Gyaandweep | Shiva Purana Vayaviya Samhita

Shloka 1

उपमन्युरुवाच॥

ब्रह्मघ्नो वा सुरापो वा स्तेयीवा गुरुतल्पगः ॥ मातृहा पितृहा वापि वीरहा भ्रूणहापि वा ॥ ७.२,२६.१॥

brahmaghno vā surāpo vā steyīvā gurutalpagaḥ .. mātṛhā pitṛhā vāpi vīrahā bhrūṇahāpi vā .. 7.2,26.1..

Shloka 2

संपूज्यामन्त्रकं भक्त्या शिवं परमकारणम् ॥ तैस्तैः पापैः प्रमुच्येत वर्षैर्द्वादशभिः क्रमात् ॥ ७.२,२६.२॥

saṃpūjyāmantrakaṃ bhaktyā śivaṃ paramakāraṇam .. taistaiḥ pāpaiḥ pramucyeta varṣairdvādaśabhiḥ kramāt .. 7.2,26.2..

Shloka 3

तस्मात्सर्वप्रयत्नेन पतितो ऽपि यजेच्छिवम् ॥ भक्तश्चेन्नापरः कश्चिद्भिक्षाहारो जितेंद्रियः ॥ ७.२,२६.३॥

tasmātsarvaprayatnena patito 'pi yajecchivam .. bhaktaścennāparaḥ kaścidbhikṣāhāro jiteṃdriyaḥ .. 7.2,26.3..

Shloka 4

कृत्वापि सुमहत्पापं भक्त्या पञ्चाक्षरेण तु ॥ पूजयेद्यदि देवेशं तस्मात्पापात्प्रमुच्यते ॥ ७.२,२६.४॥

kṛtvāpi sumahatpāpaṃ bhaktyā pañcākṣareṇa tu .. pūjayedyadi deveśaṃ tasmātpāpātpramucyate .. 7.2,26.4..

Shloka 5

अब्भक्षा वायुभक्षाश्च ये चान्ये व्रतकर्शिताः ॥ तेषामेतैर्व्रतैर्नास्ति शिवलोकसमागमः ॥ ७.२,२६.५॥

abbhakṣā vāyubhakṣāśca ye cānye vratakarśitāḥ .. teṣāmetairvratairnāsti śivalokasamāgamaḥ .. 7.2,26.5..

Shloka 6

भक्त्या पञ्चाक्षरेणैव यः शिवं सकृदर्चयेत् ॥ सोपि गच्छेच्छिवस्थानं शिवमन्त्रस्य गौरवात् ॥ ७.२,२६.६॥

bhaktyā pañcākṣareṇaiva yaḥ śivaṃ sakṛdarcayet .. sopi gacchecchivasthānaṃ śivamantrasya gauravāt .. 7.2,26.6..

Shloka 7

तस्मात्तपांसि यज्ञांश्च सर्वे सर्वस्वदक्षिणाः ॥ शिवमूर्त्यर्चनस्यैते कोट्यंशेनापि नो समाः ॥ ७.२,२६.७॥

tasmāttapāṃsi yajñāṃśca sarve sarvasvadakṣiṇāḥ .. śivamūrtyarcanasyaite koṭyaṃśenāpi no samāḥ .. 7.2,26.7..

Shloka 8

बद्धो वाप्यथ मुक्तो वा पश्चात्पञ्चाक्षरेण चेत् ॥ पूजयन्मुच्यते भक्तो नात्र कार्या विचारणा ॥ ७.२,२६.८॥

baddho vāpyatha mukto vā paścātpañcākṣareṇa cet .. pūjayanmucyate bhakto nātra kāryā vicāraṇā .. 7.2,26.8..

Shloka 9

अरुद्रो वा सरुद्रो वा सूक्तेन शिवमर्चयेत् ॥ यः सकृत्पतितो वापिमूढो वा मुच्यते नरः ॥ ७.२,२६.९॥

arudro vā sarudro vā sūktena śivamarcayet .. yaḥ sakṛtpatito vāpimūḍho vā mucyate naraḥ .. 7.2,26.9..

