Vayaviya Samhita - Purva

Adhyaya - 35

Story of Upamanyu

ॐ श्री परमात्मने नमः

This overlay will guide you through the buttons:

संस्कृत्म
A English
वायुरुवाच॥
अथ सर्वे प्रदीप्तांगा वैकुण्ठं प्रययुर्द्रुतम् ॥ प्रणम्याहुश्च तत्सर्वं हरये देवसत्तमाः ॥ ७.१,३५.१॥
atha sarve pradīptāṃgā vaikuṇṭhaṃ prayayurdrutam || praṇamyāhuśca tatsarvaṃ haraye devasattamāḥ || 7.1,35.1||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   1

श्रुत्वा तेषां तदा वाक्यं भगवान्पुरुषोत्तमः ॥ किमिदन्त्विति संचिन्त्य ज्ञात्वा तत्कारणं च सः ॥ ७.१,३५.२॥
śrutvā teṣāṃ tadā vākyaṃ bhagavānpuruṣottamaḥ || kimidantviti saṃcintya jñātvā tatkāraṇaṃ ca saḥ || 7.1,35.2||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   2

जगाम मन्दरं तूर्णं महेश्वरदिदृक्षया ॥ दृष्ट्वा देवं प्रणम्यैवं प्रोवाच सुकृतांजलिः ॥ ७.१,३५.३॥
jagāma mandaraṃ tūrṇaṃ maheśvaradidṛkṣayā || dṛṣṭvā devaṃ praṇamyaivaṃ provāca sukṛtāṃjaliḥ || 7.1,35.3||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   3

विष्णुरुवाच॥
भगवन्ब्राह्मणः कश्चिदुपमन्युरिति श्रुतः ॥ क्षीरार्थमदहत्सर्वं तपसा तन्निवारय ॥ ७.१,३५.४॥
bhagavanbrāhmaṇaḥ kaścidupamanyuriti śrutaḥ || kṣīrārthamadahatsarvaṃ tapasā tannivāraya || 7.1,35.4||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   4

वायुरुवाच॥
इति श्रुत्वा वचो विष्णोः प्राह देवो महेश्वरः ॥ शिशुं निवारयिष्यामि तत्त्वं गच्छ स्वमाश्रमम् ॥ ७.१,३५.५॥
iti śrutvā vaco viṣṇoḥ prāha devo maheśvaraḥ || śiśuṃ nivārayiṣyāmi tattvaṃ gaccha svamāśramam || 7.1,35.5||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   5

तच्छ्रुत्वा शंभुवचनं स विष्णुर्देववल्लभः ॥ जगामाश्वास्य तान्सर्वान्स्वलोकममरादिकान् ॥ ७.१,३५.६॥
tacchrutvā śaṃbhuvacanaṃ sa viṣṇurdevavallabhaḥ || jagāmāśvāsya tānsarvānsvalokamamarādikān || 7.1,35.6||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   6

एतस्मिन्नंतरे देवः पिनाकी परमेश्वरः ॥ शक्रस्य रूपमास्थाय गन्तुं चक्रे मतिं ततः ॥ ७.१,३५.७॥
etasminnaṃtare devaḥ pinākī parameśvaraḥ || śakrasya rūpamāsthāya gantuṃ cakre matiṃ tataḥ || 7.1,35.7||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   7

अथ जगाम मुनेस्तु तपोवनं गजवरेण सितेन सदाशिवः ॥ सह सुरासुरसिद्धमहोरगैरमरराजतनुं स्वयमास्थितः ॥ ७.१,३५.८॥
atha jagāma munestu tapovanaṃ gajavareṇa sitena sadāśivaḥ || saha surāsurasiddhamahoragairamararājatanuṃ svayamāsthitaḥ || 7.1,35.8||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   8

स वारणश्चारु तदा विभुं तं निवीज्य वालव्यजनेन दिव्यम् ॥ दधार शच्या सहितं सुरेंद्रं करेण वामेन शितातपत्रम् ॥ ७.१,३५.९॥
sa vāraṇaścāru tadā vibhuṃ taṃ nivījya vālavyajanena divyam || dadhāra śacyā sahitaṃ sureṃdraṃ kareṇa vāmena śitātapatram || 7.1,35.9||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   9

रराज भगवान्सोमः शक्ररूपी सदाशिवः ॥ तेनातपत्रेण यथा चन्द्रबिंबेन मन्दरः ॥ ७.१,३५.१०॥
rarāja bhagavānsomaḥ śakrarūpī sadāśivaḥ || tenātapatreṇa yathā candrabiṃbena mandaraḥ || 7.1,35.10||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   10

आस्थायैवं हि शक्रस्य स्वरूपं परमेश्वरः ॥ जगामानुग्रहं कर्तुमुपमन्योस्तदाश्रमम् ॥ ७.१,३५.११॥
āsthāyaivaṃ hi śakrasya svarūpaṃ parameśvaraḥ || jagāmānugrahaṃ kartumupamanyostadāśramam || 7.1,35.11||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   11

तं दृष्ट्वा परमेशानं शक्ररूपधरं शिवम् ॥ प्रणम्य शिरसा प्राह महामुनिवरः स्वयम् ॥ ७.१,३५.१२॥
taṃ dṛṣṭvā parameśānaṃ śakrarūpadharaṃ śivam || praṇamya śirasā prāha mahāmunivaraḥ svayam || 7.1,35.12||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   12

उपमन्युरुवाच॥
पावितश्चाश्रमस्सो ऽयं मम देवेश्वर स्वयम् ॥ प्राप्तो यत्त्वं जगन्नाथ भगवन्देवसत्तम ॥ ७.१,३५.१३॥
pāvitaścāśramasso 'yaṃ mama deveśvara svayam || prāpto yattvaṃ jagannātha bhagavandevasattama || 7.1,35.13||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   13

वायुरुवाच॥
एवमुक्त्वा स्थितं प्रेक्ष्य कृतांजलिपुटं द्विजम् ॥ प्राह गंभीरया वाचा शक्ररूपधरो हरः ॥ ७.१,३५.१४॥
evamuktvā sthitaṃ prekṣya kṛtāṃjalipuṭaṃ dvijam || prāha gaṃbhīrayā vācā śakrarūpadharo haraḥ || 7.1,35.14||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   14

शक्र उवाच॥
तुष्टो ऽस्मि ते वरं ब्रूहि तपसानेन सुव्रत ॥ ददामि चेप्सितान्सर्वान्धौम्याग्रज महामुने ॥ ७.१,३५.१५॥
tuṣṭo 'smi te varaṃ brūhi tapasānena suvrata || dadāmi cepsitānsarvāndhaumyāgraja mahāmune || 7.1,35.15||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   15

वायुरुवाच॥
एवमुक्तस्तदा तेन शक्रेण मुनिपुंगवः ॥ वारयामि शिवे भक्तिमित्युवाच कृताञ्जलिः ॥ ७.१,३५.१६॥
evamuktastadā tena śakreṇa munipuṃgavaḥ || vārayāmi śive bhaktimityuvāca kṛtāñjaliḥ || 7.1,35.16||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   16

