।। सनत्कुमार उवाच ।।
एतच्छ्रुत्वा वचस्तस्य सोब्रवीत्तं महामुनिम्।।विस्मयं परमं गत्वोपमन्युं शांतमानसम् ।। १ ।।
etacchrutvā vacastasya sobravīttaṃ mahāmunim||vismayaṃ paramaṃ gatvopamanyuṃ śāṃtamānasam || 1 ||
वासुदेव उवाच ।।
धन्यस्त्वमसि विप्रेन्द्र कस्त्वां स्तोतुमलं कृती ।। यस्य देवादिदेवस्ते सान्निध्यं कुरुते श्रमे ।। २ ।।
dhanyastvamasi viprendra kastvāṃ stotumalaṃ kṛtī || yasya devādidevaste sānnidhyaṃ kurute śrame || 2 ||
दर्शनं मुनिशार्दूल दद्यात्स भगवाञ्छिवः ।। अपि तावन्ममाप्येवं प्रसादं वा करोत्वसौ । ३ ।।
darśanaṃ muniśārdūla dadyātsa bhagavāñchivaḥ || api tāvanmamāpyevaṃ prasādaṃ vā karotvasau | 3 ||
उपमन्युरुवाच ।।
अचिरेणैव कालेन महादेवं न संशयः ।। तस्यैव कृपया त्वं वै द्रक्ष्यसे पुरुषोत्तम ।। ४ ।।
acireṇaiva kālena mahādevaṃ na saṃśayaḥ || tasyaiva kṛpayā tvaṃ vai drakṣyase puruṣottama || 4 ||
षोडशे मासि सुवरान् प्राप्स्यसि त्वं महेश्वरात् ।। सपत्नीकात्कथं नो दास्यते देवो वरान्हरे ।। ५।।
ṣoḍaśe māsi suvarān prāpsyasi tvaṃ maheśvarāt || sapatnīkātkathaṃ no dāsyate devo varānhare || 5||
पूज्योसि दैवतैस्सर्वैः श्लाघनीयस्सदा गुणैः ।। जाप्यं तेऽहं प्रवक्ष्यामि श्रद्दधानाय चाच्युत ।। ६ ।।
pūjyosi daivataissarvaiḥ ślāghanīyassadā guṇaiḥ || jāpyaṃ te'haṃ pravakṣyāmi śraddadhānāya cācyuta || 6 ||
तेन जपप्रभावेण सत्यं द्रक्ष्यसि शंकरम् ।। आत्मतुल्यबलं पुत्रं लभिष्यसि महेश्वरात् ।। ७ ।।
tena japaprabhāveṇa satyaṃ drakṣyasi śaṃkaram || ātmatulyabalaṃ putraṃ labhiṣyasi maheśvarāt || 7 ||
जपो नमश्शिवायेति मंत्रराजमिमं हरे ।। सर्वकामप्रदं दिव्यं भुक्तिमुक्तिप्रदायकम् ।। ८ ।।
japo namaśśivāyeti maṃtrarājamimaṃ hare || sarvakāmapradaṃ divyaṃ bhuktimuktipradāyakam || 8 ||
।। सनत्कुमार उवाच ।।
एवं कथयतस्तस्य महादेवाश्रिताः कथाः ।। दिनान्यष्टौ प्रयातानि मुहूर्तमिव तापस ।। ९।।
evaṃ kathayatastasya mahādevāśritāḥ kathāḥ || dinānyaṣṭau prayātāni muhūrtamiva tāpasa || 9||
नवमे तु दिने प्राप्ते मुनिना स च दीक्षितः ।। मंत्रमध्यापितं शार्वमाथर्वशिरसं महत् ।। 5.3.१० ।।
navame tu dine prāpte muninā sa ca dīkṣitaḥ || maṃtramadhyāpitaṃ śārvamātharvaśirasaṃ mahat || 5.3.10 ||
