Gyaandweep | Shiva Purana Vayaviya Samhita

Shloka 1

उपमन्युरुवाच॥

व्याख्यां पूजाविधानस्य प्रवदामि समासतः ॥ शिवशास्त्रे शिवेनैव शिवायै कथितस्य तु ॥ ७.२,२३.१॥

vyākhyāṃ pūjāvidhānasya pravadāmi samāsataḥ .. śivaśāstre śivenaiva śivāyai kathitasya tu .. 7.2,23.1..

Shloka 2

अंगमभ्यंतरं यागमग्निकार्यावसानकम् ॥ विधाय वा न वा पश्चाद्बहिर्यागं समाचरेत् ॥ ७.२,२३.२॥

aṃgamabhyaṃtaraṃ yāgamagnikāryāvasānakam .. vidhāya vā na vā paścādbahiryāgaṃ samācaret .. 7.2,23.2..

Shloka 3

तत्र द्रव्याणि मनसा कल्पयित्वा विशोध्य च ॥ ध्यात्वा विनायकं देवं पूजयित्वा विधानतः ॥ ७.२,२३.३॥

tatra dravyāṇi manasā kalpayitvā viśodhya ca .. dhyātvā vināyakaṃ devaṃ pūjayitvā vidhānataḥ .. 7.2,23.3..

Shloka 4

दक्षिणे चोत्तरे चैव नंदीशं सुयशं तथा ॥ आराध्य मनसा सम्यगासनं कल्पयेद्बुधः ॥ ७.२,२३.४॥

dakṣiṇe cottare caiva naṃdīśaṃ suyaśaṃ tathā .. ārādhya manasā samyagāsanaṃ kalpayedbudhaḥ .. 7.2,23.4..

Shloka 5

आराधनादिकैर्युक्तस्सिंहयोगासनादिकम् ॥ पद्मासनं वा विमलं तत्त्वत्रयसमन्वितम् ॥ ७.२,२३.५॥

ārādhanādikairyuktassiṃhayogāsanādikam .. padmāsanaṃ vā vimalaṃ tattvatrayasamanvitam .. 7.2,23.5..

Shloka 6

तस्योपरि शिवं ध्यायेत्सांबं सर्वमनोहरम् ॥ सर्वलक्षणसंपन्नं सर्वावयवशोभनम् ॥ ७.२,२३.६॥

tasyopari śivaṃ dhyāyetsāṃbaṃ sarvamanoharam .. sarvalakṣaṇasaṃpannaṃ sarvāvayavaśobhanam .. 7.2,23.6..

Shloka 7

सर्वातिशयसंयुक्तं सर्वाभरणभूषितम् ॥ रक्तास्यपाणिचरणं कुंदचंद्रस्मिताननम् ॥ ७.२,२३.७॥

sarvātiśayasaṃyuktaṃ sarvābharaṇabhūṣitam .. raktāsyapāṇicaraṇaṃ kuṃdacaṃdrasmitānanam .. 7.2,23.7..

Shloka 8

शुद्धस्फटिकसंकाशं फुल्लपद्मत्रिलोचनम् ॥ चतुर्भुजमुदाराङ्गं चारुचंद्रकलाधरम् ॥ ७.२,२३.८॥

śuddhasphaṭikasaṃkāśaṃ phullapadmatrilocanam .. caturbhujamudārāṅgaṃ cārucaṃdrakalādharam .. 7.2,23.8..

Shloka 9

वरदाभयहस्तं च मृगटंकधरं हरम् ॥ भुजंगहारवलयं चारुनीलगलांतरम् ॥ ७.२,२३.९॥

varadābhayahastaṃ ca mṛgaṭaṃkadharaṃ haram .. bhujaṃgahāravalayaṃ cārunīlagalāṃtaram .. 7.2,23.9..

Shloka 10

सर्वोपमानरहितं सानुगं सपरिच्छदम् ॥ ततः संचिंतयेत्तस्य वामभागे महेश्वरीम् ॥ ७.२,२३.१०॥

sarvopamānarahitaṃ sānugaṃ saparicchadam .. tataḥ saṃciṃtayettasya vāmabhāge maheśvarīm .. 7.2,23.10..

Shloka 11

प्रफुल्लोत्पलपत्राभां विस्तीर्णायतलोचनाम् ॥ पूर्णचंद्राभवदनां नीलकुंचितमूर्धजाम् ॥ ७.२,२३.११॥

praphullotpalapatrābhāṃ vistīrṇāyatalocanām .. pūrṇacaṃdrābhavadanāṃ nīlakuṃcitamūrdhajām .. 7.2,23.11..

Shloka 12

नीलोत्पलदलप्रख्यां चन्द्रार्धकृतशेखराम् ॥ अतिवृत्तघनोत्तुंगस्निग्धपीनपयोधराम् ॥ ७.२,२३.१२॥

nīlotpaladalaprakhyāṃ candrārdhakṛtaśekharām .. ativṛttaghanottuṃgasnigdhapīnapayodharām .. 7.2,23.12..

