Vayaviya Samhita - Uttara

Adhyaya - 6

Principle of Shiva

ॐ श्री परमात्मने नमः

This overlay will guide you through the buttons:

संस्कृत्म
A English
उपमन्युरुवाच॥
नशिवस्याणवो बंधः कार्यो मायेय एव वा ॥ प्राकृतो वाथ बोद्धा वा ह्यहंकारात्मकस्तथा ॥ ७.२,६.१॥
naśivasyāṇavo baṃdhaḥ kāryo māyeya eva vā || prākṛto vātha boddhā vā hyahaṃkārātmakastathā || 7.2,6.1||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   1

नैवास्य मानसो बंधो न चैत्तो नेंद्रियात्मकः ॥ न च तन्मात्रबंधो ऽपि भूतबंधो न कश्चन ॥ ७.२,६.२॥
naivāsya mānaso baṃdho na caitto neṃdriyātmakaḥ || na ca tanmātrabaṃdho 'pi bhūtabaṃdho na kaścana || 7.2,6.2||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   2

न च कालः कला चैव न विद्या नियतिस्तथा ॥ न रागो न च विद्वेषः शंभोरमिततेजसः ॥ ७.२,६.३॥
na ca kālaḥ kalā caiva na vidyā niyatistathā || na rāgo na ca vidveṣaḥ śaṃbhoramitatejasaḥ || 7.2,6.3||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   3

न चास्त्यभिनिवेशो ऽस्य कुशला ऽकुशलान्यपि ॥ कर्माणि तद्विपाकश्च सुखदुःखे च तत्फले ॥ ७.२,६.४॥
na cāstyabhiniveśo 'sya kuśalā 'kuśalānyapi || karmāṇi tadvipākaśca sukhaduḥkhe ca tatphale || 7.2,6.4||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   4

आशयैर्नापि संबन्धः संस्कारैः कर्मणामपि ॥ भोगैश्च भोगसंस्कारैः कालत्रितयगोचरैः ॥ ७.२,६.५॥
āśayairnāpi saṃbandhaḥ saṃskāraiḥ karmaṇāmapi || bhogaiśca bhogasaṃskāraiḥ kālatritayagocaraiḥ || 7.2,6.5||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   5

न तस्य कारणं कर्ता नादिरंतस्तथांतरम् ॥ न कर्म करणं वापि नाकार्यं कार्यमेव च ॥ ७.२,६.६॥
na tasya kāraṇaṃ kartā nādiraṃtastathāṃtaram || na karma karaṇaṃ vāpi nākāryaṃ kāryameva ca || 7.2,6.6||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   6

नास्य बंधुरबंधुर्वा नियंता प्रेरको ऽपि वा ॥ न पतिर्न गुरुस्त्राता नाधिको न समस्तथा ॥ ७.२,६.७॥
nāsya baṃdhurabaṃdhurvā niyaṃtā prerako 'pi vā || na patirna gurustrātā nādhiko na samastathā || 7.2,6.7||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   7

न जन्ममरणे तस्य न कांक्षितमकांक्षितम् ॥ न विधिर्न निषेधश्च न मुक्तिर्न च बन्धनम् ॥ ७.२,६.८॥
na janmamaraṇe tasya na kāṃkṣitamakāṃkṣitam || na vidhirna niṣedhaśca na muktirna ca bandhanam || 7.2,6.8||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   8

नास्ति यद्यदकल्याणं तत्तदस्य कदाचन ॥ कल्याणं सकलं चास्ति परमात्मा शिवो यतः ॥ ७.२,६.९॥
nāsti yadyadakalyāṇaṃ tattadasya kadācana || kalyāṇaṃ sakalaṃ cāsti paramātmā śivo yataḥ || 7.2,6.9||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   9

स शिवस्सर्वमेवेदमधिष्ठाय स्वशक्तिभिः ॥ अप्रच्युतस्स्वतो भावः स्थितः स्थाणुरतः स्मृतः ॥ ७.२,६.१०॥
sa śivassarvamevedamadhiṣṭhāya svaśaktibhiḥ || apracyutassvato bhāvaḥ sthitaḥ sthāṇurataḥ smṛtaḥ || 7.2,6.10||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   10

शिवेनाधिष्ठितं यस्माज्जगत्स्थावरजंगमम् ॥ सर्वरूपः स्मृतश्शर्वस्तथा ज्ञात्वा न मुह्यति ॥ ७.२,६.११॥
śivenādhiṣṭhitaṃ yasmājjagatsthāvarajaṃgamam || sarvarūpaḥ smṛtaśśarvastathā jñātvā na muhyati || 7.2,6.11||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   11

