Gyaandweep | Shiva Purana Vayaviya Samhita

Shloka 1

उपमन्युरुवाच॥

पुण्ये ऽहनि शुचौ देशे बहुदोषविवर्जिते ॥देशिकः प्रथमं कुर्यात्संस्कारं समयाह्वयम् ॥ ७.२, १६.१ ॥

puṇye 'hani śucau deśe bahudoṣavivarjite ..deśikaḥ prathamaṃ kuryātsaṃskāraṃ samayāhvayam .. 7.2, 16.1 ..

Shloka 2

परीक्ष्य भूमिं विधिवद्गंधवर्णरसादिभिः ॥शिल्पिशास्त्रोक्तमार्गेण मण्डपं तत्र कल्पयेत् ॥ ७.२, १६.२ ॥

parīkṣya bhūmiṃ vidhivadgaṃdhavarṇarasādibhiḥ ..śilpiśāstroktamārgeṇa maṇḍapaṃ tatra kalpayet .. 7.2, 16.2 ..

Shloka 3

कृत्वा वेदिं च तन्मध्ये कुण्डानि परिकल्पयेत् ॥अष्टदिक्षु तथा दिक्षु तत्रैशान्यां पुनः क्रमात् ॥ ७.२, १६.३ ॥

kṛtvā vediṃ ca tanmadhye kuṇḍāni parikalpayet ..aṣṭadikṣu tathā dikṣu tatraiśānyāṃ punaḥ kramāt .. 7.2, 16.3 ..

Shloka 4

प्रधानकुंडं कुर्वीत यद्वा पश्चिमभागतः ॥प्रधानमेकमेवाथ कृत्वा शोभां प्रकल्पयेत् ॥ ७.२, १६.४ ॥

pradhānakuṃḍaṃ kurvīta yadvā paścimabhāgataḥ ..pradhānamekamevātha kṛtvā śobhāṃ prakalpayet .. 7.2, 16.4 ..

Shloka 5

वितानध्वजमालाभिर्विविधाभिरनेकशः ॥वेदिमध्ये ततः कुर्यान्मंडलं शुभलक्षणम् ॥ ७.२, १६.५ ॥

vitānadhvajamālābhirvividhābhiranekaśaḥ ..vedimadhye tataḥ kuryānmaṃḍalaṃ śubhalakṣaṇam .. 7.2, 16.5 ..

Shloka 6

रक्तहेमादिभिश्चूर्णैरीश्वरावाहनोचितम् ॥सिंदूरशालिनीवारचूर्णैरेवाथ निर्धनः ॥ ७.२, १६.६ ॥

raktahemādibhiścūrṇairīśvarāvāhanocitam ..siṃdūraśālinīvāracūrṇairevātha nirdhanaḥ .. 7.2, 16.6 ..

Shloka 7

एकहस्तं द्विहस्तं वा सितं वा रक्तमेव वा ॥एकहस्तस्य पद्मस्य कर्णिकाष्टांगुला मता ॥ ७.२, १६.७ ॥

ekahastaṃ dvihastaṃ vā sitaṃ vā raktameva vā ..ekahastasya padmasya karṇikāṣṭāṃgulā matā .. 7.2, 16.7 ..

Shloka 8

केसराणि तदर्धानि शेषं चाष्टदलादिकम् ॥द्विहस्तस्य तु पद्मस्य द्विगुणं कर्णिकादिकम् ॥ ७.२, १६.८ ॥

kesarāṇi tadardhāni śeṣaṃ cāṣṭadalādikam ..dvihastasya tu padmasya dviguṇaṃ karṇikādikam .. 7.2, 16.8 ..

Shloka 9

कृत्वा शोभोपशोभाढ्यमैशान्यां तस्य कल्पयेत् ॥एकहस्तं तदर्धं वा पुनर्वेद्यः तु मंडलम् ॥ ७.२, १६.९ ॥

kṛtvā śobhopaśobhāḍhyamaiśānyāṃ tasya kalpayet ..ekahastaṃ tadardhaṃ vā punarvedyaḥ tu maṃḍalam .. 7.2, 16.9 ..

Shloka 10

व्रीहितंदुलसिद्धार्थतिलपुष्पकुशास्तृते ॥तत्र लक्षणसंयुक्तं शिवकुंभं प्रसाधयेत् ॥ ७.२, १६.१० ॥

vrīhitaṃdulasiddhārthatilapuṣpakuśāstṛte ..tatra lakṣaṇasaṃyuktaṃ śivakuṃbhaṃ prasādhayet .. 7.2, 16.10 ..