Shloka 13

तनुमध्यां पृथुश्रोणीं पीतसूक्ष्मवराम्बराम् ॥ सर्वाभरणसंपन्नां ललाटतिलकोज्ज्वलाम् ॥ ७.२,२३.१३॥

tanumadhyāṃ pṛthuśroṇīṃ pītasūkṣmavarāmbarām .. sarvābharaṇasaṃpannāṃ lalāṭatilakojjvalām .. 7.2,23.13..

Shloka 14

विचित्रपुष्पसंकीर्णकेशपाशोपशोभिताम् ॥ सर्वतो ऽनुगुणाकारां किंचिल्लज्जानताननाम् ॥ ७.२,२३.१४॥

vicitrapuṣpasaṃkīrṇakeśapāśopaśobhitām .. sarvato 'nuguṇākārāṃ kiṃcillajjānatānanām .. 7.2,23.14..

Shloka 15

हेमारविंदं विलसद्दधानां दक्षिणे करे ॥ दंडवच्चापरं हस्ते न्यस्यासीनां महासने ॥ ७.२,२३.१५॥

hemāraviṃdaṃ vilasaddadhānāṃ dakṣiṇe kare .. daṃḍavaccāparaṃ haste nyasyāsīnāṃ mahāsane .. 7.2,23.15..

Shloka 16

पाशविच्छेदिकां साक्षात्सच्चिदानंदरूपिणीम् ॥ एवं देवं च देवीं च ध्यात्वासनवरे शुभे ॥ ७.२,२३.१६॥

pāśavicchedikāṃ sākṣātsaccidānaṃdarūpiṇīm .. evaṃ devaṃ ca devīṃ ca dhyātvāsanavare śubhe .. 7.2,23.16..

Shloka 17

सर्वोपचारवद्भक्त्या भावपुष्पैस्समर्चयेत् ॥ अथवा परिकल्प्यैवं मूर्तिमन्यतमां विभोः ॥ ७.२,२३.१७॥

sarvopacāravadbhaktyā bhāvapuṣpaissamarcayet .. athavā parikalpyaivaṃ mūrtimanyatamāṃ vibhoḥ .. 7.2,23.17..

Shloka 18

शैवीं सदाशिवाख्यां वा तथा माहेश्वरीं पराम् ॥ षड्विंशकाभिधानां वा श्रीकंठाख्यामथापि वा ॥ ७.२,२३.१८॥

śaivīṃ sadāśivākhyāṃ vā tathā māheśvarīṃ parām .. ṣaḍviṃśakābhidhānāṃ vā śrīkaṃṭhākhyāmathāpi vā .. 7.2,23.18..

Shloka 19

मन्त्रन्यासादिकां चापि कृत्वा स्वस्यां तनौ यथा ॥ अस्यां मूर्तौ मूर्तिमंतं शिवं सदसतः परम् ॥ ७.२,२३.१९॥

mantranyāsādikāṃ cāpi kṛtvā svasyāṃ tanau yathā .. asyāṃ mūrtau mūrtimaṃtaṃ śivaṃ sadasataḥ param .. 7.2,23.19..

Shloka 20

ध्यात्वा बाह्यक्रमेणैव पूजां निर्वर्तयेद्धिया ॥ समिदाज्यादिभिः पश्चान्नाभौ होमं च भावयेत् ॥ ७.२,२३.२०॥

dhyātvā bāhyakrameṇaiva pūjāṃ nirvartayeddhiyā .. samidājyādibhiḥ paścānnābhau homaṃ ca bhāvayet .. 7.2,23.20..

Shloka 21

भ्रूमध्ये च शिवं ध्यायेच्छुद्धदीपशिखाकृतिम् ॥ इत्थमंगे स्वतंत्रे वा योगे ध्यानमये शुभे ॥ ७.२,२३.२१॥

bhrūmadhye ca śivaṃ dhyāyecchuddhadīpaśikhākṛtim .. itthamaṃge svataṃtre vā yoge dhyānamaye śubhe .. 7.2,23.21..

Shloka 22

अग्निकार्यावसानं च सर्वत्रैव समो विधिः ॥ अथ चिंतामयं सर्वं समाप्याराधनक्रमम् ॥ ७.२,२३.२२॥

agnikāryāvasānaṃ ca sarvatraiva samo vidhiḥ .. atha ciṃtāmayaṃ sarvaṃ samāpyārādhanakramam .. 7.2,23.22..

Shloka 23

लिंगे च पूजयेद्देवं स्थंडिले वानले ऽपि वा ॥ ७.२,२३.२३॥

liṃge ca pūjayeddevaṃ sthaṃḍile vānale 'pi vā .. 7.2,23.23..

Shloka 24

इति श्रीशिवमहापुराणे सप्तम्यां वायवीयसंहितायामुत्तरखण्डे पूजाविधानव्याख्यानवर्णनं नाम त्रयोविंशो ऽध्यायः॥

iti śrīśivamahāpurāṇe saptamyāṃ vāyavīyasaṃhitāyāmuttarakhaṇḍe pūjāvidhānavyākhyānavarṇanaṃ nāma trayoviṃśo 'dhyāyaḥ..