| |
|

This overlay will guide you through the buttons:

Shloka 1
व्यास उवाच ।।
नारायणश्च भगवान् वीर्याधानं चकार ह ॥ तुलस्याः केन यत्नेन योनौ तद्वक्तुमर्हसि ॥ १ ॥

PADACHEDA

नारायणः च भगवान् वीर्य-आधानम् चकार ह ॥ तुलस्याः केन यत्नेन योनौ तत् वक्तुम् अर्हसि ॥ १ ॥

TRANSLITERATION

nārāyaṇaḥ ca bhagavān vīrya-ādhānam cakāra ha .. tulasyāḥ kena yatnena yonau tat vaktum arhasi .. 1 ..
Shloka 2
सनत्कुमार उवाच ।।
नारायणो हि देवानां कार्यकर्ता सतां गतिः ॥ शंखचूडस्य रूपेण रेमे तद्रमया सह ॥ २॥

PADACHEDA

नारायणः हि देवानाम् कार्य-कर्ता सताम् गतिः ॥ शंखचूडस्य रूपेण रेमे तद्-रमया सह ॥ २॥

TRANSLITERATION

nārāyaṇaḥ hi devānām kārya-kartā satām gatiḥ .. śaṃkhacūḍasya rūpeṇa reme tad-ramayā saha .. 2..
Shloka 3
तदेव शृणु विष्णोश्च चरितं प्रमुदावहम्॥ शिवशासनकर्तुश्च मातुश्च जगतां हरेः॥ ३॥

PADACHEDA

तत् एव शृणु विष्णोः च चरितम् प्रमुदा-आवहम्॥ शिव-शासन-कर्तुः च मातुः च जगताम् हरेः॥ ३॥

TRANSLITERATION

tat eva śṛṇu viṣṇoḥ ca caritam pramudā-āvaham.. śiva-śāsana-kartuḥ ca mātuḥ ca jagatām hareḥ.. 3..
Shloka 4
रणमध्ये व्योमवचः श्रुत्वा देवेन शंभुना॥ प्रेरितश्शंखचूडस्य गृहीत्वा कवचं परम्॥ ४॥

PADACHEDA

रण-मध्ये व्योम-वचः श्रुत्वा देवेन शंभुना॥ प्रेरितः शंखचूडस्य गृहीत्वा कवचम् परम्॥ ४॥

TRANSLITERATION

raṇa-madhye vyoma-vacaḥ śrutvā devena śaṃbhunā.. preritaḥ śaṃkhacūḍasya gṛhītvā kavacam param.. 4..
Shloka 5
विप्ररूपेण त्वरितं मायया निजया हरिः॥ जगाम शंखचूडस्य रूपेण तुलसीगृहम् ॥ ५॥

PADACHEDA

विप्र-रूपेण त्वरितम् मायया निजया हरिः॥ जगाम शंखचूडस्य रूपेण तुलसी-गृहम् ॥ ५॥

TRANSLITERATION

vipra-rūpeṇa tvaritam māyayā nijayā hariḥ.. jagāma śaṃkhacūḍasya rūpeṇa tulasī-gṛham .. 5..
Shloka 6
दुन्दुभिं वादयामास तुलसी द्वारसन्निधौ ॥ जयशब्दं च तत्रैव बोधयामास सुन्दरीम्॥ ६॥

PADACHEDA

दुन्दुभिम् वादयामास तुलसी द्वार-सन्निधौ ॥ जय-शब्दम् च तत्र एव बोधयामास सुन्दरीम्॥ ६॥

TRANSLITERATION

dundubhim vādayāmāsa tulasī dvāra-sannidhau .. jaya-śabdam ca tatra eva bodhayāmāsa sundarīm.. 6..
Shloka 7
तच्छ्रुत्वा चैव सा साध्वी परमानन्दसंयुता॥ राजमार्गं गवाक्षेण ददर्श परमादरात्॥ ७॥

PADACHEDA

तत् श्रुत्वा च एव सा साध्वी परम-आनन्द-संयुता॥ राजमार्गम् गवाक्षेण ददर्श परम-आदरात्॥ ७॥

TRANSLITERATION

tat śrutvā ca eva sā sādhvī parama-ānanda-saṃyutā.. rājamārgam gavākṣeṇa dadarśa parama-ādarāt.. 7..
Shloka 8
ब्राह्मणेभ्यो धनं दत्त्वा कारयामास मंगलम्॥ द्रुतं चकार शृंगारं ज्ञात्वाऽऽयातं निजं पतिम् ॥ ८॥

PADACHEDA

ब्राह्मणेभ्यः धनम् दत्त्वा कारयामास मंगलम्॥ द्रुतम् चकार शृंगारम् ज्ञात्वा आयातम् निजम् पतिम् ॥ ८॥

TRANSLITERATION

brāhmaṇebhyaḥ dhanam dattvā kārayāmāsa maṃgalam.. drutam cakāra śṛṃgāram jñātvā āyātam nijam patim .. 8..
Shloka 9
अवरुह्य रथाद्विष्णुस्तद्देव्याभवनं ययौ ॥ शंखचूडस्वरूपः स मायावी देवकार्यकृत् ॥ ९ ॥

PADACHEDA

अवरुह्य रथात् विष्णुः तत् देव्याः भवनम् ययौ ॥ शंखचूड-स्व-रूपः स मायावी देव-कार्य-कृत् ॥ ९ ॥

