| |
|

This overlay will guide you through the buttons:

नन्दीश्वर उवाच ।।
सनत्कुमार शम्भोस्त्ववतारं परमं शृणु ॥ नभगज्ञानदं कृष्णदर्शनाह्वयमुत्तमम् ॥ १ ॥
sanatkumāra śambhostvavatāraṃ paramaṃ śṛṇu .. nabhagajñānadaṃ kṛṣṇadarśanāhvayamuttamam .. 1 ..
इक्ष्वाकुप्रमुखा आसन्श्राद्धदेवसुताश्च ये ॥ नभगस्तत्र नवमो नाभगस्तत्सुतः स्मृतः ॥ २ ॥
ikṣvākupramukhā āsanśrāddhadevasutāśca ye .. nabhagastatra navamo nābhagastatsutaḥ smṛtaḥ .. 2 ..
अम्बरीषस्सुतस्तस्य विष्णुभक्तो बभूव सः ॥ यस्योपरि प्रसन्नोभूद्दुर्वासा ब्रह्मभक्तितः ॥ ३ ॥
ambarīṣassutastasya viṣṇubhakto babhūva saḥ .. yasyopari prasannobhūddurvāsā brahmabhaktitaḥ .. 3 ..
पितामहोऽम्बरीषस्य नभगो यः प्रकीर्तितः ॥ तच्चरितं शृणु मुने यस्मै ज्ञानमदाच्छिवः ॥ ४॥
pitāmaho'mbarīṣasya nabhago yaḥ prakīrtitaḥ .. taccaritaṃ śṛṇu mune yasmai jñānamadācchivaḥ .. 4..
नभगो मनुपुत्रस्तु पठनार्थं सुबुद्धि मान् ॥ चक्रे गुरुकुले वासं बहुकालं जितेन्द्रियः ॥ ५ ॥
nabhago manuputrastu paṭhanārthaṃ subuddhi mān .. cakre gurukule vāsaṃ bahukālaṃ jitendriyaḥ .. 5 ..
एतस्मिन्समये ते वा इक्ष्वाकुप्रमुखास्सुताः ॥ तस्मै भागमकल्प्यैव भेजुर्भागान्निजान्क्रमात् ॥ ६ ।
etasminsamaye te vā ikṣvākupramukhāssutāḥ .. tasmai bhāgamakalpyaiva bhejurbhāgānnijānkramāt .. 6 .
स्वंस्वं भागं गृहीत्वा ते बुभुजू राज्यमुत्तमम् ॥ अविषादं महाभागा पित्रादेशात्सुबुद्धयः ॥ ७ ॥
svaṃsvaṃ bhāgaṃ gṛhītvā te bubhujū rājyamuttamam .. aviṣādaṃ mahābhāgā pitrādeśātsubuddhayaḥ .. 7 ..
स पश्चादागतस्तत्र ब्रह्मचारी गुरुस्थलात् ॥ नभगोऽधीत्य सर्वाश्च सांगोपांगाः श्रुतीः क्रमात् ॥ ८ ॥
sa paścādāgatastatra brahmacārī gurusthalāt .. nabhago'dhītya sarvāśca sāṃgopāṃgāḥ śrutīḥ kramāt .. 8 ..
भ्रातृन्विलोक्य नभगो विभक्तान्सकलान्निजान् ॥ दायार्थी प्राह तान्स्नेहादिक्ष्वाकुप्रमुखान्मुने ॥ ९॥
bhrātṛnvilokya nabhago vibhaktānsakalānnijān .. dāyārthī prāha tānsnehādikṣvākupramukhānmune .. 9..
नभग उवाच ।।
भ्रातरोभक्तकं मह्यं दायं कृत्वा यथातथम् ॥ सर्वे विभक्तास्सुप्रीत्या स्वदायार्थागताय च ॥ 3.29.१०॥
bhrātarobhaktakaṃ mahyaṃ dāyaṃ kṛtvā yathātatham .. sarve vibhaktāssuprītyā svadāyārthāgatāya ca .. 3.29.10..