तन्निशम्य हरिः प्राह मां न जानासि लेखपम् ॥ त्रैलोक्याधिपतिं शक्रं सर्वदेवनमस्कृतम् ॥ ७.१,३५.१७॥
tanniśamya hariḥ prāha māṃ na jānāsi lekhapam || trailokyādhipatiṃ śakraṃ sarvadevanamaskṛtam || 7.1,35.17||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   17

मद्भक्तो भव विप्रर्षे मामेवार्चय सर्वदा ॥ ददामि सर्वं भद्रं ते त्यज रुद्रं च निर्गुणम् ॥ ७.१,३५.१८॥
madbhakto bhava viprarṣe māmevārcaya sarvadā || dadāmi sarvaṃ bhadraṃ te tyaja rudraṃ ca nirguṇam || 7.1,35.18||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   18

रुद्रेण निर्गुणेनापि किं ते कार्यं भविष्यति ॥ देवपङ्क्तिबहिर्भूतो यः पिशाचत्वमागतः ॥ ७.१,३५.१९॥
rudreṇa nirguṇenāpi kiṃ te kāryaṃ bhaviṣyati || devapaṅktibahirbhūto yaḥ piśācatvamāgataḥ || 7.1,35.19||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   19

वायुरुवाच॥
तच्छ्रुत्वा प्राह स मुनिर्जपन्पञ्चाक्षरं मनुम् ॥ मन्यमानो धर्मविघ्नं प्राह तं कर्तुमागतम् ॥ ७.१,३५.२०॥
tacchrutvā prāha sa munirjapanpañcākṣaraṃ manum || manyamāno dharmavighnaṃ prāha taṃ kartumāgatam || 7.1,35.20||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   20

उपमन्युरुवाच॥
त्वयैवं कथितं सर्वं भवनिंदारतेन वै ॥ प्रसंगादेव देवस्य निर्गुणत्वं महात्मनः ॥ ७.१,३५.२१॥
tvayaivaṃ kathitaṃ sarvaṃ bhavaniṃdāratena vai || prasaṃgādeva devasya nirguṇatvaṃ mahātmanaḥ || 7.1,35.21||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   21

त्वं न जानामि वै रुद्रं सर्वदेवेश्वरेश्वरम् ॥ ब्रह्मविष्णुमहेशानां जनक प्रकृतेः परम् ॥ ७.१,३५.२२॥
tvaṃ na jānāmi vai rudraṃ sarvadeveśvareśvaram || brahmaviṣṇumaheśānāṃ janaka prakṛteḥ param || 7.1,35.22||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   22

सदसद्व्यक्तमव्यक्तं यमाहुर्ब्रह्मवादिनः ॥ नित्यमेकमनेकं च वरं तस्माद्वृणोम्यहम् ॥ ७.१,३५.२३॥
sadasadvyaktamavyaktaṃ yamāhurbrahmavādinaḥ || nityamekamanekaṃ ca varaṃ tasmādvṛṇomyaham || 7.1,35.23||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   23

हेतुवादविनिर्मुक्तं सांख्ययोगार्थदम्परम् ॥ उपासते यं तत्त्वज्ञा वरं तस्माद्वृणोम्यहम् ॥ ७.१,३५.२४॥
hetuvādavinirmuktaṃ sāṃkhyayogārthadamparam || upāsate yaṃ tattvajñā varaṃ tasmādvṛṇomyaham || 7.1,35.24||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   24

नास्ति शंभोः परं तत्त्वं सर्वकारणकारणात् ॥ ब्रह्मविष्ण्वादिदेवानां स्रष्टुर्गुणपराद्विभोः ॥ ७.१,३५.२५॥
nāsti śaṃbhoḥ paraṃ tattvaṃ sarvakāraṇakāraṇāt || brahmaviṣṇvādidevānāṃ sraṣṭurguṇaparādvibhoḥ || 7.1,35.25||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   25

बहुनात्र किमुक्तेन मयाद्यानुमितं महत् ॥ भवांतरे कृतं पापं श्रुता निन्दा भवस्य चेत् ॥ ७.१,३५.२६॥
bahunātra kimuktena mayādyānumitaṃ mahat || bhavāṃtare kṛtaṃ pāpaṃ śrutā nindā bhavasya cet || 7.1,35.26||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   26

श्रुत्वा निंदां भवस्याथ तत्क्षणादेव सन्त्यजेत् ॥ स्वदेहं तन्निहत्याशु शिवलोकं स गच्छति ॥ ७.१,३५.२७॥
śrutvā niṃdāṃ bhavasyātha tatkṣaṇādeva santyajet || svadehaṃ tannihatyāśu śivalokaṃ sa gacchati || 7.1,35.27||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   27

आस्तां तावन्ममेच्छेयं क्षीरं प्रति सुराधम ॥ निहत्य त्वां शिवास्त्रेण त्यजाम्येतं कलेवरम् ॥ ७.१,३५.२८॥
āstāṃ tāvanmameccheyaṃ kṣīraṃ prati surādhama || nihatya tvāṃ śivāstreṇa tyajāmyetaṃ kalevaram || 7.1,35.28||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   28

वायुरुवाच॥
एवमुक्त्वोपमन्युस्तं मर्तुं व्यवसितस्स्वयम् ॥ क्षीरे वाञ्छामपि त्यक्त्वा निहन्तुं शक्रमुद्यतः ॥ ७.१,३५.२९॥
evamuktvopamanyustaṃ martuṃ vyavasitassvayam || kṣīre vāñchāmapi tyaktvā nihantuṃ śakramudyataḥ || 7.1,35.29||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   29

भस्मादाय तदा घोरमघोरास्त्राभिमंत्रितम् ॥ विसृज्य शक्रमुद्दिश्य ननाद स मुनिस्तदा ॥ ७.१,३५.३०॥
bhasmādāya tadā ghoramaghorāstrābhimaṃtritam || visṛjya śakramuddiśya nanāda sa munistadā || 7.1,35.30||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   30

स्मृत्वा शंभुपदद्वंद्वं स्वदेहं दुग्धुमुद्यतः ॥ आग्नेयीं धारणां बिभ्रदुपमन्युरवस्थितः ॥ ७.१,३५.३१॥
smṛtvā śaṃbhupadadvaṃdvaṃ svadehaṃ dugdhumudyataḥ || āgneyīṃ dhāraṇāṃ bibhradupamanyuravasthitaḥ || 7.1,35.31||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   31

एवं व्यवसिते विप्रे भगवान्भगनेत्रहा ॥ वारयामास सौम्येन धारणां तस्य योगिनः ॥ ७.१,३५.३२॥
evaṃ vyavasite vipre bhagavānbhaganetrahā || vārayāmāsa saumyena dhāraṇāṃ tasya yoginaḥ || 7.1,35.32||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   32

तद्विसृष्टमघोरास्त्रं नंदीश्वरनियोगतः ॥ जगृहे मध्यतः क्षिप्तं नन्दी शंकरवल्लभः ॥ ७.१,३५.३३॥
tadvisṛṣṭamaghorāstraṃ naṃdīśvaraniyogataḥ || jagṛhe madhyataḥ kṣiptaṃ nandī śaṃkaravallabhaḥ || 7.1,35.33||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   33