शर्वो रुद्रो नमस्तस्मै पुरुषः सत्परो महान् ॥ हिरण्यबाहुर्भगवान्हिरण्यपतिरीश्वरः ॥ ७.२,६.१२॥
śarvo rudro namastasmai puruṣaḥ satparo mahān || hiraṇyabāhurbhagavānhiraṇyapatirīśvaraḥ || 7.2,6.12||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   12

अंबिकापतिरीशानः पिनाकी वृषवाहनः ॥ एको रुद्रः परं ब्रह्म पुरुषः कृष्णपिंगलः ॥ ७.२,६.१३॥
aṃbikāpatirīśānaḥ pinākī vṛṣavāhanaḥ || eko rudraḥ paraṃ brahma puruṣaḥ kṛṣṇapiṃgalaḥ || 7.2,6.13||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   13

बालाग्रमात्रो हृन्मध्ये विचिंत्यो दहरांतरे ॥ हिरण्यकेशः पद्माक्षो ह्यरुणस्ताम्र एव च ॥ ७.२,६.१४॥
bālāgramātro hṛnmadhye viciṃtyo daharāṃtare || hiraṇyakeśaḥ padmākṣo hyaruṇastāmra eva ca || 7.2,6.14||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   14

यो ऽवसर्पत्य सौ देवो नीलग्रीवो हिरण्मयः ॥ सौम्यो घोरस्तथा मिश्रश्चाक्षारश्चामृतो ऽव्ययः ॥ ७.२,६.१५॥
yo 'vasarpatya sau devo nīlagrīvo hiraṇmayaḥ || saumyo ghorastathā miśraścākṣāraścāmṛto 'vyayaḥ || 7.2,6.15||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   15

स पुंविशेषः परमो भगवानन्तकांतकः ॥ चेतनचेतनोन्मुक्तः प्रपञ्चाच्च परात्परः ॥ ७.२,६.१६॥
sa puṃviśeṣaḥ paramo bhagavānantakāṃtakaḥ || cetanacetanonmuktaḥ prapañcācca parātparaḥ || 7.2,6.16||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   16

शिवेनातिशयत्वेन ज्ञानैश्वर्ये विलोकिते ॥ लोकेशातिशयत्वेन स्थितं प्राहुर्मनीषिणः ॥ ७.२,६.१७॥
śivenātiśayatvena jñānaiśvarye vilokite || lokeśātiśayatvena sthitaṃ prāhurmanīṣiṇaḥ || 7.2,6.17||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   17

प्रतिसर्गप्रसूतानां ब्रह्मणां शास्त्रविस्तरम् ॥ उपदेष्टा स एवादौ कालावच्छेदवर्तिनाम् ॥ ७.२,६.१८॥
pratisargaprasūtānāṃ brahmaṇāṃ śāstravistaram || upadeṣṭā sa evādau kālāvacchedavartinām || 7.2,6.18||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   18

कालावच्छेदयुक्तानां गुरूणामप्यसौ गुरुः ॥ सर्वेषामेव सर्वेशः कालावच्छेदवर्जितः ॥ ७.२,६.१९॥
kālāvacchedayuktānāṃ gurūṇāmapyasau guruḥ || sarveṣāmeva sarveśaḥ kālāvacchedavarjitaḥ || 7.2,6.19||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   19

शुद्धा स्वाभाविकी तस्य शक्तिस्सर्वातिशायिनी ॥ ज्ञानमप्रतिमं नित्यं वपुरत्यन्तनिर्मितम् ॥ ७.२,६.२०॥
śuddhā svābhāvikī tasya śaktissarvātiśāyinī || jñānamapratimaṃ nityaṃ vapuratyantanirmitam || 7.2,6.20||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   20

ऐश्वर्यमप्रतिद्वंद्वं सुखमात्यन्तिकं बलम् ॥ तेजःप्रभावो वीर्यं च क्षमा कारुण्यमेव च ॥ ७.२,६.२१॥
aiśvaryamapratidvaṃdvaṃ sukhamātyantikaṃ balam || tejaḥprabhāvo vīryaṃ ca kṣamā kāruṇyameva ca || 7.2,6.21||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   21

परिपूर्णस्य सर्गाद्यैर्नात्मनो ऽस्ति प्रयोजनम् ॥ परानुग्रह एवास्य फलं सर्वस्य कर्मणः ॥ ७.२,६.२२॥
paripūrṇasya sargādyairnātmano 'sti prayojanam || parānugraha evāsya phalaṃ sarvasya karmaṇaḥ || 7.2,6.22||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   22