तदा विस्मृतमस्माभिरिदानीं पितरं तव ॥ विभजामो वयं भागं तं गृहाण न संशयः ॥ ११॥
tadā vismṛtamasmābhiridānīṃ pitaraṃ tava .. vibhajāmo vayaṃ bhāgaṃ taṃ gṛhāṇa na saṃśayaḥ .. 11..
तच्छुत्वा भ्रातृवचनं नभगः परविस्मृतः ॥ तदोपकण्ठमागत्य पितरं समभाषत ॥ १२ ॥
tacchutvā bhrātṛvacanaṃ nabhagaḥ paravismṛtaḥ .. tadopakaṇṭhamāgatya pitaraṃ samabhāṣata .. 12 ..
नभग उवाच ।।
हे तात भ्रातरः सर्वे त्यक्त्वा मां न्यभजंश्च ते ॥ पठनार्थं गतश्चाहं ब्रह्मचारी गुरोः कुले॥१३॥
he tāta bhrātaraḥ sarve tyaktvā māṃ nyabhajaṃśca te .. paṭhanārthaṃ gataścāhaṃ brahmacārī guroḥ kule..13..
तत आगत्य मे पृष्टा दायदानार्थमादरात्॥ते त्वामूचुर्विभागं मे तदर्थमहमागतः ॥ १४॥
tata āgatya me pṛṣṭā dāyadānārthamādarāt..te tvāmūcurvibhāgaṃ me tadarthamahamāgataḥ .. 14..
नन्दीश्वर उवाच ।।
तदाकर्ण्य वचस्तस्य पिता तं प्राह विस्मितः॥आश्वास्य श्राद्धदेवस्स सत्यधर्मरतं मुने ॥ १५॥
tadākarṇya vacastasya pitā taṃ prāha vismitaḥ..āśvāsya śrāddhadevassa satyadharmarataṃ mune .. 15..
मनुरुवाच ।।
तदुक्तं मादृथास्तात प्रतारणकरं हि तत् ॥ न ह्यहं परमं दायं सर्वथा भोगसाधनम् ॥ १६ ॥
taduktaṃ mādṛthāstāta pratāraṇakaraṃ hi tat .. na hyahaṃ paramaṃ dāyaṃ sarvathā bhogasādhanam .. 16 ..
तथापि दायभावेन दत्तोऽहं तैः प्रतारिभिः ॥ तव वै जीवनोपाय वदामि शृणु तत्त्वतः ॥ १७ ॥
tathāpi dāyabhāvena datto'haṃ taiḥ pratāribhiḥ .. tava vai jīvanopāya vadāmi śṛṇu tattvataḥ .. 17 ..
सत्रमांगिरसा विप्राः कुर्वंत्यद्य सुमेधसः ॥ तत्र कर्मणि मुह्यन्ति षष्ठं षष्ठमहः प्रति ॥ १८॥
satramāṃgirasā viprāḥ kurvaṃtyadya sumedhasaḥ .. tatra karmaṇi muhyanti ṣaṣṭhaṃ ṣaṣṭhamahaḥ prati .. 18..
तत्र त्वं गच्छ नभग तान् सुशंस महाकवे ॥ सूक्ते द्वे वैश्वदेवे हि सत्रं शुद्धं हि तद्भवेत् ॥ १९॥
tatra tvaṃ gaccha nabhaga tān suśaṃsa mahākave .. sūkte dve vaiśvadeve hi satraṃ śuddhaṃ hi tadbhavet .. 19..
तत्कर्मणि समाप्ते हि स्वयान्तो ब्राह्मणाश्च ते ॥ धनं दास्यन्ति ते तुष्टास्स्वसत्रपरिशेषितम् ॥ 3.29.२०॥
tatkarmaṇi samāpte hi svayānto brāhmaṇāśca te .. dhanaṃ dāsyanti te tuṣṭāssvasatrapariśeṣitam .. 3.29.20..
नन्दीश्वर उवाच ।।
तदाकर्ण्य पितुर्वाक्यं नभगः सत्यसारवान् ॥ जगाम तत्र सुप्रीत्या यत्र तत्सत्रमुत्तमम् ॥ २१ ॥