स्वं रूपमेव भगवानास्थाय परमेश्वरः ॥ दर्शयामास शिप्राय बालेन्दुकृतशेखरम् ॥ ७.१,३५.३४॥
svaṃ rūpameva bhagavānāsthāya parameśvaraḥ || darśayāmāsa śiprāya bālendukṛtaśekharam || 7.1,35.34||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   34

क्षीरार्णवसहस्रं च पीयूषार्णवमेव वा ॥ दध्यादेरर्णवांश्चैव घृतोदार्णवमेव च ॥ ७.१,३५.३५॥
kṣīrārṇavasahasraṃ ca pīyūṣārṇavameva vā || dadhyāderarṇavāṃścaiva ghṛtodārṇavameva ca || 7.1,35.35||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   35

फलार्णवं च बालस्य भक्ष्य भोज्यार्णवं तथा ॥ अपूपानां गिरिं चैव दर्शयामास स प्रभुः ॥ ७.१,३५.३६॥
phalārṇavaṃ ca bālasya bhakṣya bhojyārṇavaṃ tathā || apūpānāṃ giriṃ caiva darśayāmāsa sa prabhuḥ || 7.1,35.36||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   36

एवं स ददृशे देवो देव्या सार्धं वृषोपरि ॥ गणेश्वरैस्त्रिशूलाद्यैर्दिव्यास्त्रैरपि संवृतः ॥ ७.१,३५.३७॥
evaṃ sa dadṛśe devo devyā sārdhaṃ vṛṣopari || gaṇeśvaraistriśūlādyairdivyāstrairapi saṃvṛtaḥ || 7.1,35.37||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   37

दिवि दुंदुभयो नेदुः पुष्पवृष्टिः पपात च ॥ विष्णुब्रह्मेन्द्रप्रमुखैर्देवैश्छन्ना दिशो दश ॥ ७.१,३५.३८॥
divi duṃdubhayo neduḥ puṣpavṛṣṭiḥ papāta ca || viṣṇubrahmendrapramukhairdevaiśchannā diśo daśa || 7.1,35.38||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   38

अथोपमन्युरानन्दसमुद्रोर्मिभिरावृतः ॥ पपात दण्डवद्भूमौ भक्तिनम्रेण चेतसा ॥ ७.१,३५.३९॥
athopamanyurānandasamudrormibhirāvṛtaḥ || papāta daṇḍavadbhūmau bhaktinamreṇa cetasā || 7.1,35.39||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   39

एतस्मिन्समये तत्र सस्मितो भगवान्भवः ॥ एह्येहीति तमाहूय मूर्ध्न्याघ्राय ददौ वरान् ॥ ७.१,३५.४०॥
etasminsamaye tatra sasmito bhagavānbhavaḥ || ehyehīti tamāhūya mūrdhnyāghrāya dadau varān || 7.1,35.40||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   40

शिव उवाच॥
भक्ष्यभोज्यान्यथाकामं बान्धवैर्भुक्ष्व सर्वदा ॥ सुखी भव सदा दुःखान्निर्मुक्ता भक्तिमान्मम ॥ ७.१,३५.४१॥
bhakṣyabhojyānyathākāmaṃ bāndhavairbhukṣva sarvadā || sukhī bhava sadā duḥkhānnirmuktā bhaktimānmama || 7.1,35.41||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   41

उपमन्यो महाभाग तवाम्बैषा हि पार्वती ॥ मया पुत्रीकृतो ह्यद्य दत्तः क्षीरोदकार्णवः ॥ ७.१,३५.४२॥
upamanyo mahābhāga tavāmbaiṣā hi pārvatī || mayā putrīkṛto hyadya dattaḥ kṣīrodakārṇavaḥ || 7.1,35.42||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   42

मधुनश्चार्णवश्चैव दध्यन्नार्णव एव च ॥ आज्यौदनार्णवश्चैव फलाद्यर्णव एव च ॥ ७.१,३५.४३॥
madhunaścārṇavaścaiva dadhyannārṇava eva ca || ājyaudanārṇavaścaiva phalādyarṇava eva ca || 7.1,35.43||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   43

अपूपगिरयश्चैव भक्ष्यभोज्यार्णवस्तथा ॥ एते दत्ता मया ते हि त्वं गृह्णीष्व महामुने ॥ ७.१,३५.४४॥
apūpagirayaścaiva bhakṣyabhojyārṇavastathā || ete dattā mayā te hi tvaṃ gṛhṇīṣva mahāmune || 7.1,35.44||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   44

पिता तव महादेवो माता वै जगदम्बिका ॥ अमरत्वं मया दत्तं गाणपत्यं च शाश्वतम् ॥ ७.१,३५.४५॥
pitā tava mahādevo mātā vai jagadambikā || amaratvaṃ mayā dattaṃ gāṇapatyaṃ ca śāśvatam || 7.1,35.45||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   45

वरान्वरय सुप्रीत्या मनो ऽभिलषितान्परान् ॥ प्रसन्नो ऽहं प्रदास्यामि नात्र कार्या विचारणा ॥ ७.१,३५.४६॥
varānvaraya suprītyā mano 'bhilaṣitānparān || prasanno 'haṃ pradāsyāmi nātra kāryā vicāraṇā || 7.1,35.46||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   46

वायुरुवाच॥
एवमुक्त्वा महादेवः कराभ्यामुपगृह्यतम् ॥ मूर्ध्न्याघ्राय सुतस्ते ऽयमिति देव्यै न्यवेदयत् ॥ ७.१,३५.४७॥
evamuktvā mahādevaḥ karābhyāmupagṛhyatam || mūrdhnyāghrāya sutaste 'yamiti devyai nyavedayat || 7.1,35.47||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   47

देवी च गुहवत्प्रीत्या मूर्ध्नि तस्य कराम्बुजम् ॥ विन्यस्य प्रददौ तस्मै कुमारपदमव्ययम् ॥ ७.१,३५.४८॥
devī ca guhavatprītyā mūrdhni tasya karāmbujam || vinyasya pradadau tasmai kumārapadamavyayam || 7.1,35.48||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   48

क्षीराब्धिरपि साकारः क्षीरं स्वादु करे दधत् ॥ उपस्थाय ददौ पिण्डीभूतं क्षीरमनश्वरम् ॥ ७.१,३५.४९॥
kṣīrābdhirapi sākāraḥ kṣīraṃ svādu kare dadhat || upasthāya dadau piṇḍībhūtaṃ kṣīramanaśvaram || 7.1,35.49||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   49

योगैश्वर्यं सदा तुष्टिं ब्रह्मविद्यामनश्वराम् ॥ समृद्धिं परमान्तस्मै ददौ संतुष्टमानसः ॥ ७.१,३५.५०॥
yogaiśvaryaṃ sadā tuṣṭiṃ brahmavidyāmanaśvarām || samṛddhiṃ paramāntasmai dadau saṃtuṣṭamānasaḥ || 7.1,35.50||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   50

