Gyaandweep | Shiva Purana Vayaviya Samhita

कृष्ण उवाच॥

भगवन्सर्वयोगींद्र गणेश्वर मुनीश्वर ॥षडाननसमप्रख्य सर्वज्ञाननिधे गुरो ॥ ७.२, १०.१ ॥

bhagavansarvayogīṃdra gaṇeśvara munīśvara ||ṣaḍānanasamaprakhya sarvajñānanidhe guro || 7.2, 10.1 ||

प्रायस्त्वमवतीर्योर्व्यां पाशविच्छित्तये नृणाम् ॥महर्षिवपुरास्थाय स्थितो ऽसि परमेश्वर ॥ ७.२, १०.२ ॥

prāyastvamavatīryorvyāṃ pāśavicchittaye nṛṇām ||maharṣivapurāsthāya sthito 'si parameśvara || 7.2, 10.2 ||

अन्यथा हि जगत्यस्मिन् देवो वा दानवो ऽपि वा ॥त्वत्तोन्यः परमं भावं को जानीयाच्छिवात्मकम् ॥ ७.२, १०.३ ॥

anyathā hi jagatyasmin devo vā dānavo 'pi vā ||tvattonyaḥ paramaṃ bhāvaṃ ko jānīyācchivātmakam || 7.2, 10.3 ||

तस्मात्तव मुखोद्गीर्णं साक्षादिव पिनाकिनः ॥शिवज्ञानामृतं पीत्वा न मे तृप्तमभून्मनः ॥ ७.२, १०.४ ॥

tasmāttava mukhodgīrṇaṃ sākṣādiva pinākinaḥ ||śivajñānāmṛtaṃ pītvā na me tṛptamabhūnmanaḥ || 7.2, 10.4 ||

साक्षात्सर्वजगत्कर्तुर्भर्तुरंकं समाश्रिता ॥भगवन्किन्नु पप्रच्छ भर्तारं परमेश्वरी ॥ ७.२, १०.५ ॥

sākṣātsarvajagatkarturbharturaṃkaṃ samāśritā ||bhagavankinnu papraccha bhartāraṃ parameśvarī || 7.2, 10.5 ||

उपमन्युरुवाच॥

स्थाने पृष्टं त्वया कृष्ण तद्वक्ष्यामि यथातथम् ॥भवभक्तस्य युक्तस्य तव कल्याणचेतसः ॥ ७.२, १०.६ ॥

sthāne pṛṣṭaṃ tvayā kṛṣṇa tadvakṣyāmi yathātatham ||bhavabhaktasya yuktasya tava kalyāṇacetasaḥ || 7.2, 10.6 ||

महीधरवरे दिव्ये मंदरे चारुकंदरे ॥देव्या सह महादेवो दिव्यो ध्यानगतो ऽभवत् ॥ ७.२, १०.७ ॥

mahīdharavare divye maṃdare cārukaṃdare ||devyā saha mahādevo divyo dhyānagato 'bhavat || 7.2, 10.7 ||

तदा देव्याः प्रियसखी सुस्मितास्या शुभावती ॥फुल्लान्यतिमनोज्ञानि पुष्पाणि समुदाहरत् ॥ ७.२, १०.८ ॥

tadā devyāḥ priyasakhī susmitāsyā śubhāvatī ||phullānyatimanojñāni puṣpāṇi samudāharat || 7.2, 10.8 ||

ततः स्वमंकमारोप्य देवीं देववरोरहः ॥अलंकृत्य च तैः पुष्पैरास्ते हृष्टतरः स्वयम् ॥ ७.२, १०.९ ॥

tataḥ svamaṃkamāropya devīṃ devavarorahaḥ ||alaṃkṛtya ca taiḥ puṣpairāste hṛṣṭataraḥ svayam || 7.2, 10.9 ||

