| |
|

This overlay will guide you through the buttons:

Shloka 1
ऋषय ऊचुः ।।
सूतसूत महाभाग व्यासशिष्य नमोऽस्तु ते ॥ अद्भुतेयं कथा तात वर्णिता कृपया हि नः ॥ १ ॥

PADACHEDA

सूत-सूत महाभाग व्यास-शिष्य नमः अस्तु ते ॥ अद्भुता इयम् कथा तात वर्णिता कृपया हि नः ॥ १ ॥

TRANSLITERATION

sūta-sūta mahābhāga vyāsa-śiṣya namaḥ astu te .. adbhutā iyam kathā tāta varṇitā kṛpayā hi naḥ .. 1 ..
Shloka 2
मुनौ गते हरिस्तात किं चकार ततः परम्॥ नारदोपि गतः कुत्र तन्मे व्याख्यातुमर्हसि ॥ २॥

PADACHEDA

मुनौ गते हरिः तात किम् चकार ततस् परम्॥ नारदः उपि गतः कुत्र तत् मे व्याख्यातुम् अर्हसि ॥ २॥

TRANSLITERATION

munau gate hariḥ tāta kim cakāra tatas param.. nāradaḥ upi gataḥ kutra tat me vyākhyātum arhasi .. 2..
Shloka 3
व्यास उवाच ।।
इत्याकर्ण्य वचस्तेषां सूतः पौराणिकोत्तमः ॥ प्रत्युवाच शिवं स्मृत्वा नानासूतिकरं बुधः॥ ३॥

PADACHEDA

इति आकर्ण्य वचः तेषाम् सूतः पौराणिक-उत्तमः ॥ प्रत्युवाच शिवम् स्मृत्वा नाना सूति-करम् बुधः॥ ३॥

TRANSLITERATION

iti ākarṇya vacaḥ teṣām sūtaḥ paurāṇika-uttamaḥ .. pratyuvāca śivam smṛtvā nānā sūti-karam budhaḥ.. 3..
Shloka 4
सूत उवाच ।।
मुनौ यदृच्छया विष्णुर्गते तस्मिन्हि नारदे॥ शिवेच्छया चकाराशु माया मायाविशारदः ॥ ४ ॥

PADACHEDA

मुनौ यदृच्छया विष्णुः गते तस्मिन् हि नारदे॥ शिव-इच्छया चकार आशु मायाः माया-विशारदः ॥ ४ ॥

TRANSLITERATION

munau yadṛcchayā viṣṇuḥ gate tasmin hi nārade.. śiva-icchayā cakāra āśu māyāḥ māyā-viśāradaḥ .. 4 ..
Shloka 5
मुनिमार्गस्य मध्ये तु विरेचे नगरं महत् ॥ शतयोजनविस्तारमद्भुतं सुमनोहरम्॥ ५॥

PADACHEDA

मुनिमार्गस्य मध्ये तु विरेचे नगरम् महत् ॥ शत-योजन-विस्तारम् अद्भुतम् सु मनोहरम्॥ ५॥

TRANSLITERATION

munimārgasya madhye tu virece nagaram mahat .. śata-yojana-vistāram adbhutam su manoharam.. 5..
Shloka 6
स्वलोकादधिकं रम्यं नानावस्तुविराजितम् ॥ नरनारीविहाराढ्यं चतुर्वर्णाकुलं परम् ॥ ६॥

PADACHEDA

स्व-लोकात् अधिकम् रम्यम् नाना वस्तु-विराजितम् ॥ नर-नारी-विहार-आढ्यम् चतुर्-वर्ण-आकुलम् परम् ॥ ६॥

TRANSLITERATION

sva-lokāt adhikam ramyam nānā vastu-virājitam .. nara-nārī-vihāra-āḍhyam catur-varṇa-ākulam param .. 6..
Shloka 7
तत्र राजा शीलनिर्धिर्नामैश्वर्यसमन्वितः ॥ सुतास्वयम्वरोद्युक्तो महोत्सवसमन्वितः ॥ ७॥

PADACHEDA

तत्र राजा शीलनिर्धिः नाम ऐश्वर्य-समन्वितः ॥ सुता-स्वयम्वर-उद्युक्तः महा-उत्सव-समन्वितः ॥ ७॥

TRANSLITERATION

tatra rājā śīlanirdhiḥ nāma aiśvarya-samanvitaḥ .. sutā-svayamvara-udyuktaḥ mahā-utsava-samanvitaḥ .. 7..
Shloka 8
चतुर्दिग्भ्यः समायातैस्संयुतं नृपनन्दतैः ॥ नानावेषैस्सुशोभैश्च तत्कन्यावरणोत्सुकैः ॥ ८॥

PADACHEDA

चतुर्-दिग्भ्यः समायातैः संयुतम् ॥ नाना वेषैः सु शोभैः च तद्-कन्या-वरण-उत्सुकैः ॥ ८॥