TRANSLITERATION

avaruhya rathāt viṣṇuḥ tat devyāḥ bhavanam yayau .. śaṃkhacūḍa-sva-rūpaḥ sa māyāvī deva-kārya-kṛt .. 9 ..
Shloka 10
दृष्ट्वा तं च पुरः प्राप्तं स्वकांतं सा मुदान्विता ॥ तत्पादौ क्षालयामास ननाम च रुरोद च ॥ 2.5.41.१० ॥

PADACHEDA

दृष्ट्वा तम् च पुरस् प्राप्तम् स्व-कांतम् सा मुदा अन्विता ॥ तद्-पादौ क्षालयामास ननाम च रुरोद च ॥ २।५।४१।१० ॥

TRANSLITERATION

dṛṣṭvā tam ca puras prāptam sva-kāṃtam sā mudā anvitā .. tad-pādau kṣālayāmāsa nanāma ca ruroda ca .. 2.5.41.10 ..
Shloka 11
रत्नसिंहासने रम्ये वासयामास मंगलम् ॥ ताम्बूलं च ददौ तस्मै कर्पूरादिसुवासितम् ॥ ११ ॥

PADACHEDA

रत्न-सिंहासने रम्ये वासयामास मंगलम् ॥ ताम्बूलम् च ददौ तस्मै कर्पूर-आदि-सु वासितम् ॥ ११ ॥

TRANSLITERATION

ratna-siṃhāsane ramye vāsayāmāsa maṃgalam .. tāmbūlam ca dadau tasmai karpūra-ādi-su vāsitam .. 11 ..
Shloka 12
अद्य मे सफलं जन्म जीवनं संबभूव ह ॥ रणे गतं च प्राणेशं पश्यंत्याश्च पुनर्गृहे॥ १२॥

PADACHEDA

अद्य मे सफलम् जन्म जीवनम् संबभूव ह ॥ रणे गतम् च प्राणेशम् पश्यंत्याः च पुनर् गृहे॥ १२॥

TRANSLITERATION

adya me saphalam janma jīvanam saṃbabhūva ha .. raṇe gatam ca prāṇeśam paśyaṃtyāḥ ca punar gṛhe.. 12..
Shloka 13
इत्युक्त्वा सकटाक्षं सा निरीक्ष्य सस्मितं मुदा ॥ पप्रच्छ रणवृत्तांतं कांतं मधुरया गिरा ॥ १३॥

PADACHEDA

इति उक्त्वा स कटाक्षम् सा निरीक्ष्य स स्मितम् मुदा ॥ पप्रच्छ रण-वृत्तांतम् कांतम् मधुरया गिरा ॥ १३॥

TRANSLITERATION

iti uktvā sa kaṭākṣam sā nirīkṣya sa smitam mudā .. papraccha raṇa-vṛttāṃtam kāṃtam madhurayā girā .. 13..
Shloka 14
तुलस्युवाच ।।
असंख्यविश्वसंहर्ता स देवप्रवरः प्रभुः ॥ यस्याज्ञावर्त्तिनो देवा विष्णुब्रह्मादयस्सदा ॥ १४ ॥

PADACHEDA

असंख्य-विश्व-संहर्ता स देव-प्रवरः प्रभुः ॥ यस्य आज्ञा-वर्त्तिनः देवाः विष्णु-ब्रह्म-आदयः सदा ॥ १४ ॥

TRANSLITERATION

asaṃkhya-viśva-saṃhartā sa deva-pravaraḥ prabhuḥ .. yasya ājñā-varttinaḥ devāḥ viṣṇu-brahma-ādayaḥ sadā .. 14 ..
Shloka 15
त्रिदेवजनकस्सोत्र त्रिगुणात्मा च निर्गुणः ॥ भक्तेच्छया च सगुणो हरिब्रह्मप्रवर्तकः ॥ १५॥

PADACHEDA

त्रि-देव-जनकः सः उत्र त्रिगुण-आत्मा च निर्गुणः ॥ भक्त-इच्छया च स गुणः हरि-ब्रह्म-प्रवर्तकः ॥ १५॥

TRANSLITERATION

tri-deva-janakaḥ saḥ utra triguṇa-ātmā ca nirguṇaḥ .. bhakta-icchayā ca sa guṇaḥ hari-brahma-pravartakaḥ .. 15..
Shloka 16
कुबेरस्य प्रार्थनया गुणरूपधरो हरः ॥ कैलासवासी गणपः परब्रह्म सतां गतिः ॥ १६ ॥

PADACHEDA

कुबेरस्य प्रार्थनया गुण-रूप-धरः हरः ॥ कैलास-वासी गणपः पर-ब्रह्म सताम् गतिः ॥ १६ ॥

TRANSLITERATION

kuberasya prārthanayā guṇa-rūpa-dharaḥ haraḥ .. kailāsa-vāsī gaṇapaḥ para-brahma satām gatiḥ .. 16 ..
Shloka 17
यस्यैकपलमात्रेण कोटिब्रह्मांडसंक्षयः ॥ विष्णुब्रह्मादयोऽतीता बहवः क्षणमात्रतः ॥ १७॥

PADACHEDA

यस्य एक-पल-मात्रेण कोटि-ब्रह्मांड-संक्षयः ॥ विष्णु-ब्रह्म-आदयः अतीताः बहवः क्षण-मात्रतः ॥ १७॥

