सनत्कुमार उवाच।।
एवं शासति धर्मेण महीं तस्मिन्महासुरे।। बभूवुर्दुःखिनो देवा भ्रातृभावान्मुनीश्वर ।। १।।
evaṃ śāsati dharmeṇa mahīṃ tasminmahāsure|| babhūvurduḥkhino devā bhrātṛbhāvānmunīśvara || 1||
दुःखितास्ते सुरास्सर्वे शिवं शरणमाययुः ।। मनसा शंकरं देवदेवं सर्वप्रभुंप्रभुम्।। २।।
duḥkhitāste surāssarve śivaṃ śaraṇamāyayuḥ || manasā śaṃkaraṃ devadevaṃ sarvaprabhuṃprabhum|| 2||
तुष्टुवुर्वाग्भिरिष्टाभिर्भगवंतं महेश्वरम् ।। निवृत्तये स्वदुःखस्य सर्वदं भक्तवत्सलम् ।। ३ ।।
tuṣṭuvurvāgbhiriṣṭābhirbhagavaṃtaṃ maheśvaram || nivṛttaye svaduḥkhasya sarvadaṃ bhaktavatsalam || 3 ||
आहूय स महादेवो भक्तानां सर्वकामदः।। ।। नारदं प्रेरयामास देवकार्यचिकीर्षया ।। ४ ।।
āhūya sa mahādevo bhaktānāṃ sarvakāmadaḥ|| || nāradaṃ prerayāmāsa devakāryacikīrṣayā || 4 ||
अथ देवमुनिर्ज्ञानी शंभुभक्तस्सतां गतिः ।। शिवाज्ञया ययौ दैत्यपुरे देवान्स नारदः ।। ५ ।।
atha devamunirjñānī śaṃbhubhaktassatāṃ gatiḥ || śivājñayā yayau daityapure devānsa nāradaḥ || 5 ||
व्याकुलास्ते सुरास्सर्वे वासवाद्या द्रुतं मुनिम् ।। आगच्छंतं समालोक्य समुत्तस्थुर्हि नारदम् ।। ६ ।।
vyākulāste surāssarve vāsavādyā drutaṃ munim || āgacchaṃtaṃ samālokya samuttasthurhi nāradam || 6 ||
ददुस्त आसनं नत्त्वा मुनये प्रीतिपूर्वकम् ।। नारदाय सुराश्शक्रमुखा उत्कंठिताननाः ।। ७।।
dadusta āsanaṃ nattvā munaye prītipūrvakam || nāradāya surāśśakramukhā utkaṃṭhitānanāḥ || 7||
सुखासीनं मुनिवरमासने सुप्रणम्य तम् ।। पुनः प्रोचुस्सुरा दीना वासवाद्या मुनीश्वरम् ।। ८।।
sukhāsīnaṃ munivaramāsane supraṇamya tam || punaḥ procussurā dīnā vāsavādyā munīśvaram || 8||
देवा ऊचुः ।।
भोभो मुनिवरश्रेष्ठ दुःखं शृणु कृपाकर ।। श्रुत्वा तन्नाशय क्षिप्रं प्रभुस्त्वं शंकरप्रियः ।। ९।।
bhobho munivaraśreṣṭha duḥkhaṃ śṛṇu kṛpākara || śrutvā tannāśaya kṣipraṃ prabhustvaṃ śaṃkarapriyaḥ || 9||
जलंधरेण दैत्येन सुरा विद्राविता भृशम्।। स्वस्थानाद्भर्तृभावाच्च दुःखिता वयमाकुलाः ।। 2.5.18.१०।।
jalaṃdhareṇa daityena surā vidrāvitā bhṛśam|| svasthānādbhartṛbhāvācca duḥkhitā vayamākulāḥ || 2.5.18.10||
स्वस्थानादुष्णरश्मिश्च चन्द्रो निस्सारितस्तथा ।। वह्निश्च धर्मराजश्च लोकपालास्तथेतरे ।। ११ ।।
svasthānāduṣṇaraśmiśca candro nissāritastathā || vahniśca dharmarājaśca lokapālāstathetare || 11 ||