Shloka 11

सौवर्णं राजतं वापि ताम्रजं मृन्मयं तु वा ॥गन्धपुष्पाक्षताकीर्णं कुशदूर्वांकुराचितम् ॥ ७.२, १६.११ ॥

sauvarṇaṃ rājataṃ vāpi tāmrajaṃ mṛnmayaṃ tu vā ..gandhapuṣpākṣatākīrṇaṃ kuśadūrvāṃkurācitam .. 7.2, 16.11 ..

Shloka 12

सितसूत्रावृतं कंठे नववस्त्रयुगावृतम् ॥शुद्धाम्बुपूर्णमुत्कूर्चं सद्रव्यं सपिधानकम् ॥ ७.२, १६.१२ ॥

sitasūtrāvṛtaṃ kaṃṭhe navavastrayugāvṛtam ..śuddhāmbupūrṇamutkūrcaṃ sadravyaṃ sapidhānakam .. 7.2, 16.12 ..

Shloka 13

भृङ्गारं वर्धनीं चापि शंखं च चक्रमेव वा ॥विना सूत्रादिकं सर्वं पद्मपत्रमथापि वा ॥ ७.२, १६.१३ ॥

bhṛṅgāraṃ vardhanīṃ cāpi śaṃkhaṃ ca cakrameva vā ..vinā sūtrādikaṃ sarvaṃ padmapatramathāpi vā .. 7.2, 16.13 ..

Shloka 14

तस्यासनारविंदस्य कल्पयेदुत्तरे दले ॥अग्रतश्चंदनांभोभिरस्त्रराजस्य वर्धनीम् ॥ ७.२, १६.१४ ॥

tasyāsanāraviṃdasya kalpayeduttare dale ..agrataścaṃdanāṃbhobhirastrarājasya vardhanīm .. 7.2, 16.14 ..

Shloka 15

मण्डलस्य ततः प्राच्यां मंत्रकुंभे च पूर्ववत् ॥कृत्वा विधिवदीशस्य महापूजां समाचरेत् ॥ ७.२, १६.१५ ॥

maṇḍalasya tataḥ prācyāṃ maṃtrakuṃbhe ca pūrvavat ..kṛtvā vidhivadīśasya mahāpūjāṃ samācaret .. 7.2, 16.15 ..

Shloka 16

अथार्णवस्य तीरे वा नद्यां गोष्ठे ऽपि वा गिरौ ॥देवागरे गृहे वापि देशे ऽन्यस्मिन्मनोहरे ॥ ७.२, १६.१६ ॥

athārṇavasya tīre vā nadyāṃ goṣṭhe 'pi vā girau ..devāgare gṛhe vāpi deśe 'nyasminmanohare .. 7.2, 16.16 ..

Shloka 17

कृत्वा पूर्वोदितं सर्वं विना वा मंडपादिकम् ॥मंडलं पूर्ववत्कृत्वा स्थंडिलं च विभावसोः ॥ ७.२, १६.१७ ॥

kṛtvā pūrvoditaṃ sarvaṃ vinā vā maṃḍapādikam ..maṃḍalaṃ pūrvavatkṛtvā sthaṃḍilaṃ ca vibhāvasoḥ .. 7.2, 16.17 ..

Shloka 18

प्रविश्य पूजाभवनं प्रहृष्टवदनो गुरुः ॥सर्वमंगलसंयुक्तः समाचरितनैत्यकः ॥ ७.२, १६.१८ ॥

praviśya pūjābhavanaṃ prahṛṣṭavadano guruḥ ..sarvamaṃgalasaṃyuktaḥ samācaritanaityakaḥ .. 7.2, 16.18 ..

Shloka 19

महापूजां महेशस्य कृत्वा मण्डलमध्यतः ॥शिवकुंभे तथा भूयः शिवमावाह्य पूजयेत् ॥ ७.२, १६.१९ ॥

mahāpūjāṃ maheśasya kṛtvā maṇḍalamadhyataḥ ..śivakuṃbhe tathā bhūyaḥ śivamāvāhya pūjayet .. 7.2, 16.19 ..

