मुनय ऊचुः ।।
ताततात महाभाग धन्यस्त्वं हि महामते ।। अद्भुतेयं कथा शंभोः श्राविता परभक्तिदा ।। १।।
tātatāta mahābhāga dhanyastvaṃ hi mahāmate || adbhuteyaṃ kathā śaṃbhoḥ śrāvitā parabhaktidā || 1||
पुनर्ब्रूहि कथां शंभोर्व्यास प्रश्नानुसारतः ।। सर्वज्ञस्त्वं व्यासशिष्यः शिवतत्त्वविचक्षणः ।। २ ।।
punarbrūhi kathāṃ śaṃbhorvyāsa praśnānusārataḥ || sarvajñastvaṃ vyāsaśiṣyaḥ śivatattvavicakṣaṇaḥ || 2 ||
सूत उवाच ।।
एवमेव गुरुर्व्यासः पृष्टवान्मेऽजसंभवम् ।। सनत्कुमारं सर्वज्ञं शिवभक्तं मुनीश्वरम् ।। ३।।
evameva gururvyāsaḥ pṛṣṭavānme'jasaṃbhavam || sanatkumāraṃ sarvajñaṃ śivabhaktaṃ munīśvaram || 3||
व्यास उवाच ।।
सनत्कुमार सर्वज्ञ श्रावितेयं शुभा कधा ।। शंकरस्य महेशस्य नानालीलाविहारिणः ।। ४।।
sanatkumāra sarvajña śrāviteyaṃ śubhā kadhā || śaṃkarasya maheśasya nānālīlāvihāriṇaḥ || 4||
पुनर्ब्रूहि महादेव महिमानं विशेषतः ।। श्रद्धा च महती श्रोतुं मम तात प्रवर्द्धते ।। ५।।
punarbrūhi mahādeva mahimānaṃ viśeṣataḥ || śraddhā ca mahatī śrotuṃ mama tāta pravarddhate || 5||
महिम्ना येन शंभोस्तु येये लोके विमोहिताः ।। मायया ज्ञानमाहृत्य नानालीलाविहारिणः ।। ६ ।।
mahimnā yena śaṃbhostu yeye loke vimohitāḥ || māyayā jñānamāhṛtya nānālīlāvihāriṇaḥ || 6 ||
।। सनत्कुमार उवाच ।।
शृणु व्यास महाबुद्धे शांकरीं सुखदां कथाम् ।। तस्याः श्रवणमात्रेण शिवे भक्तिः प्रजायते ।। ७।।
śṛṇu vyāsa mahābuddhe śāṃkarīṃ sukhadāṃ kathām || tasyāḥ śravaṇamātreṇa śive bhaktiḥ prajāyate || 7||
शिवस्सर्वेश्वरो देवस्सर्वात्मा सर्वदर्शनः ।। महिम्ना तस्य सर्वं हि व्याप्तं च सकलं जगत्।।८।।
śivassarveśvaro devassarvātmā sarvadarśanaḥ || mahimnā tasya sarvaṃ hi vyāptaṃ ca sakalaṃ jagat||8||
शिवस्यैव परा मूर्तिर्ब्रह्मविष्ण्वीश्वरात्मिका ।। सर्वभूतात्मभूताख्या त्रिलिंगा लिंगरूपिणी।।९।।
śivasyaiva parā mūrtirbrahmaviṣṇvīśvarātmikā || sarvabhūtātmabhūtākhyā triliṃgā liṃgarūpiṇī||9||
देवानां योनयश्चाष्टौ मानुषी नवमी च या।।तिरश्चां योनयः पंच भवंत्येवं चतुर्द्दश।।5.4.१०।।
devānāṃ yonayaścāṣṭau mānuṣī navamī ca yā||tiraścāṃ yonayaḥ paṃca bhavaṃtyevaṃ caturddaśa||5.4.10||
भूता वा वर्तमाना वा भविष्याश्चैव सर्वश।।शिवात्सर्वे प्रवर्तंते लीयंते वृद्धिमागताः।। ११।।
bhūtā vā vartamānā vā bhaviṣyāścaiva sarvaśa||śivātsarve pravartaṃte līyaṃte vṛddhimāgatāḥ|| 11||
ब्रह्मेन्द्रोपेन्द्रचन्द्राणां देवदानवभोगिनाम्।।गंधर्वाणां मनुष्याणामन्येषां वापि सर्वशः।।१२।।
brahmendropendracandrāṇāṃ devadānavabhoginām||gaṃdharvāṇāṃ manuṣyāṇāmanyeṣāṃ vāpi sarvaśaḥ||12||
बंधुर्मित्रमथाचार्य्यो रक्षन्नेताऽर्थवान्गुरुः।।कल्पद्रुमोऽथ वा भ्राता पिता माता शिवो मतः।।१३।।
baṃdhurmitramathācāryyo rakṣannetā'rthavānguruḥ||kalpadrumo'tha vā bhrātā pitā mātā śivo mataḥ||13||
शिवस्सर्वमयः पुंसां स्वयं वेद्यः परात्परः।।वक्तुं न शक्यते यश्च परं चानु परं च यत्।।१४।।