जटी मुण्डी च सद्योऽसौ बभूव सुसमाहितः ।। पादांगुष्ठोद्धृततनुस्तेपे चोर्द्ध्वभुजस्तथा ।। ११ ।।
jaṭī muṇḍī ca sadyo'sau babhūva susamāhitaḥ || pādāṃguṣṭhoddhṛtatanustepe corddhvabhujastathā || 11 ||
संप्राप्ते षोडशे मासि संतुष्टः परमेश्वरः ।। पार्वत्या सहितश्शंभुर्ददौ कृष्णाय दर्शनम् ।। १२ ।।
saṃprāpte ṣoḍaśe māsi saṃtuṣṭaḥ parameśvaraḥ || pārvatyā sahitaśśaṃbhurdadau kṛṣṇāya darśanam || 12 ||
पार्वत्या सहितं देवं त्रिनेत्रं चन्द्रशेखरम् ।। ब्रह्माद्यैस्स्तूयमानं तु पूजितं सिद्धकोटिभिः ।। १३ ।।
pārvatyā sahitaṃ devaṃ trinetraṃ candraśekharam || brahmādyaisstūyamānaṃ tu pūjitaṃ siddhakoṭibhiḥ || 13 ||
दिव्यमाल्याम्बरधरं भक्तिनम्रैस्सुरासुरैः ।। प्रणतं च विशेषेण नानाभूषणभूषितम् ।। १४ ।।
divyamālyāmbaradharaṃ bhaktinamraissurāsuraiḥ || praṇataṃ ca viśeṣeṇa nānābhūṣaṇabhūṣitam || 14 ||
सर्वाश्चर्यमयं कांतं महेशमजमव्ययम् ।। नानागणान्वितं तुष्टं पुत्राभ्यां संयुतं प्रभुम् ।। १५ ।।
sarvāścaryamayaṃ kāṃtaṃ maheśamajamavyayam || nānāgaṇānvitaṃ tuṣṭaṃ putrābhyāṃ saṃyutaṃ prabhum || 15 ||
श्रीकृष्णः प्रांजलिर्दृष्ट्वा विस्मयोत्फुल्ललोचनः ।। ईदृशं शंकरं प्रीतः प्रणनाम महोत्सवः ।। १६ ।।
śrīkṛṣṇaḥ prāṃjalirdṛṣṭvā vismayotphullalocanaḥ || īdṛśaṃ śaṃkaraṃ prītaḥ praṇanāma mahotsavaḥ || 16 ||
नानाविधैः स्तुतिपदैर्वाङ्मयेनार्चयत्तदा ।। सहस्रनाम्ना देवेशं तुष्टाव नतकंधरः ।। १७ ।।
nānāvidhaiḥ stutipadairvāṅmayenārcayattadā || sahasranāmnā deveśaṃ tuṣṭāva natakaṃdharaḥ || 17 ||
ततो देवास्सगंधर्वा विद्याधरमहोरगाः ।। मुमुचुः पुष्पवृष्टिं च साधुवादान्मनोनुगान् ।। १८ ।।
tato devāssagaṃdharvā vidyādharamahoragāḥ || mumucuḥ puṣpavṛṣṭiṃ ca sādhuvādānmanonugān || 18 ||
पार्वत्याश्च मुखं दृष्ट्वा भगवान्भक्तवत्सलः ।। उवाच केशवं तुष्टो रुद्रश्चाथ बिडौजसा ।। १९ ।।
pārvatyāśca mukhaṃ dṛṣṭvā bhagavānbhaktavatsalaḥ || uvāca keśavaṃ tuṣṭo rudraścātha biḍaujasā || 19 ||
श्रीमहादेव उवाच ।।
कृष्णं जानामि भक्तं त्वां मयि नित्यं दृढव्रतम् ।। वृणीष्व त्वं वरान्मत्तः पुण्यांस्त्रैलोक्यदुर्लभान् ।। 5.3.२० ।।
kṛṣṇaṃ jānāmi bhaktaṃ tvāṃ mayi nityaṃ dṛḍhavratam || vṛṇīṣva tvaṃ varānmattaḥ puṇyāṃstrailokyadurlabhān || 5.3.20 ||