सुबलिष्ठेन वै तेन सर्वे देवाः प्रपीडिताः ।। दुःखं प्राप्ता वयं चातिशरणं त्वां समागताः ।। १२।।
subaliṣṭhena vai tena sarve devāḥ prapīḍitāḥ || duḥkhaṃ prāptā vayaṃ cātiśaraṇaṃ tvāṃ samāgatāḥ || 12||
संग्रामे स हृषीकेशं स्ववशं कृतवान् बली ।। जलंधरो महादैत्यः सर्वामरविमर्दकः ।। १३ ।।
saṃgrāme sa hṛṣīkeśaṃ svavaśaṃ kṛtavān balī || jalaṃdharo mahādaityaḥ sarvāmaravimardakaḥ || 13 ||
तस्य वश्यो वराधीनोऽवात्सीत्तत्सदने हरिः ।। सलक्ष्म्या सहितो विष्णुर्यो नस्सर्वार्थसाधकः ।। १४ ।।
tasya vaśyo varādhīno'vātsīttatsadane hariḥ || salakṣmyā sahito viṣṇuryo nassarvārthasādhakaḥ || 14 ||
जलंधरविनाशाय यत्नं कुरु महामते ।। त्वं नो दैववशात्प्राप्तस्सदा सर्वार्थसाधकः ।। १५ ।।
jalaṃdharavināśāya yatnaṃ kuru mahāmate || tvaṃ no daivavaśātprāptassadā sarvārthasādhakaḥ || 15 ||
सनत्कुमार उवाच ।।
इत्याकर्ण्य वचस्तेषाममराणां स नारदः ।। आश्वास्य मुनिशार्दूलस्तानुवाच कृपाकरः ।। १६ ।।
ityākarṇya vacasteṣāmamarāṇāṃ sa nāradaḥ || āśvāsya muniśārdūlastānuvāca kṛpākaraḥ || 16 ||
नारद उवाच ।।
जानेऽहं वै सुरा यूयं दैत्यराजपराजिताः।। दुःख प्राप्ताः पीडिताश्च स्थानान्निस्सारिताः खलुः ।। १७ ।।
jāne'haṃ vai surā yūyaṃ daityarājaparājitāḥ|| duḥkha prāptāḥ pīḍitāśca sthānānnissāritāḥ khaluḥ || 17 ||
स्वशक्त्या भवतां स्वार्थं करिष्ये नात्र संशयः।। अनुकूलोऽहमिव वो दुःखं प्राप्ता यतो ऽमराः ।। १८।।
svaśaktyā bhavatāṃ svārthaṃ kariṣye nātra saṃśayaḥ|| anukūlo'hamiva vo duḥkhaṃ prāptā yato 'marāḥ || 18||
सनत्कुमार उवाच ।।
एवमुक्त्वा मुनिश्रेष्ठ द्रष्टुं दानववल्लभम् ।। आश्वास्य सकलान्देवाञ्जलंधरसभां ययौ ।। १९।।
evamuktvā muniśreṣṭha draṣṭuṃ dānavavallabham || āśvāsya sakalāndevāñjalaṃdharasabhāṃ yayau || 19||
अथागतं मुनिश्रेष्ठं दृष्ट्वा देवो जलंधरः ।। उत्थाय परया भक्त्या ददौ श्रेष्ठासनं वरम् ।। 2.5.18.२० ।।
athāgataṃ muniśreṣṭhaṃ dṛṣṭvā devo jalaṃdharaḥ || utthāya parayā bhaktyā dadau śreṣṭhāsanaṃ varam || 2.5.18.20 ||
स तं संपूज्य विधिवद्दानवेन्द्रोऽति विस्मितः ।। सुप्रहस्य तदा वाक्यं जगाद मुनिसत्तमम् ।। २१।।
sa taṃ saṃpūjya vidhivaddānavendro'ti vismitaḥ || suprahasya tadā vākyaṃ jagāda munisattamam || 21||
जलंधर उवाच ।।
कुत आगम्यते ब्रह्मन्किं च दृष्टं त्वया क्वचित्।। यदर्थमिह आयातस्तदाज्ञापय मां मुने ।। २२ ।।