अथ शंभुः प्रसन्नात्मा दृष्ट्वा तस्य तपोमहः ॥ पुनर्ददौ वरं दिव्यं मुनये ह्युपमन्यवे ॥ ७.१,३५.५१॥
atha śaṃbhuḥ prasannātmā dṛṣṭvā tasya tapomahaḥ || punardadau varaṃ divyaṃ munaye hyupamanyave || 7.1,35.51||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   51

व्रतं पाशुपतं ज्ञानं व्रतयोगं च तत्त्वतः ॥ ददौ तस्मै प्रवक्तृत्वपाटवं सुचिरं परम् ॥ ७.१,३५.५२॥
vrataṃ pāśupataṃ jñānaṃ vratayogaṃ ca tattvataḥ || dadau tasmai pravaktṛtvapāṭavaṃ suciraṃ param || 7.1,35.52||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   52

सो ऽपि लब्ध्वा वरान्दिव्यान्कुमारत्वं च सर्वदा ॥ तस्माच्छिवाच्च तस्याश्च शिवाया मुदितो ऽभवत् ॥ ७.१,३५.५३॥
so 'pi labdhvā varāndivyānkumāratvaṃ ca sarvadā || tasmācchivācca tasyāśca śivāyā mudito 'bhavat || 7.1,35.53||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   53

ततः प्रसन्नचेतस्कः सुप्रणम्य कृतांजलिः ॥ ययाचे स वरं विप्रो देवदेवान्महेश्वरात् ॥ ७.१,३५.५४॥
tataḥ prasannacetaskaḥ supraṇamya kṛtāṃjaliḥ || yayāce sa varaṃ vipro devadevānmaheśvarāt || 7.1,35.54||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   54

उपमन्युरुवाच॥
प्रसीद देवदेवेश प्रसीद परमेश्वर ॥ स्वभक्तिन्देहि परमान्दिव्यामव्यभिचारिणीम् ॥ ७.१,३५.५५॥
prasīda devadeveśa prasīda parameśvara || svabhaktindehi paramāndivyāmavyabhicāriṇīm || 7.1,35.55||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   55

श्रद्धान्देहि महादेव द्वसम्बन्धिषु मे सदा ॥ स्वदास्यं परमं स्नेहं सान्निध्यं चैव सर्वदा ॥ ७.१,३५.५६॥
śraddhāndehi mahādeva dvasambandhiṣu me sadā || svadāsyaṃ paramaṃ snehaṃ sānnidhyaṃ caiva sarvadā || 7.1,35.56||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   56

एवमुक्त्वा प्रसन्नात्माहर्षगद्गदया गिरा ॥ सतुष्टाव महादेवमुपमन्युर्द्विजोत्तमः ॥ ७.१,३५.५७॥
evamuktvā prasannātmāharṣagadgadayā girā || satuṣṭāva mahādevamupamanyurdvijottamaḥ || 7.1,35.57||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   57

उपमन्युरुवाच॥
देवदेव महादेव शरणागतवत्सल ॥ प्रसीद करुणासिंधो साम्ब शंकर सर्वदा ॥ ७.१,३५.५८॥
devadeva mahādeva śaraṇāgatavatsala || prasīda karuṇāsiṃdho sāmba śaṃkara sarvadā || 7.1,35.58||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   58

वायुरुवाच॥
एवमुक्तो महादेवः सर्वेषां च वरप्रदः ॥ प्रत्युवाच प्रसन्नात्मोपमन्युं मुनिसत्तमम् ॥ ७.१,३५.५९॥
evamukto mahādevaḥ sarveṣāṃ ca varapradaḥ || pratyuvāca prasannātmopamanyuṃ munisattamam || 7.1,35.59||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   59

शिव उवाच॥
वत्सोपमन्यो तुष्टो ऽस्मि सर्वं दत्तं मया हि ते ॥ दृढभक्तो ऽसि विप्रर्षे मया विज्ञासितो ह्यसि ॥ ७.१,३५.६०॥
vatsopamanyo tuṣṭo 'smi sarvaṃ dattaṃ mayā hi te || dṛḍhabhakto 'si viprarṣe mayā vijñāsito hyasi || 7.1,35.60||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   60

अजरश्चामरश्चैव भव त्वन्दुःखवर्जितः ॥ यशस्वी तेजसा युक्तो दिव्यज्ञानसमन्वितः ॥ ७.१,३५.६१॥
ajaraścāmaraścaiva bhava tvanduḥkhavarjitaḥ || yaśasvī tejasā yukto divyajñānasamanvitaḥ || 7.1,35.61||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   61

अक्षया बान्धवाश्चैव कुलं गोत्रं च ते सदा ॥ भविष्यति द्विजश्रेष्ठ मयि भक्तिश्च शाश्वती ॥ ७.१,३५.६२॥
akṣayā bāndhavāścaiva kulaṃ gotraṃ ca te sadā || bhaviṣyati dvijaśreṣṭha mayi bhaktiśca śāśvatī || 7.1,35.62||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   62

सान्निध्यं चाश्रमे नित्यं करिष्यामि द्विजोत्तम ॥ उपकंठं मम त्वं वै सानन्दं विहरिष्यसि ॥ ७.१,३५.६३॥
sānnidhyaṃ cāśrame nityaṃ kariṣyāmi dvijottama || upakaṃṭhaṃ mama tvaṃ vai sānandaṃ vihariṣyasi || 7.1,35.63||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   63

एवमुक्त्वा स भगवान्सूर्यकोटिसमप्रभः ॥ ईशानस्स वरान्दत्त्वा तत्रैवान्तर्दधे हरः ॥ ७.१,३५.६४॥
evamuktvā sa bhagavānsūryakoṭisamaprabhaḥ || īśānassa varāndattvā tatraivāntardadhe haraḥ || 7.1,35.64||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   64

उपमन्युः प्रसन्नात्मा प्राप्य तस्माद्वराद्वरान् ॥ जगाम जननीस्थानं सुखं प्रापाधिकं च सः ॥ ७.१,३५.६५॥
upamanyuḥ prasannātmā prāpya tasmādvarādvarān || jagāma jananīsthānaṃ sukhaṃ prāpādhikaṃ ca saḥ || 7.1,35.65||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   65

इति श्रीशिवमहापुराणे वैयासिक्यां चतुर्विंशतिसाहस्र्यां संहितायां तदन्तर्गतायां सप्तम्यां वायवीयसंहितायां पूर्वखण्डे उपमन्युचरितवर्णनं नाम पञ्चत्रिंशो ऽध्यायः॥
iti śrīśivamahāpurāṇe vaiyāsikyāṃ caturviṃśatisāhasryāṃ saṃhitāyāṃ tadantargatāyāṃ saptamyāṃ vāyavīyasaṃhitāyāṃ pūrvakhaṇḍe upamanyucaritavarṇanaṃ nāma pañcatriṃśo 'dhyāyaḥ||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   66

