| |
|

This overlay will guide you through the buttons:

Shloka 1
सनत्कुमार उवाच ।।
तस्येंगितज्ञश्च स दैत्यराजो गदां गृहीत्वा त्वरितस्ससैन्यः ॥ कृत्वाथ साऽग्रे गिलनामधेयं सुदारुणं देववरैरभेद्यम्॥ १॥

PADACHEDA

तस्य इंगित-ज्ञः च स दैत्य-राजः गदाम् गृहीत्वा त्वरितः स सैन्यः ॥ कृत्वा अथ सा अग्रे गिल-नामधेयम् सु दारुणम् देव-वरैः अभेद्यम्॥ १॥

TRANSLITERATION

tasya iṃgita-jñaḥ ca sa daitya-rājaḥ gadām gṛhītvā tvaritaḥ sa sainyaḥ .. kṛtvā atha sā agre gila-nāmadheyam su dāruṇam deva-varaiḥ abhedyam.. 1..
Shloka 2
गुहामुखं प्राप्य महेश्वरस्य बिभेद शस्त्रैरशनिप्रकाशैः॥ अन्ये ततो वीरकमेव शस्त्रैरवाकिरञ्छैल सुतां तथान्ये ॥ २ ॥

PADACHEDA

गुहा-मुखम् प्राप्य महेश्वरस्य बिभेद शस्त्रैः अशनि-प्रकाशैः॥ अन्ये ततस् वीरकम् एव शस्त्रैः अवाकिरन् शैल सुताम् तथा अन्ये ॥ २ ॥

TRANSLITERATION

guhā-mukham prāpya maheśvarasya bibheda śastraiḥ aśani-prakāśaiḥ.. anye tatas vīrakam eva śastraiḥ avākiran śaila sutām tathā anye .. 2 ..
Shloka 3
द्वारं हि केचिद्रुचिरं बभंजुः पुष्पाणि पत्राणि विनाशयेयुः ॥ फलानि मूलानि जलं च हृद्यमुद्यानमार्गानपि खंडयेयुः ॥ ३ ॥

PADACHEDA

द्वारम् हि केचिद् रुचिरम् बभंजुः पुष्पाणि पत्राणि विनाशयेयुः ॥ फलानि मूलानि जलम् च हृद्यम् उद्यान-मार्गान् अपि खंडयेयुः ॥ ३ ॥

TRANSLITERATION

dvāram hi kecid ruciram babhaṃjuḥ puṣpāṇi patrāṇi vināśayeyuḥ .. phalāni mūlāni jalam ca hṛdyam udyāna-mārgān api khaṃḍayeyuḥ .. 3 ..
Shloka 4
विलोडयेयुर्मुदिताश्च केचिच्छृंगाणि शैलस्य च भानुमंति ॥ ततो हरस्सस्मृतवान्स्वसैन्यं समाह्वयन्कुपितः शूलपाणिः॥ ४॥

PADACHEDA

विलोडयेयुः मुदिताः च केचिद् शृंगाणि शैलस्य च भानुमन्ति ॥ ततस् हरः सस्मृतवान् स्व-सैन्यम् समाह्वयन् कुपितः शूलपाणिः॥ ४॥

TRANSLITERATION

viloḍayeyuḥ muditāḥ ca kecid śṛṃgāṇi śailasya ca bhānumanti .. tatas haraḥ sasmṛtavān sva-sainyam samāhvayan kupitaḥ śūlapāṇiḥ.. 4..
Shloka 5
भूतानि चान्यानि सुदारुणानि देवान्ससैन्यान्सह विष्णुमुख्यान्॥ आहूतमात्रानुगणास्ससैन्या रथैर्गजैर्वाजिवृषैश्च गोभिः ॥ ५ ॥

PADACHEDA

भूतानि च अन्यानि सु दारुणानि देवान् स सैन्यान् सह विष्णु-मुख्यान्॥ आहूत-मात्र-अनुगणाः स सैन्याः रथैः गजैः वाजि-वृषैः च गोभिः ॥ ५ ॥

TRANSLITERATION

bhūtāni ca anyāni su dāruṇāni devān sa sainyān saha viṣṇu-mukhyān.. āhūta-mātra-anugaṇāḥ sa sainyāḥ rathaiḥ gajaiḥ vāji-vṛṣaiḥ ca gobhiḥ .. 5 ..
Shloka 6
उष्ट्रैः खरैः पक्षिवरैश्च सिंहैस्ते सर्वदेवाः सहभूतसंघैः ॥ व्याघ्रैमृगैस्सूकरसारसैश्च समीनमत्स्यैश्शिशुमारमुख्यैः ॥ ६ ॥

PADACHEDA

उष्ट्रैः खरैः पक्षि-वरैः च सिंहैः ते सर्व-देवाः सह भूत-संघैः ॥ व्याघ्रैः मृगैः सूकर-सारसैः च स मीन-मत्स्यैः शिशुमार-मुख्यैः ॥ ६ ॥

TRANSLITERATION

uṣṭraiḥ kharaiḥ pakṣi-varaiḥ ca siṃhaiḥ te sarva-devāḥ saha bhūta-saṃghaiḥ .. vyāghraiḥ mṛgaiḥ sūkara-sārasaiḥ ca sa mīna-matsyaiḥ śiśumāra-mukhyaiḥ .. 6 ..
Shloka 7
अन्यैश्च नाना विधजीवसंघैर्विशीर्णदंशाः स्फुटितैस्स्मशानैः ॥ भुजंगमैः प्रेतशतैः पिशाचैर्दिव्यैर्विमानैः कमलाकरैश्च ॥ ७ ॥

