Gyaandweep | Shiva Purana Vayaviya Samhita

कृष्ण उवाच॥

युगावर्तेषु सर्वेषु योगाचार्यच्छलेन तु ॥ अवतारान्हि शर्वस्य शिष्यांश्च भगवन्वद ॥ ७.२,९.१॥

yugāvarteṣu sarveṣu yogācāryacchalena tu || avatārānhi śarvasya śiṣyāṃśca bhagavanvada || 7.2,9.1||

उपमन्युरुवाच॥

श्वेतः सुतारो मदनः सुहोत्रः कङ्क एव च ॥ लौगाक्षिश्च महामायो जैगीषव्यस्तथैव च ॥ ७.२,९.२॥

śvetaḥ sutāro madanaḥ suhotraḥ kaṅka eva ca || laugākṣiśca mahāmāyo jaigīṣavyastathaiva ca || 7.2,9.2||

दधिवाहश्च ऋषभो मुनिरुग्रो ऽत्रिरेव च ॥ सुपालको गौतमश्च तथा वेदशिरा मुनिः ॥ ७.२,९.३॥

dadhivāhaśca ṛṣabho munirugro 'trireva ca || supālako gautamaśca tathā vedaśirā muniḥ || 7.2,9.3||

गोकर्णश्च गुहावासी शिखण्डी चापरः स्मृतः ॥ जटामाली चाट्टहासो दारुको लांगुली तथा ॥ ७.२,९.४॥

gokarṇaśca guhāvāsī śikhaṇḍī cāparaḥ smṛtaḥ || jaṭāmālī cāṭṭahāso dāruko lāṃgulī tathā || 7.2,9.4||

महाकालश्च शूली च डंडी मुण्डीश एव च ॥ सविष्णुस्सोमशर्मा च लकुलीश्वर एव च ॥ ७.२,९.५॥

mahākālaśca śūlī ca ḍaṃḍī muṇḍīśa eva ca || saviṣṇussomaśarmā ca lakulīśvara eva ca || 7.2,9.5||

एते वाराह कल्पे ऽस्मिन्सप्तमस्यांतरो मनोः ॥ अष्टाविंशतिसंख्याता योगाचार्या युगक्रमात् ॥ ७.२,९.६॥

ete vārāha kalpe 'sminsaptamasyāṃtaro manoḥ || aṣṭāviṃśatisaṃkhyātā yogācāryā yugakramāt || 7.2,9.6||

शिष्याः प्रत्येकमेतेषां चत्वारश्शांतचेतसः ॥ श्वेतादयश्च रुष्यांतांस्तान्ब्रवीमि यथाक्रमम् ॥ ७.२,९.७॥

śiṣyāḥ pratyekameteṣāṃ catvāraśśāṃtacetasaḥ || śvetādayaśca ruṣyāṃtāṃstānbravīmi yathākramam || 7.2,9.7||

श्वेतश्श्वेतशिखश्चैव श्वेताश्वः श्वेतलोहितः ॥ दुन्दुभिश्शतरूपश्च ऋचीकः केतुमांस्तथा ॥ ७.२,९.८॥

śvetaśśvetaśikhaścaiva śvetāśvaḥ śvetalohitaḥ || dundubhiśśatarūpaśca ṛcīkaḥ ketumāṃstathā || 7.2,9.8||

विकोशश्च विकेशश्च विपाशः पाशनाशनः ॥ सुमुखो दुर्मुखश्चैव दुर्गमो दुरतिक्रमः ॥ ७.२,९.९॥

vikośaśca vikeśaśca vipāśaḥ pāśanāśanaḥ || sumukho durmukhaścaiva durgamo duratikramaḥ || 7.2,9.9||

सनत्कुमारस्सनकः सनंदश्च सनातनः ॥ सुधामा विरजाश्चैव शंखश्चांडज एव च ॥ ७.२,९.१०॥

sanatkumārassanakaḥ sanaṃdaśca sanātanaḥ || sudhāmā virajāścaiva śaṃkhaścāṃḍaja eva ca || 7.2,9.10||