kuta āgamyate brahmankiṃ ca dṛṣṭaṃ tvayā kvacit|| yadarthamiha āyātastadājñāpaya māṃ mune || 22 ||
सनत्कुमार उवाच ।।
इत्याकर्ण्य वचस्तस्य दैत्येन्द्रस्य महामुनिः ।। प्रत्युवाच प्रसन्नात्मा नारदो हि जलंधरम् ।। २३ ।।
ityākarṇya vacastasya daityendrasya mahāmuniḥ || pratyuvāca prasannātmā nārado hi jalaṃdharam || 23 ||
नारद उवाच ।।
सर्वदानवदैत्येन्द्र जलंधर महामते ।। धन्यस्त्वं सर्वलोकेश रत्नभोक्ता त्वमेव हि ।। २४।।
sarvadānavadaityendra jalaṃdhara mahāmate || dhanyastvaṃ sarvalokeśa ratnabhoktā tvameva hi || 24||
मदागमनहेतुं वै शृणु दैत्येन्द्रसत्तम ।। यदर्थमिह चायातस्त्वहं वक्ष्येखिलं हि तत् ।। २५।।
madāgamanahetuṃ vai śṛṇu daityendrasattama || yadarthamiha cāyātastvahaṃ vakṣyekhilaṃ hi tat || 25||
गतः कैलासशिखरं दैत्येन्द्राहं यदृच्छया ।। योजनायुतविस्तीर्णं कल्पद्रुममहावनम् ।। २६ ।।
gataḥ kailāsaśikharaṃ daityendrāhaṃ yadṛcchayā || yojanāyutavistīrṇaṃ kalpadrumamahāvanam || 26 ||
कामधेनुशताकीर्णं चिंतामणिसुदीपितम् ।। सर्वरुक्ममयं दिव्यं सर्वत्राद्भुतशोभितम् ।। २७ ।।
kāmadhenuśatākīrṇaṃ ciṃtāmaṇisudīpitam || sarvarukmamayaṃ divyaṃ sarvatrādbhutaśobhitam || 27 ||
तत्रोमया सहासीनं दृष्टवानस्मि शंकरम् ।। सर्वाङ्गसुन्दरं गौरं त्रिनेत्रं चन्द्रशेखरम् ।। २८।।
tatromayā sahāsīnaṃ dṛṣṭavānasmi śaṃkaram || sarvāṅgasundaraṃ gauraṃ trinetraṃ candraśekharam || 28||
तं दृष्ट्वा महदाश्चर्यं वितर्को मेऽभवत्तदा।। क्वापीदृशी भवेद्वृद्धिस्त्रैलोक्ये वा न वेति च।। २९।।
taṃ dṛṣṭvā mahadāścaryaṃ vitarko me'bhavattadā|| kvāpīdṛśī bhavedvṛddhistrailokye vā na veti ca|| 29||
तावत्तवापि दैत्येन्द्र समृद्धिस्संस्मृता मया।। तद्विलोकनकामोऽहं त्वत्सांनिध्यमिहा गतः ।। 2.5.18.३०।।
tāvattavāpi daityendra samṛddhissaṃsmṛtā mayā|| tadvilokanakāmo'haṃ tvatsāṃnidhyamihā gataḥ || 2.5.18.30||
सनत्कुमार उवाच ।।
इति नारदतः श्रुत्वा स दैत्येन्द्रो जलंधरः ।। स्वसमृद्धिं समग्रां वै दर्शयामास सादरम् ।। ३१।।
iti nāradataḥ śrutvā sa daityendro jalaṃdharaḥ || svasamṛddhiṃ samagrāṃ vai darśayāmāsa sādaram || 31||
दृष्ट्वा स नारदो ज्ञानी देवकार्यसुसाधकः ।। प्रभुप्रेरणया प्राह दैत्येन्द्रं तं जलंधरम् ।। ३२।।
dṛṣṭvā sa nārado jñānī devakāryasusādhakaḥ || prabhupreraṇayā prāha daityendraṃ taṃ jalaṃdharam || 32||