PADACHEDA

अन्यैः च नाना विध-जीव-संघैः विशीर्ण-दंशाः स्फुटितैः स्मशानैः ॥ भुजंगमैः प्रेत-शतैः पिशाचैः दिव्यैः विमानैः कमल-आकरैः च ॥ ७ ॥

TRANSLITERATION

anyaiḥ ca nānā vidha-jīva-saṃghaiḥ viśīrṇa-daṃśāḥ sphuṭitaiḥ smaśānaiḥ .. bhujaṃgamaiḥ preta-śataiḥ piśācaiḥ divyaiḥ vimānaiḥ kamala-ākaraiḥ ca .. 7 ..
Shloka 8
नदीनदैः पर्वतवाहनैश्च समागताः प्रांजलयः प्रणम्य ॥ कपर्दिनं तस्थुरदीनसत्त्वास्सेनापतिं वीरकमेव कृत्वा ॥ ८ ॥

PADACHEDA

नदीनदैः पर्वत-वाहनैः च समागताः प्रांजलयः प्रणम्य ॥ कपर्दिनम् तस्थुः अदीन-सत्त्वाः सेनापतिम् वीरकम् एव कृत्वा ॥ ८ ॥

TRANSLITERATION

nadīnadaiḥ parvata-vāhanaiḥ ca samāgatāḥ prāṃjalayaḥ praṇamya .. kapardinam tasthuḥ adīna-sattvāḥ senāpatim vīrakam eva kṛtvā .. 8 ..
Shloka 9
विसर्जयामास रणाय देवान्विश्रांतवाहानथ तत्पिनाकी ॥ युद्धे स्थिरं लब्धजयं प्रधानं संप्रेषितास्ते तु महेश्वरेण ॥ ९ ॥

PADACHEDA

विसर्जयामास रणाय देवान् विश्रांत-वाहान् अथ तत् पिनाकी ॥ युद्धे स्थिरम् लब्ध-जयम् प्रधानम् संप्रेषिताः ते तु महेश्वरेण ॥ ९ ॥

TRANSLITERATION

visarjayāmāsa raṇāya devān viśrāṃta-vāhān atha tat pinākī .. yuddhe sthiram labdha-jayam pradhānam saṃpreṣitāḥ te tu maheśvareṇa .. 9 ..
Shloka 10
चक्रुर्युगांतप्रतिमं च युद्धं मर्य्यादहीनं सगिलेन सर्वे ॥ दैत्येन्द्रसैन्येन सदैव घोरं क्रोधान्निगीर्णास्त्रिदशास्तु संख्ये ॥ 2.5.46.१० ॥

PADACHEDA

चक्रुः युगांत-प्रतिमम् च युद्धम् मर्य्याद-हीनम् स गिलेन सर्वे ॥ दैत्य-इन्द्र-सैन्येन सदा एव घोरम् क्रोधात् निगीर्णाः त्रिदशाः तु संख्ये ॥ २।५।४६।१० ॥

TRANSLITERATION

cakruḥ yugāṃta-pratimam ca yuddham maryyāda-hīnam sa gilena sarve .. daitya-indra-sainyena sadā eva ghoram krodhāt nigīrṇāḥ tridaśāḥ tu saṃkhye .. 2.5.46.10 ..
Shloka 11
तस्मिन्क्षणे युध्यमानाश्च सर्वे ब्रह्मेन्द्रविष्ण्वर्कशशांकमुख्याः॥ आसन्निगीर्णा विधसेन तेन सैन्ये निगीर्णेऽस्ति तु वीरको हि ॥ ११॥

PADACHEDA

तस्मिन् क्षणे युध्यमानाः च सर्वे ब्रह्म-इन्द्र-विष्णु-अर्क-शशांक-मुख्याः॥ आसन् निगीर्णाः विधसेन तेन सैन्ये निगीर्णे अस्ति तु वीरकः हि ॥ ११॥

TRANSLITERATION

tasmin kṣaṇe yudhyamānāḥ ca sarve brahma-indra-viṣṇu-arka-śaśāṃka-mukhyāḥ.. āsan nigīrṇāḥ vidhasena tena sainye nigīrṇe asti tu vīrakaḥ hi .. 11..
Shloka 12
विहाय संग्रामशिरोगुहां तां प्रविश्य शर्वं प्रणिपत्य मूर्ध्ना ॥ प्रोवाच दुःखाभिहतः स्मरारिं सुवीरको वाग्ग्मिवरोऽथ वृत्तम् ॥ १२॥

PADACHEDA

विहाय संग्राम-शिरः-गुहाम् ताम् प्रविश्य शर्वम् प्रणिपत्य मूर्ध्ना ॥ प्रोवाच दुःख-अभिहतः स्मरारिम् सु वीरकः वाग्ग्मि-वरः अथ वृत्तम् ॥ १२॥

TRANSLITERATION

vihāya saṃgrāma-śiraḥ-guhām tām praviśya śarvam praṇipatya mūrdhnā .. provāca duḥkha-abhihataḥ smarārim su vīrakaḥ vāggmi-varaḥ atha vṛttam .. 12..
Shloka 13
निगीर्णैते सैन्यं विधसदितिजेनाद्य भगवन्निगीर्णोऽसौ विष्णुस्त्रिभुवनगुरुर्दैत्यदलनः ॥ निगीर्णौ चन्द्रार्कौद्रुहिणमघवानौ च वरदौ निगीर्णास्ते सर्वे यमवरुणवाताश्च धनदः ॥ १३ ॥