।। सनत्कुमार उवाच ।।
तस्य तद्वचनं श्रुत्वा कृष्णः प्रांजलिरादरात् ।। प्राह सर्वेश्वरं शम्भुं सुप्रणम्य पुनः पुनः ।। २१ ।।
tasya tadvacanaṃ śrutvā kṛṣṇaḥ prāṃjalirādarāt || prāha sarveśvaraṃ śambhuṃ supraṇamya punaḥ punaḥ || 21 ||
।। कृष्ण उवाच ।।
देवदेव महादेव याचेऽहं ह्युत्तमान्वरान् ।। त्वत्तोऽष्टप्रमितान्नाथ त्वयोद्दिष्टान्महेश्वर ।। २२ ।।
devadeva mahādeva yāce'haṃ hyuttamānvarān || tvatto'ṣṭapramitānnātha tvayoddiṣṭānmaheśvara || 22 ||
तव धर्म्मे मतिर्नित्यं यशश्चाप्रचलं महत् ।। त्वत्सामीप्यं स्थिरा भक्तिस्त्वयि नित्यं ममास्त्विति ।। २३ ।।
tava dharmme matirnityaṃ yaśaścāpracalaṃ mahat || tvatsāmīpyaṃ sthirā bhaktistvayi nityaṃ mamāstviti || 23 ||
पुत्राणि च दशाद्यानां पुत्राणां मम संतु वै ।। वध्याश्च रिपवस्सर्वे संग्रामे बलदर्पिताः ।। २४ ।।
putrāṇi ca daśādyānāṃ putrāṇāṃ mama saṃtu vai || vadhyāśca ripavassarve saṃgrāme baladarpitāḥ || 24 ||
अपमानो भवेन्नैव क्वचिन्मे शत्रुतः प्रभो ।। योगिनामपि सर्वेषां भवेयमतिवल्लभः ।। २५।।
apamāno bhavennaiva kvacinme śatrutaḥ prabho || yogināmapi sarveṣāṃ bhaveyamativallabhaḥ || 25||
इत्यष्टौ सुवरान्देहि देवदेव नमोऽस्तु ते ।। सर्वेश्वरस्त्वमेवासि मत्प्रभुश्च विशेषतः ।। २६ ।।
ityaṣṭau suvarāndehi devadeva namo'stu te || sarveśvarastvamevāsi matprabhuśca viśeṣataḥ || 26 ||
सनत्कुमार उवाच ।।
तस्य तद्वचनं श्रुत्वा तमाह भगवान्भवः ।। सर्वं भविष्यतीत्येवं पुनस्स प्राह शूलधृक् ।। २७ ।।
tasya tadvacanaṃ śrutvā tamāha bhagavānbhavaḥ || sarvaṃ bhaviṣyatītyevaṃ punassa prāha śūladhṛk || 27 ||
साम्बो नाम महावीर्यः पुत्रस्ते भविता बली।।घोरसंवर्तकादित्यश्शप्तो मुनिभिरेव च ।। २८।।
sāmbo nāma mahāvīryaḥ putraste bhavitā balī||ghorasaṃvartakādityaśśapto munibhireva ca || 28||
मानुषो भवितासीति स ते पुत्रो भवि ष्यति ।। यद्यच्च प्रार्थितं किंचित्तत्सर्वं च लभस्व वै ।। २९ ।।
mānuṣo bhavitāsīti sa te putro bhavi ṣyati || yadyacca prārthitaṃ kiṃcittatsarvaṃ ca labhasva vai || 29 ||
सनत्कुमार उवाच ।।
एवं लब्ध्वा वरान्सर्वाञ्छ्रीकृष्णः परमेश्वरात् ।। नानाविधाभिर्बह्वीभिस्स्तुतिभिस्समतोषयत् ।। 5.3.३०।।