TRANSLITERATION

yasya eka-pala-mātreṇa koṭi-brahmāṃḍa-saṃkṣayaḥ .. viṣṇu-brahma-ādayaḥ atītāḥ bahavaḥ kṣaṇa-mātrataḥ .. 17..
Shloka 18
कर्तुं सार्द्धं च तेनैव समरं त्वं गतः प्रभो ॥ कथं बभूव संग्रामस्तेन देवसहायिना ॥ १८॥

PADACHEDA

कर्तुम् सार्द्धम् च तेन एव समरम् त्वम् गतः प्रभो ॥ कथम् बभूव संग्रामः तेन देव-सहायिना ॥ १८॥

TRANSLITERATION

kartum sārddham ca tena eva samaram tvam gataḥ prabho .. katham babhūva saṃgrāmaḥ tena deva-sahāyinā .. 18..
Shloka 19
कुशली त्वमिहायातस्तं जित्वा परमेश्वरम् ॥ कथं बभूव विजयस्तव ब्रूहि तदेव मे ॥ १९॥

PADACHEDA

कुशली त्वम् इह आयातः तम् जित्वा परमेश्वरम् ॥ कथम् बभूव विजयः तव ब्रूहि तत् एव मे ॥ १९॥

TRANSLITERATION

kuśalī tvam iha āyātaḥ tam jitvā parameśvaram .. katham babhūva vijayaḥ tava brūhi tat eva me .. 19..
Shloka 20
श्रुत्वेत्थं तुलसीवाक्यं स विहस्य रमापतिः ॥ शंखचूडरूपधरस्तामुवाचामृतं वचः ॥ 2.5.41.२०॥

PADACHEDA

श्रुत्वा इत्थम् तुलसी-वाक्यम् स विहस्य रमापतिः ॥ शंखचूड-रूप-धरः ताम् उवाच अमृतम् वचः ॥ २।५।४१।२०॥

TRANSLITERATION

śrutvā ittham tulasī-vākyam sa vihasya ramāpatiḥ .. śaṃkhacūḍa-rūpa-dharaḥ tām uvāca amṛtam vacaḥ .. 2.5.41.20..
Shloka 21
भगवानुवाच ।।
यदाहं रणभूमौ च जगाम समरप्रियः ॥ कोलाहलो महान् जातः प्रवृत्तोऽभून्महारणः ॥ २१ ॥

PADACHEDA

यदा अहम् रण-भूमौ च जगाम समर-प्रियः ॥ कोलाहलः महान् जातः प्रवृत्तः अभूत् महा-रणः ॥ २१ ॥

TRANSLITERATION

yadā aham raṇa-bhūmau ca jagāma samara-priyaḥ .. kolāhalaḥ mahān jātaḥ pravṛttaḥ abhūt mahā-raṇaḥ .. 21 ..
Shloka 22
देवदानवयोर्युद्धं संबभूव जयैषिणोः ॥ दैत्याः पराजितास्तत्र निर्जरैर्बलगर्वितैः ॥ २२ ॥

PADACHEDA

देव-दानवयोः युद्धम् संबभूव जय-एषिणोः ॥ दैत्याः पराजिताः तत्र निर्जरैः बल-गर्वितैः ॥ २२ ॥

TRANSLITERATION

deva-dānavayoḥ yuddham saṃbabhūva jaya-eṣiṇoḥ .. daityāḥ parājitāḥ tatra nirjaraiḥ bala-garvitaiḥ .. 22 ..
Shloka 23
तदाहं समरं तत्राकार्षं देवैर्बलोत्कटैः ॥ पराजिताश्च ते देवाश्शंकरं शरणं ययुः ॥ २३॥

PADACHEDA

तदा अहम् समरम् तत्र अकार्षम् देवैः बल-उत्कटैः ॥ पराजिताः च ते देवाः शंकरम् शरणम् ययुः ॥ २३॥

TRANSLITERATION

tadā aham samaram tatra akārṣam devaiḥ bala-utkaṭaiḥ .. parājitāḥ ca te devāḥ śaṃkaram śaraṇam yayuḥ .. 23..
Shloka 24
रुद्रोऽपि तत्सहायार्थमाजगाम रणं प्रति॥ तेनाहं वै चिरं कालमयौत्संबलदर्पित ॥ २४॥

PADACHEDA

रुद्रः अपि तद्-सहाय-अर्थम् आजगाम रणम् प्रति॥ तेन अहम् वै चिरम् कालम् अयौत्संबल-दर्पित ॥ २४॥

TRANSLITERATION

rudraḥ api tad-sahāya-artham ājagāma raṇam prati.. tena aham vai ciram kālam ayautsaṃbala-darpita .. 24..
Shloka 25
आवयोस्समरः कान्ते पूर्णमब्दं बभूव ह ॥ नाशो बभूव सर्वेषामसुराणां च कामिनि ॥ २५॥

PADACHEDA

आवयोः समरः कान्ते पूर्णम् अब्दम् बभूव ह ॥ नाशः बभूव सर्वेषाम् असुराणाम् च कामिनि ॥ २५॥

TRANSLITERATION

āvayoḥ samaraḥ kānte pūrṇam abdam babhūva ha .. nāśaḥ babhūva sarveṣām asurāṇām ca kāmini .. 25..
Shloka 26
प्रीतिं च कारयामास ब्रह्मा च स्वयमावयोः ॥ देवानामधिकाराश्च प्रदत्ता ब्रह्मशासनात् ॥ २६॥