PADACHEDA

निगीर्णा एते सैन्यम् विधसत्-इतिजेन अद्य भगवत् निगीर्णः असौ विष्णुः त्रिभुवन-गुरुः दैत्य-दलनः ॥ निगीर्णौ चन्द्र-अर्क-औद्रुहिण-मघवानौ च वर-दौ निगीर्णाः ते सर्वे यम-वरुण-वाताः च धनदः ॥ १३ ॥

TRANSLITERATION

nigīrṇā ete sainyam vidhasat-itijena adya bhagavat nigīrṇaḥ asau viṣṇuḥ tribhuvana-guruḥ daitya-dalanaḥ .. nigīrṇau candra-arka-audruhiṇa-maghavānau ca vara-dau nigīrṇāḥ te sarve yama-varuṇa-vātāḥ ca dhanadaḥ .. 13 ..
Shloka 14
स्थितोस्म्येकः प्रह्वः किमिह करणीयं भवतु मे अजेयो दैत्येन्द्रः प्रमुदितमना दैत्यसहितः ॥ १४ ॥

PADACHEDA

स्थितः अस्मि एकः प्रह्वः किम् इह करणीयम् भवतु मे अजेयः दैत्य-इन्द्रः प्रमुदित-मनाः दैत्य-सहितः ॥ १४ ॥

TRANSLITERATION

sthitaḥ asmi ekaḥ prahvaḥ kim iha karaṇīyam bhavatu me ajeyaḥ daitya-indraḥ pramudita-manāḥ daitya-sahitaḥ .. 14 ..
Shloka 15
अजेयं त्वां प्राप्तः प्रतिभयमना मारुतगतिस्स्वयं विष्णुर्देवः कनककशिपुं कश्यपसुतम् ॥ नखैस्तीक्ष्णैर्भक्त्या तदपिभगवञ्छिष्टवशगः प्रवृत्तस्त्रैलोक्य विधमतु मलं व्यात्तवदनः ॥ १५ ॥

PADACHEDA

अजेयम् त्वाम् प्राप्तः प्रतिभय-मनाः मारुतगतिः स्वयम् विष्णुः देवः कनककशिपुम् कश्यप-सुतम् ॥ नखैः तीक्ष्णैः भक्त्या तत् अपि भगवन् शिष्ट-वशगः प्रवृत्तः त्रैलोक्य विधमतु मलम् व्यात्त-वदनः ॥ १५ ॥

TRANSLITERATION

ajeyam tvām prāptaḥ pratibhaya-manāḥ mārutagatiḥ svayam viṣṇuḥ devaḥ kanakakaśipum kaśyapa-sutam .. nakhaiḥ tīkṣṇaiḥ bhaktyā tat api bhagavan śiṣṭa-vaśagaḥ pravṛttaḥ trailokya vidhamatu malam vyātta-vadanaḥ .. 15 ..
Shloka 16
वसिष्ठाद्यैश्शप्तो भुवनपतिभिस्सप्तमुनिभिस्तथाभूते भूयस्त्वमिति सुचिरं दैत्यसहितः ॥ १६ ॥

PADACHEDA

वसिष्ठ-आद्यैः शप्तः भुवन-पतिभिः सप्त-मुनिभिः तथा भूते भूयस् त्वम् इति सु चिरम् दैत्य-सहितः ॥ १६ ॥

TRANSLITERATION

vasiṣṭha-ādyaiḥ śaptaḥ bhuvana-patibhiḥ sapta-munibhiḥ tathā bhūte bhūyas tvam iti su ciram daitya-sahitaḥ .. 16 ..
Shloka 17
ततस्तेनोक्तास्ते प्रणयवचनैरात्मनि हितैः कदास्माद्वै घोराद्भवति मम मोक्षो मुनिवराः॥ यतः क्रुद्धैरुक्तो विधसहरणाद्युद्धसमये ततो घोरैर्बाणैर्विदलितमुखे मुष्टिभिरलम् ॥ १७॥

PADACHEDA

ततस् तेन उक्ताः ते प्रणय-वचनैः आत्मनि हितैः कदा अस्मात् वै घोरात् भवति मम मोक्षः मुनि-वराः॥ यतस् क्रुद्धैः उक्तः विधस-हरणात् युद्ध-समये ततस् घोरैः बाणैः विदलित-मुखे मुष्टिभिः अलम् ॥ १७॥

TRANSLITERATION

tatas tena uktāḥ te praṇaya-vacanaiḥ ātmani hitaiḥ kadā asmāt vai ghorāt bhavati mama mokṣaḥ muni-varāḥ.. yatas kruddhaiḥ uktaḥ vidhasa-haraṇāt yuddha-samaye tatas ghoraiḥ bāṇaiḥ vidalita-mukhe muṣṭibhiḥ alam .. 17..
Shloka 18
बदर्याख्यारण्ये ननु हरिगृहापुण्यवसतौ निसंस्तभ्यात्मानं विगतकलुषो यास्यसि परम् ॥ ततस्तेषां वाक्यात्प्रतिदिनमसौ दैत्यगिलनः क्षुधार्तस्संग्रामाद्भ्रमति पुनरामोदमुदितः ॥ १८॥

PADACHEDA

बदरी-आख्य-अरण्ये ननु हरि-गृह-अपुण्य-वसतौ निसंस्तभ्य आत्मानम् विगत-कलुषः यास्यसि परम् ॥ ततस् तेषाम् वाक्यात् प्रतिदिनम् असौ दैत्य-गिलनः क्षुधा-आर्तः संग्रामात् भ्रमति पुनर् आमोद-मुदितः ॥ १८॥