वायुरुवाच॥
अथ सर्वे प्रदीप्तांगा वैकुण्ठं प्रययुर्द्रुतम् ॥ प्रणम्याहुश्च तत्सर्वं हरये देवसत्तमाः ॥ ७.१,३५.१॥
atha sarve pradīptāṃgā vaikuṇṭhaṃ prayayurdrutam || praṇamyāhuśca tatsarvaṃ haraye devasattamāḥ || 7.1,35.1||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   1

श्रुत्वा तेषां तदा वाक्यं भगवान्पुरुषोत्तमः ॥ किमिदन्त्विति संचिन्त्य ज्ञात्वा तत्कारणं च सः ॥ ७.१,३५.२॥
śrutvā teṣāṃ tadā vākyaṃ bhagavānpuruṣottamaḥ || kimidantviti saṃcintya jñātvā tatkāraṇaṃ ca saḥ || 7.1,35.2||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   2

जगाम मन्दरं तूर्णं महेश्वरदिदृक्षया ॥ दृष्ट्वा देवं प्रणम्यैवं प्रोवाच सुकृतांजलिः ॥ ७.१,३५.३॥
jagāma mandaraṃ tūrṇaṃ maheśvaradidṛkṣayā || dṛṣṭvā devaṃ praṇamyaivaṃ provāca sukṛtāṃjaliḥ || 7.1,35.3||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   3

विष्णुरुवाच॥
भगवन्ब्राह्मणः कश्चिदुपमन्युरिति श्रुतः ॥ क्षीरार्थमदहत्सर्वं तपसा तन्निवारय ॥ ७.१,३५.४॥
bhagavanbrāhmaṇaḥ kaścidupamanyuriti śrutaḥ || kṣīrārthamadahatsarvaṃ tapasā tannivāraya || 7.1,35.4||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   4

वायुरुवाच॥
इति श्रुत्वा वचो विष्णोः प्राह देवो महेश्वरः ॥ शिशुं निवारयिष्यामि तत्त्वं गच्छ स्वमाश्रमम् ॥ ७.१,३५.५॥
iti śrutvā vaco viṣṇoḥ prāha devo maheśvaraḥ || śiśuṃ nivārayiṣyāmi tattvaṃ gaccha svamāśramam || 7.1,35.5||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   5

तच्छ्रुत्वा शंभुवचनं स विष्णुर्देववल्लभः ॥ जगामाश्वास्य तान्सर्वान्स्वलोकममरादिकान् ॥ ७.१,३५.६॥
tacchrutvā śaṃbhuvacanaṃ sa viṣṇurdevavallabhaḥ || jagāmāśvāsya tānsarvānsvalokamamarādikān || 7.1,35.6||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   6

एतस्मिन्नंतरे देवः पिनाकी परमेश्वरः ॥ शक्रस्य रूपमास्थाय गन्तुं चक्रे मतिं ततः ॥ ७.१,३५.७॥
etasminnaṃtare devaḥ pinākī parameśvaraḥ || śakrasya rūpamāsthāya gantuṃ cakre matiṃ tataḥ || 7.1,35.7||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   7

अथ जगाम मुनेस्तु तपोवनं गजवरेण सितेन सदाशिवः ॥ सह सुरासुरसिद्धमहोरगैरमरराजतनुं स्वयमास्थितः ॥ ७.१,३५.८॥
atha jagāma munestu tapovanaṃ gajavareṇa sitena sadāśivaḥ || saha surāsurasiddhamahoragairamararājatanuṃ svayamāsthitaḥ || 7.1,35.8||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   8

स वारणश्चारु तदा विभुं तं निवीज्य वालव्यजनेन दिव्यम् ॥ दधार शच्या सहितं सुरेंद्रं करेण वामेन शितातपत्रम् ॥ ७.१,३५.९॥
sa vāraṇaścāru tadā vibhuṃ taṃ nivījya vālavyajanena divyam || dadhāra śacyā sahitaṃ sureṃdraṃ kareṇa vāmena śitātapatram || 7.1,35.9||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   9

रराज भगवान्सोमः शक्ररूपी सदाशिवः ॥ तेनातपत्रेण यथा चन्द्रबिंबेन मन्दरः ॥ ७.१,३५.१०॥
rarāja bhagavānsomaḥ śakrarūpī sadāśivaḥ || tenātapatreṇa yathā candrabiṃbena mandaraḥ || 7.1,35.10||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   10

आस्थायैवं हि शक्रस्य स्वरूपं परमेश्वरः ॥ जगामानुग्रहं कर्तुमुपमन्योस्तदाश्रमम् ॥ ७.१,३५.११॥
āsthāyaivaṃ hi śakrasya svarūpaṃ parameśvaraḥ || jagāmānugrahaṃ kartumupamanyostadāśramam || 7.1,35.11||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   11

तं दृष्ट्वा परमेशानं शक्ररूपधरं शिवम् ॥ प्रणम्य शिरसा प्राह महामुनिवरः स्वयम् ॥ ७.१,३५.१२॥
taṃ dṛṣṭvā parameśānaṃ śakrarūpadharaṃ śivam || praṇamya śirasā prāha mahāmunivaraḥ svayam || 7.1,35.12||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   12

उपमन्युरुवाच॥
पावितश्चाश्रमस्सो ऽयं मम देवेश्वर स्वयम् ॥ प्राप्तो यत्त्वं जगन्नाथ भगवन्देवसत्तम ॥ ७.१,३५.१३॥
pāvitaścāśramasso 'yaṃ mama deveśvara svayam || prāpto yattvaṃ jagannātha bhagavandevasattama || 7.1,35.13||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   13

वायुरुवाच॥
एवमुक्त्वा स्थितं प्रेक्ष्य कृतांजलिपुटं द्विजम् ॥ प्राह गंभीरया वाचा शक्ररूपधरो हरः ॥ ७.१,३५.१४॥
evamuktvā sthitaṃ prekṣya kṛtāṃjalipuṭaṃ dvijam || prāha gaṃbhīrayā vācā śakrarūpadharo haraḥ || 7.1,35.14||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   14

शक्र उवाच॥
तुष्टो ऽस्मि ते वरं ब्रूहि तपसानेन सुव्रत ॥ ददामि चेप्सितान्सर्वान्धौम्याग्रज महामुने ॥ ७.१,३५.१५॥
tuṣṭo 'smi te varaṃ brūhi tapasānena suvrata || dadāmi cepsitānsarvāndhaumyāgraja mahāmune || 7.1,35.15||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   15

वायुरुवाच॥
एवमुक्तस्तदा तेन शक्रेण मुनिपुंगवः ॥ वारयामि शिवे भक्तिमित्युवाच कृताञ्जलिः ॥ ७.१,३५.१६॥
evamuktastadā tena śakreṇa munipuṃgavaḥ || vārayāmi śive bhaktimityuvāca kṛtāñjaliḥ || 7.1,35.16||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   16

तन्निशम्य हरिः प्राह मां न जानासि लेखपम् ॥ त्रैलोक्याधिपतिं शक्रं सर्वदेवनमस्कृतम् ॥ ७.१,३५.१७॥
tanniśamya hariḥ prāha māṃ na jānāsi lekhapam || trailokyādhipatiṃ śakraṃ sarvadevanamaskṛtam || 7.1,35.17||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   17

