣṭvā samāhūya gaṇādhipam .. vīrabhadraṃ mahāvīramuvāca prahasan prabhuḥ .. 18 ..
Shloka 19
वीरभद्र महाबाहो किं कृतं कर्म ते त्विदम् ॥ महान्दंडो धृतस्तात देवर्ष्यादिषु सत्वरम् ॥ १९ ॥
vīrabhadra mahābāho kiṃ kṛtaṃ karma te tvidam .. mahāndaṃḍo dhṛtastāta devarṣyādiṣu satvaram .. 19 ..
Shloka 20
दक्षमानय शीघ्रं त्वं येनेदं कृतमीदृशम् ॥ यज्ञो विलक्षणस्तात यस्येदं फलमीदृशम् ॥ 2.2.42.२०॥
dakṣamānaya śīghraṃ tvaṃ yenedaṃ kṛtamīdṛśam .. yajño vilakṣaṇastāta yasyedaṃ phalamīdṛśam .. 2.2.42.20..
Shloka 21
।। ब्रह्मोवाच ।।
एवमुक्तश्शंकरेण वीरभद्रस्त्वरान्वितः ॥ कबंधमानयित्वाग्रे तस्य शंभोरथाक्षिपत् ॥ २१॥
evamuktaśśaṃkareṇa vīrabhadrastvarānvitaḥ .. kabaṃdhamānayitvāgre tasya śaṃbhorathākṣipat .. 21..
Shloka 22
विशिरस्कं च तं दृष्ट्वा शंकरो लोकशंकरः ॥ वीरभद्रमुवाचाग्रे विहसन्मुनिसत्तम ॥ २२ ॥
viśiraskaṃ ca taṃ dṛṣṭvā śaṃkaro lokaśaṃkaraḥ .. vīrabhadramuvācāgre vihasanmunisattama .. 22 ..
Shloka 23
शिरः कुत्रेति तेनोक्ते वीरभद्रोऽब्रवीत्प्रभुः ॥ मया शिरो हुतं चाग्नौ तदानीमेव शंकर ॥ २३॥
śiraḥ kutreti tenokte vīrabhadro'bravītprabhuḥ .. mayā śiro hutaṃ cāgnau tadānīmeva śaṃkara .. 23..
Shloka 24
इति श्रुत्वा वचस्तस्य वीरभद्रस्य शंकरः ॥ देवान् तथाज्ञपत्प्रीत्या यदुक्तं तत्पुरा प्रभुः ॥ २४ ॥
iti śrutvā vacastasya vīrabhadrasya śaṃkaraḥ .. devān tathājñapatprītyā yaduktaṃ tatpurā prabhuḥ .. 24 ..
Shloka 25
विधाय कार्त्स्न्येन च तद्यदाह भगवान् भवः ॥ मया विष्ण्वादयः सर्वे भृग्वादीनथ सत्वरम् ॥ २५॥
vidhāya kārtsnyena ca tadyadāha bhagavān bhavaḥ .. mayā viṣṇvādayaḥ sarve bhṛgvādīnatha satvaram .. 25..
Shloka 26
अथ प्रजापतेस्तस्य सवनीयपशोश्शिरः॥ बस्तस्य संदधुश्शंभोः कायेनारं सुशासनात्॥ २६॥
atha prajāpatestasya savanīyapaśośśiraḥ.. bastasya saṃdadhuśśaṃbhoḥ kāyenāraṃ suśāsanāt.. 26..
Shloka 27
संधीयमाने शिरसि शंभुसद्दृष्टिवीक्षितः ॥ सद्यस्सुप्त इवोत्तस्थौ लब्धप्राणः प्रजापतिः॥ २७॥
saṃdhīyamāne śirasi śaṃbhusaddṛṣṭivīkṣitaḥ .. sadyassupta ivottasthau labdhaprāṇaḥ prajāpatiḥ.. 27..
Shloka 28
उत्थितश्चाग्रतश्शंभुं ददर्श करुणानिधिम् ॥ दक्षः प्रीतमतिः प्रीत्या संस्थितः सुप्रसन्नधीः॥ २८॥