PADACHEDA

प्रीतिम् च कारयामास ब्रह्मा च स्वयम् आवयोः ॥ देवानाम् अधिकाराः च प्रदत्ताः ब्रह्म-शासनात् ॥ २६॥

TRANSLITERATION

prītim ca kārayāmāsa brahmā ca svayam āvayoḥ .. devānām adhikārāḥ ca pradattāḥ brahma-śāsanāt .. 26..
Shloka 27
मयागतं स्वभवनं शिवलोकं शिवो गतः ॥ सर्वस्वास्थ्यमतीवाप दूरीभूतो ह्युपद्रवः ॥ २७॥

PADACHEDA

मया आगतम् स्व-भवनम् शिव-लोकम् शिवः गतः ॥ सर्व-स्वास्थ्यम् अतीव आप दूरीभूतः हि उपद्रवः ॥ २७॥

TRANSLITERATION

mayā āgatam sva-bhavanam śiva-lokam śivaḥ gataḥ .. sarva-svāsthyam atīva āpa dūrībhūtaḥ hi upadravaḥ .. 27..
Shloka 28
सनत्कुमार उवाच ।।
इत्युक्त्वा जगतां नाथः शयनं च चकार ह ॥ रेमे रमापतिस्तत्र रमया स तया मुदा ॥ २८॥

PADACHEDA

इति उक्त्वा जगताम् नाथः शयनम् च चकार ह ॥ रेमे रमापतिः तत्र रमया स तया मुदा ॥ २८॥

TRANSLITERATION

iti uktvā jagatām nāthaḥ śayanam ca cakāra ha .. reme ramāpatiḥ tatra ramayā sa tayā mudā .. 28..
Shloka 29
सा साध्वी सुखसंभावकर्षणस्य व्यतिक्रमात् ॥ सर्वं वितर्कयामास कस्त्वमेवेत्युवाच सा ॥ २९ ॥

PADACHEDA

सा साध्वी व्यतिक्रमात् ॥ सर्वम् वितर्कयामास कः त्वम् एव इति उवाच सा ॥ २९ ॥

TRANSLITERATION

sā sādhvī vyatikramāt .. sarvam vitarkayāmāsa kaḥ tvam eva iti uvāca sā .. 29 ..
Shloka 30
तुलस्युवाच ।।
को वा त्वं वद मामाशु भुक्ताहं मायया त्वया ॥ दूरीकृतं यत्सतीत्वमथ त्वां वै शपाम्यहम्॥ 2.5.41.३०॥

PADACHEDA

कः वा त्वम् वद माम् आशु भुक्ता अहम् मायया त्वया ॥ दूरीकृतम् यत् सती-त्वम् अथ त्वाम् वै शपामि अहम्॥ २।५।४१।३०॥

TRANSLITERATION

kaḥ vā tvam vada mām āśu bhuktā aham māyayā tvayā .. dūrīkṛtam yat satī-tvam atha tvām vai śapāmi aham.. 2.5.41.30..
Shloka 31
सनत्कुमार उवाच ।।
तुलसीवचनं श्रुत्वा हरिश्शापभयेन च॥ दधार लीलया ब्रह्मन्स्वमूर्तिं सुमनोहराम्॥ ३१॥

PADACHEDA

तुलसी-वचनम् श्रुत्वा हरिः शाप-भयेन च॥ दधार लीलया ब्रह्मन् स्व-मूर्तिम् सु मनोहराम्॥ ३१॥

TRANSLITERATION

tulasī-vacanam śrutvā hariḥ śāpa-bhayena ca.. dadhāra līlayā brahman sva-mūrtim su manoharām.. 31..
Shloka 32
तद्दृष्ट्वा तुलसीरूपं ज्ञात्वा विष्णुं तु चिह्नतः ॥ पातिव्रत्यपरित्यागात् क्रुद्धा सा तमुवाच ह ॥ ३२॥

PADACHEDA

तत् दृष्ट्वा तुलसी-रूपम् ज्ञात्वा विष्णुम् तु चिह्नतः ॥ पातिव्रत्य-परित्यागात् क्रुद्धा सा तम् उवाच ह ॥ ३२॥

TRANSLITERATION

tat dṛṣṭvā tulasī-rūpam jñātvā viṣṇum tu cihnataḥ .. pātivratya-parityāgāt kruddhā sā tam uvāca ha .. 32..
Shloka 33
तुलस्युवाच ।।
हे विष्णो ते दया नास्ति पाषाणसदृशं मनः ॥ पतिधर्मस्य भंगेन मम स्वामी हतः खलु ॥ ३३॥

PADACHEDA

हे विष्णो ते दया न अस्ति पाषाण-सदृशम् मनः ॥ पति-धर्मस्य भंगेन मम स्वामी हतः खलु ॥ ३३॥

TRANSLITERATION

he viṣṇo te dayā na asti pāṣāṇa-sadṛśam manaḥ .. pati-dharmasya bhaṃgena mama svāmī hataḥ khalu .. 33..
Shloka 34
पाषाणसदृशस्त्वं च दयाहीनो यतः खलः ॥ तस्मात्पाषाणरूपस्त्वं मच्छापेन भवाधुना ॥ ३४ ॥

PADACHEDA

पाषाण-सदृशः त्वम् च दया-हीनः यतस् खलः ॥ तस्मात् पाषाण-रूपः त्वम् मद्-शापेन भव अधुना ॥ ३४ ॥