tadākarṇya piturvākyaṃ nabhagaḥ satyasāravān .. jagāma tatra suprītyā yatra tatsatramuttamam .. 21 ..
तदाहः कर्मणि मुने सत्रे तस्मिन्स मानवः ॥ सूक्ते द्वे वैश्वदेवे हि प्रोवाच स्पष्टतस्सुधीः ॥ २२ ॥
tadāhaḥ karmaṇi mune satre tasminsa mānavaḥ .. sūkte dve vaiśvadeve hi provāca spaṣṭatassudhīḥ .. 22 ..
समाप्ते कर्मणि ततो विप्रा आंगिरसाश्च ते ॥ तस्मै दत्त्वा ययुः स्वर्गं स्वंस्वं सत्रावशेषितम् ॥ २३ ॥
samāpte karmaṇi tato viprā āṃgirasāśca te .. tasmai dattvā yayuḥ svargaṃ svaṃsvaṃ satrāvaśeṣitam .. 23 ..
तत्तदा स्वीकरिष्यंतं सुसत्रपरिशेषितम् ॥ विज्ञाय गिरिशः सद्य आविर्भूत सदूतिकृत् ॥ २४ ॥
tattadā svīkariṣyaṃtaṃ susatrapariśeṣitam .. vijñāya giriśaḥ sadya āvirbhūta sadūtikṛt .. 24 ..
सर्वांगसुन्दरः श्रीमान्पुरुषः कृष्णदर्शनः ॥ भावं समीक्षितुं भागं दातुं ज्ञानं परं च तत् ॥ २५ ॥
sarvāṃgasundaraḥ śrīmānpuruṣaḥ kṛṣṇadarśanaḥ .. bhāvaṃ samīkṣituṃ bhāgaṃ dātuṃ jñānaṃ paraṃ ca tat .. 25 ..
अथो स शंकरः शम्भुः परीक्षाकर ईश्वरः ॥ उवाचोत्तरतोऽभ्येत्य नभगं तं हि मानवम् ॥ २६ ॥
atho sa śaṃkaraḥ śambhuḥ parīkṣākara īśvaraḥ .. uvācottarato'bhyetya nabhagaṃ taṃ hi mānavam .. 26 ..
ईश्वर उवाच ।।
कस्त्वं गृह्णासि पुरुष ममेदं वास्तुकं वसु ॥ प्रेषितः केन तत्सर्वं सत्यं वद ममाग्रतः ॥ २७ ॥
kastvaṃ gṛhṇāsi puruṣa mamedaṃ vāstukaṃ vasu .. preṣitaḥ kena tatsarvaṃ satyaṃ vada mamāgrataḥ .. 27 ..
नन्दीश्वर उवाच ।।
तच्छुत्वा तद्वचस्तात मानवो नभगः कवि ॥ प्रत्युवाच विनीतात्मा पुरुषं कृष्णदर्शनम् ॥ २८ ॥
tacchutvā tadvacastāta mānavo nabhagaḥ kavi .. pratyuvāca vinītātmā puruṣaṃ kṛṣṇadarśanam .. 28 ..
नभगः उवाच ।।
ममेदमृषिभिर्दत्तं वसु यज्ञगतं खलु ॥ कथं वारयसे मां त्वं गृह्णतं कृष्णदर्शनम् ॥ २९ ॥
mamedamṛṣibhirdattaṃ vasu yajñagataṃ khalu .. kathaṃ vārayase māṃ tvaṃ gṛhṇataṃ kṛṣṇadarśanam .. 29 ..
नन्दीश्वर उवाच ।।
आकर्ण्य नाभगं वाक्यमिदं सत्यमुदीरितम् ॥ प्रत्युवाच प्रसन्नात्मा पुरुषः कृष्णदर्शनः ॥ 3.29.३० ॥
ākarṇya nābhagaṃ vākyamidaṃ satyamudīritam .. pratyuvāca prasannātmā puruṣaḥ kṛṣṇadarśanaḥ .. 3.29.30 ..
कृष्णदर्शन उवाच ।।
विवादेऽस्मिन्हि नौ तात प्रमाणं जनकस्तव ॥ याहि तम्पृच्छ स ब्रूयात्तत्प्रमाणन्तु सत्यतः ॥ ३१ ॥
vivāde'sminhi nau tāta pramāṇaṃ janakastava .. yāhi tampṛccha sa brūyāttatpramāṇantu satyataḥ .. 31 ..