utthitaścāgrataśśaṃbhuṃ dadarśa karuṇānidhim .. dakṣaḥ prītamatiḥ prītyā saṃsthitaḥ suprasannadhīḥ.. 28..
Shloka 29
पुरा हर महाद्वेषकलिलात्माभवद्धि सः॥ शिवावलोकनात्सद्यश्शरच्चन्द्र इवामलः॥ २९॥
purā hara mahādveṣakalilātmābhavaddhi saḥ.. śivāvalokanātsadyaśśaraccandra ivāmalaḥ.. 29..
Shloka 30
भवं स्तोतुमना सोथ नाशक्नोदनुरागतः ॥ उत्कंठाविकलत्वाच्च संपरेतां सुतां स्मरन् ॥ 2.2.42.३० ॥
bhavaṃ stotumanā sotha nāśaknodanurāgataḥ .. utkaṃṭhāvikalatvācca saṃparetāṃ sutāṃ smaran .. 2.2.42.30 ..
Shloka 31
अथ दक्षः प्रसन्नात्मा शिवं लज्जासमन्वितः ॥ तुष्टाव प्रणतो भूत्वा शंकरं लोकशंकरम् ॥ ३१ ॥
atha dakṣaḥ prasannātmā śivaṃ lajjāsamanvitaḥ .. tuṣṭāva praṇato bhūtvā śaṃkaraṃ lokaśaṃkaram .. 31 ..
Shloka 32
दक्ष उवाच ।।
नमामि देव वरदं वरेण्यं महेश्वरं ज्ञाननिधिं सनातनम् ॥ नमामि देवाधिपतीश्वरं हरं सदासुखाढ्यं जगदेकबांधवम् ॥ ३२॥
namāmi deva varadaṃ vareṇyaṃ maheśvaraṃ jñānanidhiṃ sanātanam .. namāmi devādhipatīśvaraṃ haraṃ sadāsukhāḍhyaṃ jagadekabāṃdhavam .. 32..
Shloka 33
नमामि विश्वेश्वर विश्वरूपं पुरातनं ब्रह्मनिजात्मरूपम्॥ नमामि शर्वं भव भावभावं परात्परं शंकरमानतोमि ॥ ३३॥
namāmi viśveśvara viśvarūpaṃ purātanaṃ brahmanijātmarūpam.. namāmi śarvaṃ bhava bhāvabhāvaṃ parātparaṃ śaṃkaramānatomi .. 33..
Shloka 34
देवदेव महादेव कृपां कुरु नमोस्तु ते ॥ अपराधं क्षमस्वाद्य मम शंभो कृपानिधे ॥ ॥ ३४॥
devadeva mahādeva kṛpāṃ kuru namostu te .. aparādhaṃ kṣamasvādya mama śaṃbho kṛpānidhe .. .. 34..
Shloka 35
अनुग्रहः कृतस्ते हि दंडव्याजेन शंकर ॥ खलोहं मूढधीर्देव ज्ञातं तत्त्वं मया न ते ॥ ३५ ॥
anugrahaḥ kṛtaste hi daṃḍavyājena śaṃkara .. khalohaṃ mūḍhadhīrdeva jñātaṃ tattvaṃ mayā na te .. 35 ..
Shloka 36
अद्य ज्ञातं मया तत्त्वं सर्वोपरि भवान्मतः ॥ विष्णुब्रह्मादिभिस्सेव्यो वेदवेद्यो महेश्वरः॥ ३६॥ ॥
adya jñātaṃ mayā tattvaṃ sarvopari bhavānmataḥ .. viṣṇubrahmādibhissevyo vedavedyo maheśvaraḥ.. 36.. ..
Shloka 37
साधूनां कल्पवृक्षस्त्वं दुष्टानां दंडधृक्सदा ॥ स्वतंत्रः परमात्मा हि भक्ताभीष्टवरप्रदः ॥ ३७॥
sādhūnāṃ kalpavṛkṣastvaṃ duṣṭānāṃ daṃḍadhṛksadā .. svataṃtraḥ paramātmā hi bhaktābhīṣṭavarapradaḥ .. 37..
Shloka 38
