सनत्कुमार उवाच ।।
एतच्छुत्वा तु सर्वेषां देवादीनां वचो हरः ।। अंगीचकार सुप्रीत्या शरण्यो भक्तवत्सलः।। १।।
etacchutvā tu sarveṣāṃ devādīnāṃ vaco haraḥ || aṃgīcakāra suprītyā śaraṇyo bhaktavatsalaḥ|| 1||
एतस्मिन्नंतरे देवी पुत्राभ्यां संयुता शिवा।। आजगाम मुने तत्र यत्र देवान्वितो हरः ।। २।।
etasminnaṃtare devī putrābhyāṃ saṃyutā śivā|| ājagāma mune tatra yatra devānvito haraḥ || 2||
अथागतां शिवां दृष्ट्वा सर्वे विष्ण्वादयो द्रुतम्।। प्रणेमुरतिनम्रास्ते विस्मिता गतसंभ्रमाः ।। ३।।
athāgatāṃ śivāṃ dṛṣṭvā sarve viṣṇvādayo drutam|| praṇemuratinamrāste vismitā gatasaṃbhramāḥ || 3||
प्रोचुर्जयेति सद्वाक्यं मुने सर्वे सुलक्षणम् ।। तूष्णीमासन्नजानंतस्तदागमनकारणम् ।। ४।।
procurjayeti sadvākyaṃ mune sarve sulakṣaṇam || tūṣṇīmāsannajānaṃtastadāgamanakāraṇam || 4||
अथ सर्वैः स्तुता देवैर्देव्यद्भुतकुतूहला ।। उवाच स्वामिनं प्रीत्या नानालीलाविशारदम् ।। ५।।
atha sarvaiḥ stutā devairdevyadbhutakutūhalā || uvāca svāminaṃ prītyā nānālīlāviśāradam || 5||
देव्युवाच ।।
क्रीडमानं विभो पश्य षण्मुखं रविसंनिभम् ।। पुत्रं पुत्रवतां श्रेष्ठ भूषितं भूषणैर्वरैः ।। ६।।
krīḍamānaṃ vibho paśya ṣaṇmukhaṃ ravisaṃnibham || putraṃ putravatāṃ śreṣṭha bhūṣitaṃ bhūṣaṇairvaraiḥ || 6||
इत्येवं लोकमात्रा च वाग्भिस्संबोधितश्शिवः ।। न ययौ तृप्तिमीशानः पिबन् स्कंदाननामृतम् ।। ७ ।।
ityevaṃ lokamātrā ca vāgbhissaṃbodhitaśśivaḥ || na yayau tṛptimīśānaḥ piban skaṃdānanāmṛtam || 7 ||
न सस्मारागतान्दैत्यान्निजतेजोनिपीडितान् ।। स्कंदमालिंग्य चाघ्राय मुगोदाति महेश्वरः ।। ८।।
na sasmārāgatāndaityānnijatejonipīḍitān || skaṃdamāliṃgya cāghrāya mugodāti maheśvaraḥ || 8||
जगदम्बाथ तत्रैव संमंत्र्य प्रभुणा च सा ।। स्थित्वा किञ्चित्समुत्तस्थौ नानालीलाविशारदा ।। ९।।
jagadambātha tatraiva saṃmaṃtrya prabhuṇā ca sā || sthitvā kiñcitsamuttasthau nānālīlāviśāradā || 9||
ततस्सनंदी सह षण्मुखेन तया च सार्द्धं गिरिराजपुत्र्या ।। विवेश शम्भुर्भवनं सुलीलः सुरैस्समस्तैरभिवंद्यमानः ।। 2.5.7.१०।।
tatassanaṃdī saha ṣaṇmukhena tayā ca sārddhaṃ girirājaputryā || viveśa śambhurbhavanaṃ sulīlaḥ suraissamastairabhivaṃdyamānaḥ || 2.5.7.10||
द्वारस्य पार्श्वतः तस्थुर्देवदेवस्य धीमतः ।। तेऽथ देवा महाव्यग्रा विमनस्का मुनेऽखिलः ।। ११ ।।
dvārasya pārśvataḥ tasthurdevadevasya dhīmataḥ || te'tha devā mahāvyagrā vimanaskā mune'khilaḥ || 11 ||
किं कर्तव्यं क्व गंतव्यं कः स्यादस्मत्सुखप्रदः ।। किं तु किंत्विति संजातं हा हताः स्मेति वादिनम् ।। १२ ।।
