| |
|

This overlay will guide you through the buttons:

।। व्यास उवाच ।।
सनत्कुमार सर्वज्ञ शैवप्रवर सन्मते ॥ अद्भुतेयं कथा तात श्राविता परिमेशितुः ॥ १॥
sanatkumāra sarvajña śaivapravara sanmate .. adbhuteyaṃ kathā tāta śrāvitā parimeśituḥ .. 1..
इदानीं रथनिर्माणं ब्रूहि देवमयं परम् ॥ शिवार्थं यत्कृतं दिव्यं धीमता विश्वकर्मणा ॥ २ ॥
idānīṃ rathanirmāṇaṃ brūhi devamayaṃ param .. śivārthaṃ yatkṛtaṃ divyaṃ dhīmatā viśvakarmaṇā .. 2 ..
।। सूत उवाच।।
इत्याकर्ण्य वचस्तस्य व्यासस्य स मुनीश्वरः ॥ सनत्कुमारः प्रोवाच स्मृत्वा शिवपदांबुजम् ॥ ३॥
ityākarṇya vacastasya vyāsasya sa munīśvaraḥ .. sanatkumāraḥ provāca smṛtvā śivapadāṃbujam .. 3..
।। सनत्कुमार उवाच ।। ।।
शृणु व्यास महाप्राज्ञ रथादेर्निर्मितिं मुने ॥ यथामति प्रवक्ष्येऽहं स्मृत्वा शिवपदाम्बुजम् ॥ ४ ॥
śṛṇu vyāsa mahāprājña rathādernirmitiṃ mune .. yathāmati pravakṣye'haṃ smṛtvā śivapadāmbujam .. 4 ..
अथ देवस्य रुद्रस्य निर्मितो विश्वकर्मणा ॥ सर्वलोकमयो दिव्यो रथो यत्नेन सादरम् ॥ ५ ॥
atha devasya rudrasya nirmito viśvakarmaṇā .. sarvalokamayo divyo ratho yatnena sādaram .. 5 ..
सर्वभूतमयश्चैव सौवर्णस्सर्वसंमतः ॥ रथांगं दक्षिणं सूर्यस्तद्वामं सोम एव च ॥ ६॥
sarvabhūtamayaścaiva sauvarṇassarvasaṃmataḥ .. rathāṃgaṃ dakṣiṇaṃ sūryastadvāmaṃ soma eva ca .. 6..
दक्षिणं द्वादशारं हि षोडशारं तथोत्तरम् ॥ अरेषु तेषु विप्रेन्द्र आदित्या द्वादशैव तु ॥ ९॥
dakṣiṇaṃ dvādaśāraṃ hi ṣoḍaśāraṃ tathottaram .. areṣu teṣu viprendra ādityā dvādaśaiva tu .. 9..
शशिनः षोडशारास्तु कला वामस्य सुव्रत ॥ ऋक्षाणि तु तथा तस्य वामस्यैव विभूषणम् ८ ॥
śaśinaḥ ṣoḍaśārāstu kalā vāmasya suvrata .. ṛkṣāṇi tu tathā tasya vāmasyaiva vibhūṣaṇam 8 ..
ऋतवो नेमयः षट् च तयोर्वै विप्रपुंगव ॥ पुष्करं चांतरिक्षं वै रथनीडश्च मंदरः ॥ ९ ॥
ṛtavo nemayaḥ ṣaṭ ca tayorvai viprapuṃgava .. puṣkaraṃ cāṃtarikṣaṃ vai rathanīḍaśca maṃdaraḥ .. 9 ..
अस्ताद्रिरुद(दद्र?)याद्रिस्तु तावुभौ कूबरौ स्मृतौ ॥ अधिष्ठानं महामेरुराश्रयाः केशराचलाः ॥ 2.5.8.१० ॥
astādriruda(dadra?)yādristu tāvubhau kūbarau smṛtau .. adhiṣṭhānaṃ mahāmerurāśrayāḥ keśarācalāḥ .. 2.5.8.10 ..
वेगस्संवत्सरास्तस्य अयने चक्रसंगमौ ॥ मुहूर्ता वंधुरास्तस्य शम्याश्चैव कलाः स्मृताः ॥ ११ ॥
vegassaṃvatsarāstasya ayane cakrasaṃgamau .. muhūrtā vaṃdhurāstasya śamyāścaiva kalāḥ smṛtāḥ .. 11 ..