अथांतःपुरचारिण्यो देव्यो दिव्यविभूषणाः ॥अंतरंगा गणेन्द्राश्च सर्वलोकमहेश्वरीम् ॥ ७.२, १०.१० ॥

athāṃtaḥpuracāriṇyo devyo divyavibhūṣaṇāḥ ||aṃtaraṃgā gaṇendrāśca sarvalokamaheśvarīm || 7.2, 10.10 ||

भर्तारं परिपूर्णं च सर्वलोकमहेश्वरम् ॥चामरासक्तहस्ताश्च देवीं देवं सिषेविरे ॥ ७.२, १०.११ ॥

bhartāraṃ paripūrṇaṃ ca sarvalokamaheśvaram ||cāmarāsaktahastāśca devīṃ devaṃ siṣevire || 7.2, 10.11 ||

ततः प्रियाः कथा वृत्ता विनोदाय महेशयोः ॥त्राणाय च नृणां लोके ये शिवं शरणं गताः ॥ ७.२, १०.१२ ॥

tataḥ priyāḥ kathā vṛttā vinodāya maheśayoḥ ||trāṇāya ca nṛṇāṃ loke ye śivaṃ śaraṇaṃ gatāḥ || 7.2, 10.12 ||

तदावसरमालोक्य सर्वलोकमहेश्वरी ॥भर्तारं परिपप्रच्छ सर्वलोकमहेश्वरम् ॥ ७.२, १०.१३ ॥

tadāvasaramālokya sarvalokamaheśvarī ||bhartāraṃ paripapraccha sarvalokamaheśvaram || 7.2, 10.13 ||

देव्युवाच॥

केन वश्यो महादेवो मर्त्यानां मंदचेतसाम् ॥आत्मतत्त्वाद्यशक्तानामात्मनामकृतात्मनाम् ॥ ७.२, १०.१४ ॥

kena vaśyo mahādevo martyānāṃ maṃdacetasām ||ātmatattvādyaśaktānāmātmanāmakṛtātmanām || 7.2, 10.14 ||

ईश्वर उवाच॥

न कर्मणा न तपसा न जपैर्नासनादिभिः ॥न ज्ञानेन न चान्येन वश्यो ऽहं श्रद्धया विना ॥ ७.२, १०.१५ ॥

na karmaṇā na tapasā na japairnāsanādibhiḥ ||na jñānena na cānyena vaśyo 'haṃ śraddhayā vinā || 7.2, 10.15 ||

श्रद्धा मय्यस्ति चेत्पुंसां येन केनापि हेतुना ॥वश्यः स्पृश्यश्च दृश्यश्च पूज्यस्संभाष्य एव च ॥ ७.२, १०.१६ ॥

śraddhā mayyasti cetpuṃsāṃ yena kenāpi hetunā ||vaśyaḥ spṛśyaśca dṛśyaśca pūjyassaṃbhāṣya eva ca || 7.2, 10.16 ||

साध्या तस्मान्मयि शद्धा मां वशीकर्तुमिच्छता ॥श्रद्धा हेतुस्स्वधर्मस्य रक्षणं वर्णिनामिह ॥ ७.२, १०.१७ ॥

sādhyā tasmānmayi śaddhā māṃ vaśīkartumicchatā ||śraddhā hetussvadharmasya rakṣaṇaṃ varṇināmiha || 7.2, 10.17 ||

स्ववर्णाश्रमधर्मेण वर्तते यस्तु मानवः ॥तस्यैव भवति श्रद्धा मयि नान्यस्य कस्यचित् ॥ ७.२, १०.१८ ॥

svavarṇāśramadharmeṇa vartate yastu mānavaḥ ||tasyaiva bhavati śraddhā mayi nānyasya kasyacit || 7.2, 10.18 ||

आम्नायसिद्धमखिलं धर्ममाश्रमिणामिह ॥ब्रह्मणा कथितं पूर्वं ममैवाज्ञापुरस्सरम् ॥ ७.२, १०.१९ ॥