TRANSLITERATION

catur-digbhyaḥ samāyātaiḥ saṃyutam .. nānā veṣaiḥ su śobhaiḥ ca tad-kanyā-varaṇa-utsukaiḥ .. 8..
Shloka 9
एतादृशं पुरं दृष्ट्वा मोहं प्राप्तोऽथ नारदः ॥ कौतुकी तन्नृपद्वारं जगाम मदनेधितः ॥ ९॥

PADACHEDA

एतादृशम् पुरम् दृष्ट्वा मोहम् प्राप्तः अथ नारदः ॥ कौतुकी तत् नृप-द्वारम् जगाम मदन-एधितः ॥ ९॥

TRANSLITERATION

etādṛśam puram dṛṣṭvā moham prāptaḥ atha nāradaḥ .. kautukī tat nṛpa-dvāram jagāma madana-edhitaḥ .. 9..
Shloka 10
आगतं मुनिवर्यं तं दृष्ट्वा शीलनिधिर्नृपः ॥ उपवेश्यार्चयांचक्रे रत्नसिंहासने वरे ॥ 2.1.3.१०॥

PADACHEDA

आगतम् मुनि-वर्यम् तम् दृष्ट्वा शील-निधिः नृपः ॥ उपवेश्य अर्चयांचक्रे रत्न-सिंहासने वरे ॥ २।१।३।१०॥

TRANSLITERATION

āgatam muni-varyam tam dṛṣṭvā śīla-nidhiḥ nṛpaḥ .. upaveśya arcayāṃcakre ratna-siṃhāsane vare .. 2.1.3.10..
Shloka 11
अथ राजा स्वतनयां नामतश्श्रीमतीं वराम् ॥ समानीय नारदस्य पादयोस्समपातयत् ॥ ११॥

PADACHEDA

अथ राजा स्व-तनयाम् नामतः श्रीमतीम् वराम् ॥ समानीय नारदस्य पादयोः समपातयत् ॥ ११॥

TRANSLITERATION

atha rājā sva-tanayām nāmataḥ śrīmatīm varām .. samānīya nāradasya pādayoḥ samapātayat .. 11..
Shloka 12
तत्कन्यां प्रेक्ष्य स मुनिर्नारदः प्राह विस्मितः ॥ केयं राजन्महाभागा कन्या सुरसुतोपमा ॥ १२ ॥

PADACHEDA

तद्-कन्याम् प्रेक्ष्य स मुनिः नारदः प्राह विस्मितः ॥ का इयम् राजन् महाभागा कन्या सुर-सुता-उपमा ॥ १२ ॥

TRANSLITERATION

tad-kanyām prekṣya sa muniḥ nāradaḥ prāha vismitaḥ .. kā iyam rājan mahābhāgā kanyā sura-sutā-upamā .. 12 ..
Shloka 13
तस्य तद्वचनं श्रुत्वा राजा प्राह कृतांजलिः ॥ दुहितेयं मम मुने श्रीमती नाम नामतः ॥ १३ ॥

PADACHEDA

तस्य तत् वचनम् श्रुत्वा राजा प्राह कृतांजलिः ॥ दुहिता इयम् मम मुने श्रीमती नाम नामतः ॥ १३ ॥

TRANSLITERATION

tasya tat vacanam śrutvā rājā prāha kṛtāṃjaliḥ .. duhitā iyam mama mune śrīmatī nāma nāmataḥ .. 13 ..
Shloka 14
प्रदानसमयं प्राप्ता वरमन्वेषती शुभम् ॥ सा स्वयंवरसंप्राप्ता सर्वलक्षणलक्षिता ॥ १४ ॥

PADACHEDA

प्रदान-समयम् प्राप्ता वरम् अन्वेषती शुभम् ॥ सा स्वयंवर-संप्राप्ता सर्व-लक्षण-लक्षिता ॥ १४ ॥

TRANSLITERATION

pradāna-samayam prāptā varam anveṣatī śubham .. sā svayaṃvara-saṃprāptā sarva-lakṣaṇa-lakṣitā .. 14 ..
Shloka 15
अस्या भाग्यं वद मुने सर्वं जातकमादरात्॥ कीदृशं तनयेयं मे वरमाप्स्यति तद्वद ॥ १५॥

PADACHEDA

अस्याः भाग्यम् वद मुने सर्वम् जातकम् आदरात्॥ कीदृशम् तनया इयम् मे वरम् आप्स्यति तत् वद ॥ १५॥

TRANSLITERATION

asyāḥ bhāgyam vada mune sarvam jātakam ādarāt.. kīdṛśam tanayā iyam me varam āpsyati tat vada .. 15..
Shloka 16
इत्युक्तो मुनिशार्दूलस्तामिच्छुः कामविह्वलः॥ समाभाष्य स राजानं नारदो वाक्यमब्रवीत् ॥ १६॥

PADACHEDA

इति उक्तः मुनि-शार्दूलः ताम् इच्छुः काम-विह्वलः॥ समाभाष्य स राजानम् नारदः वाक्यम् अब्रवीत् ॥ १६॥