तस्य काष्ठाः स्मृता घोणाश्चाक्षदंडाः क्षणाश्च वै ॥ निमेषाश्चानुकर्षश्च ईषाश्चानुलवाः स्मृताः ॥ १२ ॥
tasya kāṣṭhāḥ smṛtā ghoṇāścākṣadaṃḍāḥ kṣaṇāśca vai .. nimeṣāścānukarṣaśca īṣāścānulavāḥ smṛtāḥ .. 12 ..
द्यौर्वरूथं रथस्यास्य स्वर्गमोक्षावुभौ ध्वजौ ॥ युगान्तकोटितौ तस्य भ्रमकामदुघौ स्मृतौ ॥ १३॥
dyaurvarūthaṃ rathasyāsya svargamokṣāvubhau dhvajau .. yugāntakoṭitau tasya bhramakāmadughau smṛtau .. 13..
ईषादंडस्तथा व्यक्तं वृद्धिस्तस्यैव नड्वलः ॥ कोणास्तस्याप्यहंकारो भूतानि च बलं स्मृतम् ॥ १४ ॥
īṣādaṃḍastathā vyaktaṃ vṛddhistasyaiva naḍvalaḥ .. koṇāstasyāpyahaṃkāro bhūtāni ca balaṃ smṛtam .. 14 ..
इन्द्रियाणि च तस्यैव भूषणानि समंततः ॥ श्रद्धा च गतिरस्यैव रथस्य मुनिसत्तम ॥ १५ ॥
indriyāṇi ca tasyaiva bhūṣaṇāni samaṃtataḥ .. śraddhā ca gatirasyaiva rathasya munisattama .. 15 ..
तदानीं भूषणान्येव षडंगान्युपभूषणम् ॥ पुराणन्यायमीमांसा धर्मशास्त्राणि सुव्रताः ॥ १६॥
tadānīṃ bhūṣaṇānyeva ṣaḍaṃgānyupabhūṣaṇam .. purāṇanyāyamīmāṃsā dharmaśāstrāṇi suvratāḥ .. 16..
बलाशया वराश्चैव सर्वलक्षणसंयुताः ॥ मंत्रा घं(घ?)टाः स्मृतास्तेषां वर्णपादास्तदाश्रमाः ॥ १७॥
balāśayā varāścaiva sarvalakṣaṇasaṃyutāḥ .. maṃtrā ghaṃ(gha?)ṭāḥ smṛtāsteṣāṃ varṇapādāstadāśramāḥ .. 17..
अथो बन्धो ह्यनन्तस्तु सहस्रफणभूषितः ॥ दिशः पादा रथस्यास्य तथा चोपदिशश्चह ॥ १८॥
atho bandho hyanantastu sahasraphaṇabhūṣitaḥ .. diśaḥ pādā rathasyāsya tathā copadiśaścaha .. 18..
पुष्कराद्याः पताकाश्च सौवर्णा रत्नभूषिताः ॥ समुद्रास्तस्य चत्वारो रथकंबलिनस्स्मृताः ॥ १९॥
puṣkarādyāḥ patākāśca sauvarṇā ratnabhūṣitāḥ .. samudrāstasya catvāro rathakaṃbalinassmṛtāḥ .. 19..
गंगाद्यास्सरित श्रेष्ठाः सर्वाभरणभूषिताः ॥ चामरासक्तहस्ताग्रास्सर्वास्त्रीरूपशोभिताः ॥ 2.5.8.२०॥
gaṃgādyāssarita śreṣṭhāḥ sarvābharaṇabhūṣitāḥ .. cāmarāsaktahastāgrāssarvāstrīrūpaśobhitāḥ .. 2.5.8.20..
तत्र तत्र कृतस्थानाः शोभयांचक्रिरे रथम् ॥ आवहाद्यास्तथा सप्त सोपानं हैममुत्तमम् ॥ २१ ॥
tatra tatra kṛtasthānāḥ śobhayāṃcakrire ratham .. āvahādyāstathā sapta sopānaṃ haimamuttamam .. 21 ..
लोकालोकाचलस्तस्योपसोपानस्समंततः ॥ विषयश्च तथा बाह्यो मानसादिस्तु शोभनः ॥ २२ ॥
lokālokācalastasyopasopānassamaṃtataḥ .. viṣayaśca tathā bāhyo mānasādistu śobhanaḥ .. 22 ..