नारद् उवाच ।।
तवास्ति सुसमृद्धिर्हि वरवीर खिलाधुना ।। त्रैलोक्यस्य पतिस्त्वं हि चित्रं किं चात्र संभवम् ।। ३३ ।।
tavāsti susamṛddhirhi varavīra khilādhunā || trailokyasya patistvaṃ hi citraṃ kiṃ cātra saṃbhavam || 33 ||
मणयो रत्नपुंजाश्च गजाद्याश्च समृद्धयः ।। ते गृहेऽद्य विभांतीह यानि रत्नानि तान्यपि ।। ३४।।
maṇayo ratnapuṃjāśca gajādyāśca samṛddhayaḥ || te gṛhe'dya vibhāṃtīha yāni ratnāni tānyapi || 34||
गजरत्नं त्वयानीतं शक्रस्यैरावतस्तथा ।। अश्वरत्नं महावीर सूर्यस्योच्चैःश्रवा हयः ।। ३५।।
gajaratnaṃ tvayānītaṃ śakrasyairāvatastathā || aśvaratnaṃ mahāvīra sūryasyoccaiḥśravā hayaḥ || 35||
कल्पवृक्षस्त्वयानीतो निधयो धनदस्य च ।। हंसयुक्तविमानं च त्वयानीतं हि वेधसः ।। ३६ ।।
kalpavṛkṣastvayānīto nidhayo dhanadasya ca || haṃsayuktavimānaṃ ca tvayānītaṃ hi vedhasaḥ || 36 ||
इत्येवं वररत्नानि दिवि पृथ्व्यां रसातले ।। यानि दैत्येन्द्र ते भांति गृहे तानि समस्ततः ।। ३७ ।।
ityevaṃ vararatnāni divi pṛthvyāṃ rasātale || yāni daityendra te bhāṃti gṛhe tāni samastataḥ || 37 ||
त्वत्समृद्धिमिमां पश्यन्सम्पूर्णां विविधामहम् ।। प्रसन्नोऽस्मि महावीर गजाश्वादिसुशोभिताम् ।। ३८ ।।
tvatsamṛddhimimāṃ paśyansampūrṇāṃ vividhāmaham || prasanno'smi mahāvīra gajāśvādisuśobhitām || 38 ||
जायारत्नं महाश्रेष्ठं जलंधर न ते गृहे ।। तदानेतुं विशेषेण स्त्रीरत्नं वै त्वमर्हसि ।। ३९।।
jāyāratnaṃ mahāśreṣṭhaṃ jalaṃdhara na te gṛhe || tadānetuṃ viśeṣeṇa strīratnaṃ vai tvamarhasi || 39||
यस्य गेहे सुरत्नानि सर्वाणि हि जलंधर ।। जायारत्नं न चेत्तानि न शोभंते वृथा ध्रुवम् ।। 2.5.18.४० ।।
yasya gehe suratnāni sarvāṇi hi jalaṃdhara || jāyāratnaṃ na cettāni na śobhaṃte vṛthā dhruvam || 2.5.18.40 ||
सनत्कुमार उवाच ।।
इत्येवं वचनं श्रुत्वा नारदस्य महात्मनः ।। उवाच दैत्यराजो हि मदनाकुलमानसः ।। ४१।।
ityevaṃ vacanaṃ śrutvā nāradasya mahātmanaḥ || uvāca daityarājo hi madanākulamānasaḥ || 41||
जलंधर उवाच ।।
भो भो नारद देवर्षे नमस्तेस्तु महाप्रभो ।। जायारत्नवरं कुत्र वर्तते तद्वदाधुना ।। ४२।।
bho bho nārada devarṣe namastestu mahāprabho || jāyāratnavaraṃ kutra vartate tadvadādhunā || 42||
ब्रह्मांडे यत्र कुत्रापि तद्रत्नं यदि वर्त्तते ।। तदानेष्ये ततो ब्रह्मन्सत्यं सत्यं न संशयः ।। ४३।।