TRANSLITERATION

iti uktaḥ muni-śārdūlaḥ tām icchuḥ kāma-vihvalaḥ.. samābhāṣya sa rājānam nāradaḥ vākyam abravīt .. 16..
Shloka 17
सुतेयं तव भूपाल सर्वलक्षणलक्षिता॥ महाभाग्यवती धन्या लक्ष्मीरिव गुणालया ॥ १७॥

PADACHEDA

सुता इयम् तव भूपाल सर्व-लक्षण-लक्षिता॥ महाभाग्यवती धन्या लक्ष्मीः इव गुण-आलया ॥ १७॥

TRANSLITERATION

sutā iyam tava bhūpāla sarva-lakṣaṇa-lakṣitā.. mahābhāgyavatī dhanyā lakṣmīḥ iva guṇa-ālayā .. 17..
Shloka 18
सर्वेश्वरोऽजितो वीरो गिरीशसदृशो विभुः ॥ अस्याः पतिर्ध्रुवं भावी कामजित्सुरसत्तमः ॥ १८॥

PADACHEDA

सर्वेश्वरः अजितः वीरः गिरीश-सदृशः विभुः ॥ अस्याः पतिः ध्रुवम् भावी कामजित् सुर-सत्तमः ॥ १८॥

TRANSLITERATION

sarveśvaraḥ ajitaḥ vīraḥ girīśa-sadṛśaḥ vibhuḥ .. asyāḥ patiḥ dhruvam bhāvī kāmajit sura-sattamaḥ .. 18..
Shloka 19
इत्युक्त्वा नृपमामंत्र्य ययौ यादृच्छिको मुनिः॥ बभूव कामविवशश्शिवमाया विमोहितः॥ १९॥

PADACHEDA

इति उक्त्वा नृपम् आमंत्र्य ययौ यादृच्छिकः मुनिः॥ बभूव काम-विवशः शिव-मायाः विमोहितः॥ १९॥

TRANSLITERATION

iti uktvā nṛpam āmaṃtrya yayau yādṛcchikaḥ muniḥ.. babhūva kāma-vivaśaḥ śiva-māyāḥ vimohitaḥ.. 19..
Shloka 20
चित्ते विचिन्त्य स मुनिराप्नुयां कथमेनकाम्॥ स्वयंवरे नृपालानामेकं मां वृणुयात्कथम्॥ 2.1.3.२०॥

PADACHEDA

चित्ते विचिन्त्य स मुनिः आप्नुयाम् कथम् एनकाम्॥ स्वयंवरे नृपालानाम् एकम् माम् वृणुयात् कथम्॥ २।१।३।२०॥

TRANSLITERATION

citte vicintya sa muniḥ āpnuyām katham enakām.. svayaṃvare nṛpālānām ekam mām vṛṇuyāt katham.. 2.1.3.20..
Shloka 21
सौन्दर्यं सर्वनारीणां प्रियं भवति सर्वथा॥ तद्दृष्ट्वैव प्रसन्ना सा स्ववशा नात्र संशयः॥ २१॥

PADACHEDA

सौन्दर्यम् सर्व-नारीणाम् प्रियम् भवति सर्वथा॥ तत् दृष्ट्वा एव प्रसन्ना सा स्व-वशा न अत्र संशयः॥ २१॥

TRANSLITERATION

saundaryam sarva-nārīṇām priyam bhavati sarvathā.. tat dṛṣṭvā eva prasannā sā sva-vaśā na atra saṃśayaḥ.. 21..
Shloka 22
विधायेत्थं विष्णुरूपं ग्रहीतुं मुनिसत्तमः ॥ विष्णुलोकं जगामाशु नारदः स्मरविह्वलः॥ २२॥

PADACHEDA

विधाय इत्थम् विष्णु-रूपम् ग्रहीतुम् मुनि-सत्तमः ॥ विष्णु-लोकम् जगाम आशु नारदः स्मर-विह्वलः॥ २२॥

TRANSLITERATION

vidhāya ittham viṣṇu-rūpam grahītum muni-sattamaḥ .. viṣṇu-lokam jagāma āśu nāradaḥ smara-vihvalaḥ.. 22..
Shloka 23
प्रणिपत्य हृषीकेशं वाक्यमेतदुवाच ह॥ रहसि त्वां प्रवक्ष्यामि स्ववृत्तान्तमशेषतः ॥ २३॥

PADACHEDA

प्रणिपत्य हृषीकेशम् वाक्यम् एतत् उवाच ह॥ रहसि त्वाम् प्रवक्ष्यामि स्व-वृत्तान्तम् अशेषतस् ॥ २३॥

TRANSLITERATION

praṇipatya hṛṣīkeśam vākyam etat uvāca ha.. rahasi tvām pravakṣyāmi sva-vṛttāntam aśeṣatas .. 23..
Shloka 24
तथेत्युक्ते तथा भूते शिवेच्छा कार्यकर्त हि ॥ ब्रूहीत्युक्तवति श्रीशे मुनिराह च केशवम्॥ २४॥