पाशास्समंततस्तस्य सर्वे वर्षाचलास्स्मृताः ॥ तलास्तस्य रथस्याऽथ सर्वे तलनिवासिनः ॥ २३ ॥
pāśāssamaṃtatastasya sarve varṣācalāssmṛtāḥ .. talāstasya rathasyā'tha sarve talanivāsinaḥ .. 23 ..
सारथिर्भगवान्ब्रह्मा देवा रश्मिधराः स्मृताः ॥ प्रतोदो ब्रह्मणस्तस्य प्रणवो ब्रह्मदैवतम् ॥ २४ ॥
sārathirbhagavānbrahmā devā raśmidharāḥ smṛtāḥ .. pratodo brahmaṇastasya praṇavo brahmadaivatam .. 24 ..
अकारश्च महच्छत्रं मंदरः पार्श्वदंडभाक् ॥ शैलेन्द्रः कार्मुकं तस्य ज्या भुजंगाधिपस्स्वयम् ॥ २५ ॥
akāraśca mahacchatraṃ maṃdaraḥ pārśvadaṃḍabhāk .. śailendraḥ kārmukaṃ tasya jyā bhujaṃgādhipassvayam .. 25 ..
घंटा सरस्वती देवी धनुषः श्रुतिरूपिणी ॥ इषुर्विष्णुर्महातेजास्त्वग्निश्शल्यं प्रकीर्तितम् ॥ २६ ॥
ghaṃṭā sarasvatī devī dhanuṣaḥ śrutirūpiṇī .. iṣurviṣṇurmahātejāstvagniśśalyaṃ prakīrtitam .. 26 ..
हयास्तस्य तथा प्रोक्ताश्चत्वारो निगमा मुने ॥ ज्योतींषि भूषणं तेषामवशिष्टान्यतः परम् ॥ २७॥
hayāstasya tathā proktāścatvāro nigamā mune .. jyotīṃṣi bhūṣaṇaṃ teṣāmavaśiṣṭānyataḥ param .. 27..
अनीकं विषसंभूतं वायवो वाजका स्मृताः ॥ ऋषयो व्यासमुख्याश्च वाहवाहास्तथाभवन्॥ २८॥
anīkaṃ viṣasaṃbhūtaṃ vāyavo vājakā smṛtāḥ .. ṛṣayo vyāsamukhyāśca vāhavāhāstathābhavan.. 28..
स्वल्पाक्षरैस्संब्रवीमि किं बहूक्त्या मुनीश्वर ॥ ब्रह्मांडे चैव यत्किंचिद्वस्तुतद्वै रथे स्मृतम् ॥ २९ ॥
svalpākṣaraissaṃbravīmi kiṃ bahūktyā munīśvara .. brahmāṃḍe caiva yatkiṃcidvastutadvai rathe smṛtam .. 29 ..
एवं सम्यक्कृतस्तेन धीमता विश्वकर्मणा ॥ सरथादिप्रकारो हि ब्रह्मविष्ण्वाज्ञया शुभः ॥ 2.5.8.३० ॥
evaṃ samyakkṛtastena dhīmatā viśvakarmaṇā .. sarathādiprakāro hi brahmaviṣṇvājñayā śubhaḥ .. 2.5.8.30 ..
इति श्रीशिवमहापुराणे द्वितीयायां रुद्रसंहितायां पञ्चमे युद्धखण्डे रथादियुद्धप्रकारवर्णनं नामाष्टमोऽध्यायः ॥ ८ ॥
iti śrīśivamahāpurāṇe dvitīyāyāṃ rudrasaṃhitāyāṃ pañcame yuddhakhaṇḍe rathādiyuddhaprakāravarṇanaṃ nāmāṣṭamo'dhyāyaḥ .. 8 ..

Add to Playlist

Practice Later

No Playlist Found

Create a Verse Post


namo namaḥ!

भाषा चुने (Choose Language)

namo namaḥ!

Sign Up to practice more than 60 Vedic Scriptures and 100 of chants, one verse at a time.

Login to track your learning and teaching progress.


Sign In