āmnāyasiddhamakhilaṃ dharmamāśramiṇāmiha ||brahmaṇā kathitaṃ pūrvaṃ mamaivājñāpurassaram || 7.2, 10.19 ||

स तु पैतामहो धर्मो बहुवित्तक्रियान्वितः ॥नात्यन्त फलभूयिष्ठः क्लेशाया ससमन्वितः ॥ ७.२, १०.२० ॥

sa tu paitāmaho dharmo bahuvittakriyānvitaḥ ||nātyanta phalabhūyiṣṭhaḥ kleśāyā sasamanvitaḥ || 7.2, 10.20 ||

तेन धर्मेण महतां श्रद्धां प्राप्य सुदुर्ल्लभाम् ॥ वर्णिनो ये प्रपद्यंते मामनन्यसमाश्रयाः ॥ ७.२, १०.२१ ॥

tena dharmeṇa mahatāṃ śraddhāṃ prāpya sudurllabhām || varṇino ye prapadyaṃte māmananyasamāśrayāḥ || 7.2, 10.21 ||

तेषां सुखेन मार्गेण धर्मकामार्थमुक्तयः ॥ वर्णाश्रमसमाचारो मया भूयः प्रकल्पितः ॥ ७.२, १०.२२ ॥

teṣāṃ sukhena mārgeṇa dharmakāmārthamuktayaḥ || varṇāśramasamācāro mayā bhūyaḥ prakalpitaḥ || 7.2, 10.22 ||

तस्मिन्भक्तिमतामेव मदीयानां तु वर्णिनाम् ॥ अधिकारो न चान्येषामित्याज्ञा नैष्ठिकी मम॥ ७.२, १०.२३ ॥

tasminbhaktimatāmeva madīyānāṃ tu varṇinām || adhikāro na cānyeṣāmityājñā naiṣṭhikī mama|| 7.2, 10.23 ||

तदाज्ञप्तेन मार्गेण वर्णिनो मदुपाश्रयाः ॥मलमायादिपाशेभ्यो विमुक्ता मत्प्रसादतः ॥ ७.२, १०.२४ ॥

tadājñaptena mārgeṇa varṇino madupāśrayāḥ ||malamāyādipāśebhyo vimuktā matprasādataḥ || 7.2, 10.24 ||

परं मदीयमासाद्य पुनरावृत्तिदुर्लभम् ॥परमं मम साधर्म्यं प्राप्य निर्वृतिमाययुः ॥ ७.२, १०.२५ ॥

paraṃ madīyamāsādya punarāvṛttidurlabham ||paramaṃ mama sādharmyaṃ prāpya nirvṛtimāyayuḥ || 7.2, 10.25 ||

तस्माल्लब्ध्वाप्यलब्ध्वा वा वर्णधर्मं मयेरितम् ॥आश्रित्य मम भक्तश्चेत्स्वात्मनात्मानमुद्धरेत् ॥ ७.२, १०.२६ ॥

tasmāllabdhvāpyalabdhvā vā varṇadharmaṃ mayeritam ||āśritya mama bhaktaścetsvātmanātmānamuddharet || 7.2, 10.26 ||

अलब्धलाभ एवैष कोटिकोटिगुणाधिकः ॥तस्मान्मे मुखतो लब्धं वर्णधर्मं समाचरेत् ॥ ७.२, १०.२७ ॥

alabdhalābha evaiṣa koṭikoṭiguṇādhikaḥ ||tasmānme mukhato labdhaṃ varṇadharmaṃ samācaret || 7.2, 10.27 ||

ममावतारा हि शुभे योगाचार्यच्छलेन तु ॥सर्वांतरेषु सन्त्यार्ये संततिश्च सहस्रशः ॥ ७.२, १०.२८ ॥

mamāvatārā hi śubhe yogācāryacchalena tu ||sarvāṃtareṣu santyārye saṃtatiśca sahasraśaḥ || 7.2, 10.28 ||