PADACHEDA

तथा इति उक्ते तथा भूते शिव-इच्छा हि ॥ ब्रूहि इति उक्तवति श्रीशे मुनिः आह च केशवम्॥ २४॥

TRANSLITERATION

tathā iti ukte tathā bhūte śiva-icchā hi .. brūhi iti uktavati śrīśe muniḥ āha ca keśavam.. 24..
Shloka 25
नारद उवाच।।
त्वदीयो भूपतिः शीलनिधिस्स वृषतत्परः॥ तस्य कन्या विशालाक्षी श्रीमतीवरवर्णिनी ॥ २५॥

PADACHEDA

त्वदीयः भूपतिः शील-निधिः स वृष-तत्परः॥ तस्य कन्या विशाल-अक्षी श्रीमती-वरवर्णिनी ॥ २५॥

TRANSLITERATION

tvadīyaḥ bhūpatiḥ śīla-nidhiḥ sa vṛṣa-tatparaḥ.. tasya kanyā viśāla-akṣī śrīmatī-varavarṇinī .. 25..
Shloka 26
जगन्मोहिन्यभिख्याता त्रैलोक्येप्यति सुन्दरी ॥ परिणेतुमहं विष्णो तामिच्छाम्यद्य मा चिरम्॥ २६॥

PADACHEDA

जगन्मोहिनी अभिख्याता त्रैलोक्ये पि अति सुन्दरी ॥ परिणेतुम् अहम् विष्णो ताम् इच्छामि अद्य मा चिरम्॥ २६॥

TRANSLITERATION

jaganmohinī abhikhyātā trailokye pi ati sundarī .. pariṇetum aham viṣṇo tām icchāmi adya mā ciram.. 26..
Shloka 27
स्वयंवरं चकरासौ भूपतिस्तनयेच्छया॥ चतुर्दिग्भ्यः समायाता राजपुत्रास्सहस्रशः ॥ २७॥

PADACHEDA

स्वयंवरम् चकर असौ भूपतिः तनय-इच्छया॥ चतुर्-दिग्भ्यः समायाताः राज-पुत्राः सहस्रशस् ॥ २७॥

TRANSLITERATION

svayaṃvaram cakara asau bhūpatiḥ tanaya-icchayā.. catur-digbhyaḥ samāyātāḥ rāja-putrāḥ sahasraśas .. 27..
Shloka 28
यदि दास्यसि रूपं मे तदा तां प्राप्नुयां ध्रुवम् ॥ त्वद्रूपं सा विना कंठे जयमालां न धास्यति ॥ २८॥

PADACHEDA

यदि दास्यसि रूपम् मे तदा ताम् प्राप्नुयाम् ध्रुवम् ॥ त्वद्-रूपम् सा विना कंठे जयमालाम् न धास्यति ॥ २८॥

TRANSLITERATION

yadi dāsyasi rūpam me tadā tām prāpnuyām dhruvam .. tvad-rūpam sā vinā kaṃṭhe jayamālām na dhāsyati .. 28..
Shloka 29
स्वरूपं देहि मे नाथ सेवकोऽहं प्रियस्तव ॥ वृणुयान्मां यथा सा वै श्रीमती क्षितिपात्मजा॥ २९ ॥

PADACHEDA

स्व-रूपम् देहि मे नाथ सेवकः अहम् प्रियः तव ॥ वृणुयात् माम् यथा सा वै श्रीमती क्षितिप-आत्मजा॥ २९ ॥

TRANSLITERATION

sva-rūpam dehi me nātha sevakaḥ aham priyaḥ tava .. vṛṇuyāt mām yathā sā vai śrīmatī kṣitipa-ātmajā.. 29 ..
Shloka 30
सुत उवाच ।।
वचः श्रुत्वा मुनेरित्थं विहस्य मधुसूदनः ॥ शांकरीं प्रभुतां बुद्ध्वा प्रत्युवाच दयापरः॥ 2.1.3.३०॥

PADACHEDA

वचः श्रुत्वा मुनेः इत्थम् विहस्य मधुसूदनः ॥ शांकरीम् प्रभु-ताम् बुद्ध्वा प्रत्युवाच दया-परः॥ २।१।३।३०॥

TRANSLITERATION

vacaḥ śrutvā muneḥ ittham vihasya madhusūdanaḥ .. śāṃkarīm prabhu-tām buddhvā pratyuvāca dayā-paraḥ.. 2.1.3.30..
Shloka 31
विष्णुरुवाच ।।
स्वेष्टदेशं मुने गच्छ करिष्यामि हितं तव॥ भिषग्वरो यथार्त्तस्य यतः प्रियतरोऽसि मे॥ ३१॥

PADACHEDA

स्व-इष्ट-देशम् मुने गच्छ करिष्यामि हितम् तव॥ भिषज्-वरः यथा आर्त्तस्य यतस् प्रियतरः असि मे॥ ३१॥