Shloka 20

पश्चिमाभिमुखं ध्यात्वा यज्ञरक्षकमीश्वरम् ॥अर्चयेदस्त्रवर्धन्यामस्त्रमीशस्य दक्षिणे ॥ ७.२, १६.२० ॥

paścimābhimukhaṃ dhyātvā yajñarakṣakamīśvaram ..arcayedastravardhanyāmastramīśasya dakṣiṇe .. 7.2, 16.20 ..

Shloka 21

मन्त्रकुम्भे च विन्यस्य मन्त्रं मन्त्रविशारदः ॥कृत्वा मुद्रादिकं सर्वं मन्त्रयागं समाचरेत् ॥ ७.२, १६.२१ ॥

mantrakumbhe ca vinyasya mantraṃ mantraviśāradaḥ ..kṛtvā mudrādikaṃ sarvaṃ mantrayāgaṃ samācaret .. 7.2, 16.21 ..

Shloka 22

ततश्शिवानले होमं कुर्याद्देशिकसत्तमः ॥प्रधानकुण्डे परितो जुहुयुश्चापरे द्विजाः ॥ ७.२, १६.२२ ॥

tataśśivānale homaṃ kuryāddeśikasattamaḥ ..pradhānakuṇḍe parito juhuyuścāpare dvijāḥ .. 7.2, 16.22 ..

Shloka 23

आचार्यात्पादमर्धं वा होमस्तेषां विधीयते ॥प्रधानकुण्ड एवाथ जुहुयाद्देशिकोत्तमः ॥ ७.२, १६.२३ ॥

ācāryātpādamardhaṃ vā homasteṣāṃ vidhīyate ..pradhānakuṇḍa evātha juhuyāddeśikottamaḥ .. 7.2, 16.23 ..

Shloka 24

स्वाध्यायमपरे कुर्युः स्तोत्रं मंगलवाचनम् ॥जपं च विधिवच्चान्ये शिवभक्तिपरायणाः ॥ ७.२, १६.२४ ॥

svādhyāyamapare kuryuḥ stotraṃ maṃgalavācanam ..japaṃ ca vidhivaccānye śivabhaktiparāyaṇāḥ .. 7.2, 16.24 ..

Shloka 25

नृत्यं गीतं च वाद्यं च मंगलान्यपराणि च ॥पूजनं च सदस्यानां कृत्वा सम्यग्विधानतः ॥ ७.२, १६.२५ ॥

nṛtyaṃ gītaṃ ca vādyaṃ ca maṃgalānyaparāṇi ca ..pūjanaṃ ca sadasyānāṃ kṛtvā samyagvidhānataḥ .. 7.2, 16.25 ..

Shloka 26

पुण्याहं कारयित्वाथ पुनः संपूज्य शंकरम् ॥प्रार्थयेद्देशिको देवं शिष्यानुग्रहकाम्यया ॥ ७.२, १६.२६ ॥

puṇyāhaṃ kārayitvātha punaḥ saṃpūjya śaṃkaram ..prārthayeddeśiko devaṃ śiṣyānugrahakāmyayā .. 7.2, 16.26 ..

Shloka 27

प्रसीद देवदेवेश देहमाविश्य मामकम् ॥विमोचयैनं विश्वेश घृणया च घृणानिधे ॥ ७.२, १६.२७ ॥

prasīda devadeveśa dehamāviśya māmakam ..vimocayainaṃ viśveśa ghṛṇayā ca ghṛṇānidhe .. 7.2, 16.27 ..

Shloka 28

अथ चैवं करोमीति लब्धानुज्ञस्तु देशिकः ॥आनीयोपोषितं शिष्यं हविष्याशिनमेव वा ॥ ७.२, १६.२८ ॥

atha caivaṃ karomīti labdhānujñastu deśikaḥ ..ānīyopoṣitaṃ śiṣyaṃ haviṣyāśinameva vā .. 7.2, 16.28 ..

Shloka 29

एकाशनं वा विरतं स्नातं प्रातःकृतक्रियम् ॥जपंतं प्रणवं देवं ध्यायंतं कृतमंगलम् ॥ ७.२, १६.२९ ॥

ekāśanaṃ vā virataṃ snātaṃ prātaḥkṛtakriyam ..japaṃtaṃ praṇavaṃ devaṃ dhyāyaṃtaṃ kṛtamaṃgalam .. 7.2, 16.29 ..

Shloka 30

द्वारस्य पश्चिमस्याग्रमण्डले दक्षिणस्य वा ॥दर्भासने समासीनं विधायोदङ्मुखं शिशुम् ॥ ७.२, १६.३० ॥

dvārasya paścimasyāgramaṇḍale dakṣiṇasya vā ..darbhāsane samāsīnaṃ vidhāyodaṅmukhaṃ śiśum .. 7.2, 16.30 ..