evaṃ labdhvā varānsarvāñchrīkṛṣṇaḥ parameśvarāt || nānāvidhābhirbahvībhisstutibhissamatoṣayat || 5.3.30||
तमाहाथ शिवा तुष्टा पार्वती भक्तवत्सला।।वासुदेवं महात्मानं शंभुभक्तं तपस्विनम् ।। ३१ ।।
tamāhātha śivā tuṣṭā pārvatī bhaktavatsalā||vāsudevaṃ mahātmānaṃ śaṃbhubhaktaṃ tapasvinam || 31 ||
।। पार्वत्युवाच ।।
वासुदेव महाबुद्धे कृष्ण तुष्टास्मि तेऽनघ ।। गृहाण मत्तश्च वरान्मनोज्ञान्भुवि दुर्लभान् ।। ३२।।
vāsudeva mahābuddhe kṛṣṇa tuṣṭāsmi te'nagha || gṛhāṇa mattaśca varānmanojñānbhuvi durlabhān || 32||
सनत्कुमार उवाच ।।
इत्याकर्ण्य वचस्तस्याः पार्वत्यास्स यदूद्वहः ।। उवाच सुप्रसन्नात्मा भक्तियुक्तेन चेतसा ।। ३३ ।।
ityākarṇya vacastasyāḥ pārvatyāssa yadūdvahaḥ || uvāca suprasannātmā bhaktiyuktena cetasā || 33 ||
श्रीकृष्ण उवाच ।।
देवि त्वं परितुष्टासि चेद्ददासि वरान्हि मे ।। तपसाऽनेन सत्येन ब्राह्मणान्प्रति मास्मभूत् ।। ३४।।
devi tvaṃ parituṣṭāsi ceddadāsi varānhi me || tapasā'nena satyena brāhmaṇānprati māsmabhūt || 34||
द्वेषः कदाचिद्भद्रं पूजयेयं द्विजान्सदा ।। तुष्टौ च मातापितरौ भवेतां मम सर्वदा ।। ३५।।
dveṣaḥ kadācidbhadraṃ pūjayeyaṃ dvijānsadā || tuṣṭau ca mātāpitarau bhavetāṃ mama sarvadā || 35||
सर्वभूतेष्वानुकूल्यं भजेयं यत्र तत्रगः।।कुले प्रभृति रुचिता ममास्तु तव दर्शनात् ।। ३६।।
sarvabhūteṣvānukūlyaṃ bhajeyaṃ yatra tatragaḥ||kule prabhṛti rucitā mamāstu tava darśanāt || 36||
तर्पयेयं सुरेन्द्रादीन्देवान् यज्ञशतेन तु ।। यतीनामतिथीनां च सहस्राण्यथ सर्वदा ।। ३७ ।। ।
tarpayeyaṃ surendrādīndevān yajñaśatena tu || yatīnāmatithīnāṃ ca sahasrāṇyatha sarvadā || 37 || |
भोजयेयं सदा गेहे श्रद्धापूतं तु भोजनम् ।। बांधवैस्सह प्रीतिस्तु नित्यमस्तु सुनिर्वृतिः ।। ३८ ।।
bhojayeyaṃ sadā gehe śraddhāpūtaṃ tu bhojanam || bāṃdhavaissaha prītistu nityamastu sunirvṛtiḥ || 38 ||
देवि भार्य्यासहस्राणां भवेयं प्राणवल्लभः ।। अक्षीणा काम्यता तासु प्रसादात्तव शांकरि ।। ३९ ।।
devi bhāryyāsahasrāṇāṃ bhaveyaṃ prāṇavallabhaḥ || akṣīṇā kāmyatā tāsu prasādāttava śāṃkari || 39 ||
आसां च पितरो लोके भवेयुः सत्यावादिनः ।। इत्याद्याः सुवरास्संतु प्रसादात्तव पार्वति ।। 5.3.४० ।।
āsāṃ ca pitaro loke bhaveyuḥ satyāvādinaḥ || ityādyāḥ suvarāssaṃtu prasādāttava pārvati || 5.3.40 ||