TRANSLITERATION

badarī-ākhya-araṇye nanu hari-gṛha-apuṇya-vasatau nisaṃstabhya ātmānam vigata-kaluṣaḥ yāsyasi param .. tatas teṣām vākyāt pratidinam asau daitya-gilanaḥ kṣudhā-ārtaḥ saṃgrāmāt bhramati punar āmoda-muditaḥ .. 18..
Shloka 19
तमस्वेदं घोरं जगदुदितयोस्सूर्यशशिनोर्यथाशुक्रस्तुभ्यं परमरिपुरत्यंतविकरः ।हतान्देवैर्देत्यान्पुनरमृतविद्यास्तुतिपदैस्सवीर्यान्संदृष्टान्व्रणशतवियुक्तान्प्रकुरुते॥ १९॥

PADACHEDA

तम् अस्व इदम् घोरम् जगत्-उदितयोः सूर्य-शशिनोः यथा शुक्रः तुभ्यम् परम-रिपुः अत्यन्त-विकरः ।हतान् देवैः देत्यान् पुनर् अमृत-विद्या-स्तुति-पदैः स वीर्यान् संदृष्टान् व्रण-शत-वियुक्तान् प्रकुरुते॥ १९॥

TRANSLITERATION

tam asva idam ghoram jagat-uditayoḥ sūrya-śaśinoḥ yathā śukraḥ tubhyam parama-ripuḥ atyanta-vikaraḥ .hatān devaiḥ detyān punar amṛta-vidyā-stuti-padaiḥ sa vīryān saṃdṛṣṭān vraṇa-śata-viyuktān prakurute.. 19..
Shloka 20
वरं प्राणास्त्याज्यास्तव मम तु संग्रामसमये भवान्साक्षीभूतः क्षणमपि वृतः कार्यकरणे ॥ 2.5.46.२०॥

PADACHEDA

वरम् प्राणाः त्याज्याः तव मम तु संग्राम-समये भवान् साक्षीभूतः क्षणम् अपि वृतः कार्य-करणे ॥ २।५।४६।२०॥

TRANSLITERATION

varam prāṇāḥ tyājyāḥ tava mama tu saṃgrāma-samaye bhavān sākṣībhūtaḥ kṣaṇam api vṛtaḥ kārya-karaṇe .. 2.5.46.20..
Shloka 21
सनत्कुमार उवाच ।।
इतीदं सत्पुत्रात्प्रमथपतिराकर्ण्य कुपितश्चिरं ध्यात्वा चक्रे त्रिभुवनपतिः प्रागनुपमम् ॥ प्रगायत्सामाख्यं दिनकरकराकारवपुषा प्रहासात्तन्नाम्ना तदनु निहतं तेन च तमः॥ २१॥

PADACHEDA

इति इदम् सत्-पुत्रात् प्रमथ-पतिः आकर्ण्य कुपितः चिरम् ध्यात्वा चक्रे त्रिभुवन-पतिः प्राक् अनुपमम् ॥ प्रगायत्-साम-आख्यम् दिनकर-कर-आकार-वपुषा प्रहासात् तद्-नाम्ना तदनु निहतम् तेन च तमः॥ २१॥

TRANSLITERATION

iti idam sat-putrāt pramatha-patiḥ ākarṇya kupitaḥ ciram dhyātvā cakre tribhuvana-patiḥ prāk anupamam .. pragāyat-sāma-ākhyam dinakara-kara-ākāra-vapuṣā prahāsāt tad-nāmnā tadanu nihatam tena ca tamaḥ.. 21..
Shloka 22
प्रकाशेस्मिंल्लोके पुनरपि महायुद्धमकरोद्रणे दैत्यैस्सार्द्धं विकृतवदनैर्वीरकमुनिः॥ शिलाचूर्णं भुक्त्वा प्रवरमुनिना यस्तु जनितस्स कृत्वा संग्रामं पुरमपि पुरा यश्च जितवान्॥ २२॥

PADACHEDA

प्रकाशे स्मिन् लोके पुनर् अपि महा-युद्धम् अकरोत् रणे दैत्यैः सार्द्धम् विकृत-वदनैः वीरक-मुनिः॥ शिला-चूर्णम् भुक्त्वा प्रवर-मुनिना यः तु जनितः स कृत्वा संग्रामम् पुरम् अपि पुरा यः च जितवान्॥ २२॥

TRANSLITERATION

prakāśe smin loke punar api mahā-yuddham akarot raṇe daityaiḥ sārddham vikṛta-vadanaiḥ vīraka-muniḥ.. śilā-cūrṇam bhuktvā pravara-muninā yaḥ tu janitaḥ sa kṛtvā saṃgrāmam puram api purā yaḥ ca jitavān.. 22..
Shloka 23
महारुद्रस्सद्यः स खलु दितिजेनातिगिलितस्ततश्चासौ नन्दी निशितशरशूलासिसहितः ॥ प्रधानो योधानां मुनिवरशतानामपि महान्निवासो विद्यानां शमदममहाधैर्यसहितः॥ २३॥

PADACHEDA

महारुद्रः सद्यस् स खलु दितिजेन अति गिलितः ततस् च असौ नन्दी निशित-शर-शूल-असि-सहितः ॥ प्रधानः योधानाम् मुनि-वर-शतानाम् अपि महान् निवासः विद्यानाम् शम-दम-महा-धैर्य-सहितः॥ २३॥

TRANSLITERATION

mahārudraḥ sadyas sa khalu ditijena ati gilitaḥ tatas ca asau nandī niśita-śara-śūla-asi-sahitaḥ .. pradhānaḥ yodhānām muni-vara-śatānām api mahān nivāsaḥ vidyānām śama-dama-mahā-dhairya-sahitaḥ.. 23..
Shloka 24
निरीक्ष्यैवं पश्चाद्वृषभवरमारुह्य भगवान्कपर्द्दी युद्धार्थी विधसदितिजं सम्मुखमुखः॥ जपन्दिव्यं मन्त्रं निगलनविधानोद्गिलनकं स्थितस्सज्जं कृत्वा धनुरशनिकल्पानपि शरान्॥ २४॥