kiṃ kartavyaṃ kva gaṃtavyaṃ kaḥ syādasmatsukhapradaḥ || kiṃ tu kiṃtviti saṃjātaṃ hā hatāḥ smeti vādinam || 12 ||
अन्योन्यं प्रेक्ष्य शक्राद्या बभूवुश्चातिविह्वलाः ।। प्रोचुर्विकलवाक्यं ते धिक्कुर्वन्तो निजं विधिम् ।। १३ ।।
anyonyaṃ prekṣya śakrādyā babhūvuścātivihvalāḥ || procurvikalavākyaṃ te dhikkurvanto nijaṃ vidhim || 13 ||
पापा वयमिहेत्यन्ये ह्यभाग्याश्चेति चापरे ।। ते भाग्यवंतो दैत्येन्द्रा इति चान्येऽब्रुवन् सुराः ।। १४ ।।
pāpā vayamihetyanye hyabhāgyāśceti cāpare || te bhāgyavaṃto daityendrā iti cānye'bruvan surāḥ || 14 ||
तस्मिन्नेवांतरे तेषां श्रुत्वा शब्दाननेकशः ।। कुंभोदरो महातेजा दंडेनाताडयत्सुरान् ।। १५ ।।
tasminnevāṃtare teṣāṃ śrutvā śabdānanekaśaḥ || kuṃbhodaro mahātejā daṃḍenātāḍayatsurān || 15 ||
दुद्रुवुस्ते भयाविष्टा देवा हाहेति वादिनः ।। अपतन्मुनयश्चान्ये विह्वलत्वं बभूव ह ।। १६ ।।
dudruvuste bhayāviṣṭā devā hāheti vādinaḥ || apatanmunayaścānye vihvalatvaṃ babhūva ha || 16 ||
इन्द्रस्तु विकलोतीव जानुभ्यामवनीं गतः ।। अन्ये देवर्षयोतीव विकलाः पतिता भुवि ।। १७ ।।
indrastu vikalotīva jānubhyāmavanīṃ gataḥ || anye devarṣayotīva vikalāḥ patitā bhuvi || 17 ||
सर्वे मिलित्वा मुनयस्सुराश्च सममाकुलाः ।। संगता विधिहर्योस्तु समीपं मित्रचेतसोः ।। १८ ।।
sarve militvā munayassurāśca samamākulāḥ || saṃgatā vidhiharyostu samīpaṃ mitracetasoḥ || 18 ||
अहो विधिबलं चैतन्मुनयः कश्यपादयः ।। वदंति स्म तदा सर्वे हरि लोकभयापदम् ।। १९।।
aho vidhibalaṃ caitanmunayaḥ kaśyapādayaḥ || vadaṃti sma tadā sarve hari lokabhayāpadam || 19||
अभाग्यान्न समाप्तं तु कार्यमित्यपरे द्विजाः ।। कस्माद्विघ्नमिदं जातमित्यन्ये ह्यति विस्मिताः ।। 2.5.7.२० ।।
abhāgyānna samāptaṃ tu kāryamityapare dvijāḥ || kasmādvighnamidaṃ jātamityanye hyati vismitāḥ || 2.5.7.20 ||
इत्येवं वचनं श्रुत्वा कश्यपाद्युदितं मुने ।। आश्वासयन्मुनीन्देवान् हरिर्वाक्यमुपाददे ।। २१ ।।
ityevaṃ vacanaṃ śrutvā kaśyapādyuditaṃ mune || āśvāsayanmunīndevān harirvākyamupādade || 21 ||
विष्णुरुवाच ।।
हे देवा मुनयस्सर्वे मद्वचः शृणुतादरात् ।। किमर्थं दुःखमापन्ना दुखं तु त्यजताखिलम् ।। २२ ।।
he devā munayassarve madvacaḥ śṛṇutādarāt || kimarthaṃ duḥkhamāpannā dukhaṃ tu tyajatākhilam || 22 ||
महदाराधनं देवा न सुसाध्यं विचार्य्यताम् ।। महदाराधने पूर्वं भवेद्दुःखमिति श्रुतम् ।। विज्ञाय दृढतां देवाः प्रसन्नो भवति ध्रुवम् ।। २३ ।।
mahadārādhanaṃ devā na susādhyaṃ vicāryyatām || mahadārādhane pūrvaṃ bhavedduḥkhamiti śrutam || vijñāya dṛḍhatāṃ devāḥ prasanno bhavati dhruvam || 23 ||