Shloka 10

षडक्षरेण वा देवं सूक्तमन्त्रेण पूजयेत् ॥ शिवभक्तो जितक्रोधो ह्यलब्धो लब्ध एव च ॥ ७.२,२६.१०॥

ṣaḍakṣareṇa vā devaṃ sūktamantreṇa pūjayet .. śivabhakto jitakrodho hyalabdho labdha eva ca .. 7.2,26.10..

Shloka 11

अलब्धाल्लब्ध एवात्र विशिष्टो नात्र संशयः ॥ स ब्रह्मांगेन वा तेन सहंसेन विमुच्यते ॥ ७.२,२६.११॥

alabdhāllabdha evātra viśiṣṭo nātra saṃśayaḥ .. sa brahmāṃgena vā tena sahaṃsena vimucyate .. 7.2,26.11..

Shloka 12

तस्मान्नित्यं शिवं भक्त्या सूक्तमन्त्रेण पूजयेत् ॥ एककालं द्विकालं वा त्रिकालं नित्यमेव वा ॥ ७.२,२६.१२॥

tasmānnityaṃ śivaṃ bhaktyā sūktamantreṇa pūjayet .. ekakālaṃ dvikālaṃ vā trikālaṃ nityameva vā .. 7.2,26.12..

Shloka 13

ये ऽर्चयंति महादेवं विज्ञेयास्ते महेश्वराः ॥ ज्ञानेनात्मसहायेन नार्चितो भगवाञ्छिवः ॥ ७.२,२६.१३॥

ye 'rcayaṃti mahādevaṃ vijñeyāste maheśvarāḥ .. jñānenātmasahāyena nārcito bhagavāñchivaḥ .. 7.2,26.13..

Shloka 14

स चिरं संसरत्यस्मिन्संसारे दुःखसागरे ॥ दुर्ल्लभं प्राप्य मानुष्यं मूढो नार्चयते शिवम् ॥ ७.२,२६.१४॥

sa ciraṃ saṃsaratyasminsaṃsāre duḥkhasāgare .. durllabhaṃ prāpya mānuṣyaṃ mūḍho nārcayate śivam .. 7.2,26.14..

Shloka 15

निष्फलं तस्य तज्जन्म मोक्षाय न भवेद्यतः ॥ दुर्ल्लभं प्राप्य मानुष्यं ये ऽर्चयन्ति पिनाकिनम् ॥ ७.२,२६.१५॥

niṣphalaṃ tasya tajjanma mokṣāya na bhavedyataḥ .. durllabhaṃ prāpya mānuṣyaṃ ye 'rcayanti pinākinam .. 7.2,26.15..

Shloka 16

तेषां हि सफलं जन्म कृतार्थास्ते नरोत्तमाः ॥ भवभक्तिपरा ये च भवप्रणतचेतसः ॥ ७.२,२६.१६॥

teṣāṃ hi saphalaṃ janma kṛtārthāste narottamāḥ .. bhavabhaktiparā ye ca bhavapraṇatacetasaḥ .. 7.2,26.16..

Shloka 17

भवसंस्मरणोद्युक्ता न ते दुःखस्य भागिनः ॥ भवनानि मनोज्ञानि विभ्रमाभरणाः स्त्रियः ॥ ७.२,२६.१७॥

bhavasaṃsmaraṇodyuktā na te duḥkhasya bhāginaḥ .. bhavanāni manojñāni vibhramābharaṇāḥ striyaḥ .. 7.2,26.17..

Shloka 18

धनं चातृप्तिपर्यन्तं शिवपूजाविधेः फलम् ॥ ये वाञ्छन्ति महाभोगान्राज्यं च त्रिदशालये ॥ ७.२,२६.१८॥

dhanaṃ cātṛptiparyantaṃ śivapūjāvidheḥ phalam .. ye vāñchanti mahābhogānrājyaṃ ca tridaśālaye .. 7.2,26.18..