PADACHEDA

निरीक्ष्य एवम् पश्चात् वृषभ-वरम् आरुह्य भगवान् कपर्द्दी युद्ध-अर्थी विधस-दितिजम् सम्मुख-मुखः॥ जपन् दिव्यम् मन्त्रम् निगलन-विधान-उद्गिलनकम् स्थितः सज्जम् कृत्वा धनुः-अशनि-कल्पान् अपि शरान्॥ २४॥

TRANSLITERATION

nirīkṣya evam paścāt vṛṣabha-varam āruhya bhagavān kaparddī yuddha-arthī vidhasa-ditijam sammukha-mukhaḥ.. japan divyam mantram nigalana-vidhāna-udgilanakam sthitaḥ sajjam kṛtvā dhanuḥ-aśani-kalpān api śarān.. 24..
Shloka 25
ततौ निष्कांतोऽसौ विधसवदनाद्वीरकमुनिर्गृहीत्वा तत्सर्वे स्वबलमतुलं विष्णुसहितः॥ समुद्गीर्णास्सर्वे कमलजबलारीन्दुदिनपाः प्रहृष्टं तसैन्यं पुनरपि महायुद्धमकरोत् ॥ २५॥

PADACHEDA

ततौ निष्कान्तः असौ विधस-वदनात् वीरक-मुनिः गृहीत्वा तत् सर्वे स्व-बलम् अतुलम् विष्णु-सहितः॥ समुद्गीर्णाः सर्वे कमल-ज-बलारि-इन्दु-दिनपाः प्रहृष्टम् पुनर् अपि महा-युद्धम् अकरोत् ॥ २५॥

TRANSLITERATION

tatau niṣkāntaḥ asau vidhasa-vadanāt vīraka-muniḥ gṛhītvā tat sarve sva-balam atulam viṣṇu-sahitaḥ.. samudgīrṇāḥ sarve kamala-ja-balāri-indu-dinapāḥ prahṛṣṭam punar api mahā-yuddham akarot .. 25..
Shloka 26
जिते तस्मिञ्छुक्रस्तदनु दितिजान्युद्धविहतान् यदा विद्यावीर्यात्पुनरपि सजीवान्प्रकुरुते ॥ तदा बद्ध्वानीतः पशुरिव गणैभूतपतये निगीर्णस्तेनासौ त्रिपुररिपुणा दानवगुरुः॥ २६॥

PADACHEDA

जिते तस्मिन् शुक्रः तदनु दितिजान् युद्ध-विहतान् यदा विद्या-वीर्यात् पुनर् अपि स जीवान् प्रकुरुते ॥ तदा बद्ध्वा आनीतः पशुः इव निगीर्णः तेन असौ त्रिपुर-रिपुणा दानव-गुरुः॥ २६॥

TRANSLITERATION

jite tasmin śukraḥ tadanu ditijān yuddha-vihatān yadā vidyā-vīryāt punar api sa jīvān prakurute .. tadā baddhvā ānītaḥ paśuḥ iva nigīrṇaḥ tena asau tripura-ripuṇā dānava-guruḥ.. 26..
Shloka 27
विनष्टे शुक्राख्यो सुररिपुनिवासस्तदखिलो जितो ध्वस्तो भग्नो भृशमपि सुरैश्चापि दलितम्॥ प्रभूतैर्भूतौघैर्दितिजकुणपग्रासरसिकैस्सरुंडैर्नृत्यद्भिर्निशितशरशक्त्युद्धृतकरैः ॥ २७॥

PADACHEDA

विनष्टे सुररिपु-निवासः तत् अखिलः जितः ध्वस्तः भग्नः भृशम् अपि सुरैः च अपि दलितम्॥ प्रभूतैः भूत-ओघैः दितिज-कुणप-ग्रास-रसिकैः स रुंडैः नृत्यद्भिः निशित-शर-शक्ति-उद्धृत-करैः ॥ २७॥

TRANSLITERATION

vinaṣṭe suraripu-nivāsaḥ tat akhilaḥ jitaḥ dhvastaḥ bhagnaḥ bhṛśam api suraiḥ ca api dalitam.. prabhūtaiḥ bhūta-oghaiḥ ditija-kuṇapa-grāsa-rasikaiḥ sa ruṃḍaiḥ nṛtyadbhiḥ niśita-śara-śakti-uddhṛta-karaiḥ .. 27..
Shloka 28
प्रमत्तैर्वेतालैस्सुदृढकरतुंडैरपि खगैवृकैर्नानाभेदैश्शवकुणपपूर्णास्यकवलैः॥ विकीर्णे संग्रामे कनककशिपोर्वंशजनकश्चिरं युद्धं कृत्वा हरिहरमहेन्द्रैश्च विजितः ॥ २८॥

PADACHEDA

प्रमत्तैः वेतालैः सु दृढ-कर-तुंडैः अपि खगैः वृकैः नाना भेदैः शव-कुणप-पूर्ण-आस्य-कवलैः॥ विकीर्णे संग्रामे कनककशिपोः वंश-जनकः चिरम् युद्धम् कृत्वा हरि-हर-महा-इन्द्रैः च विजितः ॥ २८॥