Shloka 31

स्वयं प्राग्वदनस्तिष्ठन्नूर्ध्वकायं कृतांजलिम् ॥संप्रोक्ष्य प्रोक्षणौतोयैर्मूर्धन्यस्त्रेण मुद्रया ॥ ७.२, १६.३१ ॥

svayaṃ prāgvadanastiṣṭhannūrdhvakāyaṃ kṛtāṃjalim ..saṃprokṣya prokṣaṇautoyairmūrdhanyastreṇa mudrayā .. 7.2, 16.31 ..

Shloka 32

पुष्पक्षेपेण संताड्य बध्नीयाल्लोचनं गुरुः ॥दुकूलार्धेन वस्त्रेण मंत्रितेन नवेन च ॥ ७.२, १६.३२ ॥

puṣpakṣepeṇa saṃtāḍya badhnīyāllocanaṃ guruḥ ..dukūlārdhena vastreṇa maṃtritena navena ca .. 7.2, 16.32 ..

Shloka 33

ततः प्रवेशयेच्छिष्यं गुरुर्द्वारेण मंडलम् ॥सो ऽपि तेनेरितः शंभोराचरेत्त्रिः प्रदक्षिणम् ॥ ७.२, १६.३३ ॥

tataḥ praveśayecchiṣyaṃ gururdvāreṇa maṃḍalam ..so 'pi teneritaḥ śaṃbhorācarettriḥ pradakṣiṇam .. 7.2, 16.33 ..

Shloka 34

ततस्सुवर्णसंमिश्रं दत्त्वा पुष्पांजलिं प्रभोः ॥प्राङ्मुखश्चोदङ्मुखो वा प्रणमेद्दंडवत्क्षितो ॥ ७.२, १६.३४ ॥

tatassuvarṇasaṃmiśraṃ dattvā puṣpāṃjaliṃ prabhoḥ ..prāṅmukhaścodaṅmukho vā praṇameddaṃḍavatkṣito .. 7.2, 16.34 ..

Shloka 35

ततस्संप्रोक्ष्य मूलेन शिरस्यस्त्रेण पूर्ववत् ॥संताड्य देशिकस्तस्य मोचयेन्नेत्रबंधनम् ॥ ७.२, १६.३५ ॥

tatassaṃprokṣya mūlena śirasyastreṇa pūrvavat ..saṃtāḍya deśikastasya mocayennetrabaṃdhanam .. 7.2, 16.35 ..

Shloka 36

स दृष्ट्वा मंडलं भूयः प्रणमेत्साञ्जलिः प्रभुम् ॥अथासीनं शिवाचार्यो मंडलस्य तु दक्षिणे ॥ ७.२, १६.३६ ॥

sa dṛṣṭvā maṃḍalaṃ bhūyaḥ praṇametsāñjaliḥ prabhum ..athāsīnaṃ śivācāryo maṃḍalasya tu dakṣiṇe .. 7.2, 16.36 ..

Shloka 37

उपवेश्यात्मनस्सव्ये शिष्यं दर्भासने गुरुः ॥आराध्य च महादेवं शिवहस्तं प्रविन्यसेत् ॥ ७.२, १६.३७ ॥

upaveśyātmanassavye śiṣyaṃ darbhāsane guruḥ ..ārādhya ca mahādevaṃ śivahastaṃ pravinyaset .. 7.2, 16.37 ..

Shloka 38

शिवतेजोमयं पाणिं शिवमंत्रमुदीरयेत् ॥शिवाभिमानसंपन्नो न्यसेच्छिष्यस्य मस्तके ॥ ७.२, १६.३८ ॥

śivatejomayaṃ pāṇiṃ śivamaṃtramudīrayet ..śivābhimānasaṃpanno nyasecchiṣyasya mastake .. 7.2, 16.38 ..

Shloka 39

सर्वांगालंबनं चैव कुर्यात्तेनैव देशिकः ॥शिष्यो ऽपि प्रणमेद्भूमौ देशिकाकृतमीश्वरम् ॥ ७.२, १६.३९ ॥

sarvāṃgālaṃbanaṃ caiva kuryāttenaiva deśikaḥ ..śiṣyo 'pi praṇamedbhūmau deśikākṛtamīśvaram .. 7.2, 16.39 ..