Shloka 19

ते वाञ्छन्ति सदाकालं हरस्य चरणाम्बुजम् ॥ सौभाग्यं कान्तिमद्रूपं सत्त्वं त्यागार्द्रभावता ॥ ७.२,२६.१९॥

te vāñchanti sadākālaṃ harasya caraṇāmbujam .. saubhāgyaṃ kāntimadrūpaṃ sattvaṃ tyāgārdrabhāvatā .. 7.2,26.19..

Shloka 20

शौर्यं वै जगति ख्यातिश्शिवमर्चयतो भवेत् ॥ तस्मात्सर्वं परित्यज्य शिवैकाहितमानसः ॥ ७.२,२६.२०॥

śauryaṃ vai jagati khyātiśśivamarcayato bhavet .. tasmātsarvaṃ parityajya śivaikāhitamānasaḥ .. 7.2,26.20..

Shloka 21

शिवपूजाविधिं कुर्याद्यदीच्छेच्छिवमात्मनः ॥ त्वरितं जीवितं याति त्वरितं याति यौवनम् ॥ ७.२,२६.२१॥

śivapūjāvidhiṃ kuryādyadīcchecchivamātmanaḥ .. tvaritaṃ jīvitaṃ yāti tvaritaṃ yāti yauvanam .. 7.2,26.21..

Shloka 22

त्वरितं व्याधिरभ्येति तस्मात्पूज्यः पिनाकधृक् ॥ यावन्नायाति मरणं यावन्नाक्रमते जरा ॥ ७.२,२६.२२॥

tvaritaṃ vyādhirabhyeti tasmātpūjyaḥ pinākadhṛk .. yāvannāyāti maraṇaṃ yāvannākramate jarā .. 7.2,26.22..

Shloka 23

यावन्नेन्द्रियवैकल्यं तावत्पूजय शंकरम् ॥ न शिवार्चनतुल्यो ऽस्ति धर्मो ऽन्यो भुवनत्रये ॥ ७.२,२६.२३॥

yāvannendriyavaikalyaṃ tāvatpūjaya śaṃkaram .. na śivārcanatulyo 'sti dharmo 'nyo bhuvanatraye .. 7.2,26.23..

Shloka 24

इति विज्ञाय यत्नेन पूजनीयस्सदाशिवः ॥ द्वारयागं जवनिकां परिवारबलिक्रियाम् ॥ ७.२,२६.२४॥

iti vijñāya yatnena pūjanīyassadāśivaḥ .. dvārayāgaṃ javanikāṃ parivārabalikriyām .. 7.2,26.24..

Shloka 25

नित्योत्सवं च कुर्वीत प्रसादे यदि पूजयेत् ॥ हविर्निवेदनादूर्ध्वं स्वयं चानुचरो ऽपि वा ॥ ७.२,२६.२५॥

nityotsavaṃ ca kurvīta prasāde yadi pūjayet .. havirnivedanādūrdhvaṃ svayaṃ cānucaro 'pi vā .. 7.2,26.25..

Shloka 26

प्रसादपरिवारेभ्यो बलिं दद्याद्यथाक्रमम् ॥ निर्गम्य सह वादित्रैस्तदाशाभिमुखः स्थितः ॥ ७.२,२६.२६॥

prasādaparivārebhyo baliṃ dadyādyathākramam .. nirgamya saha vāditraistadāśābhimukhaḥ sthitaḥ .. 7.2,26.26..

Shloka 27

पुष्पं धूपं च दीपञ्च दद्यादन्नं जलैः सह ॥ ततो दद्यान्महापीठे तिष्ठन्बलिमुदङ्मुखः ॥ ७.२,२६.२७॥

puṣpaṃ dhūpaṃ ca dīpañca dadyādannaṃ jalaiḥ saha .. tato dadyānmahāpīṭhe tiṣṭhanbalimudaṅmukhaḥ .. 7.2,26.27..

Shloka 28

ततो निवेदितं देवे यत्तदन्नादिकं पुरा ॥ तत्सर्वं सावशेषं वा चण्डाय विनिवेदयेत् ॥ ७.२,२६.२८॥

tato niveditaṃ deve yattadannādikaṃ purā .. tatsarvaṃ sāvaśeṣaṃ vā caṇḍāya vinivedayet .. 7.2,26.28..