TRANSLITERATION

sva-iṣṭa-deśam mune gaccha kariṣyāmi hitam tava.. bhiṣaj-varaḥ yathā ārttasya yatas priyataraḥ asi me.. 31..
Shloka 32
इत्युक्त्वा मुनये तस्मै ददौ विष्णुर्मुखं हरे॥ स्वरूपमनुगृह्यास्य तिरोधानं जगाम सः॥ ३२॥

PADACHEDA

इति उक्त्वा मुनये तस्मै ददौ विष्णुः मुखम् हरे॥ स्व-रूपम् अनुगृह्य अस्य तिरोधानम् जगाम सः॥ ३२॥

TRANSLITERATION

iti uktvā munaye tasmai dadau viṣṇuḥ mukham hare.. sva-rūpam anugṛhya asya tirodhānam jagāma saḥ.. 32..
Shloka 33
एवमुक्तो मुनिर्हृष्टः स्वरूपं प्राप्य वै हरेः॥ मेने कृतार्थमात्मानं तद्यत्नं न बुबोध सः ॥ ३३॥

PADACHEDA

एवम् उक्तः मुनिः हृष्टः स्व-रूपम् प्राप्य वै हरेः॥ मेने कृतार्थम् आत्मानम् तद्-यत्नम् न बुबोध सः ॥ ३३॥

TRANSLITERATION

evam uktaḥ muniḥ hṛṣṭaḥ sva-rūpam prāpya vai hareḥ.. mene kṛtārtham ātmānam tad-yatnam na bubodha saḥ .. 33..
Shloka 34
अथ तत्र गतः शीघ्रन्नारदो मुनिसत्तमः॥ चक्रे स्वयंवरं यत्र राजपुत्रैस्समाकुलम् ॥ ३४ ॥

PADACHEDA

अथ तत्र गतः शीघ्रत् नारदः मुनि-सत्तमः॥ चक्रे स्वयंवरम् यत्र राज-पुत्रैः समाकुलम् ॥ ३४ ॥

TRANSLITERATION

atha tatra gataḥ śīghrat nāradaḥ muni-sattamaḥ.. cakre svayaṃvaram yatra rāja-putraiḥ samākulam .. 34 ..
Shloka 35
स्वयंवरसभा दिव्या राजपुत्रसमावृता॥ शुशुभेऽतीव विप्रेन्द्रा यथा शक्रसभा परा ॥ ३५॥

PADACHEDA

स्वयंवर-सभा दिव्या राज-पुत्र-समावृता॥ शुशुभे अतीव विप्र-इन्द्राः यथा शक्र-सभा परा ॥ ३५॥

TRANSLITERATION

svayaṃvara-sabhā divyā rāja-putra-samāvṛtā.. śuśubhe atīva vipra-indrāḥ yathā śakra-sabhā parā .. 35..
Shloka 36
तस्यां नृपसभायां वै नारदः समुपाविशत् ॥ स्थित्वा तत्र विचिन्त्येति प्रीतियुक्तेन चेतसा ॥ ३६॥

PADACHEDA

तस्याम् नृप-सभायाम् वै नारदः समुपाविशत् ॥ स्थित्वा तत्र विचिन्त्य इति प्रीति-युक्तेन चेतसा ॥ ३६॥

TRANSLITERATION

tasyām nṛpa-sabhāyām vai nāradaḥ samupāviśat .. sthitvā tatra vicintya iti prīti-yuktena cetasā .. 36..
Shloka 37
मां वरिष्यति नान्यं सा विष्णुरूपधरन्ध्रुवम् ॥ आननस्य कुरूपत्वं न वेद मुनिसत्तमः ॥ ३७ ॥

PADACHEDA

माम् वरिष्यति न अन्यम् सा विष्णु-रूप-धरन् ध्रुवम् ॥ आननस्य कु रूप-त्वम् न वेद मुनि-सत्तमः ॥ ३७ ॥

TRANSLITERATION

mām variṣyati na anyam sā viṣṇu-rūpa-dharan dhruvam .. ānanasya ku rūpa-tvam na veda muni-sattamaḥ .. 37 ..
Shloka 38
पूर्वरूपं मुनिं सर्वे ददृशुऽस्तत्र मानवाः।तद्भेदं बुबुधुस्ते न राजपुत्रादयो द्विजाः ॥ ३८ ॥

PADACHEDA

पूर्व-रूपम् मुनिम् सर्वे मानवाः।तद्-भेदम् बुबुधुः ते न राज-पुत्र-आदयः द्विजाः ॥ ३८ ॥

TRANSLITERATION

pūrva-rūpam munim sarve mānavāḥ.tad-bhedam bubudhuḥ te na rāja-putra-ādayaḥ dvijāḥ .. 38 ..
Shloka 39
तत्र रुद्रगणौ द्वौ तद्रक्षणार्थं समागतौ ॥ विप्ररूपधरौ गूढौ तत्रेदं जज्ञतुः परम्॥ ३९॥