नन्दीश्वर उवाच ।।
तदाकर्ण्य वचस्तस्य नभगो मानवः कविः ॥ आगच्छत्पितरं प्रीत्या तदुक्तं पृष्टवान्मुने ॥ ३२ ॥
tadākarṇya vacastasya nabhago mānavaḥ kaviḥ .. āgacchatpitaraṃ prītyā taduktaṃ pṛṣṭavānmune .. 32 ..
पुत्रोदितं समाकर्ण्य श्राद्धदेवस्स वै मनुः ॥ स्मृत्वा शिवपदाम्भोजं प्राप्तस्मृतिरुवाच तम् ॥ ३३ ॥
putroditaṃ samākarṇya śrāddhadevassa vai manuḥ .. smṛtvā śivapadāmbhojaṃ prāptasmṛtiruvāca tam .. 33 ..
मनुरुवाच ।।
हे तात शृणु मद्वाक्यं स देवः पुरुषः शिवः ॥ तस्यैव सकलं वस्तु यज्ञप्राप्तं विशेषतः ॥ ३४ ॥
he tāta śṛṇu madvākyaṃ sa devaḥ puruṣaḥ śivaḥ .. tasyaiva sakalaṃ vastu yajñaprāptaṃ viśeṣataḥ .. 34 ..
अध्वरोर्वरितं वस्तु रुद्रभागः प्रकीर्तितः ॥ इत्यपि प्राज्ञवादो हि क्वचिज्जातस्तदिच्छया ॥ ३५ ॥
adhvarorvaritaṃ vastu rudrabhāgaḥ prakīrtitaḥ .. ityapi prājñavādo hi kvacijjātastadicchayā .. 35 ..
स देव ईश्वरः सर्वं वस्त्वर्हति न संशयः ॥ यज्ञावशिष्टं किमुत परे तस्येच्छया विभोः ॥ ३६ ॥
sa deva īśvaraḥ sarvaṃ vastvarhati na saṃśayaḥ .. yajñāvaśiṣṭaṃ kimuta pare tasyecchayā vibhoḥ .. 36 ..
अनुग्रहार्थमायातस्तव तद्रूपतः प्रभुः ॥ तत्र त्वं गच्छ नभग प्रसन्नं कुरु सत्यतः ॥ ३७॥
anugrahārthamāyātastava tadrūpataḥ prabhuḥ .. tatra tvaṃ gaccha nabhaga prasannaṃ kuru satyataḥ .. 37..
क्षमापय स्वापराधं सुप्रणम्य स्तुतिं कुरु ॥ सर्वप्रभुस्स एवेशो यज्ञाधीशोऽखिलेश्वरः ॥ ३८ ॥
kṣamāpaya svāparādhaṃ supraṇamya stutiṃ kuru .. sarvaprabhussa eveśo yajñādhīśo'khileśvaraḥ .. 38 ..
विष्णुब्रह्मादयो देवाः सिद्धास्सर्वर्षयोऽपि हि ॥ तदनुग्रहतस्तात समर्थः सर्वकर्मणि ॥ ३९ ॥
viṣṇubrahmādayo devāḥ siddhāssarvarṣayo'pi hi .. tadanugrahatastāta samarthaḥ sarvakarmaṇi .. 39 ..
किम्बहूक्त्यात्मजश्रेष्ठ गच्छ तत्राशु माचिरम् ॥ प्रसादय महादेवं सर्वथा सकलेश्वरम् ॥ 3.29.४० ॥
kimbahūktyātmajaśreṣṭha gaccha tatrāśu māciram .. prasādaya mahādevaṃ sarvathā sakaleśvaram .. 3.29.40 ..
नन्दीश्वर उवाच ।।
इत्युक्त्वा स मनुः श्राद्धदेवश्च तनयं द्रुतम् ॥ प्रेषयामास निकटं शम्भोस्सोऽपि समेत्य तम् ॥ ४१ ॥
ityuktvā sa manuḥ śrāddhadevaśca tanayaṃ drutam .. preṣayāmāsa nikaṭaṃ śambhosso'pi sametya tam .. 41 ..