Shloka 29

हुत्वा च विधिवत्पश्चात्पूजाशेषं समापयेत् ॥ कृत्वा प्रयोगं विधिवद्यावन्मन्त्रं जपं ततः ॥ ७.२,२६.२९॥

hutvā ca vidhivatpaścātpūjāśeṣaṃ samāpayet .. kṛtvā prayogaṃ vidhivadyāvanmantraṃ japaṃ tataḥ .. 7.2,26.29..

Shloka 30

नित्योत्सवं प्रकुर्वीत यथोक्तं शिवशासने ॥ विपुले तैजसे पात्रे रक्तपद्मोपशोभिते ॥ ७.२,२६.३०॥

nityotsavaṃ prakurvīta yathoktaṃ śivaśāsane .. vipule taijase pātre raktapadmopaśobhite .. 7.2,26.30..

Shloka 31

अस्त्रं पाशुपतं दिव्यं तत्रावाह्य समर्चयेत् ॥ शिवस्यारोप्यः तत्पात्रं द्विजस्यालंकृतस्य च ॥ ७.२,२६.३१॥

astraṃ pāśupataṃ divyaṃ tatrāvāhya samarcayet .. śivasyāropyaḥ tatpātraṃ dvijasyālaṃkṛtasya ca .. 7.2,26.31..

Shloka 32

न्यस्तास्त्रवपुषा तेन दीप्तयष्टिधरस्य च ॥ प्रासादपरिवारेभ्यो बहिर्मंगलनिःस्वनैः ॥ ७.२,२६.३२॥

nyastāstravapuṣā tena dīptayaṣṭidharasya ca .. prāsādaparivārebhyo bahirmaṃgalaniḥsvanaiḥ .. 7.2,26.32..

Shloka 33

नृत्यगेयादिभिश्चैव सह दीपध्वजादिभिः ॥ प्रदक्षिणत्रयं कृत्वा न द्रुतं चाविलम्बितम् ॥ ७.२,२६.३३॥

nṛtyageyādibhiścaiva saha dīpadhvajādibhiḥ .. pradakṣiṇatrayaṃ kṛtvā na drutaṃ cāvilambitam .. 7.2,26.33..

Shloka 34

महापीठं समावृत्य त्रिःप्रदक्षिणयोगतः ॥ पुनः प्रविष्टो द्वारस्थो यजमानः कृताञ्जलिः ॥ ७.२,२६.३४॥

mahāpīṭhaṃ samāvṛtya triḥpradakṣiṇayogataḥ .. punaḥ praviṣṭo dvārastho yajamānaḥ kṛtāñjaliḥ .. 7.2,26.34..

Shloka 35

आदायाभ्यंतरं नीत्वा ह्यस्त्रमुद्वासयेत्ततः ॥ प्रदक्षिणादिकं कृत्वा यथापूर्वोदितं क्रमात् ॥ ७.२,२६.३४॥

ādāyābhyaṃtaraṃ nītvā hyastramudvāsayettataḥ .. pradakṣiṇādikaṃ kṛtvā yathāpūrvoditaṃ kramāt .. 7.2,26.34..

Shloka 36

आदाय चाष्टपुष्पाणि पूजामथ समापयेत् ॥ ७.२,२६.३५॥

ādāya cāṣṭapuṣpāṇi pūjāmatha samāpayet .. 7.2,26.35..

Shloka 37

इति श्रीशिवमहापुराणे सप्तम्यां वायवीयसंहितायामुत्तरखण्डे सांगोपांगपूजाविधानवर्णनं नाम षड्विंशो ऽध्यायः॥

iti śrīśivamahāpurāṇe saptamyāṃ vāyavīyasaṃhitāyāmuttarakhaṇḍe sāṃgopāṃgapūjāvidhānavarṇanaṃ nāma ṣaḍviṃśo 'dhyāyaḥ..