विद्यातपोव्रतधरानसृजः प्रथमं द्विजा ॥ आत्मतत्त्वं समावेत्तुं मुखतः परमेश्वरः ॥ ३८॥
vidyātapovratadharānasṛjaḥ prathamaṃ dvijā .. ātmatattvaṃ samāvettuṃ mukhataḥ parameśvaraḥ .. 38..
Shloka 39
सर्वापद्भ्यः पालयिता गोपतिस्तु पशूनिव ॥ गृहीतदंडो दुष्टांस्तान् मर्यादापरिपालकः ॥ ३९॥
sarvāpadbhyaḥ pālayitā gopatistu paśūniva .. gṛhītadaṃḍo duṣṭāṃstān maryādāparipālakaḥ .. 39..
Shloka 40
मया दुरुक्तविशिखैः प्रविद्धः परमेश्वरः ॥ अमरानतिदीनाशान् मदनुग्रहकारकः ॥ 2.2.42.४०॥
mayā duruktaviśikhaiḥ praviddhaḥ parameśvaraḥ .. amarānatidīnāśān madanugrahakārakaḥ .. 2.2.42.40..
Shloka 41
स भवान् भगवान् शंभो दीनबंधो परात्परः ॥ स्वकृतेन महार्हेण संतुष्टो भक्तवत्सल ॥ ४१॥
sa bhavān bhagavān śaṃbho dīnabaṃdho parātparaḥ .. svakṛtena mahārheṇa saṃtuṣṭo bhaktavatsala .. 41..
Shloka 42
।। ब्रह्मोवाच ।।
इति स्तुत्वा महेशानं शंकरं लोकशंकरम् ॥ प्रजापतिर्विनीतात्मा विरराम महाप्रभुम् ॥ ४२॥
iti stutvā maheśānaṃ śaṃkaraṃ lokaśaṃkaram .. prajāpatirvinītātmā virarāma mahāprabhum .. 42..
Shloka 43
अथ विष्णुः प्रसन्नात्मा तुष्टाव वृषभध्वजम् ॥ बाष्पगद्गदया वाण्या सुप्रणम्य कृतांजलिः ॥ ४३ ॥
atha viṣṇuḥ prasannātmā tuṣṭāva vṛṣabhadhvajam .. bāṣpagadgadayā vāṇyā supraṇamya kṛtāṃjaliḥ .. 43 ..
Shloka 44
विष्णुवाच ।।
महादेव महेशान लोकानुग्रहकारक ॥ परब्रह्म परात्मा त्वं दीनबंधो दयानिधे ॥ ४४॥
mahādeva maheśāna lokānugrahakāraka .. parabrahma parātmā tvaṃ dīnabaṃdho dayānidhe .. 44..
Shloka 45
सर्वव्यापी स्वैरवर्ती वेदवेद्ययशाः प्रभोः ॥ अनुग्रहः कृतस्तेन कृताश्चासुकृता वयम्॥ ॥ ४५॥
sarvavyāpī svairavartī vedavedyayaśāḥ prabhoḥ .. anugrahaḥ kṛtastena kṛtāścāsukṛtā vayam.. .. 45..
Shloka 46
दक्षोयं मम भक्तस्त्वां यन्निनिंद खलः पुरा ॥ तत् क्षंतव्यं महेशाद्य निर्विकारो यतो भवान् ॥ ४६॥
dakṣoyaṃ mama bhaktastvāṃ yanniniṃda khalaḥ purā .. tat kṣaṃtavyaṃ maheśādya nirvikāro yato bhavān .. 46..
Shloka 47
कृतो मयापराधोपि तव शंकर मूढतः ॥ त्वद्गणेन कृतं युद्धं वीरभद्रेण पक्षतः ॥ ४७॥
kṛto mayāparādhopi tava śaṃkara mūḍhataḥ .. tvadgaṇena kṛtaṃ yuddhaṃ vīrabhadreṇa pakṣataḥ .. 47..
Shloka 48
त्वं मे स्वामी परब्रह्म दासोहं ते सदाशिव ॥ पोष्यश्चापि सदा ते हि सर्वेषां त्वं पिता यतः ॥ ४८॥