मद्भक्तो भव विप्रर्षे मामेवार्चय सर्वदा ॥ ददामि सर्वं भद्रं ते त्यज रुद्रं च निर्गुणम् ॥ ७.१,३५.१८॥
madbhakto bhava viprarṣe māmevārcaya sarvadā || dadāmi sarvaṃ bhadraṃ te tyaja rudraṃ ca nirguṇam || 7.1,35.18||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   18

रुद्रेण निर्गुणेनापि किं ते कार्यं भविष्यति ॥ देवपङ्क्तिबहिर्भूतो यः पिशाचत्वमागतः ॥ ७.१,३५.१९॥
rudreṇa nirguṇenāpi kiṃ te kāryaṃ bhaviṣyati || devapaṅktibahirbhūto yaḥ piśācatvamāgataḥ || 7.1,35.19||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   19

वायुरुवाच॥
तच्छ्रुत्वा प्राह स मुनिर्जपन्पञ्चाक्षरं मनुम् ॥ मन्यमानो धर्मविघ्नं प्राह तं कर्तुमागतम् ॥ ७.१,३५.२०॥
tacchrutvā prāha sa munirjapanpañcākṣaraṃ manum || manyamāno dharmavighnaṃ prāha taṃ kartumāgatam || 7.1,35.20||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   20

उपमन्युरुवाच॥
त्वयैवं कथितं सर्वं भवनिंदारतेन वै ॥ प्रसंगादेव देवस्य निर्गुणत्वं महात्मनः ॥ ७.१,३५.२१॥
tvayaivaṃ kathitaṃ sarvaṃ bhavaniṃdāratena vai || prasaṃgādeva devasya nirguṇatvaṃ mahātmanaḥ || 7.1,35.21||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   21

त्वं न जानामि वै रुद्रं सर्वदेवेश्वरेश्वरम् ॥ ब्रह्मविष्णुमहेशानां जनक प्रकृतेः परम् ॥ ७.१,३५.२२॥
tvaṃ na jānāmi vai rudraṃ sarvadeveśvareśvaram || brahmaviṣṇumaheśānāṃ janaka prakṛteḥ param || 7.1,35.22||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   22

सदसद्व्यक्तमव्यक्तं यमाहुर्ब्रह्मवादिनः ॥ नित्यमेकमनेकं च वरं तस्माद्वृणोम्यहम् ॥ ७.१,३५.२३॥
sadasadvyaktamavyaktaṃ yamāhurbrahmavādinaḥ || nityamekamanekaṃ ca varaṃ tasmādvṛṇomyaham || 7.1,35.23||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   23

हेतुवादविनिर्मुक्तं सांख्ययोगार्थदम्परम् ॥ उपासते यं तत्त्वज्ञा वरं तस्माद्वृणोम्यहम् ॥ ७.१,३५.२४॥
hetuvādavinirmuktaṃ sāṃkhyayogārthadamparam || upāsate yaṃ tattvajñā varaṃ tasmādvṛṇomyaham || 7.1,35.24||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   24

नास्ति शंभोः परं तत्त्वं सर्वकारणकारणात् ॥ ब्रह्मविष्ण्वादिदेवानां स्रष्टुर्गुणपराद्विभोः ॥ ७.१,३५.२५॥
nāsti śaṃbhoḥ paraṃ tattvaṃ sarvakāraṇakāraṇāt || brahmaviṣṇvādidevānāṃ sraṣṭurguṇaparādvibhoḥ || 7.1,35.25||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   25

बहुनात्र किमुक्तेन मयाद्यानुमितं महत् ॥ भवांतरे कृतं पापं श्रुता निन्दा भवस्य चेत् ॥ ७.१,३५.२६॥
bahunātra kimuktena mayādyānumitaṃ mahat || bhavāṃtare kṛtaṃ pāpaṃ śrutā nindā bhavasya cet || 7.1,35.26||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   26

श्रुत्वा निंदां भवस्याथ तत्क्षणादेव सन्त्यजेत् ॥ स्वदेहं तन्निहत्याशु शिवलोकं स गच्छति ॥ ७.१,३५.२७॥
śrutvā niṃdāṃ bhavasyātha tatkṣaṇādeva santyajet || svadehaṃ tannihatyāśu śivalokaṃ sa gacchati || 7.1,35.27||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   27

आस्तां तावन्ममेच्छेयं क्षीरं प्रति सुराधम ॥ निहत्य त्वां शिवास्त्रेण त्यजाम्येतं कलेवरम् ॥ ७.१,३५.२८॥
āstāṃ tāvanmameccheyaṃ kṣīraṃ prati surādhama || nihatya tvāṃ śivāstreṇa tyajāmyetaṃ kalevaram || 7.1,35.28||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   28

वायुरुवाच॥
एवमुक्त्वोपमन्युस्तं मर्तुं व्यवसितस्स्वयम् ॥ क्षीरे वाञ्छामपि त्यक्त्वा निहन्तुं शक्रमुद्यतः ॥ ७.१,३५.२९॥
evamuktvopamanyustaṃ martuṃ vyavasitassvayam || kṣīre vāñchāmapi tyaktvā nihantuṃ śakramudyataḥ || 7.1,35.29||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   29

भस्मादाय तदा घोरमघोरास्त्राभिमंत्रितम् ॥ विसृज्य शक्रमुद्दिश्य ननाद स मुनिस्तदा ॥ ७.१,३५.३०॥
bhasmādāya tadā ghoramaghorāstrābhimaṃtritam || visṛjya śakramuddiśya nanāda sa munistadā || 7.1,35.30||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   30

स्मृत्वा शंभुपदद्वंद्वं स्वदेहं दुग्धुमुद्यतः ॥ आग्नेयीं धारणां बिभ्रदुपमन्युरवस्थितः ॥ ७.१,३५.३१॥
smṛtvā śaṃbhupadadvaṃdvaṃ svadehaṃ dugdhumudyataḥ || āgneyīṃ dhāraṇāṃ bibhradupamanyuravasthitaḥ || 7.1,35.31||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   31

एवं व्यवसिते विप्रे भगवान्भगनेत्रहा ॥ वारयामास सौम्येन धारणां तस्य योगिनः ॥ ७.१,३५.३२॥
evaṃ vyavasite vipre bhagavānbhaganetrahā || vārayāmāsa saumyena dhāraṇāṃ tasya yoginaḥ || 7.1,35.32||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   32

तद्विसृष्टमघोरास्त्रं नंदीश्वरनियोगतः ॥ जगृहे मध्यतः क्षिप्तं नन्दी शंकरवल्लभः ॥ ७.१,३५.३३॥
tadvisṛṣṭamaghorāstraṃ naṃdīśvaraniyogataḥ || jagṛhe madhyataḥ kṣiptaṃ nandī śaṃkaravallabhaḥ || 7.1,35.33||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   33