शिवस्सर्वगणायक्षस्सहसा परमेश्वरः ।। विचार्यतां हृदा सर्वैः कथं वश्यो भवेदिति ।। २४।।
śivassarvagaṇāyakṣassahasā parameśvaraḥ || vicāryatāṃ hṛdā sarvaiḥ kathaṃ vaśyo bhavediti || 24||
प्रणवं पूर्वमुच्चार्य्य नमः पश्चादुदाहरेत् ।। शिवायेति ततः पश्चाच्छुभद्वयमतः परम् ।। २५ ।।
praṇavaṃ pūrvamuccāryya namaḥ paścādudāharet || śivāyeti tataḥ paścācchubhadvayamataḥ param || 25 ||
कुरुद्वयं ततः प्रोक्तं शिवाय च ततः पुनः ।। नमश्च प्रणवश्चैव मंत्रमेवं सदा बुधाः ।। २६ ।।
kurudvayaṃ tataḥ proktaṃ śivāya ca tataḥ punaḥ || namaśca praṇavaścaiva maṃtramevaṃ sadā budhāḥ || 26 ||
अवर्तध्वं पुनर्यूयं यदि शंभुकृते तदा ।। कोटिमेकं तथा जप्त्वा शिवः कार्यं करिष्यति ।। २७ ।।
avartadhvaṃ punaryūyaṃ yadi śaṃbhukṛte tadā || koṭimekaṃ tathā japtvā śivaḥ kāryaṃ kariṣyati || 27 ||
इत्युक्ते च तदा तेन हरिणा प्रभविष्णुना ।। तथा देवाः पुनश्चक्रुर्हरस्याराधनं मुने ।। २८ ।।
ityukte ca tadā tena hariṇā prabhaviṣṇunā || tathā devāḥ punaścakrurharasyārādhanaṃ mune || 28 ||
संजजाप हरिश्चापि सविधिश्शिवमानसः ।। देवानां कार्यसिद्ध्यर्थं मुनीनां च विशेषतः ।। २९।।
saṃjajāpa hariścāpi savidhiśśivamānasaḥ || devānāṃ kāryasiddhyarthaṃ munīnāṃ ca viśeṣataḥ || 29||
मुहुः शिवेति भाषंतो देवा धैर्यसमन्विताः ।। कोटिसंख्यं तदा कृत्वा स्थितास्ते मुनिसत्तम ।। 2.5.7.३० ।।
muhuḥ śiveti bhāṣaṃto devā dhairyasamanvitāḥ || koṭisaṃkhyaṃ tadā kṛtvā sthitāste munisattama || 2.5.7.30 ||
एतस्मिन्नंतरे साक्षाच्छिवः प्रादुरभूत्स्वयम् ।। यथोक्तेन स्वरूपेण वचनं चेदमब्रवीत् ।। ३१ ।।
etasminnaṃtare sākṣācchivaḥ prādurabhūtsvayam || yathoktena svarūpeṇa vacanaṃ cedamabravīt || 31 ||
श्रीशिव उवाच ।।
हे हरे हे विधे देवा मुनयश्च शुभव्रताः ।। प्रसन्नोऽस्मि वरं ब्रूत जयेनानेन चेप्सितम् ।। ३२ ।।
he hare he vidhe devā munayaśca śubhavratāḥ || prasanno'smi varaṃ brūta jayenānena cepsitam || 32 ||
।। देवा ऊचुः ।।
यदि प्रसन्नो देवेश जगदीश्वर शंकर ।। सुरान् विज्ञाय विकलान् हन्यंतां त्रिपुराणि च ।। ३३।।
yadi prasanno deveśa jagadīśvara śaṃkara || surān vijñāya vikalān hanyaṃtāṃ tripurāṇi ca || 33||
रक्षास्मान्परमेशान दीनबंधो कृपाकर ।। त्वयैव रक्षिता देवास्सदापद्भ्यो मुहुर्मुहुः ।। ३४ ।।
rakṣāsmānparameśāna dīnabaṃdho kṛpākara || tvayaiva rakṣitā devāssadāpadbhyo muhurmuhuḥ || 34 ||
।। सनत्कुमार उवाच ।।
इत्युक्तं वचनं तेषां श्रुत्वा सहरिवेधसाम् ।। विहस्यांतस्तदा ब्रह्मन्महेशः पुनरब्रवीत् ।। ३५ ।।