PADACHEDA

तत्र रुद्र-गणौ द्वौ तद्-रक्षण-अर्थम् समागतौ ॥ विप्र-रूप-धरौ गूढौ तत्र इदम् जज्ञतुः परम्॥ ३९॥

TRANSLITERATION

tatra rudra-gaṇau dvau tad-rakṣaṇa-artham samāgatau .. vipra-rūpa-dharau gūḍhau tatra idam jajñatuḥ param.. 39..
Shloka 40
मूढं मत्वा मुनिं तौ तन्निकटं जग्मतुर्गणौ ॥ कुरुतस्तत्प्रहासं वै भाषमाणौ परस्परम् ॥ 2.1.3.४० ॥

PADACHEDA

मूढम् मत्वा मुनिम् तौ तद्-निकटम् जग्मतुः गणौ ॥ कुरुतः तद्-प्रहासम् वै भाषमाणौ परस्परम् ॥ २।१।३।४० ॥

TRANSLITERATION

mūḍham matvā munim tau tad-nikaṭam jagmatuḥ gaṇau .. kurutaḥ tad-prahāsam vai bhāṣamāṇau parasparam .. 2.1.3.40 ..
Shloka 41
पश्य नारद रूपं हि विष्णोरिव महोत्तमम् ॥ मुखं तु वानरस्येव विकटं च भयंकरम् ॥ ४१ ॥

PADACHEDA

पश्य नारद रूपम् हि विष्णोः इव महा-उत्तमम् ॥ मुखम् तु वानरस्य इव विकटम् च भयंकरम् ॥ ४१ ॥

TRANSLITERATION

paśya nārada rūpam hi viṣṇoḥ iva mahā-uttamam .. mukham tu vānarasya iva vikaṭam ca bhayaṃkaram .. 41 ..
Shloka 42
इच्छत्ययं नृपसुता वृथैव स्मरमोहितः ॥ इत्युक्त्वा सच्छलं वाक्यमुपहासं प्रचक्रतुः ॥ ४२ ॥

PADACHEDA

इच्छति अयम् नृप-सुता वृथा एव स्मर-मोहितः ॥ इति उक्त्वा स छलम् वाक्यम् उपहासम् प्रचक्रतुः ॥ ४२ ॥

TRANSLITERATION

icchati ayam nṛpa-sutā vṛthā eva smara-mohitaḥ .. iti uktvā sa chalam vākyam upahāsam pracakratuḥ .. 42 ..
Shloka 43
न शुश्राव यथार्थं तु तद्वाक्यं स्मरविह्वलः ॥ पर्यैक्षच्छ्रीमतीं तां वै तल्लिप्सुर्मोहितो मुनिः ॥ ४३ ॥

PADACHEDA

न शुश्राव यथार्थम् तु तद्-वाक्यम् स्मर-विह्वलः ॥ पर्यैक्षत् श्रीमतीम् ताम् वै तद्-लिप्सुः मोहितः मुनिः ॥ ४३ ॥

TRANSLITERATION

na śuśrāva yathārtham tu tad-vākyam smara-vihvalaḥ .. paryaikṣat śrīmatīm tām vai tad-lipsuḥ mohitaḥ muniḥ .. 43 ..
Shloka 44
एतस्मिन्नंतरे भूपकन्या चांतःपुरात्तु सा ॥ स्त्रीभिस्समावृता तत्राजगाम वरवर्णिनी ॥ ४४ ॥

PADACHEDA

एतस्मिन् अंतरे भूप-कन्या च अंतःपुरात् तु सा ॥ स्त्रीभिः समावृता तत्र आजगाम वरवर्णिनी ॥ ४४ ॥

TRANSLITERATION

etasmin aṃtare bhūpa-kanyā ca aṃtaḥpurāt tu sā .. strībhiḥ samāvṛtā tatra ājagāma varavarṇinī .. 44 ..
Shloka 45
मालां हिरण्मयीं रम्यामादाय शुभलक्षणा ॥ तत्र स्वयम्बरे रेजे स्थिता मध्ये रमेव सा ॥ ४५ ॥

PADACHEDA

मालाम् हिरण्मयीम् रम्याम् आदाय शुभ-लक्षणा ॥ तत्र स्वयम्बरे रेजे स्थिता मध्ये रमा इव सा ॥ ४५ ॥

TRANSLITERATION

mālām hiraṇmayīm ramyām ādāya śubha-lakṣaṇā .. tatra svayambare reje sthitā madhye ramā iva sā .. 45 ..
Shloka 46
बभ्राम सा सभां सर्वां मालामादाय सुव्रता ॥ वरमन्वेषती तत्र स्वात्माभीष्टं नृपात्मजा ॥ ४६ ॥

PADACHEDA

बभ्राम सा सभाम् सर्वाम् मालाम् आदाय सुव्रता ॥ वरम् अन्वेषती तत्र स्व-आत्म-अभीष्टम् नृप-आत्मजा ॥ ४६ ॥