सारस्वतश्च मेघश्च मेघवाहस्सुवाहकः ॥ कपिलश्चासुरिः पञ्चशिखो बाष्कल एव च ॥ ७.२,९.११॥

sārasvataśca meghaśca meghavāhassuvāhakaḥ || kapilaścāsuriḥ pañcaśikho bāṣkala eva ca || 7.2,9.11||

पराशराश्च गर्गश्च भार्गवश्चांगिरास्तथा ॥ बलबन्धुर्निरामित्राः केतुशृंगस्तपोधनः ॥ ७.२,९.१२॥

parāśarāśca gargaśca bhārgavaścāṃgirāstathā || balabandhurnirāmitrāḥ ketuśṛṃgastapodhanaḥ || 7.2,9.12||

लंबोदरश्च लंबश्च लम्बात्मा लंबकेशकः ॥ सर्वज्ञस्समबुद्धिश्च साध्यसिद्धिस्तथैव च ॥ ७.२,९.१३॥

laṃbodaraśca laṃbaśca lambātmā laṃbakeśakaḥ || sarvajñassamabuddhiśca sādhyasiddhistathaiva ca || 7.2,9.13||

सुधामा कश्यपश्चैव वसिष्ठो विरजास्तथा ॥ अत्रिरुग्रो गुरुश्रेष्ठः श्रवनोथ श्रविष्टकः ॥ ७.२,९.१४॥

sudhāmā kaśyapaścaiva vasiṣṭho virajāstathā || atrirugro guruśreṣṭhaḥ śravanotha śraviṣṭakaḥ || 7.2,9.14||

कुणिश्च कुणिबाहुश्च कुशरीरः कुनेत्रकः ॥ काश्यपो ह्युशनाश्चैव च्यवनश्च बृहस्पतिः ॥ ७.२,९.१५॥

kuṇiśca kuṇibāhuśca kuśarīraḥ kunetrakaḥ || kāśyapo hyuśanāścaiva cyavanaśca bṛhaspatiḥ || 7.2,9.15||

उतथ्यो वामदेवश्च महाकालो महा ऽनिलः ॥ वाचःश्रवाः सुवीरश्च श्यावकश्च यतीश्वरः ॥ ७.२,९.१६॥

utathyo vāmadevaśca mahākālo mahā 'nilaḥ || vācaḥśravāḥ suvīraśca śyāvakaśca yatīśvaraḥ || 7.2,9.16||

हिरण्यनाभः कौशल्यो लोकाक्षिः कुथुमिस्तथा ॥ सुमन्तुर्जैमिनिश्चैव कुबन्धः कुशकन्धरः ॥ ७.२,९.१७॥

hiraṇyanābhaḥ kauśalyo lokākṣiḥ kuthumistathā || sumanturjaiminiścaiva kubandhaḥ kuśakandharaḥ || 7.2,9.17||

प्लक्षो दार्भायणिश्चैव केतुमान्गौतमस्तथा ॥ भल्लवी मधुपिंगश्च श्वेतकेतुस्तथैव च ॥ ७.२,९.१८॥

plakṣo dārbhāyaṇiścaiva ketumāngautamastathā || bhallavī madhupiṃgaśca śvetaketustathaiva ca || 7.2,9.18||

उशिजो बृहदश्वश्च देवलः कविरेव च ॥ शालिहोत्रः सुवेषश्च युवनाश्वः शरद्वसुः ॥ ७.२,९.१९॥

uśijo bṛhadaśvaśca devalaḥ kavireva ca || śālihotraḥ suveṣaśca yuvanāśvaḥ śaradvasuḥ || 7.2,9.19||