प्रणवो वाचकस्तस्य शिवस्य परमात्मनः ॥ शिवरुद्रादिशब्दानां प्रणवो हि परस्स्मृतः ॥ ७.२,६.२३॥
praṇavo vācakastasya śivasya paramātmanaḥ || śivarudrādiśabdānāṃ praṇavo hi parassmṛtaḥ || 7.2,6.23||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   23

शंभो प्रणववाच्यस्य भवनात्तज्जपादपि ॥ या सिद्धिस्सा परा प्राप्या भवत्येव न संशयः ॥ ७.२,६.२४॥
śaṃbho praṇavavācyasya bhavanāttajjapādapi || yā siddhissā parā prāpyā bhavatyeva na saṃśayaḥ || 7.2,6.24||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   24

तस्मादेकाक्षरं देवमाहुरागमपारगाः ॥ वाच्यवाचकयोरैक्यं मन्यमाना मनस्विनः ॥ ७.२,६.२५॥
tasmādekākṣaraṃ devamāhurāgamapāragāḥ || vācyavācakayoraikyaṃ manyamānā manasvinaḥ || 7.2,6.25||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   25

अस्य मात्राः समाख्याताश्चतस्रो वेदमूर्धनि ॥ अकारश्चाप्युकारश्च मकारो नाद इत्यपि ॥ ७.२,६.२६॥
asya mātrāḥ samākhyātāścatasro vedamūrdhani || akāraścāpyukāraśca makāro nāda ityapi || 7.2,6.26||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   26

अकारं बह्वृचं प्राहुरुकारो यजुरुच्यते ॥ मकारः सामनादोस्य श्रुतिराथर्वणी स्मृताः ॥ ७.२,६.२७॥
akāraṃ bahvṛcaṃ prāhurukāro yajurucyate || makāraḥ sāmanādosya śrutirātharvaṇī smṛtāḥ || 7.2,6.27||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   27

अकारश्च महाबीजं रजः स्रष्टा चतुर्मुखः ॥ उकारः प्रकृतिर्योनिः सत्त्वं पालयिता हरिः ॥ ७.२,६.२८॥
akāraśca mahābījaṃ rajaḥ sraṣṭā caturmukhaḥ || ukāraḥ prakṛtiryoniḥ sattvaṃ pālayitā hariḥ || 7.2,6.28||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   28

मकारः पुरुषो बीजं तमः संहारको हरः ॥ नादः परः पुमानीशो निर्गुणो निष्क्रियः शिवः ॥ ७.२,६.२९॥
makāraḥ puruṣo bījaṃ tamaḥ saṃhārako haraḥ || nādaḥ paraḥ pumānīśo nirguṇo niṣkriyaḥ śivaḥ || 7.2,6.29||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   29

सर्वं तिसृभिरेवेदं मात्राभिर्निखिलं त्रिधा ॥ अभिधाय शिवात्मानं बोधयत्यर्धमात्रया ॥ ७.२,६.३०॥
sarvaṃ tisṛbhirevedaṃ mātrābhirnikhilaṃ tridhā || abhidhāya śivātmānaṃ bodhayatyardhamātrayā || 7.2,6.30||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   30

यस्मात्परं नापरमस्ति किंचिद्यस्मान्नाणीयो न ज्यायो ऽस्ति किंचित् ॥ वृक्ष इव स्तब्धो दिवि तिष्ठत्येकस्तेनेदं पूर्णं पुरुषेण सर्वम् ॥ ७.२,६.३१॥
yasmātparaṃ nāparamasti kiṃcidyasmānnāṇīyo na jyāyo 'sti kiṃcit || vṛkṣa iva stabdho divi tiṣṭhatyekastenedaṃ pūrṇaṃ puruṣeṇa sarvam || 7.2,6.31||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   31

इति श्रीशिवमहापुराणे सप्तम्यां वायवीयसंहितायामुत्तरखण्डे शिवतत्त्ववर्णनं नाम षष्ठो ऽध्यायः॥
iti śrīśivamahāpurāṇe saptamyāṃ vāyavīyasaṃhitāyāmuttarakhaṇḍe śivatattvavarṇanaṃ nāma ṣaṣṭho 'dhyāyaḥ||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   32