अयुक्तानामबुद्धीनामभक्तानां सुरेश्वरि ॥दुर्लभं संततिज्ञानं ततो यत्नात्समाश्रयेत् ॥ ७.२, १०.२९ ॥

ayuktānāmabuddhīnāmabhaktānāṃ sureśvari ||durlabhaṃ saṃtatijñānaṃ tato yatnātsamāśrayet || 7.2, 10.29 ||

सा हानिस्तन्महच्छिद्रं स मोहस्सांधमूकता ॥यदन्यत्र श्रमं कुर्यान्मोक्षमार्गबहिष्कृतः ॥ ७.२, १०.३० ॥

sā hānistanmahacchidraṃ sa mohassāṃdhamūkatā ||yadanyatra śramaṃ kuryānmokṣamārgabahiṣkṛtaḥ || 7.2, 10.30 ||

ज्ञानं क्रिया च चर्या च योगश्चेति सुरेश्वरि ॥चतुष्पादः समाख्यातो मम धर्मस्सनातनः ॥ ७.२, १०.३१ ॥

jñānaṃ kriyā ca caryā ca yogaśceti sureśvari ||catuṣpādaḥ samākhyāto mama dharmassanātanaḥ || 7.2, 10.31 ||

पशुपाशपतिज्ञानं ज्ञानमित्यभिधीयते ॥षडध्वशुद्धिर्विधिना गुर्वधीना क्रियोच्यते ॥ ७.२, १०.३२ ॥

paśupāśapatijñānaṃ jñānamityabhidhīyate ||ṣaḍadhvaśuddhirvidhinā gurvadhīnā kriyocyate || 7.2, 10.32 ||

वर्णाश्रमप्रयुक्तस्य मयैव विहितस्य च ॥ममार्चनादिधर्मस्य चर्या चर्येति कथ्यते ॥ ७.२, १०.३३ ॥

varṇāśramaprayuktasya mayaiva vihitasya ca ||mamārcanādidharmasya caryā caryeti kathyate || 7.2, 10.33 ||

मदुक्तेनैव मार्गेण मय्यवस्थितचेतसः ॥वृत्त्यंतरनिरोधो यो योग इत्यभिधीयते ॥ ७.२, १०.३४ ॥

maduktenaiva mārgeṇa mayyavasthitacetasaḥ ||vṛttyaṃtaranirodho yo yoga ityabhidhīyate || 7.2, 10.34 ||

अश्वमेधगणाच्छ्रेष्ठं देवि चित्तप्रसाधनम् ॥मुक्तिदं च तथा ह्येतद्दुष्प्राप्यं विषयैषिणाम् ॥ ७.२, १०.३५ ॥

aśvamedhagaṇācchreṣṭhaṃ devi cittaprasādhanam ||muktidaṃ ca tathā hyetadduṣprāpyaṃ viṣayaiṣiṇām || 7.2, 10.35 ||

विजितेंद्रियवर्गस्य यमेन नियमेन च ॥पूर्वपापहरो योगो विरक्तस्यैव कथ्यते ॥ ७.२, १०.३६ ॥

vijiteṃdriyavargasya yamena niyamena ca ||pūrvapāpaharo yogo viraktasyaiva kathyate || 7.2, 10.36 ||

वैराग्याज्जायते ज्ञानं ज्ञानाद्योगः प्रवर्तते ॥योगज्ञः पतितो वापि मुच्यते नात्र संशयः ॥ ७.२, १०.३७ ॥

vairāgyājjāyate jñānaṃ jñānādyogaḥ pravartate ||yogajñaḥ patito vāpi mucyate nātra saṃśayaḥ || 7.2, 10.37 ||