TRANSLITERATION

pāṣāṇa-sadṛśaḥ tvam ca dayā-hīnaḥ yatas khalaḥ .. tasmāt pāṣāṇa-rūpaḥ tvam mad-śāpena bhava adhunā .. 34 ..
Shloka 35
ये वदंति दयासिन्धुं त्वां भ्रांतास्ते न संशयः ॥ भक्तो विनापराधेन परार्थे च कथं हतः ॥ ३५॥

PADACHEDA

ये वदंति दया-सिन्धुम् त्वाम् भ्रांताः ते न संशयः ॥ भक्तः विना अपराधेन पर-अर्थे च कथम् हतः ॥ ३५॥

TRANSLITERATION

ye vadaṃti dayā-sindhum tvām bhrāṃtāḥ te na saṃśayaḥ .. bhaktaḥ vinā aparādhena para-arthe ca katham hataḥ .. 35..
Shloka 36
सनत्कुमार उवाच।।
इत्युक्त्वा तुलसी सा वै शंखचूडप्रिया सती ॥ भृशं रुरोद शोकार्ता विललाप भृशं मुहुः॥ ३६॥

PADACHEDA

इति उक्त्वा तुलसी सा वै शंखचूड-प्रिया सती ॥ भृशम् रुरोद शोक-आर्ता विललाप भृशम् मुहुर्॥ ३६॥

TRANSLITERATION

iti uktvā tulasī sā vai śaṃkhacūḍa-priyā satī .. bhṛśam ruroda śoka-ārtā vilalāpa bhṛśam muhur.. 36..
Shloka 37
ततस्तां रुदतीं दृष्ट्वा स विष्णुः परमेश्वरः ॥ सस्मार शंकरं देवं येन संमोहितं जगत् ॥ ३७॥

PADACHEDA

ततस् ताम् रुदतीम् दृष्ट्वा स विष्णुः परमेश्वरः ॥ सस्मार शंकरम् देवम् येन संमोहितम् जगत् ॥ ३७॥

TRANSLITERATION

tatas tām rudatīm dṛṣṭvā sa viṣṇuḥ parameśvaraḥ .. sasmāra śaṃkaram devam yena saṃmohitam jagat .. 37..
Shloka 38
ततः प्रादुर्बभूवाथ शंकरो भक्तवत्सलः ॥ हरिणा प्रणतश्चासीत्संनुतो विनयेन सः ॥ ३८ ॥

PADACHEDA

ततस् प्रादुर्बभूव अथ शंकरः भक्त-वत्सलः ॥ हरिणा प्रणतः च आसीत् संनुतः विनयेन सः ॥ ३८ ॥

TRANSLITERATION

tatas prādurbabhūva atha śaṃkaraḥ bhakta-vatsalaḥ .. hariṇā praṇataḥ ca āsīt saṃnutaḥ vinayena saḥ .. 38 ..
Shloka 39
शोकाकुलं हरिं दृष्ट्वा विलपंतीं च तत्प्रियाम् ॥ नयेन बोधयामास तं तां कृपणवत्सलाम् ॥ ३९ ॥

PADACHEDA

शोक-आकुलम् हरिम् दृष्ट्वा विलपन्तीम् च तद्-प्रियाम् ॥ नयेन बोधयामास तम् ताम् कृपण-वत्सलाम् ॥ ३९ ॥

TRANSLITERATION

śoka-ākulam harim dṛṣṭvā vilapantīm ca tad-priyām .. nayena bodhayāmāsa tam tām kṛpaṇa-vatsalām .. 39 ..
Shloka 40
शंकर उवाच ।।
मा रोदीस्तुलसि त्वं हि भुंक्ते कर्मफलं जनः ॥ सुखदुःखदो न कोप्यस्ति संसारे कर्मसागरे ॥ 2.5.41.४० ॥

PADACHEDA

मा रोदीः तुलसि त्वम् हि भुंक्ते कर्म-फलम् जनः ॥ सुख-दुःख-दः न कः अपि अस्ति संसारे कर्म-सागरे ॥ २।५।४१।४० ॥

TRANSLITERATION

mā rodīḥ tulasi tvam hi bhuṃkte karma-phalam janaḥ .. sukha-duḥkha-daḥ na kaḥ api asti saṃsāre karma-sāgare .. 2.5.41.40 ..
Shloka 41
प्रस्तुतं शृणु निर्दुःखं शृणोति सुमना हरिः ॥ द्वयोस्सुखकरं यत्तद्ब्रवीमि सुखहेतवे ॥ ४१ ॥

PADACHEDA

प्रस्तुतम् शृणु निर्दुःखम् शृणोति सु मनाः हरिः ॥ द्वयोः सुख-करम् यत् तत् ब्रवीमि सुख-हेतवे ॥ ४१ ॥

TRANSLITERATION

prastutam śṛṇu nirduḥkham śṛṇoti su manāḥ hariḥ .. dvayoḥ sukha-karam yat tat bravīmi sukha-hetave .. 41 ..
Shloka 42
तपस्त्वया कृतं भद्रे तस्यैव तपसः फलम् ॥ तदन्यथा कथं स्याद्वै जातं त्वयि तथा च तत् ॥ ४२ ॥

PADACHEDA

तपः त्वया कृतम् भद्रे तस्य एव तपसः फलम् ॥ तत् अन्यथा कथम् स्यात् वै जातम् त्वयि तथा च तत् ॥ ४२ ॥