Shloka 40

ततश्शिवानले देवं समभ्यर्च्य यथाविधि ॥हुताहुतित्रयं शिष्यमुपवेश्य यथा पुरा ॥ ७.२, १६.४० ॥

tataśśivānale devaṃ samabhyarcya yathāvidhi ..hutāhutitrayaṃ śiṣyamupaveśya yathā purā .. 7.2, 16.40 ..

Shloka 41

दर्भाग्रैः संस्पृशंस्तं च विद्ययात्मानमाविशेत् ॥नमस्कृत्य महादेवं नाडीसंधानमाचरेत् ॥ ७.२, १६.४१ ॥

darbhāgraiḥ saṃspṛśaṃstaṃ ca vidyayātmānamāviśet ..namaskṛtya mahādevaṃ nāḍīsaṃdhānamācaret .. 7.2, 16.41 ..

Shloka 42

शिवशास्त्रोक्तमार्गेण कृत्वा प्राणस्य निर्गमम् ॥शिष्यदेहप्रवेशं च स्मृत्वा मंत्रांस्तु तर्पयेत् ॥ ७.२, १६.४२ ॥

śivaśāstroktamārgeṇa kṛtvā prāṇasya nirgamam ..śiṣyadehapraveśaṃ ca smṛtvā maṃtrāṃstu tarpayet .. 7.2, 16.42 ..

Shloka 43

संतर्पणाय मूलस्य तेनैवाहुतयो दश ॥देयास्तिस्रस्तथांगानामंगैरेव यथाक्रमम् ॥ ७.२, १६.४३ ॥

saṃtarpaṇāya mūlasya tenaivāhutayo daśa ..deyāstisrastathāṃgānāmaṃgaireva yathākramam .. 7.2, 16.43 ..

Shloka 44

ततः पूर्णाहुतिं दत्त्वा प्रायश्चित्ताय देशिकः ॥पुनर्दशाहुतीन्कुर्यान्मूलमंत्रेण मंत्रवित् ॥ ७.२, १६.४४ ॥

tataḥ pūrṇāhutiṃ dattvā prāyaścittāya deśikaḥ ..punardaśāhutīnkuryānmūlamaṃtreṇa maṃtravit .. 7.2, 16.44 ..

Shloka 45

पुनः संपूज्य देवेशं सम्यगाचम्य देशिकः ॥हुत्वा चैव यथान्यायं स्वजात्या वैश्यमुद्धरेत् ॥ ७.२, १६.४५ ॥

punaḥ saṃpūjya deveśaṃ samyagācamya deśikaḥ ..hutvā caiva yathānyāyaṃ svajātyā vaiśyamuddharet .. 7.2, 16.45 ..

Shloka 46

तस्यैवं जनयेत्क्षात्रमुद्धारं च ततः पुनः ॥कृत्वा तथैव विप्रत्वं जनयेदस्य देशिकः ॥ ७.२, १६.४६ ॥

tasyaivaṃ janayetkṣātramuddhāraṃ ca tataḥ punaḥ ..kṛtvā tathaiva vipratvaṃ janayedasya deśikaḥ .. 7.2, 16.46 ..

Shloka 47

राजन्यं चैवमुद्धृत्य कृत्वा विप्रं पुनस्तयोः ॥रुद्रत्वं जनयेद्विप्रे रुद्रनामैव साधयेत् ॥ ७.२, १६.४७ ॥

rājanyaṃ caivamuddhṛtya kṛtvā vipraṃ punastayoḥ ..rudratvaṃ janayedvipre rudranāmaiva sādhayet .. 7.2, 16.47 ..

Shloka 48

प्रोक्षणं ताडनं कृत्वा शिशोस्स्वात्मानमात्मनि ॥शिवात्मकमनुस्मृत्य स्फुरंतं विस्फुलिंगवत् ॥ ७.२, १६.४८ ॥

prokṣaṇaṃ tāḍanaṃ kṛtvā śiśossvātmānamātmani ..śivātmakamanusmṛtya sphuraṃtaṃ visphuliṃgavat .. 7.2, 16.48 ..

Shloka 49

नाड्या यथोक्तया वायुं रेचयेन्मंत्रतो गुरुः ॥निर्गम्य प्रविशेन्नाड्या शिष्यस्य हृदयं तथा ॥ ७.२, १६.४९ ॥

nāḍyā yathoktayā vāyuṃ recayenmaṃtrato guruḥ ..nirgamya praviśennāḍyā śiṣyasya hṛdayaṃ tathā .. 7.2, 16.49 ..