दया कार्याथ सततमहिंसा ज्ञानसंग्रहः ॥ सत्यमस्तेयमास्तिक्यं श्रद्धा चेंद्रियनिग्रहः ॥ ७.२, १०.३८ ॥

dayā kāryātha satatamahiṃsā jñānasaṃgrahaḥ || satyamasteyamāstikyaṃ śraddhā ceṃdriyanigrahaḥ || 7.2, 10.38 ||

अध्यापनं चाध्ययनं यजनं याजनं तथा ॥ध्यानमीश्वरभावश्च सततं ज्ञानशीलता ॥ ७.२, १०.३९ ॥

adhyāpanaṃ cādhyayanaṃ yajanaṃ yājanaṃ tathā ||dhyānamīśvarabhāvaśca satataṃ jñānaśīlatā || 7.2, 10.39 ||

य एवं वर्तते विप्रो ज्ञानयोगस्य सिद्धये ॥ अचिरादेव विज्ञानं लब्ध्वा योगं च विंदति ॥ ७.२, १०.४० ॥

ya evaṃ vartate vipro jñānayogasya siddhaye || acirādeva vijñānaṃ labdhvā yogaṃ ca viṃdati || 7.2, 10.40 ||

दग्ध्वा देहमिमं ज्ञानी क्षणाज्ज्ञानाग्निना प्रिये ॥ प्रसादान्मम योगज्ञः कर्मबंधं प्रहास्यति॥ ७.२, १०.४१ ॥

dagdhvā dehamimaṃ jñānī kṣaṇājjñānāgninā priye || prasādānmama yogajñaḥ karmabaṃdhaṃ prahāsyati|| 7.2, 10.41 ||

पुण्यःपुण्यात्मकं कर्ममुक्तेस्तत्प्रतिबंधकम् ॥ तस्मान्नियोगतो योगी पुण्यापुण्यं विवर्जयेत् ॥ ७.२, १०.४२ ॥

puṇyaḥpuṇyātmakaṃ karmamuktestatpratibaṃdhakam || tasmānniyogato yogī puṇyāpuṇyaṃ vivarjayet || 7.2, 10.42 ||

फलकामनया कर्मकरणात्प्रतिबध्यते ॥न कर्ममात्रकरणात्तस्मात्कर्मफलं त्यजेत् ॥ ७.२, १०.४३ ॥

phalakāmanayā karmakaraṇātpratibadhyate ||na karmamātrakaraṇāttasmātkarmaphalaṃ tyajet || 7.2, 10.43 ||

प्रथमं कर्मयज्ञेन बहिः सम्पूज्य मां प्रिये ॥ज्ञानयोगरतो भूत्वा पश्चाद्योगं समभ्यसेत् ॥ ७.२, १०.४४ ॥

prathamaṃ karmayajñena bahiḥ sampūjya māṃ priye ||jñānayogarato bhūtvā paścādyogaṃ samabhyaset || 7.2, 10.44 ||

विदिते मम याथात्म्ये कर्मयज्ञेन देहिनः ॥न यजंति हि मां युक्ताः समलोष्टाश्मकांचनाः ॥ ७.२, १०.४५ ॥

vidite mama yāthātmye karmayajñena dehinaḥ ||na yajaṃti hi māṃ yuktāḥ samaloṣṭāśmakāṃcanāḥ || 7.2, 10.45 ||

नित्ययुक्तो मुनिः श्रेष्ठो मद्भक्तश्च समाहितः ॥ज्ञानयोगरतो योगी मम सायुज्यमाप्नुयात् ॥ ७.२, १०.४६ ॥

nityayukto muniḥ śreṣṭho madbhaktaśca samāhitaḥ ||jñānayogarato yogī mama sāyujyamāpnuyāt || 7.2, 10.46 ||