अक्षपादः कणादश्च उलूको वत्स एव च ॥ कुलिकश्चैव गर्गश्च मित्रको रुष्य एव च ॥ ७.२,९.२०॥

akṣapādaḥ kaṇādaśca ulūko vatsa eva ca || kulikaścaiva gargaśca mitrako ruṣya eva ca || 7.2,9.20||

एते शिष्या महेशस्य योगाचार्यस्वरूपिणः ॥ संख्या च शतमेतेषां सह द्वादशसंख्यया ॥ ७.२,९.२१॥

ete śiṣyā maheśasya yogācāryasvarūpiṇaḥ || saṃkhyā ca śatameteṣāṃ saha dvādaśasaṃkhyayā || 7.2,9.21||

सर्वे पाशुपताः सिद्धा भस्मोद्धूलितविग्रहाः ॥ सर्वशास्त्रार्थतत्त्वज्ञा वेदवेदांगपारगाः ॥ ७.२,९.२२॥

sarve pāśupatāḥ siddhā bhasmoddhūlitavigrahāḥ || sarvaśāstrārthatattvajñā vedavedāṃgapāragāḥ || 7.2,9.22||

शिवाश्रमरतास्सर्वे शिवज्ञानपरायणाः ॥ सर्वे संगविनिर्मुक्ताः शिवैकासक्तचेतसः ॥ ७.२,९.२३॥

śivāśramaratāssarve śivajñānaparāyaṇāḥ || sarve saṃgavinirmuktāḥ śivaikāsaktacetasaḥ || 7.2,9.23||

सर्वद्वंद्वसहा धीराः सर्वभूतहिते रताः ॥ ऋजवो मृदवः स्वस्था जितक्रोधा जितेंद्रियाः ॥ ७.२,९.२४॥

sarvadvaṃdvasahā dhīrāḥ sarvabhūtahite ratāḥ || ṛjavo mṛdavaḥ svasthā jitakrodhā jiteṃdriyāḥ || 7.2,9.24||

रुद्राक्षमालाभरणास्त्रिपुंड्रांकितमस्तकाः ॥ शिखाजटास्सर्वजटा अजटा मुंडशीर्षकाः ॥ ७.२,९.२५॥

rudrākṣamālābharaṇāstripuṃḍrāṃkitamastakāḥ || śikhājaṭāssarvajaṭā ajaṭā muṃḍaśīrṣakāḥ || 7.2,9.25||

फलमूलाशनप्रायाः प्राणायामपरायणाः ॥ शिवाभिमानसंपन्नाः शिवध्यानैकतत्पराः ॥ ७.२,९.२६॥

phalamūlāśanaprāyāḥ prāṇāyāmaparāyaṇāḥ || śivābhimānasaṃpannāḥ śivadhyānaikatatparāḥ || 7.2,9.26||

समुन्मथितसंसारविषवृक्षांकुरोद्गमाः ॥ प्रयातुमेव सन्नद्धाः परं शिवपुरं प्रति ॥ ७.२,९.२७॥

samunmathitasaṃsāraviṣavṛkṣāṃkurodgamāḥ || prayātumeva sannaddhāḥ paraṃ śivapuraṃ prati || 7.2,9.27||

सदेशिकानिमान्मत्वा नित्यं यश्शिवमर्चयेत् ॥ स याति शिवसायुज्यं नात्र कार्या विचारणा ॥ ७.२,९.२८॥

sadeśikānimānmatvā nityaṃ yaśśivamarcayet || sa yāti śivasāyujyaṃ nātra kāryā vicāraṇā || 7.2,9.28||

इति श्रीशिवमहापु सप्तम्यां वायवीयसंहितायामुत्तरखण्डे शिवस्य योगावतारवर्णनं नाम नवमो ऽध्यायः॥

iti śrīśivamahāpu saptamyāṃ vāyavīyasaṃhitāyāmuttarakhaṇḍe śivasya yogāvatāravarṇanaṃ nāma navamo 'dhyāyaḥ||