TRANSLITERATION

pramattaiḥ vetālaiḥ su dṛḍha-kara-tuṃḍaiḥ api khagaiḥ vṛkaiḥ nānā bhedaiḥ śava-kuṇapa-pūrṇa-āsya-kavalaiḥ.. vikīrṇe saṃgrāme kanakakaśipoḥ vaṃśa-janakaḥ ciram yuddham kṛtvā hari-hara-mahā-indraiḥ ca vijitaḥ .. 28..
Shloka 29
प्रविष्टे पाताले गिरिजलधिरंध्राण्यपि तथा ततस्सैन्ये क्षीणे दितिजवृषभश्चांधकवरः ॥ प्रकोपे देवानां कदनदवरो विश्वदलनो गदाघातैर्घोरैर्विदलितमदश्चापि हरिणा ॥ २९ ॥

PADACHEDA

प्रविष्टे पाताले गिरि-जलधि-रंध्राणि अपि तथा ततस् सैन्ये क्षीणे दितिज-वृषभः च अंधक-वरः ॥ प्रकोपे देवानाम् कदन-द-वरः विश्व-दलनः गदा-घातैः घोरैः विदलित-मदः च अपि हरिणा ॥ २९ ॥

TRANSLITERATION

praviṣṭe pātāle giri-jaladhi-raṃdhrāṇi api tathā tatas sainye kṣīṇe ditija-vṛṣabhaḥ ca aṃdhaka-varaḥ .. prakope devānām kadana-da-varaḥ viśva-dalanaḥ gadā-ghātaiḥ ghoraiḥ vidalita-madaḥ ca api hariṇā .. 29 ..
Shloka 30
न वै यस्सग्रामं त्यजति वरलब्धः किलः यत स्तदा ताडैर्घोरैस्त्रिदशपतिना पीडिततनुः ॥ ततश्शस्त्रास्त्रौघैस्तरुगिरिजलैश्चाशु विबुधाञ्जिगायोच्चैर्गर्जन्प्रमथपतिमाहूय शनकैः ॥ 2.5.46.३०॥

PADACHEDA

न वै यः स ग्रामम् त्यजति वर-लब्धः किलः यतस् तदा ताडैः घोरैः त्रिदश-पतिना पीडित-तनुः ॥ ततस् शस्त्र-अस्त्र-ओघैः तरु-गिरि-जलैः च आशु विबुधान् जिगाय उच्चैस् गर्जन् प्रमथ-पतिम् आहूय शनकैस् ॥ २।५।४६।३०॥

TRANSLITERATION

na vai yaḥ sa grāmam tyajati vara-labdhaḥ kilaḥ yatas tadā tāḍaiḥ ghoraiḥ tridaśa-patinā pīḍita-tanuḥ .. tatas śastra-astra-oghaiḥ taru-giri-jalaiḥ ca āśu vibudhān jigāya uccais garjan pramatha-patim āhūya śanakais .. 2.5.46.30..
Shloka 31
स्थितो युद्धं कुर्वन्रणपतितशस्त्रैर्बहुविधैः परिक्षीणैस्सर्वैस्तदनु गिरिजा रुद्रमतुदत् ॥ तथा वृक्षैस्सर्पैरशनिनिवहैः शस्त्रप टलैर्विरूपैर्मायाभिः कपटरचनाशम्बरशतैः ॥ ३१ ॥

PADACHEDA

स्थितः युद्धम् कुर्वन् रण-पतित-शस्त्रैः बहुविधैः परिक्षीणैः सर्वैः तदनु गिरिजा रुद्रम् अतुदत् ॥ तथा वृक्षैः सर्पैः अशनि-निवहैः शस्त्र-पटलैः विरूपैः मायाभिः कपट-रचना-शम्बर-शतैः ॥ ३१ ॥

TRANSLITERATION

sthitaḥ yuddham kurvan raṇa-patita-śastraiḥ bahuvidhaiḥ parikṣīṇaiḥ sarvaiḥ tadanu girijā rudram atudat .. tathā vṛkṣaiḥ sarpaiḥ aśani-nivahaiḥ śastra-paṭalaiḥ virūpaiḥ māyābhiḥ kapaṭa-racanā-śambara-śataiḥ .. 31 ..
Shloka 32
विजेतुं शैलेशं कुहकमपरं तत्र कृतवान्महासत्त्वो वीरस्त्रिपुररिपुतुल्यश्च मतिमान् ॥ न वध्यो देवानां वरशतमनोन्मादविवशः प्रभूतैश्शस्त्रास्त्रैस्सपदि दितिजो जर्जरतनुः ॥ ३२॥

PADACHEDA

विजेतुम् शैल-ईशम् कुहकम् अपरम् तत्र कृतवान् महासत्त्वः वीरः त्रिपुर-रिपु-तुल्यः च मतिमान् ॥ न वध्यः देवानाम् वर-शत-मनः-उन्माद-विवशः प्रभूतैः शस्त्र-अस्त्रैः सपदि दितिजः जर्जर-तनुः ॥ ३२॥

TRANSLITERATION

vijetum śaila-īśam kuhakam aparam tatra kṛtavān mahāsattvaḥ vīraḥ tripura-ripu-tulyaḥ ca matimān .. na vadhyaḥ devānām vara-śata-manaḥ-unmāda-vivaśaḥ prabhūtaiḥ śastra-astraiḥ sapadi ditijaḥ jarjara-tanuḥ .. 32..
Shloka 33
तदीयाद्विष्यन्दात्क्षिति तलगतैरन्धकगणैरतिव्याप्तघोरं विकृतवदनं स्वात्मसदृशम्॥ दधत्कल्पांताग्निप्रतिमवपुषा भूतपतिना त्रिशूले नोद्भिन्नस्त्रिपुररिपुणा दारुणतरम् ॥ ३३ ॥