अथाविरक्तचित्ता ये वर्णिनो मदुपाश्रिताः ॥ज्ञानचर्याक्रियास्वेव ते ऽधिकुर्युस्तदर्हकाः ॥ ७.२, १०.४७ ॥

athāviraktacittā ye varṇino madupāśritāḥ ||jñānacaryākriyāsveva te 'dhikuryustadarhakāḥ || 7.2, 10.47 ||

द्विधा मत्पूजनं ज्ञेयं बाह्यमाभ्यंतरं तथा ॥वाङ्मनःकायभेदाच्च त्रिधा मद्भजनं विदुः ॥ ७.२, १०.४८ ॥

dvidhā matpūjanaṃ jñeyaṃ bāhyamābhyaṃtaraṃ tathā ||vāṅmanaḥkāyabhedācca tridhā madbhajanaṃ viduḥ || 7.2, 10.48 ||

तपः कर्म जपो ध्यानं ज्ञानं वेत्यनुपूर्वशः ॥पञ्चधा कथ्यते सद्भिस्तदेव भजनं पुनः ॥ ७.२, १०.४९ ॥

tapaḥ karma japo dhyānaṃ jñānaṃ vetyanupūrvaśaḥ ||pañcadhā kathyate sadbhistadeva bhajanaṃ punaḥ || 7.2, 10.49 ||

अन्यात्मविदितं बाह्यमस्मदभ्यर्चनादिकम् ॥तदेव तु स्वसंवेद्यमाभ्यंतरमुदाहृतम् ॥ ७.२, १०.५० ॥

anyātmaviditaṃ bāhyamasmadabhyarcanādikam ||tadeva tu svasaṃvedyamābhyaṃtaramudāhṛtam || 7.2, 10.50 ||

मनोमत्प्रवणं चित्तं न मनोमात्रमुच्यते ॥मन्नामनिरता वाणी वाङ्मता खलु नेतरा ॥ ७.२, १०.५१ ॥

manomatpravaṇaṃ cittaṃ na manomātramucyate ||mannāmaniratā vāṇī vāṅmatā khalu netarā || 7.2, 10.51 ||

लिंगैर्मच्छासनादिष्टैस्त्रिपुंड्रादिभिरंकितः ॥ममोपचारनिरतः कायः कायो न चेतरः ॥ ७.२, १०.५२ ॥

liṃgairmacchāsanādiṣṭaistripuṃḍrādibhiraṃkitaḥ ||mamopacāranirataḥ kāyaḥ kāyo na cetaraḥ || 7.2, 10.52 ||

मदर्चाकर्म विज्ञेयं बाह्ये यागादिनोच्यते ॥मदर्थे देहसंशोषस्तपः कृच्छ्रादि नो मतम् ॥ ७.२, १०.५३ ॥

madarcākarma vijñeyaṃ bāhye yāgādinocyate ||madarthe dehasaṃśoṣastapaḥ kṛcchrādi no matam || 7.2, 10.53 ||

जपः पञ्चाक्षराभ्यासः प्रणवाभ्यास एव च ॥रुद्राध्यायादिकाभ्यासो न वेदाध्ययनादिकम् ॥ ७.२, १०.५४ ॥

japaḥ pañcākṣarābhyāsaḥ praṇavābhyāsa eva ca ||rudrādhyāyādikābhyāso na vedādhyayanādikam || 7.2, 10.54 ||

ध्यानम्मद्रूपचिंताद्यं नात्माद्यर्थसमाधयः ॥ममागमार्थविज्ञानं ज्ञानं नान्यार्थवेदनम् ॥ ७.२, १०.५५ ॥

dhyānammadrūpaciṃtādyaṃ nātmādyarthasamādhayaḥ ||mamāgamārthavijñānaṃ jñānaṃ nānyārthavedanam || 7.2, 10.55 ||

बाह्ये वाभ्यंतरे वाथ यत्र स्यान्मनसो रतिः ॥प्राग्वासनावशाद्देवि तत्त्वनिष्ठां समाचरेत् ॥ ७.२, १०.५६ ॥

bāhye vābhyaṃtare vātha yatra syānmanaso ratiḥ ||prāgvāsanāvaśāddevi tattvaniṣṭhāṃ samācaret || 7.2, 10.56 ||