ityuktaṃ vacanaṃ teṣāṃ śrutvā saharivedhasām || vihasyāṃtastadā brahmanmaheśaḥ punarabravīt || 35 ||
।। महेश उवाच ।।
हे हरे हे विधे देवा मुनयश्चाखिला वचः ।। मदीयं शृणुतादृत्य नष्टं मत्वा पुरत्रयम् ।। ३६।।
he hare he vidhe devā munayaścākhilā vacaḥ || madīyaṃ śṛṇutādṛtya naṣṭaṃ matvā puratrayam || 36||
रथं च सारथिं दिव्यं कार्मुकं शरमुत्तमम् ।। पूर्वमंगीकृतं सर्वमुपपादयताचिरम् ।। ३७ ।।
rathaṃ ca sārathiṃ divyaṃ kārmukaṃ śaramuttamam || pūrvamaṃgīkṛtaṃ sarvamupapādayatāciram || 37 ||
हे विष्णो हे विधे त्वं हि त्रिलोकाधिपतिर्ध्रुवम् ।। सर्वसम्राट्प्रकारं मे कर्तुमर्हसि यत्नतः ।। ३८ ।।
he viṣṇo he vidhe tvaṃ hi trilokādhipatirdhruvam || sarvasamrāṭprakāraṃ me kartumarhasi yatnataḥ || 38 ||
नष्टं पुरत्रयं मत्वा देवसाहाय्यमित्युत ।। करिष्यथः प्रयत्नेनाधिकृतौ सर्गपालने ।। ३९ ।।
naṣṭaṃ puratrayaṃ matvā devasāhāyyamityuta || kariṣyathaḥ prayatnenādhikṛtau sargapālane || 39 ||
अयं मंत्रो महापुण्यो मत्प्रीतिजनकश्शुभः ।। भुक्तिमुक्तिप्रदस्सर्वकामदश्शैवकावह ।। 2.5.7.४०।।
ayaṃ maṃtro mahāpuṇyo matprītijanakaśśubhaḥ || bhuktimuktipradassarvakāmadaśśaivakāvaha || 2.5.7.40||
धन्यो यशस्य आयुष्यः स्वर्गकामार्थिनां नृणाम् ।। अपवर्गो ह्यकामानां मुक्तानां भुक्तिमुक्तिदः ।। ४१ ।।
dhanyo yaśasya āyuṣyaḥ svargakāmārthināṃ nṛṇām || apavargo hyakāmānāṃ muktānāṃ bhuktimuktidaḥ || 41 ||
य इमं कीर्तयेन्मंत्रं शुचिर्भूत्वा सदा नरः ।। शृणुयाच्छ्रावयेद्वापि सर्वान्कामानवाप्नुयात् ।। ४२ ।।
ya imaṃ kīrtayenmaṃtraṃ śucirbhūtvā sadā naraḥ || śṛṇuyācchrāvayedvāpi sarvānkāmānavāpnuyāt || 42 ||
सनत्कुमार उवाच ।।
इति श्रुत्वा वचस्तस्य शिवस्य परमात्मनः ।। सर्वे देवा मुदं प्रापुर्हरिर्ब्रह्माधिकं तथा ।। ४३ ।।
iti śrutvā vacastasya śivasya paramātmanaḥ || sarve devā mudaṃ prāpurharirbrahmādhikaṃ tathā || 43 ||
सर्वदेवमयं दिव्यं रथं परमशोभनम्।। रचयामास विश्वार्थे विश्वकर्मा तदाज्ञया ।। ४४ ।।
sarvadevamayaṃ divyaṃ rathaṃ paramaśobhanam|| racayāmāsa viśvārthe viśvakarmā tadājñayā || 44 ||
इति श्रीशिवमहापुराणे द्वितीयायां रुद्रसंहितायां पञ्चमे युद्धखंडे देवस्तुतिवर्णनं नाम सप्तमोऽध्यायः ।। ७ ।।
iti śrīśivamahāpurāṇe dvitīyāyāṃ rudrasaṃhitāyāṃ pañcame yuddhakhaṃḍe devastutivarṇanaṃ nāma saptamo'dhyāyaḥ || 7 ||
ॐ श्री परमात्मने नमः
AnonymousUser
150
5 Days
Learn
Teach
Discuss
Dashboard
Verses & Playlist
Flashcards
Saved Chants
Saved Discussions
Logout
Copy Shloka
Shloka Link