brahmāṃḍe yatra kutrāpi tadratnaṃ yadi varttate || tadāneṣye tato brahmansatyaṃ satyaṃ na saṃśayaḥ || 43||
नारद उवाच।।
कैलासे ह्यतिरम्ये च वर्वद्धिं सुसमाकुले ।। योगिरूपधरश्शंभुरस्ति तत्र दिगम्बरः।। ४४।।
kailāse hyatiramye ca varvaddhiṃ susamākule || yogirūpadharaśśaṃbhurasti tatra digambaraḥ|| 44||
तस्य भार्या सुरम्या हि सर्वलक्षणलक्षिता।। सर्वांगसुन्दरी नाम्ना पार्वतीति मनोहरा।। ४५।।
tasya bhāryā suramyā hi sarvalakṣaṇalakṣitā|| sarvāṃgasundarī nāmnā pārvatīti manoharā|| 45||
तदीदृशं रूपमनन्यसंगतं दृष्टं न कुत्रापि कुतूहलाढ्यम् ।। अत्यद्भुतं मोहनकृत्सुयोगिनां सुदर्शनीयं परमर्द्धिकारि ।। ४६।।
tadīdṛśaṃ rūpamananyasaṃgataṃ dṛṣṭaṃ na kutrāpi kutūhalāḍhyam || atyadbhutaṃ mohanakṛtsuyogināṃ sudarśanīyaṃ paramarddhikāri || 46||
स्वचित्ते कल्पयाम्यद्य शिवादन्यस्समृद्धिवान् ।। जायारत्नान्विताद्वीर त्रिलोक्या न जलंधर ।। ४७।।
svacitte kalpayāmyadya śivādanyassamṛddhivān || jāyāratnānvitādvīra trilokyā na jalaṃdhara || 47||
यस्या लावण्यजलधौ निमग्नश्चतुराननः ।। स्वधैर्य्यं मुमुचे पूर्वं तया कान्योपमीयते ।। ४८ ।।
yasyā lāvaṇyajaladhau nimagnaścaturānanaḥ || svadhairyyaṃ mumuce pūrvaṃ tayā kānyopamīyate || 48 ||
गतरागोऽपि हि यया मदनारिस्स्वलीलया ।। निजतंत्रोऽपि यतस्स स्वात्म वशगः कृतः ।। ४९ ।।
gatarāgo'pi hi yayā madanārissvalīlayā || nijataṃtro'pi yatassa svātma vaśagaḥ kṛtaḥ || 49 ||
यथा स्त्रीरत्नसंभोक्तुस्समृद्धिस्तस्य साभवत् ।। तथा न तव दैत्येन्द्र सर्वरत्नाधिपस्य च ।। 2.5.18.५० ।।
yathā strīratnasaṃbhoktussamṛddhistasya sābhavat || tathā na tava daityendra sarvaratnādhipasya ca || 2.5.18.50 ||
सनत्कुमार उवाच ।।
इत्युक्त्वा स तु देवर्षिर्नारदो लोकविश्रुतः।। ययौ विहायसा देवोपकारकरणोद्यतः ।। ५१।।
ityuktvā sa tu devarṣirnārado lokaviśrutaḥ|| yayau vihāyasā devopakārakaraṇodyataḥ || 51||
इति श्रीशिवमहापुराणे द्वितीयायां रुद्रसंहितायां पञ्चमे युद्धखण्डे जलंधरवधोपाख्याने देवर्षिजलंधरसंवादो नामाष्टदशोऽध्यायः ।। १८।।
iti śrīśivamahāpurāṇe dvitīyāyāṃ rudrasaṃhitāyāṃ pañcame yuddhakhaṇḍe jalaṃdharavadhopākhyāne devarṣijalaṃdharasaṃvādo nāmāṣṭadaśo'dhyāyaḥ || 18||
ॐ श्री परमात्मने नमः
AnonymousUser
150
5 Days
Learn
Teach
Discuss
Dashboard
Verses & Playlist
Flashcards
Saved Chants
Saved Discussions
Logout
Copy Shloka
Shloka Link