उपमन्युरुवाच॥
नशिवस्याणवो बंधः कार्यो मायेय एव वा ॥ प्राकृतो वाथ बोद्धा वा ह्यहंकारात्मकस्तथा ॥ ७.२,६.१॥
naśivasyāṇavo baṃdhaḥ kāryo māyeya eva vā || prākṛto vātha boddhā vā hyahaṃkārātmakastathā || 7.2,6.1||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   1

नैवास्य मानसो बंधो न चैत्तो नेंद्रियात्मकः ॥ न च तन्मात्रबंधो ऽपि भूतबंधो न कश्चन ॥ ७.२,६.२॥
naivāsya mānaso baṃdho na caitto neṃdriyātmakaḥ || na ca tanmātrabaṃdho 'pi bhūtabaṃdho na kaścana || 7.2,6.2||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   2

न च कालः कला चैव न विद्या नियतिस्तथा ॥ न रागो न च विद्वेषः शंभोरमिततेजसः ॥ ७.२,६.३॥
na ca kālaḥ kalā caiva na vidyā niyatistathā || na rāgo na ca vidveṣaḥ śaṃbhoramitatejasaḥ || 7.2,6.3||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   3

न चास्त्यभिनिवेशो ऽस्य कुशला ऽकुशलान्यपि ॥ कर्माणि तद्विपाकश्च सुखदुःखे च तत्फले ॥ ७.२,६.४॥
na cāstyabhiniveśo 'sya kuśalā 'kuśalānyapi || karmāṇi tadvipākaśca sukhaduḥkhe ca tatphale || 7.2,6.4||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   4

आशयैर्नापि संबन्धः संस्कारैः कर्मणामपि ॥ भोगैश्च भोगसंस्कारैः कालत्रितयगोचरैः ॥ ७.२,६.५॥
āśayairnāpi saṃbandhaḥ saṃskāraiḥ karmaṇāmapi || bhogaiśca bhogasaṃskāraiḥ kālatritayagocaraiḥ || 7.2,6.5||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   5

न तस्य कारणं कर्ता नादिरंतस्तथांतरम् ॥ न कर्म करणं वापि नाकार्यं कार्यमेव च ॥ ७.२,६.६॥
na tasya kāraṇaṃ kartā nādiraṃtastathāṃtaram || na karma karaṇaṃ vāpi nākāryaṃ kāryameva ca || 7.2,6.6||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   6

नास्य बंधुरबंधुर्वा नियंता प्रेरको ऽपि वा ॥ न पतिर्न गुरुस्त्राता नाधिको न समस्तथा ॥ ७.२,६.७॥
nāsya baṃdhurabaṃdhurvā niyaṃtā prerako 'pi vā || na patirna gurustrātā nādhiko na samastathā || 7.2,6.7||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   7

न जन्ममरणे तस्य न कांक्षितमकांक्षितम् ॥ न विधिर्न निषेधश्च न मुक्तिर्न च बन्धनम् ॥ ७.२,६.८॥
na janmamaraṇe tasya na kāṃkṣitamakāṃkṣitam || na vidhirna niṣedhaśca na muktirna ca bandhanam || 7.2,6.8||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   8

नास्ति यद्यदकल्याणं तत्तदस्य कदाचन ॥ कल्याणं सकलं चास्ति परमात्मा शिवो यतः ॥ ७.२,६.९॥
nāsti yadyadakalyāṇaṃ tattadasya kadācana || kalyāṇaṃ sakalaṃ cāsti paramātmā śivo yataḥ || 7.2,6.9||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   9

स शिवस्सर्वमेवेदमधिष्ठाय स्वशक्तिभिः ॥ अप्रच्युतस्स्वतो भावः स्थितः स्थाणुरतः स्मृतः ॥ ७.२,६.१०॥
sa śivassarvamevedamadhiṣṭhāya svaśaktibhiḥ || apracyutassvato bhāvaḥ sthitaḥ sthāṇurataḥ smṛtaḥ || 7.2,6.10||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   10

शिवेनाधिष्ठितं यस्माज्जगत्स्थावरजंगमम् ॥ सर्वरूपः स्मृतश्शर्वस्तथा ज्ञात्वा न मुह्यति ॥ ७.२,६.११॥
śivenādhiṣṭhitaṃ yasmājjagatsthāvarajaṃgamam || sarvarūpaḥ smṛtaśśarvastathā jñātvā na muhyati || 7.2,6.11||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   11