Shloka 50

प्रविश्य तस्य चैतन्यं नीलबिन्दुनिभं स्मरन् ॥स्वतेजसापास्तमलं ज्वलंतमनुचिंतयेत् ॥ ७.२, १६.५० ॥

praviśya tasya caitanyaṃ nīlabindunibhaṃ smaran ..svatejasāpāstamalaṃ jvalaṃtamanuciṃtayet .. 7.2, 16.50 ..

Shloka 51

तमादाय तया नाड्या मंत्री संहारमुद्रया ॥न पूरकेण निवेश्यैनमेकीभावार्थमात्मनः ॥ ७.२, १६.५१ ॥

tamādāya tayā nāḍyā maṃtrī saṃhāramudrayā ..na pūrakeṇa niveśyainamekībhāvārthamātmanaḥ .. 7.2, 16.51 ..

Shloka 52

कुंभकेन तथा नाड्या रेचकेन यथा पुरा ॥तस्मादादाय शिष्यस्य हृदये तन्निवेशयेत् ॥ ७.२, १६.५२ ॥

kuṃbhakena tathā nāḍyā recakena yathā purā ..tasmādādāya śiṣyasya hṛdaye tanniveśayet .. 7.2, 16.52 ..

Shloka 53

तमालभ्य शिवाल्लब्धं तस्मै दत्त्वोपवीतकम् ॥हुत्वा"हुतित्रयं पश्चाद्दद्यात्पूर्णाहुतिं ततः ॥ ७.२, १६.५३ ॥

tamālabhya śivāllabdhaṃ tasmai dattvopavītakam ..hutvā"hutitrayaṃ paścāddadyātpūrṇāhutiṃ tataḥ .. 7.2, 16.53 ..

Shloka 54

देवस्य दक्षिणे शिष्यमुपवेश्यवरासने ॥कुशपुष्पपरिस्तीर्णे बद्धांजलिरुदङ्मुखम् ॥ ७.२, १६.५४ ॥

devasya dakṣiṇe śiṣyamupaveśyavarāsane ..kuśapuṣpaparistīrṇe baddhāṃjalirudaṅmukham .. 7.2, 16.54 ..

Shloka 55

स्वस्तिकासनमारूढं विधाय प्राङ्मुखः स्वयम् ॥वरासनस्थितो मंत्रैर्महामंगलनिःस्वनैः ॥ ७.२, १६.५५ ॥

svastikāsanamārūḍhaṃ vidhāya prāṅmukhaḥ svayam ..varāsanasthito maṃtrairmahāmaṃgalaniḥsvanaiḥ .. 7.2, 16.55 ..

Shloka 56

समादाय घटं पूर्णं पूर्णमेव प्रसादितम् ॥ध्यायमानः शिवं शिष्यमाभिषिंचेत देशिकः ॥ ७.२, १६.५६ ॥

samādāya ghaṭaṃ pūrṇaṃ pūrṇameva prasāditam ..dhyāyamānaḥ śivaṃ śiṣyamābhiṣiṃceta deśikaḥ .. 7.2, 16.56 ..

Shloka 57

अथापनुद्य स्नानांबु परिधाय सितांबरम् ॥आचान्तोलंकृतश्शिष्यः प्रांजलिर्मंडपं व्रजेत् ॥ ७.२, १६.५७ ॥

athāpanudya snānāṃbu paridhāya sitāṃbaram ..ācāntolaṃkṛtaśśiṣyaḥ prāṃjalirmaṃḍapaṃ vrajet .. 7.2, 16.57 ..

Shloka 58

उपवेश्य यथापूर्वं तं गुरुर्दर्भविष्टरे ॥संपूज्य मंडलं देवं करन्यासं समाचरेत् ॥ ७.२, १६.५८ ॥

upaveśya yathāpūrvaṃ taṃ gururdarbhaviṣṭare ..saṃpūjya maṃḍalaṃ devaṃ karanyāsaṃ samācaret .. 7.2, 16.58 ..

Shloka 59

ततस्तु भस्मना देवं ध्यायन्मनसि देशिकः ॥समालभेत पाणिभ्यां शिशुं शिवमुदीरयेत् ॥ ७.२, १६.५९ ॥

tatastu bhasmanā devaṃ dhyāyanmanasi deśikaḥ ..samālabheta pāṇibhyāṃ śiśuṃ śivamudīrayet .. 7.2, 16.59 ..