TRANSLITERATION

tapaḥ tvayā kṛtam bhadre tasya eva tapasaḥ phalam .. tat anyathā katham syāt vai jātam tvayi tathā ca tat .. 42 ..
Shloka 43
इदं शरीरं त्यक्त्वा च दिव्यदेहं विधाय च॥ रमस्व हरिणा नित्यं रमया सदृशी भव ॥ ४३॥

PADACHEDA

इदम् शरीरम् त्यक्त्वा च दिव्य-देहम् विधाय च॥ रमस्व हरिणा नित्यम् रमया सदृशी भव ॥ ४३॥

TRANSLITERATION

idam śarīram tyaktvā ca divya-deham vidhāya ca.. ramasva hariṇā nityam ramayā sadṛśī bhava .. 43..
Shloka 44
तवेयं तनुरुत्सृष्टा नदीरूपा भवेदिह ॥ भारते पुण्यरूपा सा गण्डकीति च विश्रुता ॥ ४४॥

PADACHEDA

तव इयम् तनुः उत्सृष्टा नदी-रूपा भवेत् इह ॥ भारते पुण्य-रूपा सा गण्डकी इति च विश्रुता ॥ ४४॥

TRANSLITERATION

tava iyam tanuḥ utsṛṣṭā nadī-rūpā bhavet iha .. bhārate puṇya-rūpā sā gaṇḍakī iti ca viśrutā .. 44..
Shloka 45
कियत्कालं महादेवि देवपूजनसाधने ॥ प्रधानरूपा तुलसी भविष्यति वरेण मे ॥ ४५ ॥

PADACHEDA

कियत्कालम् महादेवि देव-पूजन-साधने ॥ प्रधान-रूपा तुलसी भविष्यति वरेण मे ॥ ४५ ॥

TRANSLITERATION

kiyatkālam mahādevi deva-pūjana-sādhane .. pradhāna-rūpā tulasī bhaviṣyati vareṇa me .. 45 ..
Shloka 46
स्वर्गं मर्त्ये च पाताले तिष्ठ त्वं हरिसन्निधौ ॥ भव त्वं तुलसीवृक्षो वरा पुष्पेषु सुन्दरी ॥ ४६ ॥

PADACHEDA

स्वर्गम् मर्त्ये च पाताले तिष्ठ त्वम् हरि-सन्निधौ ॥ भव त्वम् तुलसी-वृक्षः वरा पुष्पेषु सुन्दरी ॥ ४६ ॥

TRANSLITERATION

svargam martye ca pātāle tiṣṭha tvam hari-sannidhau .. bhava tvam tulasī-vṛkṣaḥ varā puṣpeṣu sundarī .. 46 ..
Shloka 47
वृक्षाधिष्ठातृदेवी त्वं वैकुंठे दिव्यरूपिणी ॥ सार्द्धं रहसि हरिणा नित्यं क्रीडां करिष्यसि ॥ ४७॥

PADACHEDA

वृक्ष-अधिष्ठातृ-देवी त्वम् वैकुंठे दिव्य-रूपिणी ॥ सार्द्धम् रहसि हरिणा नित्यम् क्रीडाम् करिष्यसि ॥ ४७॥

TRANSLITERATION

vṛkṣa-adhiṣṭhātṛ-devī tvam vaikuṃṭhe divya-rūpiṇī .. sārddham rahasi hariṇā nityam krīḍām kariṣyasi .. 47..
Shloka 48
नद्यधिष्ठातृदेवी या भारते बहु पुण्यदा ॥ लवणोदस्य पत्नी सा हर्यंशस्य भविष्यसि ॥ ४८॥

PADACHEDA

नदी-अधिष्ठातृदेवी या भारते बहु पुण्य-दा ॥ लवणोदस्य पत्नी सा हर्यंशस्य भविष्यसि ॥ ४८॥

TRANSLITERATION

nadī-adhiṣṭhātṛdevī yā bhārate bahu puṇya-dā .. lavaṇodasya patnī sā haryaṃśasya bhaviṣyasi .. 48..
Shloka 49
हरिर्वे शैलरूपी च गंडकी तीरसंनिधौ ॥ संकरिष्यत्यधिष्ठानं भारते तव शापतः ॥ ४९ ॥

PADACHEDA

हरिः वे शैल-रूपी च गंडकी तीर-संनिधौ ॥ संकरिष्यति अधिष्ठानम् भारते तव शापतः ॥ ४९ ॥

TRANSLITERATION

hariḥ ve śaila-rūpī ca gaṃḍakī tīra-saṃnidhau .. saṃkariṣyati adhiṣṭhānam bhārate tava śāpataḥ .. 49 ..
Shloka 50
तत्र कोट्यश्च कीटाश्च तीक्ष्णदंष्ट्रा भयंकराः ॥ तच्छित्त्वा कुहरे चक्रं करिष्यंति तदीयकम् ॥ 2.5.41.५०॥

PADACHEDA

तत्र कोट्यः च कीटाः च तीक्ष्ण-दंष्ट्राः भयंकराः ॥ तत् छित्त्वा कुहरे चक्रम् करिष्यंति तदीयकम् ॥ २।५।४१।५०॥

TRANSLITERATION

tatra koṭyaḥ ca kīṭāḥ ca tīkṣṇa-daṃṣṭrāḥ bhayaṃkarāḥ .. tat chittvā kuhare cakram kariṣyaṃti tadīyakam .. 2.5.41.50..
Shloka 51
शालग्रामशिला सा हि तद्भेदादतिपुण्यदा॥ लक्ष्मीनारायणाख्यादिश्चक्रभेदाद्भविष्यति ॥ ५१॥