।। सनत्कुमार उवाच ।।
तस्य तद्वचनं श्रुत्वा देवी तं चाह विस्मिता ।। एवमस्त्विति भद्रं ते शाश्वती सर्वकामदा ।। ४१ ।।
tasya tadvacanaṃ śrutvā devī taṃ cāha vismitā || evamastviti bhadraṃ te śāśvatī sarvakāmadā || 41 ||
तस्मिंस्तांश्च वरान्दत्त्वा पार्वतीपरमेश्वरौ ।। तत्रैवांतश्च दधतुः कृत्वा कृष्णस्य सत्कृपाम् ।। ४२ ।।
tasmiṃstāṃśca varāndattvā pārvatīparameśvarau || tatraivāṃtaśca dadhatuḥ kṛtvā kṛṣṇasya satkṛpām || 42 ||
कृष्णः कृतार्थमात्मानममन्यत मुनीश्वरः ।। उपमन्योर्मुनराशु प्रापाश्रममनुत्तमम् ।। ४३ ।।
kṛṣṇaḥ kṛtārthamātmānamamanyata munīśvaraḥ || upamanyormunarāśu prāpāśramamanuttamam || 43 ||
प्रणम्य शिरसा तत्र तं मुनिं केशिहा ततः ।। तया वृत्तं च तस्मै तत्समाचष्टोपमन्यवे ।। ४४।।
praṇamya śirasā tatra taṃ muniṃ keśihā tataḥ || tayā vṛttaṃ ca tasmai tatsamācaṣṭopamanyave || 44||
स च तं प्राह कोऽन्यस्स्याच्छर्वाद्देवाज्जनार्द्दन ।। महादानपतिर्लोके क्रोधे वाऽतीव दुस्सहः । ४५ ।।
sa ca taṃ prāha ko'nyassyāccharvāddevājjanārddana || mahādānapatirloke krodhe vā'tīva dussahaḥ | 45 ||
ज्ञाने तपसि वा शौर्य्ये स्थैर्य्ये वा पद एव च ।। शृणु शंभोस्तु गोविन्द देवैश्वर्य्यं महायशाः ।। ४६ ।।
jñāne tapasi vā śauryye sthairyye vā pada eva ca || śṛṇu śaṃbhostu govinda devaiśvaryyaṃ mahāyaśāḥ || 46 ||
तच्छ्रुत्वा श्रद्धया युक्तोऽभवच्छंभोस्तु भक्तिमान् ।। पप्रच्छ शिवमाहात्म्यं स तं प्राह मुनीश्वरः ।। ४७ ।।
tacchrutvā śraddhayā yukto'bhavacchaṃbhostu bhaktimān || papraccha śivamāhātmyaṃ sa taṃ prāha munīśvaraḥ || 47 ||
उपमन्युरुवाच ।।
भगवाञ्शंकरः पूर्वं ब्रह्मलोके महात्मना ।। स्तुतो नामसहस्रेण दण्डिना ब्रह्मयोगिना ।। ४८ ।।
bhagavāñśaṃkaraḥ pūrvaṃ brahmaloke mahātmanā || stuto nāmasahasreṇa daṇḍinā brahmayoginā || 48 ||
सांख्याः पठंति तद्गीतं विस्तीर्णं च निघंटवत्।।दुर्ज्ञानं मानुषाणां तु स्तोत्रं तत्सर्वकामदम् ।। ४९।।
sāṃkhyāḥ paṭhaṃti tadgītaṃ vistīrṇaṃ ca nighaṃṭavat||durjñānaṃ mānuṣāṇāṃ tu stotraṃ tatsarvakāmadam || 49||
स्मरन्नित्यं शंकरं त्वं गच्छ कृष्ण गृहं सुखी ।। भविष्यसि सदा तात शिवभक्तगणाग्रणीः ।। 5.3.५० ।।