śivassarvamayaḥ puṃsāṃ svayaṃ vedyaḥ parātparaḥ||vaktuṃ na śakyate yaśca paraṃ cānu paraṃ ca yat||14||
तन्माया परमा दिव्या सर्वत्र व्यापिनी मुने।।तदधीनं जगत्सर्वं सदेवासुरमानुषम्।।१५।।
tanmāyā paramā divyā sarvatra vyāpinī mune||tadadhīnaṃ jagatsarvaṃ sadevāsuramānuṣam||15||
कामेन स्वसहायेन प्रबलेन मनोभुवा।।सर्वः प्रधर्षितो वीरो विष्ण्वादिः प्रबलोऽपि हि ।। १६ ।।
kāmena svasahāyena prabalena manobhuvā||sarvaḥ pradharṣito vīro viṣṇvādiḥ prabalo'pi hi || 16 ||
शिवमायाप्रभावेणाभूद्धरिः काममोहितः ।। परस्त्रीधर्षणं चक्रे बहुवारं मुनीश्वर ।। १७।।
śivamāyāprabhāveṇābhūddhariḥ kāmamohitaḥ || parastrīdharṣaṇaṃ cakre bahuvāraṃ munīśvara || 17||
इन्द्रस्त्रिदशपो भूत्वा गौतमस्त्रीविमोहितः ।। पापं चकार दुष्टात्मा शापं प्राप मुनेस्तदा ।। १८ ।।
indrastridaśapo bhūtvā gautamastrīvimohitaḥ || pāpaṃ cakāra duṣṭātmā śāpaṃ prāpa munestadā || 18 ||
पावकोऽपि जगच्छ्रेष्ठो मोहितश्शिवमायया ।। कामाधीनः कृतो गर्वात्ततस्तेनैव चोद्धृतः ।। १९ ।।
pāvako'pi jagacchreṣṭho mohitaśśivamāyayā || kāmādhīnaḥ kṛto garvāttatastenaiva coddhṛtaḥ || 19 ||
जगत्प्राणोऽपि गर्वेण मोहितश्शिवमायया ।। कामेन निर्जितो व्यासश्चक्रेऽन्यस्त्रीरतिं पुरा ।। 5.4.२० ।।
jagatprāṇo'pi garveṇa mohitaśśivamāyayā || kāmena nirjito vyāsaścakre'nyastrīratiṃ purā || 5.4.20 ||
चण्डरश्मिस्तु मार्तण्डो मोहितश्शिवमायया ।। कामाकुलो बभूवाशु दृष्ट्वाश्वीं हयरूपधृक् ।। २१।।
caṇḍaraśmistu mārtaṇḍo mohitaśśivamāyayā || kāmākulo babhūvāśu dṛṣṭvāśvīṃ hayarūpadhṛk || 21||
चन्द्रश्च मोहितश्शम्भोर्मायया कामसंकुलः ।। गुरुपत्नीं जहाराथ युतस्तेनैव चोद्धृतः ।। २२ ।।
candraśca mohitaśśambhormāyayā kāmasaṃkulaḥ || gurupatnīṃ jahārātha yutastenaiva coddhṛtaḥ || 22 ||
पूर्वं तु मित्रावरुणौ घोरे तपसि संस्थितौ ।। मोहितौ तावपि मुनी शिवमायाविमोहितौ ।। २३ ।।
pūrvaṃ tu mitrāvaruṇau ghore tapasi saṃsthitau || mohitau tāvapi munī śivamāyāvimohitau || 23 ||
उर्वशीं तरुणीं दृष्ट्वा कामुको संबभूवतुः ।मित्रः कुम्भे जहौ रेतो वरुणोऽपि तथा जले ।। २४ ।।
urvaśīṃ taruṇīṃ dṛṣṭvā kāmuko saṃbabhūvatuḥ |mitraḥ kumbhe jahau reto varuṇo'pi tathā jale || 24 ||
ततः कुम्भात्समुत्पन्नो वसिष्ठो मित्रसंभवः ।। अगस्त्यो वरुणाज्जातो वडवाग्निसमद्युतिः ।। २५।।
tataḥ kumbhātsamutpanno vasiṣṭho mitrasaṃbhavaḥ || agastyo varuṇājjāto vaḍavāgnisamadyutiḥ || 25||
दक्षश्च मोहितश्शंभोर्मायया ब्रह्मणस्सुतः ।। भ्रातृभिस्स भगिन्यां वै भोक्तुकामोऽभवत्पुरा ।। २६ ।।
dakṣaśca mohitaśśaṃbhormāyayā brahmaṇassutaḥ || bhrātṛbhissa bhaginyāṃ vai bhoktukāmo'bhavatpurā || 26 ||
ब्रह्मा च बहुवारं हि मोहितश्शिवमायया ।। अभवद्भोक्तुकामश्च स्वसुतायां परासु च ।। २७ ।।
brahmā ca bahuvāraṃ hi mohitaśśivamāyayā || abhavadbhoktukāmaśca svasutāyāṃ parāsu ca || 27 ||