बाह्यादाभ्यंतरं श्रेष्ठं भवेच्छतगुणाधिकम् ॥असंकरत्वाद्दोषाणां दृष्टानामप्यसम्भवात् ॥ ७.२, १०.५७ ॥

bāhyādābhyaṃtaraṃ śreṣṭhaṃ bhavecchataguṇādhikam ||asaṃkaratvāddoṣāṇāṃ dṛṣṭānāmapyasambhavāt || 7.2, 10.57 ||

शौचमाभ्यंतरं विद्यान्न बाह्यं शौचमुच्यते ॥अंतः शौचविमुक्तात्मा शुचिरप्यशुचिर्यतः ॥ ७.२, १०.५८ ॥

śaucamābhyaṃtaraṃ vidyānna bāhyaṃ śaucamucyate ||aṃtaḥ śaucavimuktātmā śucirapyaśuciryataḥ || 7.2, 10.58 ||

बाह्यमाभ्यंर्तरं चैव भजनं भवपूर्वकम् ॥न भावरहितं देवि विप्रलंभैककारणम् ॥ ७.२, १०.५९ ॥

bāhyamābhyaṃrtaraṃ caiva bhajanaṃ bhavapūrvakam ||na bhāvarahitaṃ devi vipralaṃbhaikakāraṇam || 7.2, 10.59 ||

कृतकृत्यस्य पूतस्य मम किं क्रियते नरैः ॥बहिर्वाभ्यंतरं वाथ मया भावो हि गृह्यते ॥ ७.२, १०.६० ॥

kṛtakṛtyasya pūtasya mama kiṃ kriyate naraiḥ ||bahirvābhyaṃtaraṃ vātha mayā bhāvo hi gṛhyate || 7.2, 10.60 ||

भावैकात्मा क्रिया देवि मम धर्मस्सनातनः ॥मनसा कर्मणा वाचा ह्यनपेक्ष्य फलं क्वचित् ॥ ७.२, १०.६१ ॥

bhāvaikātmā kriyā devi mama dharmassanātanaḥ ||manasā karmaṇā vācā hyanapekṣya phalaṃ kvacit || 7.2, 10.61 ||

फलोद्देशेन देवेशि लघुर्मम समाश्रयः ॥फलार्थी तदभावे मां परित्यक्तुं क्षमो यतः ॥ ७.२, १०.६२ ॥

phaloddeśena deveśi laghurmama samāśrayaḥ ||phalārthī tadabhāve māṃ parityaktuṃ kṣamo yataḥ || 7.2, 10.62 ||

फलार्थिनो ऽपि यस्यैव मयि चित्तं प्रतिष्ठितम् ॥भावानुरूपफलदस्तस्याप्यहमनिन्दिते ॥ ७.२, १०.६३ ॥

phalārthino 'pi yasyaiva mayi cittaṃ pratiṣṭhitam ||bhāvānurūpaphaladastasyāpyahamanindite || 7.2, 10.63 ||

फलानपेक्षया येषां मनो मत्प्रवणं भवेत् ॥प्रार्थयेयुः फलं पश्चाद्भक्तास्ते ऽपि मम प्रियाः ॥ ७.२, १०.६४ ॥

phalānapekṣayā yeṣāṃ mano matpravaṇaṃ bhavet ||prārthayeyuḥ phalaṃ paścādbhaktāste 'pi mama priyāḥ || 7.2, 10.64 ||

प्राक्संस्कारवशादेव ये विचिंत्य फलाफले ॥विवशा मां प्रपद्यंते मम प्रियतमा मताः ॥ ७.२, १०.६५ ॥

prāksaṃskāravaśādeva ye viciṃtya phalāphale ||vivaśā māṃ prapadyaṃte mama priyatamā matāḥ || 7.2, 10.65 ||