smarannityaṃ śaṃkaraṃ tvaṃ gaccha kṛṣṇa gṛhaṃ sukhī || bhaviṣyasi sadā tāta śivabhaktagaṇāgraṇīḥ || 5.3.50 ||
इत्युक्तस्तं नमस्कृत्य वासुदेवो मुनीश्वरम् ।। मनसा संस्मरञ्शंभुं केशवो द्वारकां ययौ ।। ५१ ।।
ityuktastaṃ namaskṛtya vāsudevo munīśvaram || manasā saṃsmarañśaṃbhuṃ keśavo dvārakāṃ yayau || 51 ||
सनत्कुमार उवाच ।।
एवं कृष्णस्समाराध्य शंकरं लोकशंकरम् ।। कृतार्थोऽभून्मुनिश्रेष्ठ सर्वाजेयोऽभवत्तथा ।। ५२ ।।
evaṃ kṛṣṇassamārādhya śaṃkaraṃ lokaśaṃkaram || kṛtārtho'bhūnmuniśreṣṭha sarvājeyo'bhavattathā || 52 ||
तथा दाशरथी रामश्शिवमाराध्य भक्तितः ।। कृतार्थोऽभून्मुनिश्रेष्ठ विजयी सर्वतोऽभवत् ।। ५३ ।।
tathā dāśarathī rāmaśśivamārādhya bhaktitaḥ || kṛtārtho'bhūnmuniśreṣṭha vijayī sarvato'bhavat || 53 ||
तपस्तप्त्वाऽतिविपुलं पुरा रामो गिरौ मुने।।शिवाद्धनुश्शरं चापं ज्ञानं वै परमुत्तमम् ।। ५४।।
tapastaptvā'tivipulaṃ purā rāmo girau mune||śivāddhanuśśaraṃ cāpaṃ jñānaṃ vai paramuttamam || 54||
रावणं सगणं हत्वा सेतुं बद्ध्वांभसांनिधौ।।सीतां प्राप्य गृहं यातो बुभुजे निखिलां महीम्।।५५।।
rāvaṇaṃ sagaṇaṃ hatvā setuṃ baddhvāṃbhasāṃnidhau||sītāṃ prāpya gṛhaṃ yāto bubhuje nikhilāṃ mahīm||55||
तथा च भार्गवो रामो ह्याराध्य तपसा विभुम्।।निरीक्ष्य दुःखितश्शर्वात्पितरं क्षत्रियैर्हतम् ।। ५६ ।।
tathā ca bhārgavo rāmo hyārādhya tapasā vibhum||nirīkṣya duḥkhitaśśarvātpitaraṃ kṣatriyairhatam || 56 ||
तीक्ष्णं स परशुं लेभे निर्ददाह च तेन तान् ।। त्रिस्सप्तकृत्वः क्षत्रांश्च प्रसन्नात्परमेश्वरात् ।। ५७।।
tīkṣṇaṃ sa paraśuṃ lebhe nirdadāha ca tena tān || trissaptakṛtvaḥ kṣatrāṃśca prasannātparameśvarāt || 57||
अजेयश्चामरश्चैव सोऽद्यापि तपसांनिधिः ।। लिंगार्चनरतो नित्यं दृश्यते सिद्धचारणैः ।। ५८ ।।
ajeyaścāmaraścaiva so'dyāpi tapasāṃnidhiḥ || liṃgārcanarato nityaṃ dṛśyate siddhacāraṇaiḥ || 58 ||
महेन्द्रपर्वते रामः स्थितस्तपसि तिष्ठति ।। कल्पांते पुनरेवासावृषिस्थानमवाप्स्यति ।। ५९।।
mahendraparvate rāmaḥ sthitastapasi tiṣṭhati || kalpāṃte punarevāsāvṛṣisthānamavāpsyati || 59||
असितस्यानुजः पूर्वं पीडया कृतवांस्तपः ।। मूलग्राहेण विश्वस्य देवलो नाम तापसः ।। 5.3.६० ।।
asitasyānujaḥ pūrvaṃ pīḍayā kṛtavāṃstapaḥ || mūlagrāheṇa viśvasya devalo nāma tāpasaḥ || 5.3.60 ||