tvaṃ me svāmī parabrahma dāsohaṃ te sadāśiva .. poṣyaścāpi sadā te hi sarveṣāṃ tvaṃ pitā yataḥ .. 48..
Shloka 49
ब्रह्मोवाच ।।
देवदेव महादेव करुणासागर प्रभो ॥ स्वतंत्रः परमात्मा त्वं परमेशो द्वयोव्ययः॥ ॥ ४९॥
devadeva mahādeva karuṇāsāgara prabho .. svataṃtraḥ paramātmā tvaṃ parameśo dvayovyayaḥ.. .. 49..
Shloka 50
मम पुत्रोपरि कृतो देवानुग्रह ईश्वर॥ स्वापमानमगणयन् दक्षयज्ञं समुद्धर ॥ 2.2.42.५०॥
mama putropari kṛto devānugraha īśvara.. svāpamānamagaṇayan dakṣayajñaṃ samuddhara .. 2.2.42.50..
Shloka 51
प्रसन्नो भव देवेश सर्वशापान्निराकुरु ॥ सबोधः प्रेरकस्त्वं मे त्वमेवं विनिवारकः॥ ५१॥
prasanno bhava deveśa sarvaśāpānnirākuru .. sabodhaḥ prerakastvaṃ me tvamevaṃ vinivārakaḥ.. 51..
Shloka 52
इति स्तुत्वा महेशानं परमं च महामुने ॥ कृतांजलिपुटो भूत्वा विनम्रीकृतमस्तकः॥ ॥ ५२॥
iti stutvā maheśānaṃ paramaṃ ca mahāmune .. kṛtāṃjalipuṭo bhūtvā vinamrīkṛtamastakaḥ.. .. 52..
Shloka 53
अथ शक्रादयो देवा लोकपालास्सुचेतसः ॥ तुष्टुवुः शंकरं देवं प्रसन्नमुखपंकजम् ॥ ५३॥
atha śakrādayo devā lokapālāssucetasaḥ .. tuṣṭuvuḥ śaṃkaraṃ devaṃ prasannamukhapaṃkajam .. 53..
Shloka 54
ततः प्रसन्नमनसः सर्वे देवास्तथा परे ॥ सिद्धर्षयः प्रजेशाश्च तुष्टुवुः शंकरं मुदा ॥ ५४॥
tataḥ prasannamanasaḥ sarve devāstathā pare .. siddharṣayaḥ prajeśāśca tuṣṭuvuḥ śaṃkaraṃ mudā .. 54..
Shloka 55
तथोपदेवनागाश्च सदस्या ब्राह्मणास्तथा ॥ प्रणम्य परया भक्त्या तुष्टुवुश्च पृथक् पृथक्॥ ५५॥
tathopadevanāgāśca sadasyā brāhmaṇāstathā .. praṇamya parayā bhaktyā tuṣṭuvuśca pṛthak pṛthak.. 55..
Shloka 56
इति श्रीशिवमहापुराणे द्वितीयायां रुद्रसंहितायां द्वितीये सतीखंडे दक्षदुःखनिराकरणवर्णनं नाम द्विचत्वारिंशो ऽध्यायः ॥ ४२॥
iti śrīśivamahāpurāṇe dvitīyāyāṃ rudrasaṃhitāyāṃ dvitīye satīkhaṃḍe dakṣaduḥkhanirākaraṇavarṇanaṃ nāma dvicatvāriṃśo 'dhyāyaḥ .. 42..

Add to Playlist

Practice Later

No Playlist Found

Create a Verse Post


namo namaḥ!

भाषा चुने (Choose Language)

namo namaḥ!

Sign Up to practice more than 60 Vedic Scriptures and 100 of chants, one verse at a time.

Login to track your learning and teaching progress.


Sign In