TRANSLITERATION

babhrāma sā sabhām sarvām mālām ādāya suvratā .. varam anveṣatī tatra sva-ātma-abhīṣṭam nṛpa-ātmajā .. 46 ..
Shloka 47
वानरास्यं विष्णुतनुं मुनिं दृष्ट्वा चुकोप सा ॥ दृष्टिं निवार्य च ततः प्रस्थिता प्रीतमानसा ॥ ४७ ॥

PADACHEDA

वानर-आस्यम् विष्णु-तनुम् मुनिम् दृष्ट्वा चुकोप सा ॥ दृष्टिम् निवार्य च ततस् प्रस्थिता प्रीत-मानसा ॥ ४७ ॥

TRANSLITERATION

vānara-āsyam viṣṇu-tanum munim dṛṣṭvā cukopa sā .. dṛṣṭim nivārya ca tatas prasthitā prīta-mānasā .. 47 ..
Shloka 48
न दृष्ट्वा स्ववरं तत्र त्रस्तासीन्मनसेप्सितम् ॥ अंतस्सभास्थिता कस्मिन्नर्पयामास न स्रजम् ॥ ४८ ॥

PADACHEDA

न दृष्ट्वा स्व-वरम् तत्र त्रस्ता आसीत् मनसा ईप्सितम् ॥ अन्तर् सभा-स्थिता कस्मिन् अर्पयामास न स्रजम् ॥ ४८ ॥

TRANSLITERATION

na dṛṣṭvā sva-varam tatra trastā āsīt manasā īpsitam .. antar sabhā-sthitā kasmin arpayāmāsa na srajam .. 48 ..
Shloka 49
एतस्मिन्नंतरे विष्णुराजगाम नृपाकृतिः ॥ न दृष्टः कैश्चिदपरैः केवलं सा ददर्श हि ॥ ४९ ॥

PADACHEDA

एतस्मिन् अन्तरे विष्णुः आजगाम नृप-आकृतिः ॥ न दृष्टः कैश्चिद् अपरैः केवलम् सा ददर्श हि ॥ ४९ ॥

TRANSLITERATION

etasmin antare viṣṇuḥ ājagāma nṛpa-ākṛtiḥ .. na dṛṣṭaḥ kaiścid aparaiḥ kevalam sā dadarśa hi .. 49 ..
Shloka 50
अथ सा तं समालोक्य प्रसन्नवदनाम्बुजा ॥ अर्पयामास तत्कण्ठे तां मालां वरवर्णिनी ॥ 2.1.3.५० ॥

PADACHEDA

अथ सा तम् समालोक्य प्रसन्न-वदन-अम्बुजा ॥ अर्पयामास तद्-कण्ठे ताम् मालाम् वरवर्णिनी ॥ २।१।३।५० ॥

TRANSLITERATION

atha sā tam samālokya prasanna-vadana-ambujā .. arpayāmāsa tad-kaṇṭhe tām mālām varavarṇinī .. 2.1.3.50 ..
Shloka 51
तामादाय ततो विष्णू राजरूपधरः प्रभुः ॥ अंतर्धानमगात्सद्यस्स्वस्थानं प्रययौ किल ॥ ५१॥

PADACHEDA

ताम् आदाय ततस् विष्णुः राज-रूप-धरः प्रभुः ॥ अंतर्धानम् अगात् सद्यस् स्व-स्थानम् प्रययौ किल ॥ ५१॥

TRANSLITERATION

tām ādāya tatas viṣṇuḥ rāja-rūpa-dharaḥ prabhuḥ .. aṃtardhānam agāt sadyas sva-sthānam prayayau kila .. 51..
Shloka 52
सर्वे राजकुमाराश्च निराशाः श्रीमतीम्प्रति॥ मुनिस्तु विह्वलोऽतीव बभूव मदनातुरः॥ ५२॥

PADACHEDA

सर्वे राज-कुमाराः च निराशाः श्रीमतीम् प्रति॥ मुनिः तु विह्वलः अतीव बभूव मदन-आतुरः॥ ५२॥

TRANSLITERATION

sarve rāja-kumārāḥ ca nirāśāḥ śrīmatīm prati.. muniḥ tu vihvalaḥ atīva babhūva madana-āturaḥ.. 52..
Shloka 53
तदा तावूचतुस्सद्यो नारदं स्वरविह्वलम् ॥ विप्ररूपधरौ रुद्रगणौ ज्ञानविशारदौ ॥ ५३॥

PADACHEDA

तदा तौ ऊचतुः सद्यस् नारदम् स्वर-विह्वलम् ॥ विप्र-रूप-धरौ रुद्र-गणौ ज्ञान-विशारदौ ॥ ५३॥

TRANSLITERATION

tadā tau ūcatuḥ sadyas nāradam svara-vihvalam .. vipra-rūpa-dharau rudra-gaṇau jñāna-viśāradau .. 53..
Shloka 54
गणावूचतुः ।।
हे नारदमुने त्वं हि वृथा मदनमोहितः ॥ तल्लिप्सुस्स्वमुखं पश्य वानरस्येव गर्हितम्॥ ५४॥