Shloka 60

अथ तस्य शिवाचार्यो दहनप्लावनादिकम् ॥सकलीकरणं कृत्वा मातृकान्यासवर्त्मना ॥ ७.२, १६.६० ॥

atha tasya śivācāryo dahanaplāvanādikam ..sakalīkaraṇaṃ kṛtvā mātṛkānyāsavartmanā .. 7.2, 16.60 ..

Shloka 61

ततः शिवासनं ध्यात्वा शिष्यमूर्ध्नि देशिकः ॥तत्रावाह्य यथान्यायमर्चयेन्मनसा शिवम् ॥ ७.२, १६.६१ ॥

tataḥ śivāsanaṃ dhyātvā śiṣyamūrdhni deśikaḥ ..tatrāvāhya yathānyāyamarcayenmanasā śivam .. 7.2, 16.61 ..

Shloka 62

प्रार्थयेत्प्रांजलिर्देवं नित्यमत्र स्थितो भव ॥इति विज्ञाप्य तं शंभोस्तेजसा भासुरं स्मरेत् ॥ ७.२, १६.६२ ॥

prārthayetprāṃjalirdevaṃ nityamatra sthito bhava ..iti vijñāpya taṃ śaṃbhostejasā bhāsuraṃ smaret .. 7.2, 16.62 ..

Shloka 63

संपूज्याथ शिवं शैवीमाज्ञां प्राप्य शिवात्मिकाम् ॥कर्णे शिष्यस्य शनकैश्शिवमन्त्रमुदीरयेत् ॥ ७.२, १६.६३ ॥

saṃpūjyātha śivaṃ śaivīmājñāṃ prāpya śivātmikām ..karṇe śiṣyasya śanakaiśśivamantramudīrayet .. 7.2, 16.63 ..

Shloka 64

स तु बद्धांजलिः श्रुत्वा मन्त्रं तद्गतमानसः ॥शनैस्तं व्याहरेच्छिष्यशिवाचार्यस्य शासनात् ॥ ७.२, १६.६४ ॥

sa tu baddhāṃjaliḥ śrutvā mantraṃ tadgatamānasaḥ ..śanaistaṃ vyāharecchiṣyaśivācāryasya śāsanāt .. 7.2, 16.64 ..

Shloka 65

ततः शाक्तं च संदिश्य मन्त्रं मन्त्रविचक्षणः ॥उच्चारयित्वा च सुखं तस्मै मंगलमादिशेत् ॥ ७.२, १६.६५ ॥

tataḥ śāktaṃ ca saṃdiśya mantraṃ mantravicakṣaṇaḥ ..uccārayitvā ca sukhaṃ tasmai maṃgalamādiśet .. 7.2, 16.65 ..

Shloka 66

ततस्समासान्मन्त्रार्थं वाच्यवाचकयोगतः ॥समदिश्येश्वरं रूपं योगमासनमादिशेत् ॥ ७.२, १६.६६ ॥

tatassamāsānmantrārthaṃ vācyavācakayogataḥ ..samadiśyeśvaraṃ rūpaṃ yogamāsanamādiśet .. 7.2, 16.66 ..

Shloka 67

अथ गुर्वाज्ञया शिष्यः शिवाग्निगुरुसन्निधौ ॥भक्त्यैवमभिसंधाय दीक्षावाक्यमुदीरयेत् ॥ ७.२, १६.६७ ॥

atha gurvājñayā śiṣyaḥ śivāgnigurusannidhau ..bhaktyaivamabhisaṃdhāya dīkṣāvākyamudīrayet .. 7.2, 16.67 ..

Shloka 68

वरं प्राणपरित्यागश्छेदनं शिरसो ऽपि वा ॥न त्वनभ्यर्च्य भुंजीय भगवन्तं त्रिलोचनम् ॥ ७.२, १६.६८ ॥

varaṃ prāṇaparityāgaśchedanaṃ śiraso 'pi vā ..na tvanabhyarcya bhuṃjīya bhagavantaṃ trilocanam .. 7.2, 16.68 ..

Shloka 69

स एव दद्यान्नियतो यावन्मोहविपर्ययः ॥तावदाराधयेद्देवं तन्निष्ठस्तत्परायणः ॥ ७.२, १६.६९ ॥

sa eva dadyānniyato yāvanmohaviparyayaḥ ..tāvadārādhayeddevaṃ tanniṣṭhastatparāyaṇaḥ .. 7.2, 16.69 ..