पुरन्दरेण शप्तस्तु तपस्वी यश्च सुस्थिरम् ।। अधर्म्यं धर्ममल मल्लिंगमारध्य कामदम् ।। ६१ ।।
purandareṇa śaptastu tapasvī yaśca susthiram || adharmyaṃ dharmamala malliṃgamāradhya kāmadam || 61 ||
चाक्षुषस्य मनोः पुत्रो मृगोऽभूत्तु मरुस्थले ।। वसिष्ठशापाद्गृत्समदो दण्डकारण्य एकलः ।। ६२।।
cākṣuṣasya manoḥ putro mṛgo'bhūttu marusthale || vasiṣṭhaśāpādgṛtsamado daṇḍakāraṇya ekalaḥ || 62||
हृदये संस्मन्भक्त्या प्रवणेन युतं शिवम् ।। तस्मान्मृत्युमुखाकारो गणो मृगमुखोऽभवत् ।। ६३ ।।
hṛdaye saṃsmanbhaktyā pravaṇena yutaṃ śivam || tasmānmṛtyumukhākāro gaṇo mṛgamukho'bhavat || 63 ||
अजरामरतां नीतस्तीर्त्वा शापं पुनश्च सः ।। शंकरेण कृतः प्रीत्या नित्यं लम्बोदरानुगः ।। ६४ ।।
ajarāmaratāṃ nītastīrtvā śāpaṃ punaśca saḥ || śaṃkareṇa kṛtaḥ prītyā nityaṃ lambodarānugaḥ || 64 ||
गार्ग्याय प्रददौ शर्वो मोक्षं च भुवि दुर्लभम् ।। कामचारी महाक्षेत्रं कालज्ञानं महर्द्धिमत्।।६५।।
gārgyāya pradadau śarvo mokṣaṃ ca bhuvi durlabham || kāmacārī mahākṣetraṃ kālajñānaṃ maharddhimat||65||
चतुष्पादं सरस्वत्याः पारंगत्वं च शाश्वतम् ।। न तुल्यं च सहस्रं तु पुत्राणां प्रददौ शिवः ।। ६६।।
catuṣpādaṃ sarasvatyāḥ pāraṃgatvaṃ ca śāśvatam || na tulyaṃ ca sahasraṃ tu putrāṇāṃ pradadau śivaḥ || 66||
वेदव्यासं तु योगीन्द्रं पुत्रं तुष्टः पिनाक धृक् ।। पराशराय च ददौ जरामृत्युविवर्जितम् ।। ६७।।
vedavyāsaṃ tu yogīndraṃ putraṃ tuṣṭaḥ pināka dhṛk || parāśarāya ca dadau jarāmṛtyuvivarjitam || 67||
मांडव्यश्शंकरणैव जीवं दत्त्वा विसर्जितः।।वर्षाणां दश लक्षाणि शूलाग्रा दवरोपितः ।। ६८ ।।
māṃḍavyaśśaṃkaraṇaiva jīvaṃ dattvā visarjitaḥ||varṣāṇāṃ daśa lakṣāṇi śūlāgrā davaropitaḥ || 68 ||
दरिद्रो ब्राह्मणः कश्चिन्निक्षिप्य गुरुवेश्मनि ।। पुत्रं तु गालवं यश्च पूर्वमासीद्गृहाश्रमी ।। ६९ ।।
daridro brāhmaṇaḥ kaścinnikṣipya guruveśmani || putraṃ tu gālavaṃ yaśca pūrvamāsīdgṛhāśramī || 69 ||
गुप्तो वा मुनिशालायां भिक्षुरायाति तद्गृहम् ।। भार्य्यामुवाच यः कश्चिदवश्यं निर्धनो यतः।।5.3.७०।।
gupto vā muniśālāyāṃ bhikṣurāyāti tadgṛham || bhāryyāmuvāca yaḥ kaścidavaśyaṃ nirdhano yataḥ||5.3.70||