PADACHEDA

शालग्राम-शिला सा हि तद्-भेदात् अति पुण्य-दा॥ लक्ष्मी-नारायण-आख्या-आदिः चक्र-भेदात् भविष्यति ॥ ५१॥

TRANSLITERATION

śālagrāma-śilā sā hi tad-bhedāt ati puṇya-dā.. lakṣmī-nārāyaṇa-ākhyā-ādiḥ cakra-bhedāt bhaviṣyati .. 51..
Shloka 52
शालग्रामशिला विष्णो तुलस्यास्तव संगमः ॥ सदा सादृश्यरूपा या बहुपुण्यविवर्द्धिनी ॥ ५२ ॥

PADACHEDA

शालग्राम-शिला विष्णो तुलस्याः तव संगमः ॥ सदा सादृश्य-रूपा या बहु-पुण्य-विवर्द्धिनी ॥ ५२ ॥

TRANSLITERATION

śālagrāma-śilā viṣṇo tulasyāḥ tava saṃgamaḥ .. sadā sādṛśya-rūpā yā bahu-puṇya-vivarddhinī .. 52 ..
Shloka 53
तुलसीपत्रविच्छेदं शालग्रामे करोति यः ॥ तस्य जन्मान्तरे भद्रे स्त्रीविच्छेदो भविष्यति ॥ ५३ ॥

PADACHEDA

तुलसी-पत्र-विच्छेदम् शालग्रामे करोति यः ॥ तस्य जन्मान्तरे भद्रे स्त्री-विच्छेदः भविष्यति ॥ ५३ ॥

TRANSLITERATION

tulasī-patra-vicchedam śālagrāme karoti yaḥ .. tasya janmāntare bhadre strī-vicchedaḥ bhaviṣyati .. 53 ..
Shloka 54
तुलसीपत्रविच्छेदं शंखं हित्वा करोति यः ॥ भार्याहीनो भवेत्सोपि रोगी स्यात्सप्तजन्मसु ॥ ५४ ॥

PADACHEDA

तुलसी-पत्र-विच्छेदम् शंखम् हित्वा करोति यः ॥ भार्या-हीनः भवेत् सः अपि रोगी स्यात् सप्त-जन्मसु ॥ ५४ ॥

TRANSLITERATION

tulasī-patra-vicchedam śaṃkham hitvā karoti yaḥ .. bhāryā-hīnaḥ bhavet saḥ api rogī syāt sapta-janmasu .. 54 ..
Shloka 55
शालग्रामश्च तुलसी शंखं चैकत्र एव हि ॥ यो रक्षति महाज्ञानी स भवेच्छ्रीहरिप्रियः ॥ ५५ ॥

PADACHEDA

शालग्रामः च तुलसी शंखम् च एकत्र एव हि ॥ यः रक्षति महाज्ञानी स भवेत् श्री-हरिप्रियः ॥ ५५ ॥

TRANSLITERATION

śālagrāmaḥ ca tulasī śaṃkham ca ekatra eva hi .. yaḥ rakṣati mahājñānī sa bhavet śrī-haripriyaḥ .. 55 ..
Shloka 56
त्वं प्रियः शंखचूडस्य चैकमन्वन्तरावधि ॥ शंखेन सार्द्धं त्वद्भेदः केवलं दुःखदस्तव ॥ ५६ ॥

PADACHEDA

त्वम् प्रियः शंखचूडस्य च एक-मन्वन्तर-अवधि ॥ शंखेन सार्द्धम् त्वद्-भेदः केवलम् दुःख-दः तव ॥ ५६ ॥

TRANSLITERATION

tvam priyaḥ śaṃkhacūḍasya ca eka-manvantara-avadhi .. śaṃkhena sārddham tvad-bhedaḥ kevalam duḥkha-daḥ tava .. 56 ..
Shloka 57
सनत्कुमार उवाच ।।
इत्युक्त्वा शंकरस्तत्र माहात्म्यमूचिवांस्तदा ॥ शालग्रामशिलायाश्च तुलस्या बहुपुण्यदम् ॥ ५७ ॥

PADACHEDA

इति उक्त्वा शंकरः तत्र माहात्म्यम् ऊचिवान् तदा ॥ शालग्राम-शिलायाः च तुलस्याः बहु-पुण्य-दम् ॥ ५७ ॥

TRANSLITERATION

iti uktvā śaṃkaraḥ tatra māhātmyam ūcivān tadā .. śālagrāma-śilāyāḥ ca tulasyāḥ bahu-puṇya-dam .. 57 ..
Shloka 58
ततश्चांतर्हितो भूत्वा मोदयित्वा हरिं च ताम् ॥ जगाम् स्वालयं शंभुः शर्मदो हि सदा सताम् ॥ ५८ ॥

PADACHEDA

ततस् च अंतर्हितः भूत्वा मोदयित्वा हरिम् च ताम् ॥ जगाम् स्व-आलयम् शंभुः शर्म-दः हि सदा सताम् ॥ ५८ ॥

TRANSLITERATION

tatas ca aṃtarhitaḥ bhūtvā modayitvā harim ca tām .. jagām sva-ālayam śaṃbhuḥ śarma-daḥ hi sadā satām .. 58 ..
Shloka 59
इति श्रुत्वा वचश्शंभोः प्रसन्ना तु तुलस्यभूत् ॥ तद्देहं च परित्यज्य दिव्यरूपा बभूव ह ॥ ५९ ॥