स्वं रूपमेव भगवानास्थाय परमेश्वरः ॥ दर्शयामास शिप्राय बालेन्दुकृतशेखरम् ॥ ७.१,३५.३४॥
svaṃ rūpameva bhagavānāsthāya parameśvaraḥ || darśayāmāsa śiprāya bālendukṛtaśekharam || 7.1,35.34||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   34

क्षीरार्णवसहस्रं च पीयूषार्णवमेव वा ॥ दध्यादेरर्णवांश्चैव घृतोदार्णवमेव च ॥ ७.१,३५.३५॥
kṣīrārṇavasahasraṃ ca pīyūṣārṇavameva vā || dadhyāderarṇavāṃścaiva ghṛtodārṇavameva ca || 7.1,35.35||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   35

फलार्णवं च बालस्य भक्ष्य भोज्यार्णवं तथा ॥ अपूपानां गिरिं चैव दर्शयामास स प्रभुः ॥ ७.१,३५.३६॥
phalārṇavaṃ ca bālasya bhakṣya bhojyārṇavaṃ tathā || apūpānāṃ giriṃ caiva darśayāmāsa sa prabhuḥ || 7.1,35.36||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   36

एवं स ददृशे देवो देव्या सार्धं वृषोपरि ॥ गणेश्वरैस्त्रिशूलाद्यैर्दिव्यास्त्रैरपि संवृतः ॥ ७.१,३५.३७॥
evaṃ sa dadṛśe devo devyā sārdhaṃ vṛṣopari || gaṇeśvaraistriśūlādyairdivyāstrairapi saṃvṛtaḥ || 7.1,35.37||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   37

दिवि दुंदुभयो नेदुः पुष्पवृष्टिः पपात च ॥ विष्णुब्रह्मेन्द्रप्रमुखैर्देवैश्छन्ना दिशो दश ॥ ७.१,३५.३८॥
divi duṃdubhayo neduḥ puṣpavṛṣṭiḥ papāta ca || viṣṇubrahmendrapramukhairdevaiśchannā diśo daśa || 7.1,35.38||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   38

अथोपमन्युरानन्दसमुद्रोर्मिभिरावृतः ॥ पपात दण्डवद्भूमौ भक्तिनम्रेण चेतसा ॥ ७.१,३५.३९॥
athopamanyurānandasamudrormibhirāvṛtaḥ || papāta daṇḍavadbhūmau bhaktinamreṇa cetasā || 7.1,35.39||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   39

एतस्मिन्समये तत्र सस्मितो भगवान्भवः ॥ एह्येहीति तमाहूय मूर्ध्न्याघ्राय ददौ वरान् ॥ ७.१,३५.४०॥
etasminsamaye tatra sasmito bhagavānbhavaḥ || ehyehīti tamāhūya mūrdhnyāghrāya dadau varān || 7.1,35.40||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   40

शिव उवाच॥
भक्ष्यभोज्यान्यथाकामं बान्धवैर्भुक्ष्व सर्वदा ॥ सुखी भव सदा दुःखान्निर्मुक्ता भक्तिमान्मम ॥ ७.१,३५.४१॥
bhakṣyabhojyānyathākāmaṃ bāndhavairbhukṣva sarvadā || sukhī bhava sadā duḥkhānnirmuktā bhaktimānmama || 7.1,35.41||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   41

उपमन्यो महाभाग तवाम्बैषा हि पार्वती ॥ मया पुत्रीकृतो ह्यद्य दत्तः क्षीरोदकार्णवः ॥ ७.१,३५.४२॥
upamanyo mahābhāga tavāmbaiṣā hi pārvatī || mayā putrīkṛto hyadya dattaḥ kṣīrodakārṇavaḥ || 7.1,35.42||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   42

मधुनश्चार्णवश्चैव दध्यन्नार्णव एव च ॥ आज्यौदनार्णवश्चैव फलाद्यर्णव एव च ॥ ७.१,३५.४३॥
madhunaścārṇavaścaiva dadhyannārṇava eva ca || ājyaudanārṇavaścaiva phalādyarṇava eva ca || 7.1,35.43||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   43

अपूपगिरयश्चैव भक्ष्यभोज्यार्णवस्तथा ॥ एते दत्ता मया ते हि त्वं गृह्णीष्व महामुने ॥ ७.१,३५.४४॥
apūpagirayaścaiva bhakṣyabhojyārṇavastathā || ete dattā mayā te hi tvaṃ gṛhṇīṣva mahāmune || 7.1,35.44||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   44

पिता तव महादेवो माता वै जगदम्बिका ॥ अमरत्वं मया दत्तं गाणपत्यं च शाश्वतम् ॥ ७.१,३५.४५॥
pitā tava mahādevo mātā vai jagadambikā || amaratvaṃ mayā dattaṃ gāṇapatyaṃ ca śāśvatam || 7.1,35.45||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   45

वरान्वरय सुप्रीत्या मनो ऽभिलषितान्परान् ॥ प्रसन्नो ऽहं प्रदास्यामि नात्र कार्या विचारणा ॥ ७.१,३५.४६॥
varānvaraya suprītyā mano 'bhilaṣitānparān || prasanno 'haṃ pradāsyāmi nātra kāryā vicāraṇā || 7.1,35.46||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   46

वायुरुवाच॥
एवमुक्त्वा महादेवः कराभ्यामुपगृह्यतम् ॥ मूर्ध्न्याघ्राय सुतस्ते ऽयमिति देव्यै न्यवेदयत् ॥ ७.१,३५.४७॥
evamuktvā mahādevaḥ karābhyāmupagṛhyatam || mūrdhnyāghrāya sutaste 'yamiti devyai nyavedayat || 7.1,35.47||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   47

देवी च गुहवत्प्रीत्या मूर्ध्नि तस्य कराम्बुजम् ॥ विन्यस्य प्रददौ तस्मै कुमारपदमव्ययम् ॥ ७.१,३५.४८॥
devī ca guhavatprītyā mūrdhni tasya karāmbujam || vinyasya pradadau tasmai kumārapadamavyayam || 7.1,35.48||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   48

क्षीराब्धिरपि साकारः क्षीरं स्वादु करे दधत् ॥ उपस्थाय ददौ पिण्डीभूतं क्षीरमनश्वरम् ॥ ७.१,३५.४९॥
kṣīrābdhirapi sākāraḥ kṣīraṃ svādu kare dadhat || upasthāya dadau piṇḍībhūtaṃ kṣīramanaśvaram || 7.1,35.49||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   49

योगैश्वर्यं सदा तुष्टिं ब्रह्मविद्यामनश्वराम् ॥ समृद्धिं परमान्तस्मै ददौ संतुष्टमानसः ॥ ७.१,३५.५०॥
yogaiśvaryaṃ sadā tuṣṭiṃ brahmavidyāmanaśvarām || samṛddhiṃ paramāntasmai dadau saṃtuṣṭamānasaḥ || 7.1,35.50||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   50

अथ शंभुः प्रसन्नात्मा दृष्ट्वा तस्य तपोमहः ॥ पुनर्ददौ वरं दिव्यं मुनये ह्युपमन्यवे ॥ ७.१,३५.५१॥
atha śaṃbhuḥ prasannātmā dṛṣṭvā tasya tapomahaḥ || punardadau varaṃ divyaṃ munaye hyupamanyave || 7.1,35.51||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   51