स तु वाच्यो भवत्या च न दृश्यंत इति प्रियः ।। अतिथेरागतस्यापि किं दास्यामि गृहे वसन् ।। ७१ ।।
sa tu vācyo bhavatyā ca na dṛśyaṃta iti priyaḥ || atitherāgatasyāpi kiṃ dāsyāmi gṛhe vasan || 71 ||
कदाचिदतिथिः कश्चित्क्षुत्तृषाक्षामतर्षितः ।। तामुवाच स भर्ता ते क्व गतश्चेति तं च सा ।। ७२ ।।
kadācidatithiḥ kaścitkṣuttṛṣākṣāmatarṣitaḥ || tāmuvāca sa bhartā te kva gataśceti taṃ ca sā || 72 ||
प्राह भर्ता मदीयस्तु सांप्रतं न च दृश्यते ।। स ऋषिस्तामुवाचेदं ज्ञात्वा दिव्येन चक्षुषा ।। ७३ ।।
prāha bhartā madīyastu sāṃprataṃ na ca dṛśyate || sa ṛṣistāmuvācedaṃ jñātvā divyena cakṣuṣā || 73 ||
गृहस्थितः प्रतिच्छन्नस्तत्रैव स मृतो द्विजः ।। विश्वामित्रस्यनुज्ञातस्तत्पुत्रो गालवस्तथा ।। ७४ ।।
gṛhasthitaḥ praticchannastatraiva sa mṛto dvijaḥ || viśvāmitrasyanujñātastatputro gālavastathā || 74 ||
गृहमागत्य मातुस्स श्रुत्वा शापं सुदारुणम् ।। आराध्य शंकरं देवं पूजां कृत्वा तु शांभवीम् ।। ७५ ।।
gṛhamāgatya mātussa śrutvā śāpaṃ sudāruṇam || ārādhya śaṃkaraṃ devaṃ pūjāṃ kṛtvā tu śāṃbhavīm || 75 ||
गृहादसौ विनिष्क्रांतस्संस्मरञ्शंकरं हृदा।।अथ तं तनयं दृष्ट्वा पिता तं प्राह साञ्जलिम् ।। ७६ ।।
gṛhādasau viniṣkrāṃtassaṃsmarañśaṃkaraṃ hṛdā||atha taṃ tanayaṃ dṛṣṭvā pitā taṃ prāha sāñjalim || 76 ||
महादेवप्रसादाच्च कृतकृत्योऽस्मि कृत्यतः ।। धनवान्पुत्रवांश्चैव मृतोऽहं जीवितः पुनः ।। ७७ ।।
mahādevaprasādācca kṛtakṛtyo'smi kṛtyataḥ || dhanavānputravāṃścaiva mṛto'haṃ jīvitaḥ punaḥ || 77 ||
इति वः कथितमशेषं नाहं शक्तः समासतो व्यासात् ।। वक्तुं शंभोश्च गुणाञ्शेषस्यापि न मुखानि स्युः ।। ७८।।
iti vaḥ kathitamaśeṣaṃ nāhaṃ śaktaḥ samāsato vyāsāt || vaktuṃ śaṃbhośca guṇāñśeṣasyāpi na mukhāni syuḥ || 78||
इति श्रीशिवमहापुराणे पंचम्यामुमासंहितायां कृष्णादिशिवभक्तोद्धारण शिवमाहात्म्यवर्णनंनाम तृतीयोऽध्यायः ।। ३ ।।
iti śrīśivamahāpurāṇe paṃcamyāmumāsaṃhitāyāṃ kṛṣṇādiśivabhaktoddhāraṇa śivamāhātmyavarṇanaṃnāma tṛtīyo'dhyāyaḥ || 3 ||
ॐ श्री परमात्मने नमः
AnonymousUser
150
5 Days
Learn
Teach
Discuss
Panchanga
Dashboard
Verses & Playlist
Flashcards
Saved Chants
Saved Discussions
Logout
Copy Shloka
Shloka Link