Shloka 70

ततः स समयो नाम भविष्यति शिवाश्रमे ॥लब्धाधिकारो गुर्वाज्ञापालकस्तद्वशो भवेत् ॥ ७.२, १६.७० ॥

tataḥ sa samayo nāma bhaviṣyati śivāśrame ..labdhādhikāro gurvājñāpālakastadvaśo bhavet .. 7.2, 16.70 ..

Shloka 71

अतः परं न्यस्तकरो भस्मादाय स्वहस्ततः ॥दद्याच्छिष्याय मूलेन रुद्राक्षं चाभिमंत्रितम् ॥ ७.२, १६.७१ ॥

ataḥ paraṃ nyastakaro bhasmādāya svahastataḥ ..dadyācchiṣyāya mūlena rudrākṣaṃ cābhimaṃtritam .. 7.2, 16.71 ..

Shloka 72

प्रतिमा वापि देवस्य गूढदेहमथापि वा ॥पूजाहोमजपध्यानसाधनानि च संभवे ॥ ७.२, १६.७२ ॥

pratimā vāpi devasya gūḍhadehamathāpi vā ..pūjāhomajapadhyānasādhanāni ca saṃbhave .. 7.2, 16.72 ..

Shloka 73

सोपि शिष्यः शिवाचार्याल्लब्धानि बहुमानतः ॥आददीताज्ञया तस्य देशिकस्य न चान्यथा ॥ ७.२, १६.७३ ॥

sopi śiṣyaḥ śivācāryāllabdhāni bahumānataḥ ..ādadītājñayā tasya deśikasya na cānyathā .. 7.2, 16.73 ..

Shloka 74

आचार्यादाप्तमखिलं शिरस्याधाय भक्तितः ॥रक्षयेत्पूजयेच्छंभुं मठे वा गृह एववा ॥ ७.२, १६.७४ ॥

ācāryādāptamakhilaṃ śirasyādhāya bhaktitaḥ ..rakṣayetpūjayecchaṃbhuṃ maṭhe vā gṛha evavā .. 7.2, 16.74 ..

Shloka 75

अतः परं शिवाचारमादिशेदस्य देशिकः ॥भक्तिश्रद्धानुसारेण प्रज्ञायाश्चानुसारतः ॥ ७.२, १६.७५ ॥

ataḥ paraṃ śivācāramādiśedasya deśikaḥ ..bhaktiśraddhānusāreṇa prajñāyāścānusārataḥ .. 7.2, 16.75 ..

Shloka 76

यदुक्तं यत्समाज्ञातं यच्चैवान्यत्प्रकीर्तितम् ॥शिवाचार्येण समये तत्सर्वं शिरसा वहेत् ॥ ७.२, १६.७६ ॥

yaduktaṃ yatsamājñātaṃ yaccaivānyatprakīrtitam ..śivācāryeṇa samaye tatsarvaṃ śirasā vahet .. 7.2, 16.76 ..

Shloka 77

शिवागमस्य ग्रहणं वाचनं श्रवणं तथा ॥देशिकदेशतः कुर्यान्न स्वेच्छातो न चान्यतः ॥ ७.२, १६.७७ ॥

śivāgamasya grahaṇaṃ vācanaṃ śravaṇaṃ tathā ..deśikadeśataḥ kuryānna svecchāto na cānyataḥ .. 7.2, 16.77 ..

Shloka 78

इति संक्षेपतः प्रोक्तः संस्कारः समयाह्वयः ॥साक्षाच्छिवपुरप्राप्तौ नृणां परमसाधनम् ॥ ७.२, १६.७८ ॥

iti saṃkṣepataḥ proktaḥ saṃskāraḥ samayāhvayaḥ ..sākṣācchivapuraprāptau nṛṇāṃ paramasādhanam .. 7.2, 16.78 ..

Shloka 79

इति श्रीशिवमहापुराणे सप्तम्यां वायवीयसंहितायामुत्तरखंडे शिष्यसंस्कारवर्णनं नाम षोडशोऽध्यायः॥ ॥ ७.२, १६.७९ ॥

iti śrīśivamahāpurāṇe saptamyāṃ vāyavīyasaṃhitāyāmuttarakhaṃḍe śiṣyasaṃskāravarṇanaṃ nāma ṣoḍaśo'dhyāyaḥ.. .. 7.2, 16.79 ..