PADACHEDA

तदीयात् विष्यन्दात् क्षिति तल-गतैः अन्धक-गणैः अति व्याप्त-घोरम् विकृत-वदनम् स्व-आत्म-सदृशम्॥ दधत् कल्प-अन्त-अग्नि-प्रतिम-वपुषा भूतपतिना त्रिशूले ना उद्भिन्नः त्रिपुर-रिपुणा दारुणतरम् ॥ ३३ ॥

TRANSLITERATION

tadīyāt viṣyandāt kṣiti tala-gataiḥ andhaka-gaṇaiḥ ati vyāpta-ghoram vikṛta-vadanam sva-ātma-sadṛśam.. dadhat kalpa-anta-agni-pratima-vapuṣā bhūtapatinā triśūle nā udbhinnaḥ tripura-ripuṇā dāruṇataram .. 33 ..
Shloka 34
यदा सैन्यासैन्यं पशुपतिहतादन्यदभवद्व्रणोत्थैरत्युष्णैः पिशितनिसृतैर्बिन्दुभिरलम् ॥ तदा विष्णुर्योगा त्प्रमथपतिमाहूय मतिमान् चकारोग्रं रूपं विकृतवदनं स्त्रैणमजितम्॥ ३४॥

PADACHEDA

यदा सैन्य-असैन्यम् पशुपति-हतात् अन्यत् अभवत् व्रण-उत्थैः अति उष्णैः पिशित-निसृतैः बिन्दुभिः अलम् ॥ तदा विष्णुः योगात् प्रमथ-पतिम् आहूय मतिमान् चकार उग्रम् रूपम् विकृत-वदनम् स्त्रैणम् अजितम्॥ ३४॥

TRANSLITERATION

yadā sainya-asainyam paśupati-hatāt anyat abhavat vraṇa-utthaiḥ ati uṣṇaiḥ piśita-nisṛtaiḥ bindubhiḥ alam .. tadā viṣṇuḥ yogāt pramatha-patim āhūya matimān cakāra ugram rūpam vikṛta-vadanam straiṇam ajitam.. 34..
Shloka 35
करालं संशुष्कं बहुभुजलताक्रांतकुपितो विनिष्क्रांतः कर्णाद्रणशिरसि शंभोश्च भगवान् ॥ ३५॥

PADACHEDA

करालम् संशुष्कम् बहु-भुज-लता-आक्रांत-कुपितः विनिष्क्रांतः कर्णात् रण-शिरसि शंभोः च भगवान् ॥ ३५॥

TRANSLITERATION

karālam saṃśuṣkam bahu-bhuja-latā-ākrāṃta-kupitaḥ viniṣkrāṃtaḥ karṇāt raṇa-śirasi śaṃbhoḥ ca bhagavān .. 35..
Shloka 36
रणस्था सा देवी चरणयुगलालंकृतमही स्तुता देवैस्सर्वैस्मदनु भगवान् प्रेरितमतिः ॥ क्षुधार्ता तत्सैन्यं दितिजनिसृतं तच्च रुधिरं पपौ सात्युष्णं तद्रणशिरसि सृक्कर्दममलम् ॥ ३६ ॥

PADACHEDA

रण-स्था सा देवी चरण-युगल-अलंकृत-मही स्तुता देवैः सर्वैः मद्-अनु भगवान् प्रेरित-मतिः ॥ क्षुधा-आर्ता तत् सैन्यम् दितिज-निसृतम् तत् च रुधिरम् पपौ सा अति उष्णम् तत् रण-शिरसि सृक्कर्दम-मलम् ॥ ३६ ॥

TRANSLITERATION

raṇa-sthā sā devī caraṇa-yugala-alaṃkṛta-mahī stutā devaiḥ sarvaiḥ mad-anu bhagavān prerita-matiḥ .. kṣudhā-ārtā tat sainyam ditija-nisṛtam tat ca rudhiram papau sā ati uṣṇam tat raṇa-śirasi sṛkkardama-malam .. 36 ..
Shloka 37
ततस्त्वेको दैत्यस्तदपि युयुधे शुष्करुधिरस्तलाघातैर्घोरैशनिसदृशैर्जानुचरणैः ॥ नखैर्वज्राकारैर्मुखभुजशिरोभिश्च गिरिशं स्मरन् क्षात्रं धर्मं स्वकुल विहितं शाश्वतमजम् ॥ ३७॥

PADACHEDA

ततस् तु एकः दैत्यः तत् अपि युयुधे शुष्क-रुधिरः तल-आघातैः घोर-ऐशनि-सदृशैः जानु-चरणैः ॥ नखैः वज्र-आकारैः मुख-भुज-शिरोभिः च गिरिशम् स्मरन् क्षात्रम् धर्मम् स्व-कुल विहितम् शाश्वतम् अजम् ॥ ३७॥

TRANSLITERATION

tatas tu ekaḥ daityaḥ tat api yuyudhe śuṣka-rudhiraḥ tala-āghātaiḥ ghora-aiśani-sadṛśaiḥ jānu-caraṇaiḥ .. nakhaiḥ vajra-ākāraiḥ mukha-bhuja-śirobhiḥ ca giriśam smaran kṣātram dharmam sva-kula vihitam śāśvatam ajam .. 37..
Shloka 38
रणे शांतः पश्चात्प्रमथपतिना भिन्नहृदयस्त्रिशूले सप्रोतो नभसि विधृतस्स्थाणुसदृशः ॥ अधःकायश्शुष्कस्नपनकिरणैर्जीर्णतनुमाञ्जलासारेर्मेघैः पवनसहितैः क्लेदितवपुः॥ ३८॥

PADACHEDA

रणे शांतः पश्चात् प्रमथ-पतिना भिन्न-हृदयः त्रिशूले स प्रोतः नभसि विधृतः स्थाणु-सदृशः ॥ अधःकायः शुष्क-स्नपन-किरणैः जीर्ण-तनुमान् जलासारेः मेघैः पवन-सहितैः क्लेदित-वपुः॥ ३८॥