व्रतं पाशुपतं ज्ञानं व्रतयोगं च तत्त्वतः ॥ ददौ तस्मै प्रवक्तृत्वपाटवं सुचिरं परम् ॥ ७.१,३५.५२॥
vrataṃ pāśupataṃ jñānaṃ vratayogaṃ ca tattvataḥ || dadau tasmai pravaktṛtvapāṭavaṃ suciraṃ param || 7.1,35.52||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   52

सो ऽपि लब्ध्वा वरान्दिव्यान्कुमारत्वं च सर्वदा ॥ तस्माच्छिवाच्च तस्याश्च शिवाया मुदितो ऽभवत् ॥ ७.१,३५.५३॥
so 'pi labdhvā varāndivyānkumāratvaṃ ca sarvadā || tasmācchivācca tasyāśca śivāyā mudito 'bhavat || 7.1,35.53||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   53

ततः प्रसन्नचेतस्कः सुप्रणम्य कृतांजलिः ॥ ययाचे स वरं विप्रो देवदेवान्महेश्वरात् ॥ ७.१,३५.५४॥
tataḥ prasannacetaskaḥ supraṇamya kṛtāṃjaliḥ || yayāce sa varaṃ vipro devadevānmaheśvarāt || 7.1,35.54||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   54

उपमन्युरुवाच॥
प्रसीद देवदेवेश प्रसीद परमेश्वर ॥ स्वभक्तिन्देहि परमान्दिव्यामव्यभिचारिणीम् ॥ ७.१,३५.५५॥
prasīda devadeveśa prasīda parameśvara || svabhaktindehi paramāndivyāmavyabhicāriṇīm || 7.1,35.55||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   55

श्रद्धान्देहि महादेव द्वसम्बन्धिषु मे सदा ॥ स्वदास्यं परमं स्नेहं सान्निध्यं चैव सर्वदा ॥ ७.१,३५.५६॥
śraddhāndehi mahādeva dvasambandhiṣu me sadā || svadāsyaṃ paramaṃ snehaṃ sānnidhyaṃ caiva sarvadā || 7.1,35.56||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   56

एवमुक्त्वा प्रसन्नात्माहर्षगद्गदया गिरा ॥ सतुष्टाव महादेवमुपमन्युर्द्विजोत्तमः ॥ ७.१,३५.५७॥
evamuktvā prasannātmāharṣagadgadayā girā || satuṣṭāva mahādevamupamanyurdvijottamaḥ || 7.1,35.57||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   57

उपमन्युरुवाच॥
देवदेव महादेव शरणागतवत्सल ॥ प्रसीद करुणासिंधो साम्ब शंकर सर्वदा ॥ ७.१,३५.५८॥
devadeva mahādeva śaraṇāgatavatsala || prasīda karuṇāsiṃdho sāmba śaṃkara sarvadā || 7.1,35.58||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   58

वायुरुवाच॥
एवमुक्तो महादेवः सर्वेषां च वरप्रदः ॥ प्रत्युवाच प्रसन्नात्मोपमन्युं मुनिसत्तमम् ॥ ७.१,३५.५९॥
evamukto mahādevaḥ sarveṣāṃ ca varapradaḥ || pratyuvāca prasannātmopamanyuṃ munisattamam || 7.1,35.59||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   59

शिव उवाच॥
वत्सोपमन्यो तुष्टो ऽस्मि सर्वं दत्तं मया हि ते ॥ दृढभक्तो ऽसि विप्रर्षे मया विज्ञासितो ह्यसि ॥ ७.१,३५.६०॥
vatsopamanyo tuṣṭo 'smi sarvaṃ dattaṃ mayā hi te || dṛḍhabhakto 'si viprarṣe mayā vijñāsito hyasi || 7.1,35.60||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   60

अजरश्चामरश्चैव भव त्वन्दुःखवर्जितः ॥ यशस्वी तेजसा युक्तो दिव्यज्ञानसमन्वितः ॥ ७.१,३५.६१॥
ajaraścāmaraścaiva bhava tvanduḥkhavarjitaḥ || yaśasvī tejasā yukto divyajñānasamanvitaḥ || 7.1,35.61||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   61

अक्षया बान्धवाश्चैव कुलं गोत्रं च ते सदा ॥ भविष्यति द्विजश्रेष्ठ मयि भक्तिश्च शाश्वती ॥ ७.१,३५.६२॥
akṣayā bāndhavāścaiva kulaṃ gotraṃ ca te sadā || bhaviṣyati dvijaśreṣṭha mayi bhaktiśca śāśvatī || 7.1,35.62||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   62

सान्निध्यं चाश्रमे नित्यं करिष्यामि द्विजोत्तम ॥ उपकंठं मम त्वं वै सानन्दं विहरिष्यसि ॥ ७.१,३५.६३॥
sānnidhyaṃ cāśrame nityaṃ kariṣyāmi dvijottama || upakaṃṭhaṃ mama tvaṃ vai sānandaṃ vihariṣyasi || 7.1,35.63||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   63

एवमुक्त्वा स भगवान्सूर्यकोटिसमप्रभः ॥ ईशानस्स वरान्दत्त्वा तत्रैवान्तर्दधे हरः ॥ ७.१,३५.६४॥
evamuktvā sa bhagavānsūryakoṭisamaprabhaḥ || īśānassa varāndattvā tatraivāntardadhe haraḥ || 7.1,35.64||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   64

उपमन्युः प्रसन्नात्मा प्राप्य तस्माद्वराद्वरान् ॥ जगाम जननीस्थानं सुखं प्रापाधिकं च सः ॥ ७.१,३५.६५॥
upamanyuḥ prasannātmā prāpya tasmādvarādvarān || jagāma jananīsthānaṃ sukhaṃ prāpādhikaṃ ca saḥ || 7.1,35.65||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   65

इति श्रीशिवमहापुराणे वैयासिक्यां चतुर्विंशतिसाहस्र्यां संहितायां तदन्तर्गतायां सप्तम्यां वायवीयसंहितायां पूर्वखण्डे उपमन्युचरितवर्णनं नाम पञ्चत्रिंशो ऽध्यायः॥
iti śrīśivamahāpurāṇe vaiyāsikyāṃ caturviṃśatisāhasryāṃ saṃhitāyāṃ tadantargatāyāṃ saptamyāṃ vāyavīyasaṃhitāyāṃ pūrvakhaṇḍe upamanyucaritavarṇanaṃ nāma pañcatriṃśo 'dhyāyaḥ||

Samhita : 11

Adhyaya :   35

Shloka :   66

ॐ श्री परमात्मने नमः

Add to Playlist

Practice Later

No Playlist Found

Create a Verse Post


namo namaḥ!

भाषा चुने (Choose Language)

Gyaandweep Gyaandweep

namo namaḥ!

Sign Up to practice more than 60 Vedic Scriptures and 100 of chants, one verse at a time.

Login to track your learning and teaching progress.


Sign In