PADACHEDA

हे नारद-मुने त्वम् हि वृथा मदन-मोहितः ॥ तद्-लिप्सुः स्व-मुखम् पश्य वानरस्य इव गर्हितम्॥ ५४॥

TRANSLITERATION

he nārada-mune tvam hi vṛthā madana-mohitaḥ .. tad-lipsuḥ sva-mukham paśya vānarasya iva garhitam.. 54..
Shloka 55
सूत उवाच।।
इत्याकर्ण्य तयोर्वाक्यं नारदो विस्मितोऽभवत् ॥ मुखं ददर्श मुकुरे शिवमायाविमोहितः ॥ ५५॥

PADACHEDA

इति आकर्ण्य तयोः वाक्यम् नारदः विस्मितः अभवत् ॥ मुखम् ददर्श मुकुरे शिव-माया-विमोहितः ॥ ५५॥

TRANSLITERATION

iti ākarṇya tayoḥ vākyam nāradaḥ vismitaḥ abhavat .. mukham dadarśa mukure śiva-māyā-vimohitaḥ .. 55..
Shloka 56
स्वमुखं वानरस्येव दृष्ट्वा चुक्रोध सत्वरम्॥ शापन्ददौ तयोस्तत्र गणयोर्मोहितो मुनिः ॥ ५६॥

PADACHEDA

स्व-मुखम् वानरस्य इव दृष्ट्वा चुक्रोध स त्वरम्॥ शापन् ददौ तयोः तत्र गणयोः मोहितः मुनिः ॥ ५६॥

TRANSLITERATION

sva-mukham vānarasya iva dṛṣṭvā cukrodha sa tvaram.. śāpan dadau tayoḥ tatra gaṇayoḥ mohitaḥ muniḥ .. 56..
Shloka 57
युवां ममोपहासं वै चक्रतुर्ब्राह्मणस्य हि॥ भवेतां राक्षसौ विप्रवीर्यजौ वै तदाकृती॥ ५७॥

PADACHEDA

युवाम् मम उपहासम् वै चक्रतुः ब्राह्मणस्य हि॥ भवेताम् राक्षसौ विप्र-वीर्य-जौ वै तद्-आकृती॥ ५७॥

TRANSLITERATION

yuvām mama upahāsam vai cakratuḥ brāhmaṇasya hi.. bhavetām rākṣasau vipra-vīrya-jau vai tad-ākṛtī.. 57..
Shloka 58
श्रुत्वा हरगणावित्थं स्वशापं ज्ञानिसत्तमौ॥ न किंचिदूचतुस्तौ हि मुनिमाज्ञाय मोहितम् ॥ ५८॥

PADACHEDA

श्रुत्वा हर-गणौ इत्थम् स्व-शापम् ज्ञानि-सत्तमौ॥ न किंचिद् ऊचतुः तौ हि मुनिम् आज्ञाय मोहितम् ॥ ५८॥

TRANSLITERATION

śrutvā hara-gaṇau ittham sva-śāpam jñāni-sattamau.. na kiṃcid ūcatuḥ tau hi munim ājñāya mohitam .. 58..
Shloka 59
स्वस्थानं जग्मतुर्विप्रा उदासीनौ शिवस्तुतिम्॥ चक्रतुर्मन्यमानौ वै शिवेच्छां सकलां सदा ॥ ५९॥

PADACHEDA

स्व-स्थानम् जग्मतुः विप्रौ उदासीनौ शिव-स्तुतिम्॥ चक्रतुः मन्यमानौ वै शिव-इच्छाम् सकलाम् सदा ॥ ५९॥

TRANSLITERATION

sva-sthānam jagmatuḥ viprau udāsīnau śiva-stutim.. cakratuḥ manyamānau vai śiva-icchām sakalām sadā .. 59..
Shloka 60
इति श्रीशिव महापुराणे द्वितीयायां रुद्रसंहितायां प्रथमखंडे सृष्ट्युपाख्याने नारदमोहवर्णनं नाम तृतीयोऽध्यायः ॥ ३ ॥

PADACHEDA

इति श्री-शिव-महापुराणे द्वितीयायाम् रुद्रसंहितायाम् प्रथम-खंडे सृष्ट्युपाख्याने नारदमोहवर्णनम् नाम तृतीयः अध्यायः ॥ ३ ॥

TRANSLITERATION

iti śrī-śiva-mahāpurāṇe dvitīyāyām rudrasaṃhitāyām prathama-khaṃḍe sṛṣṭyupākhyāne nāradamohavarṇanam nāma tṛtīyaḥ adhyāyaḥ .. 3 ..

Add to Playlist

Practice Later

No Playlist Found

Create a Verse Post


Shloka QR Code

🔗

🪔 Powered by Gyaandweep.com

namo namaḥ!

भाषा चुने (Choose Language)

namo namaḥ!

Sign Up to practice more than 100 Vedic Scriptures and 1000s of chants, one verse at a time.

Login to track your learning and teaching progress.


Sign In