मल्लाभान्न परो लाभस्तेषामस्ति यथातथम् ॥ममापि लाभस्तल्लाभान्नापरः परमेश्वरि ॥ ७.२, १०.६६ ॥

mallābhānna paro lābhasteṣāmasti yathātatham ||mamāpi lābhastallābhānnāparaḥ parameśvari || 7.2, 10.66 ||

मदनुग्रहतस्तेषां भावो मयि समर्पितः ॥फलं परमनिर्वाणं प्रयच्छति बलादिव ॥ ७.२, १०.६७ ॥

madanugrahatasteṣāṃ bhāvo mayi samarpitaḥ ||phalaṃ paramanirvāṇaṃ prayacchati balādiva || 7.2, 10.67 ||

महात्मनामनन्यानां मयि संन्यस्तचेतसाम् ॥अष्टधा लक्षणं प्राहुर्मम धर्माधिकारिणाम् ॥ ७.२, १०.६८ ॥

mahātmanāmananyānāṃ mayi saṃnyastacetasām ||aṣṭadhā lakṣaṇaṃ prāhurmama dharmādhikāriṇām || 7.2, 10.68 ||

मद्भक्तजनवात्सल्यं पूजायां चानुमोदनम् ॥स्वयमभ्यर्चनं चैव मदर्थे चांगचेष्टितम् ॥ ७.२, १०.६९ ॥

madbhaktajanavātsalyaṃ pūjāyāṃ cānumodanam ||svayamabhyarcanaṃ caiva madarthe cāṃgaceṣṭitam || 7.2, 10.69 ||

मत्कथाश्रवणे भक्तिः स्वरनेत्रांगविक्रियाः ॥ममानुस्मरणं नित्यं यश्च मामुपजीवति ॥ ७.२, १०.७० ॥

matkathāśravaṇe bhaktiḥ svaranetrāṃgavikriyāḥ ||mamānusmaraṇaṃ nityaṃ yaśca māmupajīvati || 7.2, 10.70 ||

एवमष्टविधं चिह्नं यस्मिन्म्लेच्छे ऽपि वर्तते ॥स विप्रेन्द्रो मुनिः श्रीमान्स यतिस्स च पंडितः ॥ ७.२, १०.७१ ॥

evamaṣṭavidhaṃ cihnaṃ yasminmlecche 'pi vartate ||sa viprendro muniḥ śrīmānsa yatissa ca paṃḍitaḥ || 7.2, 10.71 ||

न मे प्रियश्चतुर्वेदी मद्भक्तो श्वपचो ऽपि यः ॥तस्मै देयं ततो ग्राह्यं स च पूज्यो यथा ह्यहम् ॥ ७.२, १०.७२ ॥

na me priyaścaturvedī madbhakto śvapaco 'pi yaḥ ||tasmai deyaṃ tato grāhyaṃ sa ca pūjyo yathā hyaham || 7.2, 10.72 ||

पत्रं पुष्पं फलं तोयं यो मे भक्त्या प्रयच्छति ॥तस्याहं न प्रणश्यामि स च मे न प्रणश्यति ॥ ७.२, १०.७३ ॥

patraṃ puṣpaṃ phalaṃ toyaṃ yo me bhaktyā prayacchati ||tasyāhaṃ na praṇaśyāmi sa ca me na praṇaśyati || 7.2, 10.73 ||

इति श्रीशिवमहापुराणे सप्तम्यां वायवीयसंहितायामुत्तरखण्डे शिवभक्तिवर्णनं नाम दशमो ऽध्यायः॥

iti śrīśivamahāpurāṇe saptamyāṃ vāyavīyasaṃhitāyāmuttarakhaṇḍe śivabhaktivarṇanaṃ nāma daśamo 'dhyāyaḥ||