च्यवनोऽपि महायोगी मोहितश्शिवमायया ।। सुकन्यया विजह्रे स कामासक्तो बभूव ह ।। २८।।
cyavano'pi mahāyogī mohitaśśivamāyayā || sukanyayā vijahre sa kāmāsakto babhūva ha || 28||
कश्यपः शिवमायातो मोहितः कामसंकुलः ।। ययाचे कन्यकां मोहाद्धन्वनो नृपतेः पुरा ।। २९ ।।
kaśyapaḥ śivamāyāto mohitaḥ kāmasaṃkulaḥ || yayāce kanyakāṃ mohāddhanvano nṛpateḥ purā || 29 ||
गरुडः शांडिलीं कन्यां नेतुकामस्सुमोहितः ।। विज्ञातस्तु तया सद्यो दग्धपक्षो बभूव ह ।। 5.4.३०।।
garuḍaḥ śāṃḍilīṃ kanyāṃ netukāmassumohitaḥ || vijñātastu tayā sadyo dagdhapakṣo babhūva ha || 5.4.30||
विभांडको मुनिर्नारीं दृष्ट्वा कामवशं गतः।।ऋष्यशृङ्गः सुतस्तस्य मृग्यां जातश्शिवाज्ञया।।३१।।
vibhāṃḍako munirnārīṃ dṛṣṭvā kāmavaśaṃ gataḥ||ṛṣyaśṛṅgaḥ sutastasya mṛgyāṃ jātaśśivājñayā||31||
गौतमश्च मुनिश्शंभोर्मायामोहितमानसः।।दृष्ट्वा शारद्वतीं नग्नां रराम क्षुभितस्तया ।। ३२ ।।
gautamaśca muniśśaṃbhormāyāmohitamānasaḥ||dṛṣṭvā śāradvatīṃ nagnāṃ rarāma kṣubhitastayā || 32 ||
रेतः स्कन्नं दधार स्वं द्रोण्यां चैव स तापसः ।। तस्माच्च कलशाज्जातो द्रोणश्शस्त्रभृतां वरः।।३३।।
retaḥ skannaṃ dadhāra svaṃ droṇyāṃ caiva sa tāpasaḥ || tasmācca kalaśājjāto droṇaśśastrabhṛtāṃ varaḥ||33||
पराशरो महायोगी मोहितश्शिवमायया ।। मत्स्योदर्या च चिक्रीडे कुमार्या दाशकन्यया ।। ३४ ।।
parāśaro mahāyogī mohitaśśivamāyayā || matsyodaryā ca cikrīḍe kumāryā dāśakanyayā || 34 ||
विश्वमित्रो बभूवाथ मोहितश्शिवमायया ।। रेमे मेनकया व्यास वने कामवशं गतः ।। ३५।।
viśvamitro babhūvātha mohitaśśivamāyayā || reme menakayā vyāsa vane kāmavaśaṃ gataḥ || 35||
वसिष्ठेन विरोधं तु कृतवान्नष्टचेतनः ।। पुनः शिवप्रासादाच्च ब्राह्मणोऽभूत्स एव वै ।। ३६ ।।
vasiṣṭhena virodhaṃ tu kṛtavānnaṣṭacetanaḥ || punaḥ śivaprāsādācca brāhmaṇo'bhūtsa eva vai || 36 ||
रावणो वैश्रवाः कामी बभूव शिवमायया ।। सीतां जह्रे कुबुद्धिस्तु मोहितो मृत्युमाप च ।। ३७।।
rāvaṇo vaiśravāḥ kāmī babhūva śivamāyayā || sītāṃ jahre kubuddhistu mohito mṛtyumāpa ca || 37||
बृहस्पतिर्मुनिवरो मोहितश्शिवमायया ।। भ्रातृपत्न्या वशी रेमे भरद्वाजस्ततोऽभवत् ।। ३८।।
bṛhaspatirmunivaro mohitaśśivamāyayā || bhrātṛpatnyā vaśī reme bharadvājastato'bhavat || 38||
इति मायाप्रभावो हि शंकरस्य महात्मनः ।। वर्णितस्ते मया व्यास किमन्यच्छ्रोतुमिच्छसि ।। ३९।।
iti māyāprabhāvo hi śaṃkarasya mahātmanaḥ || varṇitaste mayā vyāsa kimanyacchrotumicchasi || 39||
इति श्रीशिवमहापुराणे पंचम्यामुमासंहितायां शिवमायाप्रभाववर्णनं नाम चतुर्थो ऽध्यायः ।। ४।।
iti śrīśivamahāpurāṇe paṃcamyāmumāsaṃhitāyāṃ śivamāyāprabhāvavarṇanaṃ nāma caturtho 'dhyāyaḥ || 4||
ॐ श्री परमात्मने नमः
AnonymousUser
150
5 Days
Learn
Teach
Discuss
Dashboard
Verses & Playlist
Saved Flashcards
Saved Chants
Saved Discussions
Logout
Copy Shloka
Shloka Link