शर्वो रुद्रो नमस्तस्मै पुरुषः सत्परो महान् ॥ हिरण्यबाहुर्भगवान्हिरण्यपतिरीश्वरः ॥ ७.२,६.१२॥
śarvo rudro namastasmai puruṣaḥ satparo mahān || hiraṇyabāhurbhagavānhiraṇyapatirīśvaraḥ || 7.2,6.12||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   12

अंबिकापतिरीशानः पिनाकी वृषवाहनः ॥ एको रुद्रः परं ब्रह्म पुरुषः कृष्णपिंगलः ॥ ७.२,६.१३॥
aṃbikāpatirīśānaḥ pinākī vṛṣavāhanaḥ || eko rudraḥ paraṃ brahma puruṣaḥ kṛṣṇapiṃgalaḥ || 7.2,6.13||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   13

बालाग्रमात्रो हृन्मध्ये विचिंत्यो दहरांतरे ॥ हिरण्यकेशः पद्माक्षो ह्यरुणस्ताम्र एव च ॥ ७.२,६.१४॥
bālāgramātro hṛnmadhye viciṃtyo daharāṃtare || hiraṇyakeśaḥ padmākṣo hyaruṇastāmra eva ca || 7.2,6.14||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   14

यो ऽवसर्पत्य सौ देवो नीलग्रीवो हिरण्मयः ॥ सौम्यो घोरस्तथा मिश्रश्चाक्षारश्चामृतो ऽव्ययः ॥ ७.२,६.१५॥
yo 'vasarpatya sau devo nīlagrīvo hiraṇmayaḥ || saumyo ghorastathā miśraścākṣāraścāmṛto 'vyayaḥ || 7.2,6.15||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   15

स पुंविशेषः परमो भगवानन्तकांतकः ॥ चेतनचेतनोन्मुक्तः प्रपञ्चाच्च परात्परः ॥ ७.२,६.१६॥
sa puṃviśeṣaḥ paramo bhagavānantakāṃtakaḥ || cetanacetanonmuktaḥ prapañcācca parātparaḥ || 7.2,6.16||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   16

शिवेनातिशयत्वेन ज्ञानैश्वर्ये विलोकिते ॥ लोकेशातिशयत्वेन स्थितं प्राहुर्मनीषिणः ॥ ७.२,६.१७॥
śivenātiśayatvena jñānaiśvarye vilokite || lokeśātiśayatvena sthitaṃ prāhurmanīṣiṇaḥ || 7.2,6.17||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   17

प्रतिसर्गप्रसूतानां ब्रह्मणां शास्त्रविस्तरम् ॥ उपदेष्टा स एवादौ कालावच्छेदवर्तिनाम् ॥ ७.२,६.१८॥
pratisargaprasūtānāṃ brahmaṇāṃ śāstravistaram || upadeṣṭā sa evādau kālāvacchedavartinām || 7.2,6.18||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   18

कालावच्छेदयुक्तानां गुरूणामप्यसौ गुरुः ॥ सर्वेषामेव सर्वेशः कालावच्छेदवर्जितः ॥ ७.२,६.१९॥
kālāvacchedayuktānāṃ gurūṇāmapyasau guruḥ || sarveṣāmeva sarveśaḥ kālāvacchedavarjitaḥ || 7.2,6.19||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   19

शुद्धा स्वाभाविकी तस्य शक्तिस्सर्वातिशायिनी ॥ ज्ञानमप्रतिमं नित्यं वपुरत्यन्तनिर्मितम् ॥ ७.२,६.२०॥
śuddhā svābhāvikī tasya śaktissarvātiśāyinī || jñānamapratimaṃ nityaṃ vapuratyantanirmitam || 7.2,6.20||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   20

ऐश्वर्यमप्रतिद्वंद्वं सुखमात्यन्तिकं बलम् ॥ तेजःप्रभावो वीर्यं च क्षमा कारुण्यमेव च ॥ ७.२,६.२१॥
aiśvaryamapratidvaṃdvaṃ sukhamātyantikaṃ balam || tejaḥprabhāvo vīryaṃ ca kṣamā kāruṇyameva ca || 7.2,6.21||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   21

परिपूर्णस्य सर्गाद्यैर्नात्मनो ऽस्ति प्रयोजनम् ॥ परानुग्रह एवास्य फलं सर्वस्य कर्मणः ॥ ७.२,६.२२॥
paripūrṇasya sargādyairnātmano 'sti prayojanam || parānugraha evāsya phalaṃ sarvasya karmaṇaḥ || 7.2,6.22||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   22