नभगश्च प्रणम्याशु साञ्जलिर्नतमस्तकः ॥ प्रोवाच सुप्रसन्नात्मा विनयेन महामतिः ॥ ४२ ॥
nabhagaśca praṇamyāśu sāñjalirnatamastakaḥ .. provāca suprasannātmā vinayena mahāmatiḥ .. 42 ..
नभग उवाच ।।
इदं तवेश सर्वं हि वस्तु त्रिभुवने हि यत् ॥ इत्याह मे पिता नूनं किमुताध्वरशेषितम् ॥ ४३ ॥
idaṃ taveśa sarvaṃ hi vastu tribhuvane hi yat .. ityāha me pitā nūnaṃ kimutādhvaraśeṣitam .. 43 ..
अजानता मया नाथ यदुक्तन्तद्वचो भ्रमात् ॥ अपराधन्त्वं क्षमस्व शिरसा त्वां प्रसादये ॥ ४४ ॥
ajānatā mayā nātha yaduktantadvaco bhramāt .. aparādhantvaṃ kṣamasva śirasā tvāṃ prasādaye .. 44 ..
इत्युक्त्वा नभगस्सोतिदीनधीस्तु कृताञ्जलिः ॥ तुष्टाव तं महेशानं कृष्णदर्शनमानतः ॥ ४५ ॥
ityuktvā nabhagassotidīnadhīstu kṛtāñjaliḥ .. tuṣṭāva taṃ maheśānaṃ kṛṣṇadarśanamānataḥ .. 45 ..
श्राद्धदेवोऽपि शुद्धात्मा नतकस्साञ्जलिस्सुधीः ॥ तुष्टाव तं प्रभुं नत्वा स्वापराधं क्षमापयत् ॥ ४६ ॥
śrāddhadevo'pi śuddhātmā natakassāñjalissudhīḥ .. tuṣṭāva taṃ prabhuṃ natvā svāparādhaṃ kṣamāpayat .. 46 ..
एतस्मिन्नन्तरे तत्र विष्णुर्ब्रह्माखिलः सुधीः ॥ वासवाद्याः समाजग्मुः सिद्धाश्च मुनयोऽपि हि ॥ ४७ ॥
etasminnantare tatra viṣṇurbrahmākhilaḥ sudhīḥ .. vāsavādyāḥ samājagmuḥ siddhāśca munayo'pi hi .. 47 ..
महोत्सवं प्रकुर्वन्तः सुकृतालयोऽखिलाः ॥ तुष्टुवुर्नतका भक्त्या सुप्रणम्य पृथक्पृथक् ॥ ४८॥
mahotsavaṃ prakurvantaḥ sukṛtālayo'khilāḥ .. tuṣṭuvurnatakā bhaktyā supraṇamya pṛthakpṛthak .. 48..
अथ रुद्रः प्रसन्नात्मा कृपादृष्ट्या विलोक्य तान्॥उवाच नभगं प्रीत्या सस्मितं कृष्णदर्शनः ॥ ४९ ॥
atha rudraḥ prasannātmā kṛpādṛṣṭyā vilokya tān..uvāca nabhagaṃ prītyā sasmitaṃ kṛṣṇadarśanaḥ .. 49 ..
कृष्णदर्शन उवाच ।।
यत्ते पितावदद्धर्म्यं वाक्यन्तत्तु तथैव हि ॥ त्वयापि सत्यमुक्तं तत्साधुस्त्वन्नात्र संशयः ॥ 3.29.५०॥
yatte pitāvadaddharmyaṃ vākyantattu tathaiva hi .. tvayāpi satyamuktaṃ tatsādhustvannātra saṃśayaḥ .. 3.29.50..
अतोऽहं सुप्रसन्नोऽस्मि सर्वथा सुव्रतेन ते ॥ ददामि कृपया ते हि ज्ञानम्ब्रह्म सनातनम् ॥ ५१ ॥
ato'haṃ suprasanno'smi sarvathā suvratena te .. dadāmi kṛpayā te hi jñānambrahma sanātanam .. 51 ..
महाज्ञानी भव त्वं हि सविप्रो नभगं द्रुतम् ॥ गृहाण वस्त्विदं सर्वं मद्दत्तं कृपयाधुना ॥ ५२ ॥