PADACHEDA

इति श्रुत्वा वचः शंभोः प्रसन्ना तु तुलसी अभूत् ॥ तद्-देहम् च परित्यज्य दिव्य-रूपा बभूव ह ॥ ५९ ॥

TRANSLITERATION

iti śrutvā vacaḥ śaṃbhoḥ prasannā tu tulasī abhūt .. tad-deham ca parityajya divya-rūpā babhūva ha .. 59 ..
Shloka 60
प्रजगाम तया सार्द्धं वैकुंठं कमलापतिः ॥ सद्यस्तद्देहजाता च बभूव गंडकी नदी ॥ 2.5.41.६० ॥

PADACHEDA

प्रजगाम तया सार्द्धम् वैकुंठम् कमलापतिः ॥ सद्यस् तद्-देह-जाता च बभूव गंडकी नदी ॥ २।५।४१।६० ॥

TRANSLITERATION

prajagāma tayā sārddham vaikuṃṭham kamalāpatiḥ .. sadyas tad-deha-jātā ca babhūva gaṃḍakī nadī .. 2.5.41.60 ..
Shloka 61
शैलोभूदच्युतस्सोऽपि तत्तीरे पुण्यदो नृणाम् ॥ कुर्वंति तत्र कीटाश्च छिद्रं बहुविधं मुने ॥ ६१ ॥

PADACHEDA

शैलः भूत् अच्युतः सः अपि तद्-तीरे पुण्य-दः नृणाम् ॥ कुर्वन्ति तत्र कीटाः च छिद्रम् बहुविधम् मुने ॥ ६१ ॥

TRANSLITERATION

śailaḥ bhūt acyutaḥ saḥ api tad-tīre puṇya-daḥ nṛṇām .. kurvanti tatra kīṭāḥ ca chidram bahuvidham mune .. 61 ..
Shloka 62
जले पतंति यास्तत्र शिलास्तास्त्वतिपुण्यदाः ॥ स्थलस्था पिंगला ज्ञेयाश्चोपतापाय चैव हि ॥ ६२ ॥

PADACHEDA

जले पतन्ति याः तत्र शिलाः ताः तु अति पुण्य-दाः ॥ स्थल-स्था पिंगला ज्ञेयाः च उपतापाय च एव हि ॥ ६२ ॥

TRANSLITERATION

jale patanti yāḥ tatra śilāḥ tāḥ tu ati puṇya-dāḥ .. sthala-sthā piṃgalā jñeyāḥ ca upatāpāya ca eva hi .. 62 ..
Shloka 63
इत्येवं कथितं सर्वं तव प्रश्नानुसारतः ॥ चरितं पुण्यदं शंभोः सर्वकामप्रदं नृणाम् ॥ ६३ ॥

PADACHEDA

इति एवम् कथितम् सर्वम् तव प्रश्न-अनुसारतः ॥ चरितम् पुण्य-दम् शंभोः सर्व-काम-प्रदम् नृणाम् ॥ ६३ ॥

TRANSLITERATION

iti evam kathitam sarvam tava praśna-anusārataḥ .. caritam puṇya-dam śaṃbhoḥ sarva-kāma-pradam nṛṇām .. 63 ..
Shloka 64
आख्यानमिदमाख्यातं विष्णुमाहात्म्यमिश्रितम् ॥ भुक्तिमुक्तिप्रदं पुण्यं किं भूयः श्रोतुमिच्छसि ॥ ६४ ॥

PADACHEDA

आख्यानम् इदम् आख्यातम् विष्णु-माहात्म्य-मिश्रितम् ॥ भुक्ति-मुक्ति-प्रदम् पुण्यम् किम् भूयस् श्रोतुम् इच्छसि ॥ ६४ ॥

TRANSLITERATION

ākhyānam idam ākhyātam viṣṇu-māhātmya-miśritam .. bhukti-mukti-pradam puṇyam kim bhūyas śrotum icchasi .. 64 ..
Shloka 65
इति श्रीशिवमहापुराणे द्वितीयायां रुद्रसंहितायां पञ्चमे युद्धखंडे शंखचूडव धोपाख्याने तुलसीशापवर्णनं नामैकचत्वारिंशोऽध्यायः ॥ ४१ ॥

PADACHEDA

इति श्री-शिव-महापुराणे द्वितीयायाम् रुद्रसंहितायाम् पञ्चमे युद्ध-खंडे शंखचूड-व-ध-उपाख्याने तुलसीशापवर्णनम् नाम एकचत्वारिंशः अध्यायः ॥ ४१ ॥

TRANSLITERATION

iti śrī-śiva-mahāpurāṇe dvitīyāyām rudrasaṃhitāyām pañcame yuddha-khaṃḍe śaṃkhacūḍa-va-dha-upākhyāne tulasīśāpavarṇanam nāma ekacatvāriṃśaḥ adhyāyaḥ .. 41 ..

Add to Playlist

Practice Later

No Playlist Found

Create a Verse Post


Shloka QR Code

🔗

🪔 Powered by Gyaandweep.com

namo namaḥ!

भाषा चुने (Choose Language)

namo namaḥ!

Sign Up to practice more than 100 Vedic Scriptures and 1000s of chants, one verse at a time.

Login to track your learning and teaching progress.


Sign In