TRANSLITERATION

raṇe śāṃtaḥ paścāt pramatha-patinā bhinna-hṛdayaḥ triśūle sa protaḥ nabhasi vidhṛtaḥ sthāṇu-sadṛśaḥ .. adhaḥkāyaḥ śuṣka-snapana-kiraṇaiḥ jīrṇa-tanumān jalāsāreḥ meghaiḥ pavana-sahitaiḥ kledita-vapuḥ.. 38..
Shloka 39
विशीर्णस्तिग्मांशोस्तुहिनशकलाकारशकलस्तथाभूतः प्राणांस्तदपि न जहौ दैत्य वृषभः ॥ तदा तुष्टश्शंभुः परमकरुणावारिधिरसौ ददौ तस्मै प्रीत्या गणपतिपदं तेन विनुतः ॥ ३९।

PADACHEDA

विशीर्णः तिग्मांशोः तुहिन-शकल-आकार-शकलः तथाभूतः प्राणान् तत् अपि न जहौ दैत्य वृषभः ॥ तदा तुष्टः शंभुः परम-करुणा-वारिधिः असौ ददौ तस्मै प्रीत्या गणपति-पदम् तेन विनुतः ॥ ३९।

TRANSLITERATION

viśīrṇaḥ tigmāṃśoḥ tuhina-śakala-ākāra-śakalaḥ tathābhūtaḥ prāṇān tat api na jahau daitya vṛṣabhaḥ .. tadā tuṣṭaḥ śaṃbhuḥ parama-karuṇā-vāridhiḥ asau dadau tasmai prītyā gaṇapati-padam tena vinutaḥ .. 39.
Shloka 40
ततो युद्धस्यांते भुवनपतयस्सार्थ रमणैस्तवैर्नानाभेदैः प्रमथपतिमभ्यर्च्य विधिवत् ॥ हरिब्रह्माद्यास्ते परमनुतिभिस्स्तुष्टुवुरलं नतस्कंधाः प्रीता जयजय गिरं प्रोच्य सुखिताः॥ 2.5.46.४० ॥

PADACHEDA

ततस् युद्धस्य अंते भुवन-पतयः सार्थ रमणैः तवैः नाना भेदैः प्रमथ-पतिम् अभ्यर्च्य विधिवत् ॥ हरि-ब्रह्म-आद्याः ते परम-नुतिभिः स्तुष्टुवुः अलम् नत-स्कंधाः प्रीताः जय-जय गिरम् प्रोच्य सुखिताः॥ २।५।४६।४० ॥

TRANSLITERATION

tatas yuddhasya aṃte bhuvana-patayaḥ sārtha ramaṇaiḥ tavaiḥ nānā bhedaiḥ pramatha-patim abhyarcya vidhivat .. hari-brahma-ādyāḥ te parama-nutibhiḥ stuṣṭuvuḥ alam nata-skaṃdhāḥ prītāḥ jaya-jaya giram procya sukhitāḥ.. 2.5.46.40 ..
Shloka 41
हरस्तैस्तैस्सार्द्धं गिरिवरगुहायां प्रमुदितो विसृज्यैकानंशान् विविधबलिना पूज्यसुनगान् ॥ चकाराज्ञां क्रीडां गिरिवर सुतां प्राप्य मुदितां तथा पुत्रं घोराद्विधसवदनान्मुक्तमनघम् ॥ ४१॥

PADACHEDA

हरः तैः तैः सार्द्धम् गिरि-वर-गुहायाम् प्रमुदितः विसृज्य एकान् अंशान् विविध-बलिना पूज्य-सु नगान् ॥ चकार आज्ञाम् क्रीडाम् गिरि-वर सुताम् प्राप्य मुदिताम् तथा पुत्रम् घोरात् विध-स वदनात् मुक्तम् अनघम् ॥ ४१॥

TRANSLITERATION

haraḥ taiḥ taiḥ sārddham giri-vara-guhāyām pramuditaḥ visṛjya ekān aṃśān vividha-balinā pūjya-su nagān .. cakāra ājñām krīḍām giri-vara sutām prāpya muditām tathā putram ghorāt vidha-sa vadanāt muktam anagham .. 41..
Shloka 42
इति श्रीशिवमहा पुराणे द्वितीयायां रुद्रसंहितायां पंचमे युद्धखण्डे अंधकवधोपाख्याने अन्धकयुद्धवर्णनं नाम षट्चत्वारिंशोऽध्यायः ॥ ४६ ॥

PADACHEDA

इति श्री-शिव-महा-पुराणे द्वितीयायाम् रुद्रसंहितायाम् पंचमे युद्ध-खण्डे अंधकवधोपाख्याने अन्धकयुद्धवर्णनम् नाम षट्चत्वारिंशः अध्यायः ॥ ४६ ॥

TRANSLITERATION

iti śrī-śiva-mahā-purāṇe dvitīyāyām rudrasaṃhitāyām paṃcame yuddha-khaṇḍe aṃdhakavadhopākhyāne andhakayuddhavarṇanam nāma ṣaṭcatvāriṃśaḥ adhyāyaḥ .. 46 ..

Add to Playlist

Practice Later

No Playlist Found

Create a Verse Post


Shloka QR Code

🔗

🪔 Powered by Gyaandweep.com

namo namaḥ!

भाषा चुने (Choose Language)

namo namaḥ!

Sign Up to practice more than 100 Vedic Scriptures and 1000s of chants, one verse at a time.

Login to track your learning and teaching progress.


Sign In