प्रणवो वाचकस्तस्य शिवस्य परमात्मनः ॥ शिवरुद्रादिशब्दानां प्रणवो हि परस्स्मृतः ॥ ७.२,६.२३॥
praṇavo vācakastasya śivasya paramātmanaḥ || śivarudrādiśabdānāṃ praṇavo hi parassmṛtaḥ || 7.2,6.23||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   23

शंभो प्रणववाच्यस्य भवनात्तज्जपादपि ॥ या सिद्धिस्सा परा प्राप्या भवत्येव न संशयः ॥ ७.२,६.२४॥
śaṃbho praṇavavācyasya bhavanāttajjapādapi || yā siddhissā parā prāpyā bhavatyeva na saṃśayaḥ || 7.2,6.24||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   24

तस्मादेकाक्षरं देवमाहुरागमपारगाः ॥ वाच्यवाचकयोरैक्यं मन्यमाना मनस्विनः ॥ ७.२,६.२५॥
tasmādekākṣaraṃ devamāhurāgamapāragāḥ || vācyavācakayoraikyaṃ manyamānā manasvinaḥ || 7.2,6.25||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   25

अस्य मात्राः समाख्याताश्चतस्रो वेदमूर्धनि ॥ अकारश्चाप्युकारश्च मकारो नाद इत्यपि ॥ ७.२,६.२६॥
asya mātrāḥ samākhyātāścatasro vedamūrdhani || akāraścāpyukāraśca makāro nāda ityapi || 7.2,6.26||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   26

अकारं बह्वृचं प्राहुरुकारो यजुरुच्यते ॥ मकारः सामनादोस्य श्रुतिराथर्वणी स्मृताः ॥ ७.२,६.२७॥
akāraṃ bahvṛcaṃ prāhurukāro yajurucyate || makāraḥ sāmanādosya śrutirātharvaṇī smṛtāḥ || 7.2,6.27||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   27

अकारश्च महाबीजं रजः स्रष्टा चतुर्मुखः ॥ उकारः प्रकृतिर्योनिः सत्त्वं पालयिता हरिः ॥ ७.२,६.२८॥
akāraśca mahābījaṃ rajaḥ sraṣṭā caturmukhaḥ || ukāraḥ prakṛtiryoniḥ sattvaṃ pālayitā hariḥ || 7.2,6.28||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   28

मकारः पुरुषो बीजं तमः संहारको हरः ॥ नादः परः पुमानीशो निर्गुणो निष्क्रियः शिवः ॥ ७.२,६.२९॥
makāraḥ puruṣo bījaṃ tamaḥ saṃhārako haraḥ || nādaḥ paraḥ pumānīśo nirguṇo niṣkriyaḥ śivaḥ || 7.2,6.29||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   29

सर्वं तिसृभिरेवेदं मात्राभिर्निखिलं त्रिधा ॥ अभिधाय शिवात्मानं बोधयत्यर्धमात्रया ॥ ७.२,६.३०॥
sarvaṃ tisṛbhirevedaṃ mātrābhirnikhilaṃ tridhā || abhidhāya śivātmānaṃ bodhayatyardhamātrayā || 7.2,6.30||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   30

यस्मात्परं नापरमस्ति किंचिद्यस्मान्नाणीयो न ज्यायो ऽस्ति किंचित् ॥ वृक्ष इव स्तब्धो दिवि तिष्ठत्येकस्तेनेदं पूर्णं पुरुषेण सर्वम् ॥ ७.२,६.३१॥
yasmātparaṃ nāparamasti kiṃcidyasmānnāṇīyo na jyāyo 'sti kiṃcit || vṛkṣa iva stabdho divi tiṣṭhatyekastenedaṃ pūrṇaṃ puruṣeṇa sarvam || 7.2,6.31||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   31

इति श्रीशिवमहापुराणे सप्तम्यां वायवीयसंहितायामुत्तरखण्डे शिवतत्त्ववर्णनं नाम षष्ठो ऽध्यायः॥
iti śrīśivamahāpurāṇe saptamyāṃ vāyavīyasaṃhitāyāmuttarakhaṇḍe śivatattvavarṇanaṃ nāma ṣaṣṭho 'dhyāyaḥ||

Samhita : 12

Adhyaya :   6

Shloka :   32

ॐ श्री परमात्मने नमः

Add to Playlist

Practice Later

No Playlist Found

Create a Verse Post


namo namaḥ!

भाषा चुने (Choose Language)

Gyaandweep Gyaandweep

namo namaḥ!

Sign Up to explore more than 35 Vedic Scriptures, one verse at a time.

Login to track your learning and teaching progress.


Sign In