mahājñānī bhava tvaṃ hi savipro nabhagaṃ drutam .. gṛhāṇa vastvidaṃ sarvaṃ maddattaṃ kṛpayādhunā .. 52 ..
इह सर्वसुखं भुङ्क्ष्व निर्विकारं महामते ॥ सुगतिं प्राप्स्यसि त्वं हि सविप्रः कृपया मम ॥ ५३ ॥
iha sarvasukhaṃ bhuṅkṣva nirvikāraṃ mahāmate .. sugatiṃ prāpsyasi tvaṃ hi savipraḥ kṛpayā mama .. 53 ..
नन्दीश्वर उवाच ।।
इत्युक्त्वा तात भगवान्स रुद्रः सत्यवत्सलः ॥ सर्वेषाम्पश्यतान्तेषान्तत्रैवान्तर्दधे हरः ॥ ५४ ॥
ityuktvā tāta bhagavānsa rudraḥ satyavatsalaḥ .. sarveṣāmpaśyatānteṣāntatraivāntardadhe haraḥ .. 54 ..
विष्णुर्ब्रह्मापि देवाद्यास्सर्वे ते मुनिसत्तम ॥ स्वंस्वं धाम ययुः प्रीत्या तस्यै नत्वा दिशे मुदा ॥ ५५ ॥
viṣṇurbrahmāpi devādyāssarve te munisattama .. svaṃsvaṃ dhāma yayuḥ prītyā tasyai natvā diśe mudā .. 55 ..
सपुत्रः श्राद्धदेवोऽपि स्वस्थानमगमन्मुदा ॥ भुक्त्वा भोगान्सुविपुलान्सोऽन्ते शिवपुर ययौ ॥ ५६ ॥
saputraḥ śrāddhadevo'pi svasthānamagamanmudā .. bhuktvā bhogānsuvipulānso'nte śivapura yayau .. 56 ..
इत्थन्ते कीर्तितो ब्रह्मन्नवतारः शिवस्य हि ॥ कृष्णदर्शननामा वै नभगानन्ददायकः ॥ ५७॥
itthante kīrtito brahmannavatāraḥ śivasya hi .. kṛṣṇadarśananāmā vai nabhagānandadāyakaḥ .. 57..
इदमाख्यानमनघं भुक्तिमुक्तिप्रदं सताम् ॥ पठतां शृण्वतां वापि सर्व कामफलप्रदम् ॥ ५८ ॥
idamākhyānamanaghaṃ bhuktimuktipradaṃ satām .. paṭhatāṃ śṛṇvatāṃ vāpi sarva kāmaphalapradam .. 58 ..
य एतच्चरितम्प्रातस्सायं च स्मरते सुधीः ॥ कविर्भवति मन्त्रज्ञो गतिमन्ते लभेत्पराम् ॥ ५९ ॥
ya etaccaritamprātassāyaṃ ca smarate sudhīḥ .. kavirbhavati mantrajño gatimante labhetparām .. 59 ..
इति श्रीशिवमहापुराणे तृतीयायां शतरुद्रसंहितायां नन्दीश्वरसनत्कुमारसंवादे कृष्णदर्शनशिवावतारवर्णनंनामैकोनत्रिंशोऽध्यायः॥२९॥
iti śrīśivamahāpurāṇe tṛtīyāyāṃ śatarudrasaṃhitāyāṃ nandīśvarasanatkumārasaṃvāde kṛṣṇadarśanaśivāvatāravarṇanaṃnāmaikonatriṃśo'dhyāyaḥ..29..

Add to Playlist

Practice Later

No Playlist Found

Create a Verse Post


namo namaḥ!

भाषा चुने (Choose Language)

namo namaḥ!

Sign Up to practice more than 60 Vedic Scriptures and 100 of chants, one verse at a time.

Login to track your learning and teaching progress.


Sign In